«دیپلماسی مخفیانه» در دستور کار ایران و آمریکا

 در حالی که در هفته های اخیر نشانه های متعددی از مذاکرات ایران و آمریکا مشهود شد، یک مقام آمریکایی اعلام کرد که کشورش با ایران در موضوع برجام هیچ مذاکره مستقیمی ندارد.

به گزارش آرمان امروز،‌ «ودانت پاتل»، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک نشست خبری در پاسخ به این که آیا ادعای روزنامه کویتی الجریده را تایید می‌کند که با نقل قول از یک منبع مطلع ایرانی مدعی شده بود، ایران نامه‌ای از آمریکا درباره ازسرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای پس از رسیدن به تفاهم‌های امنیتی دریافت کرده است، گفت: نظری درباره روش‌های ارتباط برقرار کردنمان با ایران نمی‌دهم، جز این که با ایران مذاکرات مستقیمی درباره برجام(توافق هسته‌ای) نداریم، نه در نیویورک و نه در هیچ کجای دیگر. مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین، در مارس ۲۰۲۱ با مشارکت اعضای اصلی توافق آغاز شد.

اما چند ماه بعد، با وجود پیشرفت‌هایی که انجام شده بود، این مذاکرات به دلیل برخی مسائل فرابرجامی از سوی شرکای غربی توافق، از جمله ادعای حمایت نظامی ایران از مسکو در جنگ اوکراین، ادعایی که از سوی مسکو و تهران رد شده است، همچنین ادعای نقض حقوق بشر علیه ایران در زمینه امور داخلی آن، به بن‌بست رسید.

هرچند که مطرح کردن تئوری زمستان سخت در وزارت خارجه نیز در رسیدن به توافق خلل وارد کرد.

ایران ذیل این توافق متعهد شده بود که در ازای لغو کلیه تحریم‌های آن، برنامه هسته‌ای خود را محدود کند. مقامات ایران تاکید کرده‌اند در صورتی که طرفین توافق اراده سیاسی لازم را نشان دهند، آماده نهایی کردن توافقی برای لغو کلیه تحریم‌ها در وین هستند.

 در همین راستا، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در نشست خبری دوشنبه گذشته خود گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره از ظرفیت‌های دیپلماتیک برای بی‌اثر کردن و رفع تحریم‌های ظالمانه علیه کشورمان استفاده کرده و از چارچوب‌های دیپلماتیک که تامین کننده منافع ملی ایران است کناره‌گیری نکرده است. کنعانی با بیان اینکه طرفی که زیر میز دیپلماسی زد آمریکا بود نه ایران، خاطرنشان کرد:  شرکای آمریکا در حوزه برجام نیز نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند. وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در این مدت در مسیر بی‌اثرسازی تحریم‌ها حرکت کرده و در این زمینه نیز توفیق‌های زیادی داشته است، گفت: از طرف دیگر ما تلاش کرده‌ایم که از تمام ظرفیت‌های دیپلماتیک برای احقاق حقوق ملت ایران استفاده کنیم و طبیعتاً در نشست‌های بین‌المللی و دیدارها با  طرف‌هایی که در موضوع برجام می‌توانند ایفای نقش کنند یا اساساً نقش تعریف شده‌ای در این زمینه دارند این موضوع مطرح می‌شود.

 کنعانی گفت: سازمان ملل و دیدارهایی که در جریان آن انجام می‌شود همواره فرصتی است که موضوع رفع تحریم‌ها نیز در آن مطرح شود. پاتل در بخش دیگری از این نشست خبری، در پاسخ به سوالی درباره امضای تفاهم‌نامه‌های همکاری میان ایران و پاکستان در حوزه‌های مختلف، گفت: به طور کلی، ما به هر کسی که توافق‌های کاری ایران را در نظر دارد، توصیه می‌کنیم که مراقب خطر بالقوه تحریم‌ها باشد. اما در نهایت، دولت پاکستان، خود، می‌تواند درباره مقاصد سیاست خارجی‌اش اظهار نظر کند.

از سوی دیگر بورل با دفاع از سیاست‌های تحریمی اتحادیه اروپا علیه ایران گفت: تحریم‌ها ابزار مهمی هستند و ما از آن‌ها برای فرستادن پیام مهمی به ایران درباره فعالیت‌های آن در زمینه اشاعه تسلیحات کشتار جمعی با هدف ثبات‌زدایی در منطقه، استفاده کرده‌ایم.

او افزود: اگرچه، باید بدانیم که تحریم‌ها به تنهایی یک سیاست نیستند. تحریم‌ها ابزاری برای اتخاذ یک سیاست هستند. تحریم‌ به خودی خود، ایران را باز نمی‌دارد. این باید پس از سال‌ها تحریم بین‌المللی مشخص باشد. ایران به همراه کره شمالی، کشورهایی هستند که بیشترین تحریم‌ها علیه آن‌ها اعمال شده است. تحریم‌ها به تنهایی نمی‌توانند خطر گسترش تنش‌ها را برطرف کنند و باید جایی برای دیپلماسی در نظر گرفت. اقدام دیپلماتیک باید از اهمیت برابری برخوردار باشد.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بیان کرد: زمان دیپلماسی و حداکثر تلاش‌های دیپلماتیک برای اقدام به آرام کردن وضعیت است. زمان درخواست از همه برای ایفای نقش فرارسیده است. اتحادیه اروپا و کشورهای عضو آن با بازیگران مهم در تماس هستند، چراکه اتحادیه اروپا کانال‌های ارتباطی با تمامی طرفین را باز نگه می‌دارد.