نقشه‌های وایبری در اتاق‌های فکر تخریب دولت

یک مدرس ارتباطات در تحلیل جریانی که اخیرا در نرم‌افزارهای ارتباطی علیه برخی بزرگان نظام شکل می‌گیرد، معتقد است این موضوع به احتمال زیاد از تصمیم‌ها و خروجی‌های اتاق فکر تخریب دولت ریشه می‌گیرد.

او درباره‌ کاربرانی که این پیام‌ها را بازنشر می‌دهند، تعبیر «دومینوی شبکه‌های اجتماعی» را به کار می‌برد و می‌گوید، از قابلیت‌های شبکه‌های اجتماعی این است که رویدادها دومینووار در قالب شبکه، اثر خود را می‌گذارد و متأسفانه دیگر پای یک نفر در میان نیست؛ یک جامعه در مقابل اثرات این کنش قرار می‌گیرد.

حسین امامی، مدرس دانشگاه، در گفت‌وگو با ایسنا، درباره جریان‌های تخریب و تمسخر شخصیت‌ها، قومیت‌ها و بزرگان سیاسی کشور در نرم‌افزارهای ارتباطی مانند وایبر، اظهار کرد: ساختن هجو و تمسخر قومیت‌ها و انتشار و توزیع آن از طریق تلفن همراه، با جریان اخیری که منجر به اهانت به بزرگان نظام شد، دو مسئله جداگانه است. تمسخر قومیت‌ها ریشه در مسائل و اختلافات قومیتی و مباحث جامعه‌شناسی دارد ولی مسئله جدیدی که منجر به انتشار طنزهایی در وایبر علیه بزرگان نظام شد که البته با هوشیاری همین کاربران شبکه‌های اجتماعی بعد از چند روز متوقف شد، به احتمال زیاد از تصمیم‌ها و خروجی‌های اتاق فکر تخریب دولت ریشه می‌گیرد.

او ادامه داد: آن‌ها به دنبال جمع‌آوری سند و مدرک برای سنگین‌تر شدن پرونده استیضاح برخی از وزرا هستند و از طرفی با جار و جنجال رسانه‌ای می‌خواهند فعالیت کاربران در شبکه‌های اجتماعی مجازی را سیاسی و مغایر با امنیت ملی نشان دهند تا بر این اساس این ابزارهای ارتباطی فیلتر شوند.

حسین امامی

این پژوهشگر رسانه‌های نوین در تشریح علت اینکه برخی از کاربرانِ نرم‌افزارهای ارتباطی پیامک‌های توهین و تخریب را بازنشر می‌دهند، گفت: اکثریت کاربران شبکه‌های اجتماعی فارسی‌زبان با گذشت یکی - دو روز از انتشار این پیام‌ها و درک مشکوک بودن ماجرا با این مسئله هوشمندانه برخورد کردند و خودشان مانع از انتشار محتواهای توهین‌آمیز شدند. یکی از اهدافِ کسانی که ایده اولیه تولید این هجوهای توهین‌آمیز به بزرگان سیاسی کشور را در ذهن دارند، تخریب شخصیت و کوچک کردن آنها نزد مردم است. اما در ماجرای اخیر وجود دست‌های پنهان برای فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی، مشهود بود.

او افزود: تعبیری که من برای این پدیده که عمدتا از سوی کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی رخ داده، به کار می‌برم و جزئی از توان منحصر به‌فرد این رسانه‌های نوین بوده، «دومینوی شبکه‌های اجتماعی» است. این دومینو که قبلا در ماجرای توهین به لیونل مسی در فیس بوک رخ داد، باعث شد شوخی‌ها به توهین‌ها تبدیل شود. از قابلیت‌های شبکه‌های اجتماعی این است که رویدادها دومینووار در قالب شبکه، اثر خود را می‌گذارد و متأسفانه دیگر پای یک نفر در میان نیست؛ یک جامعه در مقابل اثرات این کنش قرار می‌گیرد.

امامی اضافه کرد: حال شما در جریان چالش سطل آب یخ می‌بینید در کشور دیگری در یک اقدام مثبت در شبکه‌های اجتماعی یک بیماری برای مردم شناخته می‌شود و میلیون‌ها دلار کمک‌های مردمی جمع‌آوری می‌شود و در کشور دیگری این تکنولوژی‌ها و رسانه‌های اجتماعی ابزاری برای تفریح و سرگرمی مردم و یا متأسفانه تمسخر و توهین به اشخاص یا قومیت‌ها می‌شود.

این تحلیل‌گر رسانه‌های اجتماعی در پاسخ به این سؤال که سواد رسانه‌ای کاربران چه نقشی در عملکرد آنها در استفاده از این نرم‌افزارها دارد؟ اظهار کرد: شبکه‌های اجتماعی مانند یک ظرف یا جام است که در آن هم می‌توانید آب گوارا بریزید و هم زهر کشنده. پس به ذات خود ایرادی بر شبکه‌های اجتماعی وارد نیست. آنچه تهدید و یا فرصت را برای ما در این رسانه‌ها پدیدار می‌کند، محتوای تولیدشده در آن است. ما باید در مباحث آموزشی رسانه‌های‌مان کارکردهای مثبت و قابلیت‌های مفید آن را به مردم بگوییم. از طرف دیگر نیازمند تدوین و ترویج اصول اخلاقی و مسئولیت‌پذیری در شبکه‌های اجتماعی توسط بخش‌های مردم‌نهاد هستیم. سواد رسانه‌ای موجب می‌شود به‌راحتی هر مطلب خبری را که در این شبکه‌ها می‌بینیم، باور نکنیم. هر مطلبی را با تعمق بازنشر دهیم، نسبت به مطلب و پیام جدیدی که خودمان در صفحات و گروه‌ها تولید می‌کنیم، مسئولیت‌پذیر باشیم و برای خودمان چارچوب‌هایی قرار دهیم.

برچسب ها: وایبر

گزارش خطا