واعظی: به ظریف گفتند درباره سقوط هواپیمای اوکراینی مصاحبه کند؛ گفت تا ندانم ماجرا چیست، نه! / روحانی وقتی مطلع شد گفت خودتان ماجرا را بگویید؛ اگر نگویید، من می‌گویم

«سالنامه اعتماد» با محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی در دولت دوازدهم و وزیر ارتباطات دولت یازدهم گفت‌وگویی ویدئویی انجام داده است.

در بخشی از این گفت‌وگو محمود واعظی درباره ماجراهای به وقوع‌ پیوسته درباره حادثه هواپیمای اوکراینی در آن زمان توضیحاتی ارائه می‌دهد که در ادامه می‌خوانید و می‌بینید:

 سه روز پنهان کردن حادثه هواپیمای اوکراینی همان سه روزی بوده که روحانی هم خبر نداشت/ از ظریف می‌خواهند درباره سقوط هواپیمای اوکراینی مصاحبه کند؛ می‌گوید تا ندانم اصل ماجرا چیست این کار را نمی‌کنم/ ظهر جمعه شمخانی به ظریف و اسلامی می‌گوید گزینه برخورد موشک به هواپیمای اوکراینی در حال بررسی است/ روحانی بعدازظهر جمعه که خبر احتمال برخورد موشک به هواپیمای اوکراینی را به او دادم، دستور تشکیل جلسه سریع داد

سه روز پنهان کردن همان سه روزی بوده که آقای روحانی هم خبر نداشته است. آقای روحانی خبر نداشت و لحظه‌ای که فهمید روز جمعه بود که ظهر در دبیرخانه شورای  عالی امنیت ملی جلسه برگزار شد. اینطور شد که پنجشنبه نخست‌وزیر کانادا یک مصاحبه کرد و گفت که نحوه ماجرا این نبوده که اشکال یا نقص فنی باشد بلکه از بیرون یک جسم برخورد کرده است. برخی از رسانه‌های آمریکا و مسئولان آمریکایی هم این را گفتند. همان شب هم گویا بی‌بی‌سی بین‌الملل این را گفته بود. آقای روحانی روز پنجشنبه می‌گوید برای  بررسی مطالبی که اینها می‌گویند دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی سریع جلسه بگذارد. روز جمعه جلسه برگزار می‌شود که از طرف دولت آقای ظریف وزیر امور خارجه، آقای اسلامی وزیر راه و آقای علوی وزیر اطلاعات حضور داشتند و از بقیه بخش‌ها هم بودند. آنجا وقتی که بحث می‌کنند در جلسه باز هم گفته نمی‌شود که پدافند زده است؛ می‌گویند که نه؛ بعد که جلسه تمام می‌شود اذان بوده، آقایان اسلامی و ظریف می‌روند که نماز بخوانند؛ پس از نماز با آقای شمخانی صحبت می‌کنند که الان بالاخره چه اتفاقی رخ داده است؟ البته قبل از آن به آقای ظریف می‌گویند که شما مصاحبه کنید و این مسائل را بگویید؛ آقای ظریف می‌گوید من باید بدانم که ماجرا چیست تا مصاحبه کنم، همین‌طوری نمی‌توانم بروم مصاحبه کنم. ظاهرا آقای شمخانی به آنها خبری می‌دهد که چنین چیزی هم در حال بررسی است که وقتی این را می‌گویند یک‌باره همه‌چیز عوض می‌شود. من به خاطر دارم روز جمعه ساعت دو و نیم بعد از ظهر، آقای اسلامی با من تماس گرفت و فکر کنم با آقای ظریف هم صحبت کردم که هر دو به من گفتند که بله این مساله‌ای که بیان شده در حال بررسی شدن است. فکر کنم ساعت ۳ و نیم یا 4 عصر بود، همان زمانی که با آنها صحبت کردم بلافاصله به آقای روحانی زنگ زدم و گفتم اینطور است؛ ایشان تا این موضوع را شنید گفت که سریعا همین امروز جلسه بگذاریم.

جلسه اضطراری شورای عالی امنیت ملی درباره هواپیمای اوکراینی در سالن اجلاس تشکیل شد/ بعد از جلسه شورای عالی امنیت ملی که موضوع آشکار شد، روحانی تاکید کرد همین امشب باید بیانیه بدهیم/ می‌خواهم بگویم وقتی روحانی فهمید ایستادگی کرد/ قرار بود بیانیه جمعه شب منتشر شود اما تا هماهنگی‌ها انجام شود طول کشید و شنبه صبح منتشر شد

*شورای عالی امنیت ملی؟

بله، جلسه شورای  عالی امنیت ملی را در سعدآباد گذاشتند. در سالن اجلاس برگزار شد. آنجا مفصل موضوع باز شد و وقتی این اتفاق افتاد آقای روحانی اصرار کردند که ما باید همین امشب بیانیه بدهیم. به دبیرخانه گفت که امشب باید بیانیه بدهیم و بیانیه تهیه شد که بگوییم این‌طور شد. یعنی می‌خواهم بگویم وقتی آقای روحانی فهمید ایستادگی کرد؛ قرار بود بیانیه جمعه شب منتشر شود، اما تا متن را تنظیم کردند و موضوعات پیش رفت، بالاخره باید چارچوب بیانیه مشخص باشد چون مهم است و بیانیه‌ای که اول منتشر می‌شود همه مسائل روی همان منوال پیش می‌رود. این طور شد که این بیانیه را صبح اول وقت دادند.

جلسه شورای عالی امنیت ملی ساعت 10 و نیم شب تمام شد

 *پس چرا شب ندادند؟ کار بررسی‌اش طول کشید؟

بیانیه را نوشتند و بالاخره باید موافقت جاهای مختلف را هم می‌گرفتند چون جلسه اینها ساعت ۱۰ و نیم شب تمام شد.

جلسه شورای عالی امنیت ملی درباره حادثه هواپیمای اوکراینی بسیار سخت بود، هضم اتفاق هم خیلی سخت بود/ آقای روحانی وظیفه خودش می‌دانست که مردم باید از حادثه هواپیمای اوکراینی شفاف اطلاع داشته باشند/ اینکه روحانی از ابتدای وقوع حادثه هواپیمای اوکراینی مورد مشورت قرار نگرفت؛ بحث دیگری است.

*جلسه پرتنش بود؟

جلسه بسیار حساس بود؛ ‌جلسه‌ای که بالاخره وقتی چنین خبری در آن شنیده می‌شود که یک هواپیما 176 نفر آدم داشته و این اتفاق افتاده است، اصل خود موضوع بسیار سخت بود و حتی هضم آن هم سخت بود؛ طبیعی بود که جلسه هم جلسه سختی باشد. با مردم این موضوع را مطرح کردیم. لذا می‌خواهم بگویم اینکه آقای روحانی در ارتباط با آنچه مربوط به مردم بوده، سریعا وظیفه خودش را انجام داد که مردم باید در جریان قرار بگیرند. خب ایشان مورد مشورت قرار نگرفت یا نگفتند، این بحث دیگری است.

روحانی هیچ وقت و در هیچ جایی تهدید به استعفا نکرد

*درست است که در آن جلسه آقای روحانی اصرار داشته که اعلام شود و تهدید به استعفا کرده بود؟

ایشان هیچ‌ وقت در هیچ‌ جایی تهدید به استعفا نکرده است.

روحانی تهدید به استعفا نکرد، گفت خودتان ماجرای هواپیمای اوکراینی را بگویید اگر نگویید، من می‌گویم/ روحیه روحانی اینگونه نیست که اگر فشاری وارد شود، قهر کند یا استعفا دهد

*تهدید نه، اما چنین چیزی گفته شده است.

نه، ایشان گفت که خودتان بگویید، اگر نگویید من می‌گویم. ممکن است از این مطالب رد و بدل شده باشد ولی تهدید به استعفا نکرده و اصلا روحیه‌اش این‌طور نیست که فشار بیاید، قهر کند.

پوتین و نخست‌وزیر ژاپن به روحانی گفتند، ترامپ اهل مشورت نیست، اگر با او مذاکره کنید می‌توانید به خواسته‌هایتان برسید/ روحانی با توجه به حرف‌های پوتین و نخست‌وزیر ژاپن گفت شاید از طریق مذاکره با پوتین بتوان تحریم‌ها را برداشت/ چون موافقت درباره مذاکره روحانی با ترامپ وجود نداشت، مذاکره نکرد

*مثلا در دوره ترامپ که فشارها زیاد شد آیا چنین چیزی مطرح بود؟

نه، ممکن است اختلاف‌نظر بوده باشد. مثلا یک وقتی آقای روحانی صحبت‌هایی که با آقای پوتین یا با نخست‌وزیر ژاپن داشت، آنها به او گفتند وقتی شما به آقای ترامپ نزدیک می‌شوید و مذاکره می‌کنید مثلا می‌توانید موافقت خیلی از خواسته‌های‌تان را بگیرید و ایشان هم خیلی اهل مشورت نیست که با کسی دیگر مشاوره کند. ایشان گفت اگر این طور است شاید بتوانیم راه‌حلی پیدا کنیم که برجام احیا شود و تحریم را‌ برداریم. اما چون «موافقت» نبود این کار را نکرد؛ ولی هیچ‌ وقت هم تهدید به استعفا نکرد.