کد خبر: ۱۷۶۸۷۵
تاریخ انتشار: ۱۸ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۰:۴۵

به بهانه سالمرگ محمدعلی فردین ؛ راز محبوبیت یک بازیگر

رضا صائمی در هم میهن نوشت:  امروز 24سال از مرگ محمدعلی فردین می‌گذرد. بازیگری که چهار دهه پس از اینکه دیگر نتوانست بر پرده سینماها ظاهر شود، امابه بهانه سالمرگ محمدعلی فردین ؛ راز محبوبیت یک بازیگر مراسم تشییع جناره‌اش یکی از شلوغ‌ترین بدرقه‌های هنرمندان بود که همه را شگفت‌زده کرد. هنوز هم وقتی به قطعه هنرمندان در بهشت زهرا سر بزنید، شلوغ‌ترین مزاری که مردم دورش می‌نشینند یا می‌ایستند، مزار اوست. بدون شک او یکی از محبوب‌ترین بازیگران تاریخ سینمای ایران است که گرچه از حیث بازیگری نمی‌توان او را در ذیل بازیگران حرفه‌ای قرار داد، اما ماندگار است. راز این ماندگاری در چیست؟

 

شاید برخی، مولفه‌هایی مثل ظاهری جذاب و مردانه را مهمترین دلیل بدانند اما به نظر می‌رسد دلیل این ماندگاری را باید در کیفیت نقش‌آفرینی‌ای که در شمایل نقش‌هایی پی گرفت که فردین به نماد آن بدل شد. او بیشتر برای به تصویر کشیدن مردانگی و جوانمردی در فیلم‌های فارسی مشهور بود. به همان چیزی که بعدها به یک خصلت و ویژگی رفتاری تعبیر شد و نامش را «فردین‌بازی» گذاشتند.

 

دلیل این نامگذاری به اتفاقی برمی‌گردد که برای فردین رخ داد. سر صحنه فیلمبرداری، فردی گنده‌لات به‌اصطلاح مزه می‌ریزد و تیکه می‌اندازد که جمعیت می‌خندند و باعث به‌هم‌ریختن تمرکز فردین می‌شود، فردین شاکی می‌شود و می‌گوید گنده‌لات ساکت شو و پاسبونا این‌رو جمع کنید، ببرید. اما دم صبح فردین می‌رود کله‌پزی محل و یک‌دست کله‌پاچه می‌گیرد و در خونه گنده‌لات می‌رود و عذرخواهی می‌کند و می‌گوید، نباید اینجوری برخورد می‌کردم و بیا باهم یه کله‌پاچه بزنیم، گنده‌لات هم شرمنده می‌شود و خیلی با هم صمیمی می‌شوند. کله‌پاچه را می‌خورند و با هم رفیق می‌شوند. به‌همین‌دلیل به رفتار از سر معرفت و بامرامی، می‌گویند فردین‌بازی. درواقع فردین‌بازی به یک اصطلاح سینمایی و عامیانه در تعریف معرفت، جوانمردی و رفاقت تبدیل شد.

 

اما امروزه بسیاری از مردم این اصطلاح را به کسانی اطلاق می‌کنند که برای نمایش و فخرفروشی دست به فداکاری می‌زنند. در پس تغییر معنای تلویحی و ضمنی این اصطلاح می‌توان تحولات اخلاقی جامعه را هم ردیابی کرد که فردین‌بازی دیگر نه به‌معنای مرام داشتن و جوانمردی که ادای جوانمردانه درآوردن تا به آن تظاهر و تفاخر کردن تعبیر می‌شود. اما فردین‌بازی‌های فردین فقط به فیلم‌هایش محدود نمی‌شد و او در زندگی واقعی به‌ویژه در مواجهه با هواداران و مردم کوچه و بازار هم همان روحیه را داشت و تواضع و فروتنی‌اش از او یک اسطوره محبوب ساخت که هنوز خیلی‌ها به این موقعیت دست نیافته‌اند.

 

خبرمرتبط: اولین تصویر از غزل بدیعی ، در تشییع همسرش رضا داوودنژاد (عکس)

 

او در زندگی واقعی هم روحیه حمایتگرانه داشت و تا جایی که می‌توانست، دست مردم را می‌گرفت. محبوبیت او در سینما با محبوبیت تختی در کشتی، پهلو می‌زد. جالب اینکه او قبل از بازیگرشدن، کشتی‌گیر بود و حتی فعالیت خود در کشتی را با تختی آغاز کرد. برخی محمدرضا گلزار را به فردین بعد از انقلاب تشبیه کرده‌اند که به‌دلیل جذابیت‌های فیزیکی، مورد توجه مخاطب قرار گرفت و به یک سوپراستار تبدیل شد اما واقعیت این است که نه روحیه و مرام فردین در او دیده می‌شود، نه حتی از حیث بازیگری از او جلوتر است. نه‌فقط او که بازیگران دیگر که امروز نام سلبریتی را یدک می‌کشند هم، به محبوبیت او نرسیده‌اند.

 

با اینکه او بازیگر به معنای حرفه‌ای نبود و بیشتر کاراکتر تیپ‌سازی‌شده را بازی می‌کرد، اما محبوب بود. بخشی از این محبوبیت البته به سازوکارهای سینمای تجاری و عامه‌پسند برمی‌گردد اما فردین توانست خارج از جهان سینمایی یک مفهوم و اصطلاح به نامش اضافه کند که به‌مثابه خصلت‌های کاراکتر در شخصیت‌پردازی‌های سینمایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کمتر بازیگری نامش به یک واژه گره خورده تا به یک اصطلاح تبدیل شود. شاید راز محبوبیت فردین را باید در همین مفهوم و کارکردهای اجتماعی آن جست‌وجو کرد؛ در فردین‌بازی، نه بازی فردین.

نظر شما
قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.
* کد کپچا:
captcha

تفاوت نجومی قیمت خودرو در ایران با امارات +جدول قیمت

هر رتبه در سال ۱۴۰۳، چقدر به حقوق معلمان و بازنشستگان اضافه خواهد کرد؟

واکنش فرمانده سپاه پاسداران به صدور حکم دستگیری نتانیاهو و گالانت از سوی دادگاه لاهه

پزشکیان: امروز در کشور با انواع مشکلات مواجه هستیم؛ ناترازی‌هایی زیادی در آب، برق، گاز و محیط زیست داریم، ناترازی‌هایی که بعضی‌های آن در لب پرتگاه است

تاریخ برگزاری کنکور سال ۱۴۰۴ مشخص شد

حمایت برنی سندرز از حکم دادگاه لاهه علیه نتانیاهو و گالانت

پم بوندی گزینه جدید ترامپ برای دادستانی کل آمریکا کیست!؟

کارت های تپ کوین امروز ۲ آذر ؛ جایزه ۳۲۰ هزاری بگیرید

کد تپ سواپ امروز ۲ آذر و ۳ آذر ؛ جواب تسک های یوتیوب Ordinary People Into Billionaires و Language Lessons from Home

پاسخ ایران به قطعنامه شورای حکام آژانس علیه برنامه هسته ای اعلام شد؛ راه اندازی سانتریفیوژهای جدید

خطر بزرگ پیش پای پزشکیان

قطعنامه شورای حکام علیه برنامه هسته‌ای ایران تصویب شد / کدام کشورها موافق، مخالف و ممتنع رای دادند؟ + اسامی

همنشینی پزشکیان و مولوی عبدالحمید وایرال شد (تصاویر)

تکذیب اقدام کیهان از سوی عضو دفتر رهبری

افشاگری مدیر پرسپولیس درباره پشت پرده هوادار متمول و حواشی باشگاه و حمایت از منتقدان تیم ملی!

گربه ماهیِ رزه دار درحالِ صحرانوردی در جستجوی آب! (ویدئو)

خلاصه بازی پرسپولیس 3 - مس سونگون 0 (فیلم) - 1 آذر

آهنگ نگرانتم ، میثم ابراهیمی (موزیک ویدئو) + متن شعر ترانه

خلاصه بازی ایران 3 - قرقیزستان 2 ؛ گل های طارمی، حردانی و آزمون (فیلم)

گوسفند عاشق نوشیدن چای را ببینید! (ویدئو)

ماهی روز قیامت برای دومین بار دیده شد (عکس)

آهنگ ای دریغا - محسن چاوشی (موزیک ویدئو)

خاطره خنده دار مونا کرمی در شام ایرانی از تبلیغات ماهواره‌ای (ویدئو)

حمله یک قلاده خرس به خودروها در جاده چالوس (ویدئو)

مداحی دهه فاطمیه عبدالرضا هلالی؛ ناحلة الجسم یعنی؟! (ویدئو)

خلاصه بازی رئال سوسیداد ۱-۰ بارسلونا (ویدئو)

خلاصه بازی چلسی 1- 1 آرسنال (ویدئو)

خلاصه بازی و گلهای رئال مادرید 4 - 0 اوساسونا (ویدئو)

مسابقه امیر علی اکبری، فایتر ایرانی مقابل مارکوس آلمِیدا، اسطوره برزیلی در MMA (ویدئو)

خلاصه بازی منچستر یونایتد 2 - 0 پائوک (ویدئو)

خلاصه بازی و گل های بارسلونا ۵ - ستاره سرخ بلگراد ۲ (ویدئو)

تصویری از شیخ نعیم قاسم، دبیرکل جدید حزب الله لبنان در حرم امام رضا (عکس)

خلاصه بازی رئال مادرید ۰ - بارسلونا ۴ (ویدئو) / طوفان در لالیگا

تیپ پائیزی و چهره شاد شبنم قربانی در 35 سالگی (عکس)

تصاویر پربازدید از بازیگر زن ترک و حجابش در ایران (عکس)

استقبال دختران روس از پزشکیان (عکس)

تصویر شگفت انگیز از فرود هواپیما در بیروت در میانه آتش حملات اسرائیل (عکس)

تغییر چهره آناهیتا درگاهی پس از جدایی (عکس)

حزب الله با پهپاد خانه نتانیاهو را هدف قرار داد (+عکس و ویدئو)

دوقلوهای جدید جایگزین سارا و نیکا در پایتخت شدند (عکس)

بنر اعتراضی جالب هواداران استقلال جلوی درب دفتر هلدینگ (عکس)

قاب بامزه و خوش آب و رنگ از بهنوش طباطبایی (عکس)

تغییر چهره قابل توجه پریناز ایزدیار در 38 سالگی (عکس)

تصویر پربیننده از زنان آتش نشان در تهران (عکس)

تیپ جالب المیرا دهقانی در پشت صحنه یک نمایش (عکس)

استایل و آرایش متفاوت هدی زین العابدین وایرال شد (عکس)

چهره جذاب بهنوش طباطبایی در ۴۳ سالگی (عکس)

واکنش پسر ناصرملک مطیعی به حمله کیهان؛ «دل تاریکتان پر از کینه است» (عکس)

فیگورهای زیبای انفرادی هادی چوپان در فینال مسترالمپیا ۲۰۲۴ (گزارش تصویری)

عینک عجیب و ۲۱۰ میلیون تومانی علی صادقی در جوکر سوژه شد (عکس)

لوگوی عجیب روی لباس پیشکسوت جنجالی؛ هم استقلال هم پرسپولیس ! (عکس)

تصاویر مسابقه مقدماتی هادی چوپان در مستر المپیا ۲۰۲۴ و نتیجه آن (عکس)

تصویر جذاب سحر دولتشاهی در روز تولدش (عکس)

رونمایی شهرزاد کمال‌زاده از استایل جذاب و جدیدش (عکس)

شوک به استقلال: ستاره با هواداران خداحافظی کرد (تصویر)

حذف تصویر رئیسی از اتاق وزیر خبرساز شد (عکس)

عاشقانه حدیثه تهرانی برای همسرش (عکس)

استایل متفاوت لیلا بلوکات در پشت صحنه تئاتر (عکس)

تیپ و چهره تازه ندا قاسمی، «شیرین سریال نون خ» (عکس)

سلفی بدون آرایش نجمه جودکی، مجری سابق صداوسیما (عکس)

تیپ و چهره متفاوت المیرا دهقانی روی صحنه تئاتر (تصاویر)

تیپ و چهره پاییزی نازنین بیاتی در ۳۴ سالگی (عکس)

شادی عجیب ایلان ماسک در سخنرانی ترامپ (عکس)

شکایت استقلال از اکرم عفیف به خاطر این خوشحالی (عکس)

عراقچی وارد فرودگاه دمشق شد (عکس)

زندگی خصوصی، عکس‌های شخصی و بیوگرافی ساناز سعیدی (تصاویر)

حضور فرزندان رهبر انقلاب در دفتر حزب الله لبنان (عکس)

عذرخواهی کاپیتان استقلال از هواداران و پیام به نکونام (تصویر)

واکنش رامین رضاییان به جدایی جواد نکونام از استقلال (تصویر)

عکس: رقص عاشقانه عروس و داماد فلسطینی زیر موشک های ایرانی

پوشش دختران شادی کننده در پی حمله موشکی ایران به اسرائیل (عکس)

وقتی آهنگ عروسی پس از مشاهده موشک های ایران بر فراز اسرائیل تغییر می کند! (ویدئو)

عکس یادگاری اهالی رام الله با موشک های ایران (تصاویر)

آثار حمله موشکی ایران به تل آویو (عکس)

این خانم مجری سوری هدف حمله هوایی اسرائیل قرار گرفت (عکس)

گیتی قاسمی و مریم مومن در یک اکران مردمی (عکس)

ادعای ترور ماهر الاسد برادر بشار اسد + تصویر

حضور سردار قاانی در دفتر حزب الله تهران (عکس)

استایل سحر دولتشاهی در فرش قرمز فستیوال روسیه (عکس)

این جنگنده عامل ترور سیدحسن نصرالله بود +عکس

لحظه طلاق پرویز یاحقی و حمیرا (تصاویر)

مهدی کوشکی بازیگر و همسرش با لباس لری (عکس)

تیپ و چهره متفاوت ریما رامین فر، «هما» سریال پایتخت با همسر و پسرش در ایتالیا / عکس

ارتش اسرائیل تصاویر حمله به مقر حزب الله لبنان را منتشر کرد (ویدئو)

بیلبورد شهری در تهران در واکنش به اقدام به ترور سیدحسن نصرالله (عکس)

تغییر چهره رعنا آزادی ور «سمیرا» سریال زخم کاری در 41 سالگی (عکس)

استایل جدید ریما رامین فر در کنسرت محسن ابراهیم زاده (عکس)

استوری سوزناک محسن چاووشی برای کارگران معدن طبس ۳۰ میلیونی شد (ویدئو)

تصویر هنری المیرا دهقانی بازیگر گرگ و میش (عکس)

ژست پزشکیان در دیدار با دبیرکل سازمان ملل و اردوغان (عکس)