اتیلن اکساید در صنعت پزشکی؛ ضدعفونی کننده‌ای قدرتمند!

اتیلن اکساید، یک ترکیب شیمیایی قدرتمند است که در صنعت پزشکی، به عنوان یک آنتی باکتریال یا ضدعفونی کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد و همواره برای محافظت از سلامت و ایمنی بیماران و پرسنل و کادر پزشکی از اهمیت بالایی برخوردار می‎باشد.

این ترکیب شگفت‌انگیز، با قدرت خود در کشتار باکتری‌ها و ویروس‌ها، در جراحی‌ها، استرلیزاسیون و پاکسازی وسایل پزشکی از آلودگی و حتی در تولید داروها، مورد استفاده قرار می‎گیرد. به عبارت دیگر، اتیلن اکساید نه تنها یک ضد عفونی کننده قوی در عرصه پزشکی است، بلکه نقش بسیار مفید و موثری در حفظ سلامتی جامعه، بیماران و کادر پزشکی دارد. اگر می‏خواهید با تاریخچه، کاربردها و مزایای اتیلن اکساید در صنعت پزشکی آشنا شوید، در ادامه این مطلب همراه ما باشید.

اتیلن اکساید چیست؟

اتیلن اکساید (EtO) یک گاز بی‌رنگ و قابل اشتعال است که به طور گسترده در صنعت پزشکی، به عنوان یک ضدعفونی کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گاز به دلیل خاصیت ضدعفونی کنندگی قوی خود، می‌تواند برای استریل کردن تجهیزات پزشکی و محصولات دارویی گزینه مناسبی باشد.

تاریخچه اتیلن اکساید

استفاده از اتیلن اکساید به عنوان یک ضدعفونی کننده در صنعت پزشکی، به دهه ۱۹۴۰ میلادی باز می‌گردد. آن زمان، از این گاز، برای استریل کردن تجهیزات پزشکی در جنگ جهانی دوم استفاده می‌کردند. از آن زمان تاکنون، اتیلن اکساید به طور گسترده در صنعت پزشکی به عنوان یک ضدعفونی کننده قابل اعتماد و موثر مورد استفاده قرار گرفته است.

نحوه تولید گاز اتیلن اکساید چگونه است؟

یکی از روش‌های تولید این گاز، از طریق اکسایش اتیلن با استفاده از هوا یا اکسیژن است که یکی از مهمترین کاربردهای اکسیژن در صنعت و پزشکی است. مراحل تولید گاز اتیلن اکسید به صورت خلاصه به شرح زیر است:

1. اتیلن (C2H4) را با هوا یا اکسیژن در حضور یک کاتالیزور مناسب مانند نیکل یا پالادیم و در دمای بالا (بین ۲۰۰-۳۰۰ درجه سانتی‌گراد) اکسایش می‌دهیم.
2. در این فرآیند، اتیلن به اتیلن اکسید (C2H4O) تبدیل می‌شود.
3. گاز اتیلن اکسید تولید شده را جدا کرده و از محصول نهایی استفاده می‌کنیم.

این روش تولید گاز اتیلن اکسید به عنوان یک روش صنعتی استفاده می‌شود و نیاز به تجهیزات و شرایط خاصی دارد. برای تولید در مقیاس صنعتی، بهینه‌سازی فرآیند و کنترل شرایط تولید بسیار مهم است.

نحوه عملکرد گاز اتیلن اکساید

اتیلن اکساید با آلکیلاسیون گروه‌های آمین در DNA و RNA میکروارگانیسم‌ها، آنها را از بین می‌برد. این فرآیند باعث می‌شود که میکروارگانیسم‌ها قادر به تولید مثل و تکثیر نباشند و در نهایت از بین بروند. در نتیجه ضد عفونی کنندگی اتفاق افتاده و یک محیط پزشکی، از هرگونه آلودگی و باکتری پاک خواهد شد.

کاربردهای اتیلن اکساید در صنعت پزشکی

از جمله مهم ترین کاربردهای اتیلن اکساید در صنعت پزشکی، می‎توان به موارد زیر اشاره کرد:

استریل کردن تجهیزات پزشکی

اتیلن اکساید برای استریل کردن انواع تجهیزات پزشکی از جمله ابزارهای جراحی، ایمپلنت‌ها، تجهیزات بیهوشی و دستگاه‌های دیالیز استفاده می‌شود. این گاز به از بین بردن باکتری و آلودگی‏هایی که روی تجهیزات پزشکی وجود دارند کمک کرده و منجر به استریل کردن آن‏‎ها خواهد شد.

استریل کردن محصولات دارویی

اتیلن اکساید در صنعت داروسازی به عنوان یک ماده پایه استفاده می‌شود. این ترکیب به عنوان یک ماده فعال در تولید برخی از داروها، از جمله ضدعفونی کننده‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها، به کار می‌رود. اتیلن اکساید می‏تواند برای استریل کردن محصولات دارویی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدسرطان استفاده شود.

کنترل آفات

از اتیلن اکساید به جهت کنترل آفات در محیط‌های پزشکی مانند بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها استفاده می‌شود. این گاز به کاهش میزان آفات و باکتری‏های موجود کمک کرده و میزان آفات و باکتری‏ها در محیط‎های پزشکی را به حداقل خواهد رساند.

جراحی

اتیلن اکساید در محافظت از بیماران و پرسنل پزشکی در جراحی‌ها نقش اساسی دارد. این ترکیب به عنوان یک آنتی‌باکتریال و ضدعفونی کننده، کمک می‌کند تا عفونت‌های پس از جراحی کاهش یابد.

استریل کردن تجهیزات پزشکی حساس به حرارت

اتیلن اکساید برای استریل کردن تجهیزاتی مانند ایمپلنت‌ها، تجهیزات بیهوشی و دستگاه‌های دیالیز که به حرارت حساس هستند، گزینه‌ای مناسب برای ضدعفونی است.

محافظت در برابر عفونت‌ها

استفاده از اتیلن اکساید در محافظت از بخش‌های مختلف بیمارستان، اورژانس‌ها، واحدهای درمانی و غیره، به منظور جلوگیری از انتقال عفونت‌ها و بیماری‌ها بسیار حائز اهمیت است.

پروسه‌های تولید و بسته‌بندی

اتیلن اکساید در صنایع پزشکی برای تولید و بسته بندی استریل وسایل و تجهیزات مورد استفاده در فرآیندهای تولید و بسته‌بندی داروها استفاده می‌شود.

مزایای استفاده از اتیلن اکساید در صنعت پزشکی

گاز اتیلن اکساید با خاصیت ضدعفونی کنندگی خود، توانسته است مزایا و فواید بسیار منحصر به فردی از جمله موارد زیر را برای مصرف کنندگان به همراه داشته باشد:

• قدرت میکروب‌کشی بالا: اتیلن اکساید یک میکروب‌کش قوی است که می‌تواند طیف وسیعی از میکروارگانیسم‌ها از جمله باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها و هاگ‌ها را از بین ببرد و به ضدعفونی کردن لوازم و تجهیزات پزشکی کمک کند.
• قابلیت نفوذ بالا: اتیلن اکساید می‌تواند به راحتی به داخل مواد نفوذ کرده و سطوح داخلی و خارجی تجهیزات پزشکی را استریل کند. به همین علت، می‏تواند لایه‏های مختلفی از تجهیزات و لوازم را پاکسازی و ضدعفونی کند.
• کاهش خطر عفونت: استفاده از اتیلن اکساید در جراحی‌ها و بخش‌های مختلف بیمارستان‌ها، می‌تواند به کاهش خطر عفونت‌ها و بیماری‌های منتقل شده از طریق این عفونت‌ها کمک کند.
• عدم ایجاد خوردگی: اتیلن اکساید برخلاف برخی از ضدعفونی کننده‌های دیگر، باعث خوردگی و از بین رفتن تجهیزات پزشکی نمی‌شود.
• پایین آوردن هزینه‌ها: استفاده از اتیلن اکساید به عنوان یک روش استریلیزاسیون کارآمد، می‌تواند هزینه‌های مربوط به تعقیم و استریلیزاسیون را کاهش داده و به صرفه تر کند.

معایب استفاده از اتیلن اکساید در صنعت پزشکی

معایب و مضراتی که به دنبال استفاده از اتیلن اکساید در صنعت پزشکی ممکن است تجربه کنید، به شرح زیر می‏باشند:

• قابلیت اشتعال: اتیلن اکساید یک گاز قابل اشتعال است و باید با احتیاط استفاده شود.
• خطر مسمومیت: این گاز در غلظت‌های بالا، خطر مسمومیت برای انسان‌ها را به همراه دارد.
• اثرات مخرب بر محیط زیست: در اثر استفاده از اتیلن اکساید، اثرات مخربی به محیط زیست وارد می‌شود.
• هزینه بالا: استفاده از اتیلن اکساید به خصوص برای استریل کردن حجم‌های زیاد از مواد و تجهیزات پزشکی، می‌تواند پرهزینه باشد.
• نیاز به تجهیزات خاص: استفاده از اتیلن اکساید نیازمند تجهیزات خاص مانند اتاق‌های استریل و دستگاه‌های تهویه مناسب نیز است.

نکات ایمنی در استفاده از اتیلن اکساید

در زمان استفاده از اتیلن اکساید در صنعت پزشکی، نیاز است تا نکات ایمنی زیر را رعایت کنید تا سلامتی شما آسیبی نبیند:

1. استفاده از اتیلن اکساید باید در محیط‌های دارای تهویه مناسب انجام شود.
2. مخازن اتیلن اکساید باید در مکان‌های امن و دور از گرما و شعله نگهداری شوند.
3. افراد در معرض استفاده از اتیلن اکساید، باید از تجهیزات حفاظتی مناسب مانند ماسک و دستکش استفاده کنند.

با وجود خطرات بالقوه، اتیلن اکساید در صورت استفاده صحیح، یک ضدعفونی کننده ایمن است. برای به حداقل رساندن خطرات، باید اقدامات احتیاطی زیر را انجام داد:

• استفاده از اتیلن اکساید باید فقط و فقط، توسط افراد آموزش دیده و باتجربه انجام شود.
• تمام دستورالعمل‌های ایمنی باید به دقت رعایت شوند.

نتیجه‌گیری

اتیلن اکساید یک ضدعفونی کننده قدرتمند است که به طور گسترده در صنعت پزشکی کاربرد دارد. این گاز مزایای زیادی مانند قدرت میکروب‌کشی و قابلیت نفوذ بالا دارد. با این حال، اتیلن اکساید می‌تواند سمی و قابل اشتعال باشد و باید با احتیاط استفاده شود.

در برخی موارد، می‌توان از روش‌های جایگزین مانند استریل کردن با بخار، پراکسید هیدروژن یا اشعه گاما برای استریل کردن تجهیزات پزشکی استفاده کرد. با این حال، این روش‌ها ممکن است برای همه مواد و تجهیزات مناسب نباشند.

اتیلن اکساید یک ضدعفونی کننده قدرتمند و موثر با کاربردهای گسترده در صنعت پزشکی است. با وجود خطرات بالقوه، اتیلن اکساید در صورت استفاده صحیح، یک ضدعفونی کننده ایمن است. در پایان باید گفت کاربرد گازها در پزشکی بسیار گسترده است و به جز اتیلن اکساید بسیاری از گازها وجود دارند که کاربردهای بسیار گسترده ای دارند. پیشنهاد می کنیم برای آگاهی بیشتر از کاربرد گازها در پزشکی به این مقاله از ایلنا مراجعه کنید.