آزمایش ژنتیک قبل از بارداری

آزمایش ژنتیک قبل از بارداری از سری آزمایش‌‌‌هایی محسوب ‌می‌شود که زوجین می‌توانند قبل از اقدام به بارداری یا حتی قبل از ازدواج آن را انجام دهند . زوجین به کمک این آزمایشات می توانند بسیاری از اختلالات ارثی که ممکن است از طریق ژن‌ها به نسل بعدی منتقل شوند را شناسایی کنند.

آزمایشات ژنتیک بارداری چگونه انجام می شود، این آزمایشات چه اهمیتی دارند و چند روز طول میکشد؟ از جمله سوالاتی است که در این مقاله به آن پاسخ خواهیم داد.

آزمایش ژنتیک قبل از بارداری چیست؟

آزمایش ژنتیک به نوعی از آزمایش‌های پزشکی اطلاق می شود که DNA فرد به روش‌های متفاوتی بررسی می شود. در واقع آزمایش ژنتیک قبل از بارداری نوعی از آزمایش‌های تشیصی محسوب می‌شوند که تغییرات موجود در کروموزوم‌ها، ژن‌ها و پروتئین‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند. خیلی از افراد هستند که قبل از ازدواج این آزمایش‌ها را انجام می دهند تا با خیالی آسوده‌تر بتوانند برای بچه‌دار شدن خود تصمیم بگیرند، اما در خیلی مواقع هم زوجین بعد از ازدواج و قبل از اقدام به بارداری برای این نوع آزمایش‌ها اقدام می‌نمایند.

آزمایش ژنتیک قبل از بارداری چگونه انجام می‌شود؟

آزمایش‌های ژنتیک معمولا از نمونه خون و بزاق گرفته می‌شوند. سپس DNA هر دو والد به کمک نمونه بررسی می‌شود تا ژن‌هایی که ناقل و مرتبط با بیماری‌های خاصی هستند شناسایی شود. اگر نتایج منفی باشد یعنی ژن ناقصی وجود ندارد، اما اگر نتایج مثبت باشد به منزله وجود ژن ناقص می ‌باشد. به این منظور زوجین قبل از بارداری می توانند انواعی از آزمایش‌های ژنتیک را انجام دهند.

آزمایش ژنتیکِ فیبروز کیستیک

اگر زوجین احتمال ابتلا به یک نوع بیماری خاص را داشته باشند و یا احتمال این موضوع وجود داشته باشد که این نوع اختلال در اثر ژن‌های جهش یافته به وجود آمده باشد این نوع آزمایش از آن ها گرفته می‌شود تا در صورت وجود مشکل از انتقال آن به نسل بعدی جلوگیری شود.

آزمایش ژنتیکِ سندروم X شکننده

سندروم X شکننده باعث به وجود آمدن ناتوانی ذهنی، ناتوانی در یادگیری، تاخیر در رشد و بیماری اوتیسم می‌شود. در این آزمایش ژنتیک زوجین از نظر ابتلا به این موارد مورد بررسی قرار می‌گیرند. این نوع آزمایش ژنتیک به خصوص در افرادی که یکی از نزدیکانشان به بیماری‌هایی که ذکر کردیم دچار هستند بسیار مهم تلقی می‌شود و قبل از بارداری باید برای انجام آن اقدام نمایند.

آزمایش ژنتیکِ کم خونی داسی شکل

کم خونی داسی شکل از انواعی از اختلالات ژنتیکی است که، گلبول‌های قرمز به شکل داس یا هلال می‌شوند. اگر پدر و مادر یک نسخه از ژن داسی شکل را داشته باشند این نوع آزمایش ژنتیک قبل از بارداری از آن‌ها گرفته می‌شود.

آزمایش ژنتیکِ تشخیص تای ساکس

بیماری تای ساکس نوعی بیماری نادرِ ژنتیکی محسوب می‌شود که در آن فرد آنزیم تجزیه مواد چرب را نخواهد داشت و از والدین به فرزند منتقل می‌شود. با انجام این آزمایش این اختلال ژنتیکی در والدین شناسایی می‌شود و از انتقال آن به نسل بعدی جلوگیری خواهد شد.

آزمایش ژنتیکِ آتروفی عضلانی نخاعی

آتروفی عضلانی نخاعی باعث ضعف عضلات می‌شود و چهار تیپِ مختلف دارد. این نوع بیماری ژنتیکی با از دست دادن سلول‌های عصبی تخصصی ایجاد می‌شود و با آزمایش ژنتیک قبل از بارداری که مخصوص تشخیص همین بیماری است می توان به وجود این مشکل پی برد.

آزمایش ژنتیک قبل از بارداری چرا اهمیت دارد؟

آزمایش ژنتیک قبل از بارداری گرچه از سری آزمایش‌های اختیاری محسوب می‌شود، اما با انجام آن می‌توان اطلاعات مفیدی در رابطه با بارداری اتخاذ کرد. این آزمایش‌ها با توجه به اطلاعاتی که در زمینه انواع اختلالات ژنتیک و ناهنجاری‌ها اختیار والدین قرار می‌دهند می‌توانند نسل بعدی را از خطر این نوع بیماری‌ها ایمن نگه دارند.

اهمیت آزمایش‌های ژنتیک قبل از اقدام به بارداری در این است که، کروموزوم‌ها و ژن‌های ناقص را شناسایی می‌کنند. در واقع این آزمایش‌ها که به آزمایش‌های ژنتیکی غربالگری نیز معروف هستند احتمال تولد نوزادی با اختلالات ژنتیکی و یا معلول را پیش‌بینی می‌نمایند و از این جهت اهمیت دارند.

جواب آزمایش ژنتیک قبل از بارداری چه قدر طول می‌کشد؟

جواب آزمایش ژنتیک از چند روز تا چند هفته زمان می‌برد. این آزمایش‌ها بسیار حساس هستند زیرا باید نمونه‌ها به دقت بررسی شوند.

در برخی موارد این مدت زمان گاهی یک تا دو ماه طول می‌کشد زیرا نیاز است آزمایش مجدد تکرار شود تا با نتیجه تست‌های قبلی مورد بررسی قرار گیرد. به همین علت زوجین باید تا آماده شدن جواب کمی صبوری نمایند. پس از دریافت جواب، برای بررسی نتایج و تفسیر صحیح آزمایش حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.

مرجع مقاله : آزمایشگاه جردن

نتیجه‌گیری

هنگامی که زوجین تصمیم می‌گیرند آزمایش ژنتیک انجام دهند می‌توانند به سراغ پزشک متخصص بروند و درخواست نمایند تا این آزمایش را برای آن‌ها بنویسد. در واقع اگر به هر دلیلی در اطرافیان خود بیماری‌های ژنتیکی دارید می‌توانید از این آزمایش‌ها برای کاهش ابتلای نسل بعد به بیماری استفاده کنید.