7 نکته درباره درباره قطعنامه ۲۷۲۲ شورای امنیت درباره یمن / یک عبارت مبهم در این قطعنامه، جای تفاسیر مبهم برای توسل به زور علیه یمن و احتمالا ایران بازخواهد گذاشت

محسن عبداللهی، استاد  حقوق بین الملل درخصوص قطعنامه ۲۷۲۲ شورای امنیت درباره یمن  و دریای سرخ با اشاره به  خطراتی که عبارت مبهم این قطعنامه می تواند برای ایران داشته باشد از احتمال صدور بیانیه‌های تندی در برابر توقیف کشتی‌های تجاری در آبراهه‌های مهم بین‌المللی از جمله تنگه هرمز سخن گفت.

 
به گزارش «انتخاب»؛ وی نوشت: درباره قطعنامه ۲۷۲۲ شورای امنیت و حمله آمریکا و انگلیس به یمن؛ مطالعه مذاکرات منتهی به تصویب قطعنامه شورای امنیت، در غیاب اراده روسیه و چین برای وتوی قطعنامه، بیانگر تلاشهای ناامیدانه روسیه برای تعدیل قطعنامه ۲۷۲۲ در مورد امنیت کشتیرانی در دریای سرخ است.

 
 روسیه سه پیشنهاد برای اصلاح قطعنامه داده است که هر سه با رای ضعیف اعضا رد شده است.

 
پیشنهاد اول- مربوط به افزودن بندی در مقدمه قطعنامه بود که متن این قطعنامه نباید باعث ایجاد سابقه یا هنجار جدیدی در حقوق بین‌الملل شود. این پیشنهاد از آن جهت مهم است که قطعنامه حق دولتهای عضو را مطابق حقوق بین‌الملل برای دفاع از شناورهایشان در برابر حمله- از جمله حملاتی که حقوق و آزادیهای کشتیرانی را تضعیف می‌کند- مد نظر قرار داده است. تلاش برای تغییر ادبیات این عبارت اقدام دوم ناکام روسیه بود که متاسفانه رای نیاورده است.

 
این ناکامی تبعات مهمی برای حقوق و جامعه بین‌المللی بدنبال خواهد داشت زیرا این عبارت مبهم جای تفاسیر کلی و مبهم را برای توسل به زور غیرقانونی در پوشش این قطعنامه علیه یمن و احتمالا ایران بازخواهد گذاشت.

 
مطابق حقوق بین‌الملل «حمله به شناورهای دریایی یک کشور» مصداق تجاوز است ‌‏که به دولت قربانی حق دفاع مشروع خواهد داد. ابهام قطعنامه اینست که در پاسخ به اقدام یمنی‌ها در «توقیف» کشتی‌های تجاری و مشخصا کشتی ژاپنی گلاکسی لیدر به تصویب رسیده است. اقدام قهرآمیز برای توقیف را نمی‌توان حمله در قطعنامه تعریف تجاوز یا «حمله مسلحانه» در ماده ۵۱ منشور دانست.
‏

با این همه قطعنامه صحبت از حق دولتها برای دفاع شناورهای تجاریشان کرده است. سابقه سواستفاده ناتو و آمریکا در قضایای کوزوو و عراق نشان می‌دهد که غربیها در چنین تفاسیری بی‌پروا هستند. روسیه به همین دلیل ۲پیشنهاد اول را مطرح کرده بود اما رای نیاورد و حاضر هم به وتوی قطعنامه نشد.
‏

اما پیشنهاد سوم، تلاش برای گنجاندن عبارتی مبنی بر ارتباط بحران دریانوردی در دریای سرخ با درگیری جاری در باریکه غزه بود که باز هم رد شد. این درحالیست که انصارالله یمن به صراحت اعلام کرده که صرفا کشتی‌های حامل مواد مرتبط بااسراییل را متوقف خواهد کرد. به دیگر سخن، در اینجا هم اسراییل و دولتهای حامیش موفق شده‌اند اقدامات یمنی‌ها را در شورای امنیت، نه بایکوت اسراییل جنایتکار که اقدام علیه امنیت دریانوردی بین‌المللی توصیف کنند.

 
تصویب این قطعنامه حاوی آموزه‌های مهمی است:

 
۱) عدم مداخله مستقیم ایران در جنگ غزه، اقدامی بسیار بخردانه و درست بوده است.

 
۲)آزادی دریانوردی در دریاها و بویژه عبور از تنگه‌ها خط قرمز تمامی دولتها و از جمله دولتهایست که ما آنها را دوست و متحد استراتژیک خود می‌دانیم.

 
۳)روسیه و چین بارها نشان داده‌اند که به هر قیمتی حاضر به مقاومت در برابر غرب نیستند.

 
۴)موضع روسیه در شورا بسیار شکننده و ضعیف است.

 
۵) در آینده احتمالا شاهد بیانیه‌های تندی در استناد به دفاع مشروع در برابر توقیف کشتی‌های تجاری در آبراهه‌های مهم بین‌المللی از جمله تنگه هرمز خواهیم بود.

 
۶)ایران باید از هرگونه حمایت مستقیم از انصارالله اجتناب کرده و بدرستی آنها را حکومتی مستقل معرفی نماید.
‏

۷)ایران باید با محکومیت حملات آمریکا و انگلیس به یمن به صراحت مخالفت خود با هرگونه تفسیر خلاف حقوق بین‌الملل از قطعنامه به شورای امنیت اعلام کند زیرا در خود قطعنامه عبارت به «مطابق حقوق بین‌الملل» تصریح شده است؛ در حقوق بین‌الملل چنین حقی وجود ندارد.