ماجرای جعل ۲۲ میلیون برگه رای به نفع پوتین چه بود؟

عصرایران: در اولین برآوردهای رسانه‌های مستقل روسیه در مورد میزان تقلب در انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه، که از روز جمعه ۱۵ تا یکشنبه ۱۷ مارس برگزار شد، تعداد برگه‌های رای جعلی ۲۰ تا ۳۰ میلیون عدد تخمین زده شده است.

سایت روزنامه‌نگاری تحقیقی روسی، در مطلبی نوشته «حدود ۲۲ میلیون برگه رای رسماً به نفع ولادیمیر پوتین جعل شده است». «نوایا گازتا اروپا»، یک رسانه دیگر اپوزیسیون روسیه، به این نتیجه رسیده که تقلب حتی گسترده‌تری وجود داشته است. بر اساس برآورد آنها، ۳۱.۶ میلیون برگه رای به نفع ولادیمیر پوتین جعل شده است.

متیو وایمن، کارشناس مسائل سیاسی روسیه در دانشگاه کیل بریتانیا، در این باره می‌گوید سه تخمین انجام‌شده «تقلب در مقیاسی بی‌سابقه در تاریخ انتخابات روسیه» را نشان می‌دهند.

این سه برآورد، نقطه مشترک دیگری هم دارند: همه آنها از الگوریتم یکسانی برای کشف بهترین تخمین ممکن از تعداد آرای نادرست به نفع ولادیمیر پوتین استفاده می‌کنند. 

این روش که «متد شپیلکین» نام دارد، به نام سرگئی شپیلکین متخصص آمار که حدود ده سال پیش آن را برای اولین بار توسعه داد، نامگذاری شده است.

کار او در تجزیه و تحلیل انتخابات در روسیه، که در سال ۲۰۰۷ آغاز شد، تا کنون برایش چندین جایزه معتبر را به همراه آورده است. در عین حال اما دشمنان قدرتمندی را نیز برایش درست کرده و نامش از فوریه سال پیش در فهرست «عوامل خارجی» دولت روسیه ثبت شده است.

دیمیتری کوگان، آماردان مستقر در استونی که با سرگئی شپیلکین و دیگران برای توسعه ابزاری برای تجزیه و تحلیل نتایج انتخابات کار کرده است، می‌گوید روش او «روشی ساده برای ارزیابی کمی تقلب در انتخابات در روسیه ارائه می‌دهد، در حالی که بیشتر رویکردهای دیگر عمدتاً برای تشخیص وجود یا عدم وجود تقلب استفاده می‌شود.»

روش شپیلکین «بر اساس میزان مشارکت در هر شعبه رای‌گیری» است و هدف این است که مشخص شود در کدام حوزه‌های رای‌گیری مشارکت به‌طور غیرعادی بالا به نظر می‌رسد.

این تئوری می‌گوید نسبت آرای هر نامزد بسته به میزان مشارکت تغییر نمی‌کند (یا فقط به صورت جزئی تغییر می‌کند). الکساندر شن، ریاضیدان و آماردان در دانشگاه علوم کامپیوتر مون‌پلیه، می‌گوید در جایی که نرخ مشارکت منفجر می‌شود، «ما متوجه شدیم که این تکامل متناسب توزیع آرا به طور کامل ناپدید می‌شود و ولادیمیر پوتین ذینفع اصلی آرای اضافی است.»

برای تعیین کمیت تقلب، کافی است آرای ولادیمیر پوتین را با نتایجی که اگر توزیع آرا «صادقانه» انجام می‌شد، مقایسه کنیم. تفاوت دو درصد، تصوری از میزان دستکاری نتایج به نفع او و یا مطابق آنچه مخالفان می‌گویند «بازی‌ پر کردن برگه رای و نوشتن نام ولادیمیر پوتین»، به دست می‌دهد.

روش شپیلکین با این حال محدودیت‌هایی نیز دارد. مثل اینکه باید حتما چند شعبه رای‌گیری موجود باشد که کارشناسان به طور منطقی مطمئن باشند در آنها تقلبی صورت نگرفته است.

همچنین اگر متقلبان روش‌های ظریف‌تری را برای جعل نتایج استفاده می‌کردند، به عنوان مثال با برداشتن رای یکی از نامزدها و اضافه کردن آنها به نفع ولادیمیر پوتین، روش شپیلکین دیگر جواب نمی‌داد. آقای کوگان می‌گوید: «این واقعیت که مقامات همچنان از ابتدایی‌ترین روش‌ها برای تقلب استفاده می‌کنند، نشان می‌دهد که برای آنها متوجه شدن بقیه اهمیتی ندارد.»

متیو وایمن می‌گوید این تخمین‌ها همچنین «یک سلاح سیاسی مهم» هستند، چرا که اجازه می‌دهند «روایت رسمی روسیه مبنی بر اینکه نرخ مشارکت بالا بوده و رای در حمایت از پوتین نشان می‌دهد که کشور متحد است، به چالش کشیده شوند.»

جف هاون نیز می‌گوید: «این کلیشه وجود دارد که طبق آن روس‌ها به طور طبیعی به شخصیت‌های اقتدارگرا رای می‌دهند. نشان دادن اینکه ارقام چگونه بزرگنمایی شده‌اند، راهی برای اثبات این است که واقعیت بسیار ظریف‌تر است.»