پیش بینی دکتر ذاکریان از نتیجه نهایی عملیات طوفان الاقصی

هم میهن: در شرایطی که طی ماه‌های اخیر، ایالات متحده تلاش‌های گسترده‌ای را برای ایجاد ارتباط بین عربستان و اسرائیل انجام داده بود و برخی کشور‌های عرب منطقه نیز روابط خود را با اسرائیل آغاز کرده‌اند، بامداد روز گذشته در سالروز جنگ یوم‌الکیپور پس از حدود یک‌سال از آخرین درگیری حماس با اسرائیل حمله غافلگیرانه و گسترده نیروهای حماس به اسرائیل با عنوان «طوفان‌الاقصی» با پرتاب 5هزار راکت به شهرک‌های یهودی‌نشین مجاور و برخی مناطق در مرکز اسرائیل را شاهد بودیم. همزمان نیرو‌های این گروه وارد مناطقی شدند که تحت اشغال اسرائیلی‌ها بود. این حمله در شرایطی رخ داد که بیش از 15 سالی که حماس کنترل غزه را برعهده گرفته، بی‌سابقه بوده است. با این حمله تمامی پروازهای بین‌المللی به مقصد تل‌آویو لغو شده و بعد از گذشت چندساعت اسرائیل نیز حملات هوایی در قالب عملیات «شمشیرهای آهنین» را آغاز کرد. بعد از این اقدامات امروز جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بحث بر سر تنش در خاورمیانه برگزار می‌شود.

محمد الضیف، فرمانده گردان‌های القسام شاخه نظامی حماس، شروع عملیات «طوفان الاقصی» را پایان دادن به نقض‌های دشمن صهیونیستی عنوان کرد. اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس نیز عنوان کرد: «ما در آستانه یک پیروزی بزرگ و فتح‌ مبین در جبهه غزه هستیم. چه کسی تصور می‌کرد که شاهد قهرمانی‌ها و شجاعت مردان مقاومت باشد که پیروزی را رقم زده‌اند. غزه امروز در حال پاک کردن ننگ شکست‌ها از امت است.» گردان‌های القسام، شاخه نظامی جنبش حماس در واکنش به یورش‌های گسترده اخیر شهرک‌نشینان به مسجدالاقصی و تجاوزات رژیم صهیونیستی به این مسجد، عملیات گسترده‌ای را با عنوان عملیات «طوفان‌الاقصی» علیه شهرک‌های غلاف غزه آغاز کرد. دیگر گروه‌های مقاومت فلسطین نیز به این عملیات پیوسته‌اند. در این عملیات نیروهای حماس توانستند ده‌ها صهیونیست را به اسارت بگیرند. همچنین کنترل تعدادی از شهرک‌های غلاف غزه را در دست گرفته‌اند. صالح العاروری، معاون دفتر سیاسی حماس مدعی شده است که «افسران ارشد» ارتش اسرائیل اسیر شده‌اند.

او به شبکه عربی الجزیره گفت که «آنچه در دست ماست همه اسرا را آزاد می‌کند». اشاره او به فلسطینی‌هایی است که در زندان‌های اسرائیل نگهداری می‌شوند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در واکنش به این حمله گفت: «این گروه بهای سنگین و بی‌سابقه‌ای برای جنگ با اسرائیل پرداخت خواهد کرد. اسرائیل در وضعیت جنگی است.» وزیر جنگ اسرائیل نیز در واکنش به این حمله گفت: «مراکز حماس را بمباران می‌کنیم و غزه تاوان سختی می‌دهد.» کانال ۱۳ خبر اسرائیل نیز به نقل از سخنگوی ارتش اسرائیل اعلام کرد: «اسرائیل برای جنگ طولانی علیه حماس در غزه آماده می‌شود. ارتش اسرائیل از حدود ساعت ۱۰ روز شنبه به وقت محلی حملات هوایی به نوار غزه را آغاز کرد. بنا به اعلام ستاد فرماندهی ارتش اسرائیل ده‌ها جنگنده مواضع حماس در باریکه غزه را هدف گرفتند.»

تعداد کشته‌ها

آنطور که خبرگزاری فارس به نقل از رادیو ارتش رژیم صهیونیستی گزارش می‌دهد، نیروهای مقاومت طی عملیات صبح روز گذشته حدود ۳۵ صهیونیست را به اسارت گرفته‌اند. برخی منابع نیز تعداد کشته‌شدگان را تا بیش از 200 نفر اعلام کرده‌اند. شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی عصر روز گذشته گزارش داد، تعداد مجروحان صهیونیست به بیش از ۱۰۰۰ تن افزایش یافته است. وزارت بهداشت رژیم صهیونیستی گزارش داد که حدود ۱۵۸ مجروح صهیونیست در وضعیت خطرناک و بغرنجی هستند. همچنین طبق اعلام رادیو ارتش اسرائیل، ۱۵۰ نظامی و شهرک‌نشین نیز در بیمارستان‌‌های این رژیم بستری هستند. برخی رسانه‌های عبری اما اعلام کردند که تعداد اسرائیلی‌های کشته‌شده در این عملیات بسیار زیاد بوده و قابل شمارش نیست. خبرگزاری ایسنا نیز به نقل از رسانه‌های رژیم صهیونیستی گزارش داده است که در عملیات طوفان‌الاقصی، ۱۰۰۰ نیروی مبارز فلسطینی به شهرک‌های یهودی‌نشین اطراف غزه حمله بردند همچنان درگیری‌ها در ۲۵ پایگاه ادامه دارد. همچنین وزارت بهداشت فلسطین در نوار غزه اعلام کرد که در حملات هوایی گسترده اسرائیل به این باریکه، 198 فلسطینی به شهادت رسیده و 1610 نفر دیگر زخمی شدند.

واکنش‌ ایران و کشورهای اعراب

سرلشکر یحیی رحیم‌صفوی، مشاور فرمانده کل قوا درباره مواضع ایران در قبال درگیری حماس و اسرائیل گفته است: «ما از عملیات طوفان‌الاقصی اعلام حمایت می‌کنیم و مطمئن هستیم که جبهه مقاومت نیز از این موضوع حمایت می‌کند. قطعاً مدافعان حرم و شهیدان بزرگی، چون قاسم سلیمانی نیز همراه این مجاهدان هستند و ما تا آزادی فلسطین و قدس در کنار مجاهدان فلسطینی خواهیم ماند.» نمایندگان مجلس نیز در آغاز جلسه نوبت عصر خود، از اقدام حماس حمایت کردند. علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبری در امور بین‌الملل نیز در پیامی به اسماعیل هنیه،‌ نوشت: «عملیات طوفان‌الاقصی که پاسخی به جنایات مستمر رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی است، قطعاً موازنه قدرت در فلسطین اشغالی را به‌صورت بنیادین تغییر داده و رژیم صهیونیستی را بیش از پیش در موضع ضعف قرار خواهد داد. این عملیات پیروزمندانه که قطعاً روند فروپاشی رژیم صهیونیستی را تسهیل و تسریع خواهد کرد، نویدبخش نابودی قریب‌الوقوع رژیم صهیونیستی است.»

وزارت خارجه عربستان با صدور بیانیه‌ای خواستار توقف فوری تنش میان فلسطین و رژیم صهیونیستی و حفاظت از غیرنظامیان و نیز خویشتن‌داری شد. در این بیانیه آمده است: عربستان بارها نسبت به خطرات انفجار اوضاع به دنبال تداوم اشغالگری و محرومیت ملت فلسطین از حقوق مشروعشان و همچنین تکرار اقدامات تحریک‌آمیز سیستماتیک علیه مقدسات آن هشدار داده است. این کشور مجدداً خواستار «برعهده گرفتن مسئولیت جامعه جهانی و فعالسازی روند مسالمت‌آمیز صلح شد» که مورد قبول باشد و منجر به راهکار تشکیل دودولتی در راستای برقراری امنیت و صلح در منطقه و حفاظت از غیرنظامیان شود. وزارت خارجه قطر با صدور بیانیه‌ای ضمن ابراز نگرانی نسبت به اوضاع نوار غزه، خواستار توقف تنش، آرام‌سازی اوضاع و خویشتن‌داری شد و رژیم صهیونیستی را مسئول تشدید تنش دانست. وزارت خارجه قطر بر لزوم اقدام فوری جامعه جهانی برای ملزم کردن رژیم صهیونیستی جهت توقف نقض‌ آشکار قوانین بین‌المللی و احترام گذاشتن به قوانین بین‌المللی و حقوق تاریخی ملت فلسطین تاکید کرد. دفتر ریاست‌جمهوری سوریه با اشتراک‌گذاری عکسی از پرچم و نقشه فلسطین، حمایت خود را از «طوفان الاقصی» اعلام کرد. باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق نیز در واکنش به عملیات طوفان‌الاقصی که توسط نیروهای مقاومت فلسطین صورت گرفته است، گفت که این عملیات، پاسخ طبیعی به جنایات صهیونیست‌هاست. همچنین وزارت امور خارجه مصر با صدور بیانیه‌ای در خصوص تشدید تنش‌ها بین صهیونیست‌ها و فلسطینیان هشدار داد و از طرف‌های درگیر خواست تا خویشتنداری نشان دهند. در این بیانیه آمده است: «جمهوری عربی مصر علیه خطر جدی تنش‌های فعلی بین فلسطینیان و اسرائیلی‌ها هشدار می‌دهد».

واکنش‌های بین‌المللی

«لوید آستین»، وزیر دفاع آمریکا در واکنش به عملیات بی‌سابقه دیروز جنبش مقاومت حماس علیه اسرائیل، گفت که اسرائیل همه چیز برای دفاع از خود خواهد داشت. همچنین در پی تماس بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا تاکید کرده که این کشور در کنار اسرائیل می‌ایستد و «از حق اسرائیل برای دفاع از خود» کاملاً حمایت می‌کند. جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اروپا نیز در پیامی اعلام کرد که اتحادیه اروپا بدون هیچ ابهامی حملات حماس علیه اسرائیل را محکوم می‌کند و خواستار توقف فوری خشونت‌هاست. میخائیل بوگدانوف، معاون وزیر خارجه روسیه در واکنش به این اتفاق گفت: «حمله فلسطین و اسرائیل «تکرار بسیار خطرناک نزاع میان آن دو است و طرفین باید به میز مذاکره بازگردند. مسکو با هر دو طرف در تماس است و از آنها می‌خواهد آتش‌بس کنند و به میز مذاکره بازگردند اما تاکنون پاسخ آنها به این درخواست این است که «ما از حل مسالمت‌آمیز همه مسائل براساس منافع مشترک حمایت می‌کنیم.» دفتر هماهنگ‌کننده ویژه سازمان ملل در امور غرب آسیا اعلام کرد که «تور ونسلند»، نماینده ویژه سازمان ملل متحد در روند صلح غرب آسیا در حمایت از اسرائیل، حملات موشکی مقاومت فلسطین علیه اراضی اشغالی را محکوم کرد و از طرف‌های درگیر خواست تا از خود خویشتنداری نشان دهند. همچنین ریشی سوناک، نخست‌وزیر انگلیس در پیامی در صفحه کاربری‌اش در شبکه اجتماعی ایکس گفت: «از حمله امروز صبح (دیروز) توسط حماس علیه شهروندان اسرائیلی شوکه شده‌ام. اسرائیل، تماماً حق دارد از خود دفاع کند. با مقامات اسرائیلی در تماس هستیم و شهروندان انگلیسی باید از توصیه‌های سفر پیروی کنند.» آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان نیز در پیامی با تکرار ادعاها علیه جنبش مقاومت فلسطین نوشت: «من، قویاً حملات نوار غزه علیه اسرائیل را محکوم می‌کنم. خشونت علیه افراد بی‌گناه باید فوراً متوقف شود. با اسرائیل هم‌بستگی کامل داریم.»

اولاف شولتز، صدراعظم آلمان نیز با حمایت از اسرائیل گفت: «موشک‌های شلیک‌شده از غزه، عمیقاً برای ما نگران‌کننده‌اند. آلمان این حملات را توسط حماس محکوم کرده و از اسرائیل حمایت می‌کند.» اورزولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا نیز با تکرار کردن ادعای همتایان اروپایی درباره آنچه «تروریسم» خواند، گفت: «من، صراحتاً حمله انجام‌شده توسط حماس علیه اسرائیل را محکوم می‌کنم. اسرائیل حق دارد در قبال چنین حملات فجیعی از خود دفاع کند.» افزون بر این، خبرگزاری اسپوتنیک گزارش داد که رجب‌طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در واکنش به این اقدام جنبش مقاومت، بیان کرد: «از طرفین می‌خواهم خویشتن‌‎داری نشان داده و از اقدامات عجولانه‌ای که وضعیت را بدتر خواهد کرد، خودداری کنند.» امانوئل مکرون، ‌رئیس‌جمهور فرانسه نیز حمله حماس را محکوم کرد.

حماس چه کرد؟

گروه فلسطینی حماس در سالگرد جنگ 1973 اعراب و اسرائیل که به جنگ رمضان نیز موسوم است، عملیاتی غافلگیرانه علیه اسرائیل را آغاز کرده است. شباهت این حملات به جنگ رمضان نیز در غافلگیرانه و سریع بودن عملیات اعراب است. در جنگ 1973 نیز مصر و سوریه در حمله هماهنگ موفق شدند به پیشروی‌های اولیه علیه اسرائیل دست پیدا کنند؛ هر چند در ادامه اسرائیل موفق شد حملات را کنترل کند و در نهایت آتش‌بس بین طرفین برقرار شد اما در مجموع جنگ رمضان از معدود موفقیت‌های نسبی کشورهای عربی در مقابله با اسرائیل بود که با شکستی تام و تمام به پایان نرسید و به همین واسطه خاطره آن برای مخالفان اسرائیل ستودنی است. با این حال جنگ 1973 آخرین جنگ کشورهای عربی با اسرائیل بود و پس از آن مصر ترجیح داد به صلح با اسرائیل روی بیاورد و در قرارداد کمپ دیوید روابط خود را با تل‌آویو عادی کرد و سوریه نیز در وضعیت جنگ سرد با اسرائیل قرار گرفت و ترجیح داد دیگر درگیری نظامی با اسرائیل نداشته باشد. اما با شروع قرن بیستم جنگ گروه‌های مقاومت با اسرائیل موفقیت‌آمیزتر از جنگ‌های کلاسیک عربی با اسرائیل بوده و این گروه‌ها موفق شدند ضربات جدی‌تری بر پیکره امنیتی و نظامی اسرائیل وارد کنند. گروه حماس در کنار جهاد اسلامی و حزب‌الله لبنان، مهم‌ترین گروه‌های مقاومت ضداسرائیلی هستند و حملات روز گذشته حماس که منجر به برملاشدن ضعف امنیتی رژیم صهیونیستی در حفاظت از شهرک‌های صهیونیست‌نشین شده است، پیروزی مقطعی مهمی برای گروه حماس که بخشی از جنبش جهانی اخوان‌المسلمین است، محسوب می‌شود.

شبکه جنبش اخوان‌المسلمین که از حمایت سیاسی قطر و دولت اسلام‌گرای ترکیه برخوردار است، از این عملیات حماس حمایت می‌کند و به همین واسطه می‌توان این حملات را به طرح بزرگ اسرائیل برای عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی و کشورهای عربی تابع آن مرتبط دانست. درحالی‌که عادی‌سازی روابط اسرائیل با عربستان و کشورهای عربی اقماری آن می‌تواند جبهه مخالفان اسرائیل در کشورهای عربی را تضعیف کند، حملات روز گذشته حماس فضای رادیکال ضداسرائیلی را در میان جوامع عربی زنده کرده و روند عادی‌سازی را تضعیف خواهد کرد و بعید است عربستان سعودی بتواند در فضای به وجود آمده روند عادی‌سازی را که از حمایت دولت آمریکا نیز بهره‌مند است، به سرعت پیش ببرد. انتظار می‌رود واکنش اسرائیل به این حملات نیز شدید باشد که به تندتر شدن مخالفت‌های عربی خواهد افزود و روند عادی‌سازی را مختل خواهد کرد. با توجه به اهمیت این موضوع نظر دو کارشناس خاورمیانه را جویا شدیم.

نگاه کارشناس / 1

منافع ملی ایران در موضوع فلسطین

قاسم محبعلی، مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت امور خارجه درباره حملات متقابل حماس و اسرائیل به هم‌میهن گفت: «حماس اعلام کرده است که این پاسخی به تجاوز اسرائیلی‌ها به مسجدالاقصی و تلاش برای آزادی زندانیان فلسطینی بوده است. با این حال این کار بزرگی از سوی فلسطینی‌ها بوده و بی‌سابقه است. اما برای نتیجه‌گیری و قضاوت باید صبر کرد. نهایتاً برای پایان دادن به این شرایط با مداخله مصری‌ها، عربستانی‌ها، ‌قطری‌ها، ‌ترک‌ها و... توافقی حاصل خواهد شد. باید صبر کرد و دید که نتیجه این توافق به نفع چه کسی است.» او با بیان اینکه این موضوع بسیار مهم است که مشخص شود پاسخ اسرائیل چه خواهد بود، ‌اضافه کرد:«تاکنون حدوداً نزدیک به هزار فلسطینی در بمباران اسرائیل جان خود را از دست داده‌اند و تعداد زیادی اسرائیلی نیز جان خود را از دست داده‌اند. تعدادی نیز مجروح و اسیر شده‌اند. بنابراین نتیجه در چند روز آینده مشخص می‌شود. به هر حال حماس کار بزرگی انجام داده و اسرائیل را غافلگیر کرده است.»

محبعلی با تاکید بر پیچیدگی مسائل خاورمیانه بیان کرد: «بازیگران متعددی در این ماجراها وجود دارد. در سال 1973 مصری‌ها کار بزرگی انجام داده و پیشدستی کردند. یعنی از کانال سوئز گذشتند اما نتیجه جنگ نه در سوریه و نه در مصر، مورد انتظار آنان پیش نرفت و مسیری راه‌اندازی شد که به پیمان کمپ دیوید ختم شد. به بیان دیگر این سوءتفاهم وجود دارد که برای صلح میان اسرائیل و مصر این اتفاق لازم بود تا از مصری‌ها اعاده حیثیت شود. دراین موضوع هم ممکن است مسیر همین باشد یعنی اتفاقی رخ دهد و بعد از آن بازیگران سیاسی فعال شوند. با توجه به مواضع عربستان و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس فکر نمی‌کنم فعلا تاثیری بر مسیر عادی‌سازی روابط داشته باشیم. بنابراین باید صبر کرد.»

این کارشناس مسائل منطقه درباره تاثیر این رخدادها بر ایران گفت:«این موضوع به نتیجه قطعی این اقدامات بستگی دارد. در خاورمیانه بازیگران متعددی حضور دارند. روس‌ها ممکن است از این وضعیت سود ببرند. از طرف دیگر هنوز مشخص نیست پشت پرده حمله به مرکز آموزشی در حمص در سوریه یا عملیاتی که ترک‌ها در سوریه انجام دادند، چه کسی بوده است. درباره اسرائیل هم باید بررسی کرد که آیا حماس خودش اقدام کرده است یا با توجه به رابطه تنگاتنگ حماس با نیروهای امنیتی مصر و عربستان و قطر آنچه انجام داده با هماهنگی بوده است. بعید است که بازیگران در خاورمیانه به تنهایی تصمیم‌گیری کنند. بالاخره بازیگر بزرگ‌تری در این قضایا حضور دارد و هدف آن هم ممکن است پیشبرد طرح ابراهیم و عادی‌سازی روابط میان اعراب و اسرائیل باشد یا برعکس به شکست‌ کشاندن این طرح. باید منتظر ماند و دید در روزهای آینده چه توافقی حاصل می‌شود.» او با بیان اینکه مشخص نیست این شرایط چه مدت طول بکشد، ادامه داد:«اگرچه حماس جنگ را شروع کرده است اما نمی‌تواند قطعاً پایان‌دهنده آن باشد. اینکه اسرائیل تا کجا حرکت کند، بستگی به این دارد که بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی چگونه وارد این معادلات شده و روی طرفین تاثیر بگذارند.»

محبعلی عنوان کرد:«معمولاً ایران می‌تواند در درگیری‌ها مؤثر باشد اما در جهان دیپلماسی غایب هستیم و این مشکل‌ است. یعنی بازی را دیگران مدیریت می‌کنند. طبیعتاً ممکن است به دلیل عدم حضور در زمان توافقات دیگران سود آثار اقدامات ما را ببرند و تبعات منفی آن را ما تحمل کنیم. این عملیات معمولاً با اهداف سیاسی صورت می‌گیرند و با یک عملیات ماجرا تمام نمی‌شود بلکه هدف کوتاه‌مدت سیاسی و هدف بلندمدت سیاسی در این ماجراها وجود دارد. برای اینکه بتوانیم نتیجه بگیریم باید سبد سیاسی داشته باشیم تا میوه‌های عملیات را از آن سبد برداشت کنیم. متاسفانه به دلیل عدم حضور ایران در میان بازیگران بین‌المللی در دیپلماسی منطقه‌ای و بین‌المللی نتیجه و آثار این موضوع بر ایران مشخص نیست.» این دیپلمات سابق تاکید کرد: «مسئله فلسطین در خاورمیانه مهم است و بخشی از معادلات منطقه تحت تاثیر فلسطین قرار دارد. اینکه منافع ملی ما تا چه میزان باید به درگیری فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها گره بخورد، محل بحث است. ایران برای حضور در این معادلات باید سیاست همه‌جانبه داشته باشد و با همه طرفین بازی ارتباط داشته باشد؛ همانطور که عربستانی‌ها، ترک‌ها و قطری‌ها این ارتباط را دارند و می‌توانند از نتایج این بازی بهره‌مند شوند. بنابراین اینکه تنها در میدان حضور داشته باشیم، چندان منافع ملی ما را تامین نمی‌کند.»

نگاه کارشناس / 2

پرونده عادی‌سازی روابط بسته شده است؟

مهدی ذاکریان، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل خاورمیانه درباره دلایل حمله روز گذشته حماس به هم‌میهن گفت: «علت را باید از ریشه پیدایش حماس جست‌وجو کرد. حماس برای دستیابی به حقوق ملت فلسطین به وجود آمد. آیا به این حقوق در این سال‌ها توجه شد؟ آنچه که در نظام جهانی و کشورهای منطقه دنبال می‌شد - و امر خطایی بود - حل مسائل میان دولت‌های منطقه است. درحالی‌که ما در خاورمیانه هستیم و در خاورمیانه به جز دو کشور ترکیه که نسبتاً دموکراتیک است، بقیه کشورها را نمی‌توان دموکراتیک دانست. به این معنی که خواسته‌های مدیران این کشورها ضروتاً مطالبات ملت‌ها نیست.»

او با اشاره به اینکه یکی از مسائل قابل اهمیت برای مردم منطقه فلسطین است، در تشریح دومین علت، تاکید کرد: «حضور عوامل فرامنطقه‌ای نیز دلیل دیگری است برای این موضوع. یعنی نیرو‌هایی وجود دارند که از مخاصمه بهره‌مند می‌شوند و ادامه این مخاصمه را به نفع خودشان می‌دانند. مثال آن حاکمان اقتدارگرای منطقه است که وجود یک دشمن برای آنها بی‌فایده نیست و از آنجایی که دموکراتیک نیستند، می‌تواند توجه مردم منطقه را منعطف به دشمن ‌کند. در این شرایط مردم به‌جای اینکه مطالبات حقوق بشر را پیگیر باشند، مشغول مخاصمه با دشمنی هستند که رهبران منطقه بی‌بهره نمی‌مانند و مزاحمت‌های آن جای دیگری می‌رود. به سوریه، اردن و... نگاه کنید. بودن اسرائیل همبستگی میان مردم و دولت را می‌توانست به وجود آورد. اما ورود نیروهای خارج از فلسطین آثاری را برجای می‌گذارد.»

مهدی ذاکریان افزود: «سومین نکته تامین مالی است. باید دید آنهایی که درگیری و مخاصمه را انجام می‌دهند از کجا حمایت می‌شوند و نزدیک به کدام نیروهای منطقه هستند. معمولاً منابع مالی حماس را ایران و قطر تامین می‌کنند و در حوزه سیاسی نیز ایران، ترکیه، قطر، مصر، عربستان و چند کشور دیگر از آن حمایت می‌کنند.»

او ادامه داد: «اگر بخواهیم عوامل را آنالیز کنیم، برخی از تحلیل‌گران معتقدند که نباید نقش ایران را نادیده گرفت و این کاملاً درست است. اما یک پروژه ایران‌هراسی هم وجود دارد که اسرائیل پشت آن است و تلاش می‌کند تمام اقدامات گروه‌های جهادی را به ایران منتسب کند. برای اینکه فایده‌اش از روابط با کشورهای عربی بسیار بالاست و نمی‌خواهد آنها را وارد این موضوع کند. بنابراین نقش ایران پررنگ می‌شود درحالی‌که امکان دارد دیگران نقش مالی بیشتری ایفا کرده باشند. حتی در جنبه سیاسی ممکن است از ایران حرف‌شنوی کمتری وجود داشته باشد اما نقش ایران مخصوصاً از جناح تندرو در درون اسرائیل پررنگ می‌شود. این پروژه ایران‌هراسی است، تا از این طریق به کشورهایی که به صورت ریشه‌ای با اسرائیل مشکل دارند، راحت‌تر نزدیک شوند. چراکه مشکلات با ایران ریشه‌ای نیست و ایران مرزهای همسایه‌ای با اسرائیل ندارد و در طول تاریخ با یهودیان بدرفتاری نکرده است. از سوی دیگر حقوق یهودیان را نادیده نگرفته است. طرح‌هایی پیشنهاد داده است که حقوق یهودیان و فلسطینیان را مورد تایید قرار می‌دهد. از دوره پهلوی دوم، طرح‌های ایران اینطور بوده و در حال حاضر هم مقام رهبری موضوع رفراندوم را مطرح کرده‌اند.»

این تحلیلگر مسائل خاورمیانه با اشاره به اینکه به ایران‌هراسی از بیرون نگاه کنید، گفت: «وقتی موضوع ایران‌هراسی به میان می‌آید از داخل ممکن است عوامل نفوذی یا نیروهای اسرائیلی با ادعای انقلابی‌گری و حمایت از فلسطین دو موضوع را دنبال کنند: نخست ضربه به ایران و تامین نشدن منافع ایران است و ایران اندک پول خود را جای دیگری خرج می‌کند و دوم اینکه ضربه به فلسطین است که دولت مستقل فلسطین تشکیل نشود. وقتی موساد بخواهد کار خود را راه بیندازد به نفع ایران و فلسطین نیست. برای ارزیابی دقیق و علمی باید بررسی کرد که چه تصمیم و سیاستی به نفع ملت ایران و فلسطین است. اگر این موضوع را مرز قرار دهیم، مشخص می‌شود که چه کسانی پشت این حمله هستند. البته قربانیان این حمله مردم غیرنظامی و بی‌گناه هر دو طرف هستند که جان خود را از دست می‌دهند؛ به‌ویژه مردم فلسطین چراکه عملیات‌های اسرائیل بی‌رحمانه است و حماس را نابود نمی‌کند.»

او در پاسخ به این سوال که آیا ارتباط معناداری بین حمله‌ حماس با عادی‌سازی روابط اسرائیل و کشورهای عربی وجود دارد؟ گفت: «این ادعاها را شنیده‌ام که عادی‌سازی روابط از بین برود. این موضوع سال‌هاست تکرار می‌شود. یعنی هر زمان که بحث عادی‌سازی مطرح می‎شود، موضوع انتفاضه، جنگ 22روزه، جنگ 33روزه لبنان و... را پیش می‌کشند که برای شکست این عادی‌سازی رخ داده است. اما در عمل، شهروندان قطر، امارات، عربستان و... به اسرائیل رفت‌وآمد دارند. در حقیقت از مسئله عادی‌سازی روابط عبور و پرونده آن بسته شده است.»

این تحلیلگر مسائل خاورمیانه درباره سرانجام این حمله، تاکید کرد: «مثل همیشه اسرائیل با شدت و بی‌رحمانه مردم غیرنظامی را سرکوب می‌کند و در نهایت یک خرابه از تأسیسات نیم‌بند حماس باقی می‌گذارد و هیچ زمان بعد از یک حمله به موضع عقب‌تری برنگشته، بلکه جلوتر رفته است. در پایان اسرائیل برخورد سخت و سنگینی خواهد داشت. در گذشته هم اینطور بوده و نوع نبرد اسرائیلی‌ها فرسایشی نبوده بلکه در یک مقطعی بحران را شروع می‌کند و در مقطع دیگری به پایان می‌رساند.»