کارخانه ذوب آهن چیست؟

تمامی افرادی که در حوزه خرید و فروش مقاطع فولادی فعالیت دارند؛ کارخانه ذوب آهن و محصولات باکیفیت این کارخانه را به خوبی می‌شناسند. این کارخانه بزرگ‌ترین تولیدکننده ریل، فولاد ساختمانی و حتی صنعتی در ایران است. مقاطع فولادی تولید شده در این کارخانه با بالاترین کیفیت و مطابق با استانداردهای جهانی و داخلی تولید شده و به همین دلیل در بازار فولاد طرفداران خاص خود را دارد. برای اطلاع از قیمت روز 14 اصفهان در مشهد می‌توانید روی لینک https://ahanresan.ir/mashhad-beam-price/ کلیک کنید تا از قیمت روز این محصول مطلع شوید. در ادامه این متن همراه ما باشید تا نگاهی به معرفی کارخانه ذوب آهن اصفهان داشته باشیم.

کارخانه ذوب آهن اصفهان

شرکت ذوب آهن اصفهان بزرگترین تولید‌کننده فولاد و ریل ساختمانی در ایران و بزرگترین تولید‌کننده محصولات فولادی در غرب آسیا شناخته می‌شود. این کارخانه با ظرفیت 3.6 میلیون تن فولاد، تولید‌کننده انواع محصولات فولادی ساختمانی و صنعتی می‌باشد. به موجب آن کارخانه ذوب آهن اصفهان در سال 1350 در جنوب غربی استان اصفهان تأسیس شد. این شرکت نقش عمده‌ای در شکل‌گیری سایر شرکت‌های صنعت فولاد ایران داشته و بنیانگذار صنعت فولاد کشور به شمار می‌رود.

محصولات این شرکت به بیش از 23 کشور اروپایی، آسیایی و آفریقایی صادر می‌شود. در حالی که در بازار داخلی از این محصولات در برخی از بزرگترین پروژه‌های ساختمانی کشور استفاده شده است. از جمله برج میلاد تهران، نیروگاه اتمی بوشهر، سدهای بزرگ، مترو و محصولات ریلی این شرکت به زودی در راه آهن ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. محصولات این شرکت با علامت اختصاری «ESCO» روی بال تیرآهن و بین آج‌های میلگرد قابل شناسایی هستند. عمده محصولات شرکت ذوب آهن اصفهان عبارتند از:

• محصولات فولادی: فلنج موازی، تیرآهن (IPE) و تیرچه فلنج موازی (H)، میلگرد آجدار ساده، ناودانی، ریل و شمش.
• محصولات صنعتی: انواع کویل‌های صنعتی، در انواع گریدهای فولادی مانند USD7، RSD7، RST34-2 C67، 70CR2، CK45، CK35، SWRH و موارد دیگر طبق سفارش مشتریان.
• محصولات جانبی: چدن جامد، قطران، زایلن، تولوئن، بنزن، سولفات آمونیوم، کک، سرباره فولاد و کوره بلند، گرد و غبار مرطوب فولاد (لجن صنعتی)، آهک، گاز، اکسیژن مایع، نیتروژن مایع و سایر محصولات جزئی.

اگر بخواهیم به طورکلی محصولات این کارخانه را نام ببریم، می‌توانیم به موارد زیراشاره داشته باشیم:

• تیرآهن بال نیم پهن موازی یا (IPE)
• تیرآهن بال پهن موازی (تیرآهن هاش H)
• تیرآهن بال باریک شیبدار (IPN)
• انواع میلگرد ساده و آجدار
• انواع میلگرد کلاف
• شمش فولاد
• ریل قطار
• ناودانی
• مفتول
• نبشی

به جرات می‌توان گفت که بیشترین سود کارخانه ذوب آهن از صادرات محصولات فولادی به کشورهای دیگر است. برخی از محصولات این کارخانه به کشورهای دیگر، به خصوص کشورهای همسایه شامل ازبکستان، پاکستان، عراق و ترکمنستان صادر می‌شود. طبق آمارهای به دست آمده از سال 1389 حدود 1میلیون و 154 هزار تن محصول به کشورهای دیگر از این کارخانه صادر شده که نسبت به سال قبل از آن، افزایش 28 درصدی داشته است. محصولات این کمپانی در کارگاه‌های جداگانه و مختلفی تولید می‌شود که عبارت‌اند از:

• کارگاه فولادسازی؛ شامل کارگاه‌های آهن قراضه، کانورتور، سرباره، تعمیر پاتیل، ریخته‌گری و شمش
• نیروگاه‌ها؛ شامل نیروگاه مرکزی، نیروگاه حرارتی، نیروگاه ۱۱۰ مگاواتی و نیروگاه گازی
• کارگاه تولید اکسیژن
• کارگاه تولید کک و مواد شیمیایی
• کارگاه آگلومراسیون
• کارگاه‌های مورد ۳۰۰، ۳۵۰، ۵۰۰ و ۶۵۰
• کارگاه خط ریل آهن
• کارگاه‌های نت مکانیک؛ برای تعمیرات و نگهداری مکانیک
• کارگاه‌های نت راه و ساختمان؛ برای نگهداری و تعمیرات راه و ساختمان که شامل کارگاه تولید قطعات بتنی پیش ساخته، کارگاه تولید بتن آماده، کارگاه نجاری، کارگاه آهنگری، کارگاه شیشه‌بری و … می‌شوند.

تاریخچه کارخانه ذوب آهن اصفهان

در گذشته کارشناسانی از شرکت کروپ آلمان برای بررسی تاسیس کارخانه ذوب آهن به ایران آمدند. برای ساخت این کارخانه در مدت زمان 5 سال، حدود 4 و نیم میلیارد تومان هزینه برآورد شده بود. بعد از مدتی، عملیات ساخت این کارخانه به دلایلی عقب افتاد و از سال 1346 احداث واحدهای مختلف کارخانه شروع شد و در نیمه‌ی اول دی‌ماه سال ۱۳۵۰ با ایجاد کارگاه‌های اگلومراسیون، کوره‌ی بلند شماره ۱، کک‌سازی، با تولید چدن بهره‌برداری از مجتمع آغاز گردید. یک سال بعد با راه‌اندازی بخش فولادسازی و مهندسی نورد تولید فولاد با ظرفیت 550 هزار تن در سال کلید خورد. بیش از 5 دهه فعالیت مستمر در صنعت کشور، این کارخانه در دسته یکی از بهترین و باکیفیت‌ترین کارخانه‌های تولید کشور قرار دارد که حفظ کیفیت و رضایت مشتری، جزو اهداف آن بوده با فراهم سازی زیرساخت‌ های مناسب، گام مؤثری در دریافت گواهینامه‌ های ملی و بین‌ المللی برداشته است.

گواهینامه‌ های بین‌ المللی ISO 9001:2008 ،EN ISO 9001:2008 ،OHSAS 18001:2007 ،ISO 14001:2004 ،ISO 10015:1999 از جمله گواهینامه‌هایی بوده است که این شرکت دریافت کرده و حتی به غیر از دریافت گواهینامه‌ کیفیت پاریس، تأیید کیفیت محصولات از کارخانه‌‌ فولاد سازی BID اسپانیا، فروش محصولات در آلمان از کارخانه‌ TUV و گواهینامه‌ کرز از شرکت انگلیسی UK CARES برای مطابقت محصول میلگردهای BS 4449:2005 Grade B500B جز افتخارات این کارخانه بوده است.

مواد اولیه کارخانه ذوب آهن چیست؟

در کارخانه ذوب آهن مواد اولیه برای تولید مقاطع فولادی به روش‌های مختلفی به محصول نهایی تبدیل خواهد شد.

فرآیند پایه اکسیژن کوره (BOF)

ضایعات فولاد و آهن مذاب از کوره بلند در یک کوره اکسیژن پایه ترکیب می شوند که بعد از گرفتن ناخالصی‌ها، فولاد مذاب تولید می کند. آهک برای کمک به حذف ناخالصی ها و تشکیل سرباره اضافه شده که بعداً حذف می شود و در نهایت فولاد مذاب حاصل به شکل های دلخواه ریخته می‌شود.

فرآیند کوره قوس الکتریکی (EAF)

فولاد قراضه با استفاده از یک قوس الکتریکی که توسط کوره قوس الکتریکی تولید می‌شود، ذوب خواهد شد. وقتی که فولاد ذوب شد، برای دستیابی به خواص مکانیکی و شیمیایی فولاد، مواد مختلفی به آن اضافه می‌شود. آهک یا مواد دیگر برای تشکیل سرباره اضافه می‌شود به این منظور که باعث از بین رفتن ناخالصی‌ها شود. سپس فولاد مذاب به قالب ریخته شده تا محصولات فولادی تولید شوند. این محصولات در نهایت می‌تواند شامل ورق، صفحات، میله‌ها و اشکال دیگر باشد.

آرک معدنی

آرک معدنی تیپ V21 که در زمینه ذوب آهن در اصفهان است، نشان دهنده نوع خاصی از الکترود قوس معدنی است که در فرآیند تولید محصولات این کارخانه در نظر گرفته می‌شود.

بخش کوره بلند

کوره بلند نوعی کوره متالورژیکی است که برای ذوب فلزات از آن استفاده می‌شود. این کوره در اصل جز حیاتی برای تولید مقاطع فولادی و آهن است و نام خود را از انفجار هوای گرم یا اکسیژنی که برای افزایش دمای داخل کوره استفاده می شود گرفته است.

بخش فولاد سازی

فولادسازی فرآیند تولید فولاد از سنگ آهن و سایر مواد است که البته با روش‌های مختلفی انجام شده و برای هر دسته از فولاد، یک روش خاص و متمایز دارد.

محصول ذوب آهن چیست؟

همان‌طور که در بالا هم گفته شد، کارخانه ذوب آهن محصولات متنوعی تولید می‌کند. مهم‌ترین و معروف‌ترین محصولات این کارخانه، همان میلگرد و تیرآهن هستند.

‌میلگرد ذوب آهن اصفهان (ساختمانی و صنعتی)

هر کارخانه برای تولید میلگرد (از شمش فولاد) نیاز به خط تولید نورد دارد. ذوب آهن اصفهان هم از این قاعده مستثنا نیست و دارای 4 کارگاه نورد با نام‌های نورد 300، 350، 500 و 600 است. ظرفیت تولید کارگاه نورد 300، هفتصد هزار تن در سال و ظرفیت تولید کارگاه نورد 350، سالانه سیصد و سی هزار تن است. در اصل این دو کارگاه برای تولید و تامین میلگرد هستند که میلگردهای ساده و آجدار از سایز 16 تا 32 و میلگرد کلاف از سایز 5.5 تا 12 تولید می‌‌شود، همچنین در این کارگاه‌ ها امکان تولید کلاف صنعتی و میلگرد صنعتی نیز وجود دارد. قسمت بسیار زیادی از میلگردهای ساختمانی این کارخانه صرف پروژه‌های ساختمان‌سازی در کل کشور خواهد شد. علاوه بر این، میلگرد آجدار ساختمانی ذوب آهن، به دو صورت آجدار مارپیچ و آجدار جناقی، تحت استاندارد ملی 3132 تولید می‌شود. میلگرد آجدار مارپیچ در دو نوع آج 340 (علامت اختصاری L) و آج 350 (علامت اختصاری J) و میلگرد آجدار جناقی در دو نوع آج 400 (علامت اختصاری C) و آج 430 (علامت اختصاری H) تولید می‌ شوند.

میلگرد آجدار مرکب یکی از بهترین و پرطرفدارترین میلگردهای این کارخانه است که در برج سازی و ساخت سازه‌ های بزرگ، کاربرد فراوانی دارد که به میلگرد A4 نیز معروف است و در دو مدل آج 500 (علامت اختصاری S) و آج 520 (علامت اختصاری F) تولید می‌‌شود. انواع میلگرد صنعتی در سایزهای ۵.۵ تا ۱۴ یکی دیگر از تولیدات مهم این کارخانه است. همچنین، امکان تولید میلگرد صنعتی با قطر بیش از 14، بر اساس سفارش مشتری با رعایت اصول استاندارد نیز وجود دارد.

کلیه‌ میلگردهای ساختمانی و صنعتی تولید شده در ذوب آهن اصفهان، تحت استانداردهای ASTM A615 آمریکا، JIS G3112 ژاپن و GOST 5781 روسیه و استاندارد 3132 ایران تولید می‌شوند. قیمت میلگرد ذوب آهن در بازار به صورت روزانه در حال تغییر است؛ به همین دلیل مهم است که قبل از خرید، استعلام قیمت داشته باشید تا بتوانید محصول موردنیاز خود را سفارش دهید.

تیرآهن ذوب آهن اصفهان

تیرآهن یکی از محصولات پرفروش ذوب آهن اصفهان است که برای بسیاری از پروژه‌های صنعتی و ساختمانی قابل ‌استفاده است. این کارخانه انواع تیرآهن IPE، IPN و H را به‌ صورت مداوم تولید می‌کند. در تولید تیرآهن معمولی اصفهان معمولا از فولادهای زیر استفاده می‌شود:

• 1. فولاد 37 (S235JR)
• 2. فولاد 44 (S275JR)
• 3. فولاد 52 (S355JR)

تیرآهن بال نیم پهن موازی ذوب آهن اصفهان (IPE)

تیرآهن بال نیم پهن موازی ذوب آهن دراصل همان تیرآهن معمولی این کارخانه است که در سایزهای 12 تا 30 بر اساس استاندارد ملی ایران به شماره 1791 تولید می‌شود. اندازه‌ و ابعاد و مقادیر این نوع تیرآهن از استاندارد DIN1025-5 آلمان، رواداری‌ها بر اساس استاندارد EN10034 و مشخصات فنی مطابق با EN10025-2 است.

تیرآهن بال پهن موازی ذوب آهن اصفهان (IPB)

تیرآهن بال پهن موازی ذوب آهن یا تیرآهن هاش این کارخانه در دو دسته سبک وزن و سنیگن وزن تقسیم می‌شود و تفاوت هرکدام از این محصولات، در اندازه بال‌های آن‌ است. تیرآهن هاش دارای بال‌های پهن‌تری بوده و به همین دلیل ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی نیز خواهد داشت. این محصول در سایزهای 12، 14، 16، 18، 20 و 30 بر اساس استاندارد ملی ایران به شماره ISIRI 14484 که مقادیر ابعادی، جرم و اندازه‌های ایستایی آن برگرفته از استاندارد DIN1025-2 آلمان، رواداری‌ها بر اساس استاندارد EN10034 و مشخصات فنی مطابق با EN10025-2 است، تولید می‌شوند.

تیرآهن بال باریک شیب دار ذوب آهن اصفهان (IPN)

تیرآهن IPN ذوب آهن در سایزهای 12 و 14 بر اساس استاندارد ملی ایران به شماره 3277 تولید شده که ابعاد و اندازه آن براساس استاندارد DIN1025-1 آلمان، رواداری‌ها بر اساس استاندارد EN10024 و مشخصات فنی مطابق با EN10025-2 است، تولید می‌شود.

شمش‌های ساختمانی

بیلت‌های سازه‌ای همان شمش‌های فولادی هستند که در صنایع مختلف و ساختمان‌ سازی کاربردهای مختلفی دارند. معمولا از شمش‌ها برای تولید محصولات فولادی سازه های مختلف مانند تیرها، ستون ها، نبشی‌ها، کانال‌ها و سایر اجزای مورد استفاده در ساختمان‌ها، پل‌ها و سایر پروژه‌های زیر بنایی استفاده می‌شود.

شمش‌های تولید شده در کارخانه ذوب آهن اصفهان علاوه بر اینکه در طول‌های 4 تا 12 متری تولید می‌شوند؛ در ابعاد 100×100، 125×125، 130×130، 150×150، 200×200، 250×250، 320×250 و 360×250 میلی متر موجود هستند. یک نکته قابل توجه اینجاست که ترکیب شیمیایی و سایر مشخصات فنی این بیلت‌ها را می‌توان باتوجه به نیاز مشتری تولید کرد.

نبشی و ناودانی

مقاطع فولادی فرآوری نشده نورد گرم مساوی که با نام نبشی های گرم نور دیده بال مساوی شناخته می شوند، مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره 13968 در کارخانه ذوب آهن و با کیفیت بسیار بالا تولید می‌شوند. همین موضوع باعث شده که بتوان از این محصولات برای کاربردهای خاص استفاده کرد.

علاوه بر این، ناودانی‌های تولید شده در شرکت ذوب آهن اصفهان دارای معیارهای مشخصی هستند و مطابق با استانداردهای ملی ایران به شماره های 1-4477 و 2-4477 تولید می‌شوند. حتی به غیر از این استاندارد، این محصول مطابق با استانداردهای دیگری از جمله EN 10279، DIN 1026-1 و GOST 8240 تولید خواهد شد. ناودانی‌های تولید شده در این کارخانه شامل دو مورد زیر هستند:

• ناودانی های بال موازی
• ناودانی های بال شیب دار

مفتول و کلاف

مفتول و کلاف‎‌ های تولید شده در کارخانه ذوب آهن اصفهان برای قطرهای بیشتر از 14 میلیمتر بر اساس استانداردهای موجود و نیازهای مشتری تولید می‌‌شود. یکی از کلیدی‌ترین مشخصات مفتول، برآورد قطر این محصول است. خواص مکانیکی این محصول، خواص مکانیکی مانند استحکام کششی، مقاومت خمشی و سایر مشخصات مکانیکی مفتول است.

سخن پایانی

ایران در گذشته از نظر دانش تولید آهن و فولاد در سطح سایر جوامع و تمدن‌های بزرگ قرار داشت؛ اما در سه قرن اخیر با توجه به افزایش سرعت تحولات در زمینه فناوری تولید فولاد در کشورهای صنعتی و نیاز روز افزون به محصولات فولادی، ایران در زمره واردکنندگان محصولات فلزی و آهن آلات قرار گرفت. کارخانه ذوب آهن اصفهان به عنوان یک صنعت مادر و آرمان ملی مطرح بوده که همواره با موانع بسیاری از جمله مشکلات سیاسی خارجی و داخلی و محدودیت‌های مالی مواجه شد تا اینکه احداث کارخانه ذوب آهن در چارچوب فنی مورد توافق قرار گرفت. محصولات این کارخانه بهترین کیفیت موجود در بازار را دارند. همان‌طور که در این مقاله گفته شد، محصولات این کارخانه مطابق با استانداردهای بین‌المللی و بهترین کیفیت به بازار عرضه می‌شوند و درست به همین دلیل هم در بازار، طرفداران خاص خود را دارند.