رمزگشایی المانیتور از سفر مقامات ارمنی و آذری به تهران

نواندیش: مهاجرت دسته‌جمعی ارامنه از قره‌باغ کوهستانی، منطقه‌ای که اکثریت ارمنی‌ها به طور رسمی بخشی از آذربایجان است همچنان ادامه دارد. رهبران غربی هم به ظاهر اعمال فشار می کنند اما کاری عملی برای جلوگیری از آن انجام ندادند. 

به گزارش آریا سعادتمند از سرویس ترجمه نواندیش، المانیتور در مورد سفر مقامات ارمنی و آذری به تهران نوشت: بیش از 100 هزار نفر که تقریباً سه برابر جمعیت لیختن اشتاین بود، با کمترین وسایل زندگی مثل تشک، یخچال، قابلمه و ماهیتابه که به شکلی نامطمئن روی خودروهای فرسوده دوران شوروی انباشته بودند، از منطقه مورد مناقشه گریختند، جایی که ارامنه هزاران سال در آن ساکن بودند تا اینکه آذربایجان برای اولین بار آنها را تحت محاصره ای نه ماهه قرار داد و سپس در 19 سپتامبر در آنچه که آن را "عملیات ضد تروریستی" نامید، به آنها حمله کرد.

پاکسازی قومی مؤثر کل جمعیت در کمتر از دو هفته یکی از بزرگترین جابجایی غیرنظامیان در قفقاز جنوبی از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تغییر ژئوپلیتیکی در ابعاد گسترده ای است که ترکیه را قدرتمند، ایران را تضعیف و دموکراسی نوپای ارمنستان را در معرض خطر قرار می‌دهد.

برای اکثر ارمنیان، آن‌طور که تحلیلگر سیاسی ارمنی تیگران گریگوریان می‌گوید، «بزرگ‌ترین فاجعه‌ای بود که از زمان نسل‌کشی ارامنه عثمانی در سال 1915 روی داد.»

تا روز یکشنبه، زمانی که رسانه‌ها و سازمان‌های کمک‌رسان غربی بالاخره اجازه ورود به استپاناکرت، پایتخت منطقه را گرفتند، تقریباً تمام ارمنی‌های قره‌باغ کوهستانی که تخمین زده می‌شود 120000 نفر بودند آنجا را ترک کردند. تنها سالمندان و معلولانی که باقی مانده بودند اذعان داشتند که توسط مقامات آذربایجان "اجبار" به ترک نشده اند.

این اظهارنظر روی کاغذ، درست است. آذربایجان به هیچ ارمنی دستور خروج نداد. حتی دستگاه تبلیغاتی باکو که به خوبی روغن کاری شده، رسانه های اجتماعی را پر از تصاویر نیروهای آذربایجانی کرد که به همان کودکانی که ماه ها از ابتدایی ترین مواد غذایی محروم کرده بودند، شکلات می دادند. با این حال، زندگی آنجا آنقدر بد بود که تعداد کمی از آن‌ها ماندن را انتخاب کردند. در واقع، حتی زمانی که مقامات آذربایجان ادعاهای پاکسازی قومی را رد کردند و اصرار داشتند که نیروهایشان «اهداف نظامی قانونی» را هدف قرار داده‌اند، گزارش‌های شاهدان عینی از تجاوز جنسی و گلوله باران‌های بی‌رویه که باعث زخمی شدن و کشته شدن کودکان می‌شد، آشکار شد.

اریک هاکوپیان، وابسته به بنیاد سیویلیتاس، یک سازمان غیرانتفاعی مستقل و مستقر در ارمنستان، گفت: «دلایلی وجود دارد که باور کنیم جنایات جنگی در چهار روستا - تاغاورد، هاترک، واردادزور و کیولاغاق - در روز اول حمله رخ داده است. هاکوپیان به المانیتور گفت: «با این حال بازماندگان آنقدر می ترسند که نمی توانند صحبت کنند. کمیته بین المللی صلیب سرخ بررسی گزارش هایی مبنی بر مفقود شدن صدها غیرنظامی که بسیاری از آنها کودک هستند را آغاز کرده است.

آذربایجان نشانه های اندکی از پشیمانی نشان داد زیرا روز سه شنبه خیابانی در استپاانکرت را به نام انور پاشا، رهبر ترک های جوان که به عنوان یکی از معماران اصلی نسل کشی ارامنه شناخته می شود، نامگذاری کرد.

برخی ممکن است بگویند اکنون که موضوع قره باغ کوهستانی "حل شده" است باکو اعتماد به نفس بالایی گرفته و عزم ایجاد کریدور زنگزور را دارد، با این حال سفر پشت هم مقامات ارمنی و آذری به تهران نشان می دهد که باکو و آنکارا با همه لفاظی ها همچنان از واکنش تهران می ترسند و ایران را مانعی بزرگ بر سر خود می بینند.