دلیل قرآن به سر گرفتن در شب‌ قدر چیست؟

ایسنا: عباس حیدری کارشناس مذهبی در رابطه با فلسفه به سر گرفتن قرآن در شب‌های قدر عنوان کرد: خداوند متعال در قرآن کریم فرموده: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ » ای کسانی که ایمان آورده‌اید از (مخالفت فرمان خدا) بپرهیزید و وسیله‌ای برای تقرب به او بجویید؛ لذا در این آیه روی سخن ما به افراد باایمان است و به آن‌ها دستوراتی برای رستگار شدن داده‌ شده از جمله آن‌ها این است که برای تقرب به خدا وسیله‌ای انتخاب کنید.

وی ادامه داد: وسیله معنای وسیعی دارد و هر کار یا چیزی را که سبب نزدیکی به پیشگاه مقدس پروردگار شود، شامل می‌شود؛ مثل ایمان به خدا و پیامبر اکرم(ص)، جهاد، نماز، زکات، روزه، زیارت خانه خدا، صله رحم، انفاق و نیز شفاعت پیامبران و امامان، بندگان صالح و پیروی از آن‌ها و حتی سوگند دادن خدا به مقام پیامبران، امامان و صالحان که نشانه علاقه به آن‌ها است جزء مفهوم وسیع وسیله است؛ چرا که همه این امور باعث تقرب و نزدیکی به خداست.

این کارشناس مذهبی با بیان اینکه یکی از اعمال مشترک شب‌های قدر که البته فلسفه‌های زیادی هم دارد، قرآن به سر گرفتن از آیین‌هایی است که شیعیان در شب‌های قدر در ماه رمضان انجام می‌دهند، گفت: نحوه انجام این آیین در منابع دعایی همچون اقبال الاعمال اثر سیدبن‌طاووس از امام صادق نقل شده‌است.

حیدری افزود: در این آیین ضمن قرار دادن قرآن بر روی سر خداوند را به‌حق قرآن، پیامبر(ص)، حضرت زهرا(س) و دوازده امام(ع) قسم می‌دهند تا گناهانش آن را بیامرزد و ایشان را جزء رها شدگان از آتش جهنم قرار دهد؛ گشودن قرآن در مقابل و خواندن دعا و قرآن را بر سر نهادن و چهارده نفس مقدس را میان خود و خدای خویش واسطه قرار دادن یعنی همان عمل کردن به سنتی که پیامبر به نزد امت به امانت گذاشته است.

وی یادآور شد: عمل بر سر گذاشتن قرآن و واسطه قرار دادن آن و چهارده معصوم به‌سبب عظمت آن‌ها در پیشگاه الهی و تواضع در مقابل ثقلین است و در حقیقت ادب در مقابل ثقلین، ادب در برابر حضرت حق و رعایت حدود بندگی است که این عمل را خود ائمه به ما آموخته‌اند.

این کارشناس مذهبی تصریح کرد: برای دعا در محضر حضرت حق باید بهترین و مقرب‌ترین دوستان خداوند متعال را شفیع قرار داد و چه بهتر که در پناه قرآن به محضر دوست قدم بگذاریم و به قرآن و عترت متوسل شویم.

وی ادامه داد: سیدبن‌طاووس در کتاب الاقبال نقل می‌کند که امام باقر(ع) فرموده: أخذ المصحف فی ثلاث لیال من شهر رمضان، فتنشره و تضعه بین یدیک و تقول: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِکِتابِکَ الْمُنْزَلِ، وَ ما فِیهِ وَ فِیهِ اسْمُکَ الْأَکْبَرُ، وَ أَسْماؤُکَ الْحُسْنی‌ وَ ما یُخافُ وَ یُرْجی، أَنْ تَجْعَلَنِی مِنْ عُتَقائِکَ‌ مِنَ النَّارِ، و تدعو بما بدا لک من حاجة»؛ در سه شب از شب‌های ماه رمضان قرآن کریم را بردار و آن را باز کن و در مقابل خود قرار ده و بگو «اللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذَا الْقُرْآنِ وَ بِحَقّ ِمَنْ أَرْسَلْتَهُ بِه... ه.»

حیدری تصریح کرد: احمد بن حنبل پیشوای مذهب حنبلی در اهل سنت از عمران بن حصین نقل می‌کند که از پیامبر اکرم(ص) شنیدم می‌فرمود: «اقْرؤُا الْقُرآنَ وَ سَلُوا اللهَ بِهِ قَبْلَ أَنْ یَجئ قَومٌ یَسْألُونَ بِهِ النّاسَ؛ قرآن را بخوانید و از خدا به وسیله آن درخواست، پیش از آن که گروهی بیایند به وسیله آن از مردم سؤال کنند.»

وی یادآور شد: مرحوم آیت‌الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی عارف بزرگ معاصر گفته است که در هنگام قرآن به سر گذاشتن چهار نیت را بر دل بگذرانید: مغز که به مثابه مرکب عقل و خرد است به واسطه قرآن تقویت شود، عقل و خرد انسان به واسطه قرآن و علوم قرآن تکمیل گردد، و عقل و خرد در برابر قرآن و عظمت آن خاضع گردد و نور عقل و خرد به نور قرآن منضم شود.

حیدری عنوان کرد: آیت‌الله جوادی آملی نیز مطرح کردند؛ منظور از قرآن به سرگرفتن در این شب عزیز این است که قرآن در رأس همه امور ما قرار بگیرد و تمام شئون زندگی ما قرآنی شود. لذا رأس امور قرار دادن قرآن یعنی تمام علوم و امور زندگی الهی و مطابق دستورات الهی شود و متون درسی مراکز آموزشی و دانشگاه‌های ما اسلامی شود و اگر قرآن رأس امور بود همه مسائل درسی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ما حل می‌شود.