کد خبر: ۱۸۲۴۴۱
تاریخ انتشار: ۰۲ مرداد ۱۴۰۳ - ۰۸:۴۱

نگاهی به سوابق و مواضع «مائی ساتو» گزارشگر جدید شورای حقوق بشر برای ایران

آرش ملکی- هم میهن:  حقوق بشر به‌عنوان حقوقی بنیادین که انسان فارغ از تبعیض از آن‌ها برخوردار است و مؤلفة حاکمیتِ دولت قادر به تحدید آن‌ها نیست از جایگاهی والانگاهی به سوابق و مواضع «مائی ساتو» گزارشگر جدید شورای حقوق بشر برای ایران در جهانِ معاصر برخوردار است.

 

این حقوق، در بازه پس از جنگ جهانی دوم ، به‌ویژه با صدور اعلامیة جهانی حقوق بشر (۱۹۴۸) و انعقاد میثاقین حقوق مدنی و سیاسی و حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (۱۹۶۶) ـ در پرتو توسعة کمّی و کیفی به چنان منزلتی دست یافت که در تاریخ جهان مسبوق به سابقه نیست.بند ۳ از ماده ۱ منشور ملل متحد نیز تشویق احترام به حقوق بشر و آزادی‌های اساسی را از جملة اهداف سازمان ملل متحد برمی‌شمارد. در نتیجه، حمایت از حقوق بشر در زمرة اولویت‌های این سازمان تعریف می‌شود.

 

با این وصف، هیچ‌کدام از ارکان اصلی سازمان ملل متحد مختصِ این حقوق نیست و پیگیری حقوق بشر در سطح ارکان فرعی صورت می‌پذیرد. گفتنی است در حال حاضر، نظام ملل متحد در قالب دو نظامِ منشور محور و معاهده محور اهداف حقوق بشری خود را دنبال می‌کند. یکی از نهادهای منشور محور، شورای حقوق بشر ملل متحد (United Nations Human Rights Council) است که از مارس ۲۰۰۶ ذیل قطعنامه ۶۰/۲۵۱ مجمع عمومی جایگزین کمیسیون حقوق بشر ملل متحد شد تا به ماموریت ترویج و حمایت از حقوق بشر ادامه دهد.

 

شورای حقوق بشر یکی از ارکان فرعی مجمع عمومی است و چهل و هفت عضو دارد که از میان همة اعضای سازمان ملل متحد و با رای اکثریت اعضای مجمع عمومی برای یک دورة سه‌ساله انتخاب می‌شوند. این شورا، در راستای انجام وظایف خود سه سازِکار فعال دارد: ۱) آئین ویژة گزارشگری، ۲) آئین ارزیابی دوره‌ای جهانی و ۳) تحقیقات مستقل. آئین ویژه گزارشگری سازِکاری است متشکل از کارشناسانِ مستقل حقوق بشر که ذیل تقسیم‌بندی موضوعی (۴۶ موضوع) یا جغرافیایی (۱۴ کشور) به ارائة توصیه و گزارش مبادرت می‌ورزند.

 

ارتقای حقوق بشر در شرایطی محقق می‌شود که تغییر قوانین و سیاست‌ها، بهبود شرایط دسترسی به سازِکارهای جبران خسارت، تعیین معیارهای حقوق بشری، ارتقای آگاهی حقوق بشری، تسهیل گفت‌وگو میان دیدگاه‌های مخالف و تعیین تدابیر پیشگیری از نقض حقوق بشر امکان‌پذیر باشد و این کارشناسان مستقل در این راستا کوشش می‌کنند.

 

گفتنی است فعالیت این کارشناسان بدون دریافت حق‌الزحمه است و ماموریت آنها در یک دورة سه‌ساله (با قابلیتِ یک دوره تمدید) انجام می‌شود. همچنین، معیارهای انتخاب این کارشناسان عبارتند از تخصص (به‌ویژه در زمینة ماموریت محوله)، استقلال، بی‌طرفی، صداقت و مسئولیت‌پذیری. ایران در زمره کشورهایی است که زیر ذره‌بین شورای حقوق بشر است که از پنجمین سال تأسیس این شورا تاکنون، گزارشگرانی پیوسته به ارزیابی وضعیت حقوق بشری ایران مبادرت ورزیده‌اند. نخستین گزارشگر ویژه ایران احمد شهید، دیپلماتی از کشور مالدیو بود که از ژوئن ۲۰۱۱ تا نوامبر ۲۰۱۶ در این سِمت به فعالیت پرداخت. جانشین او، عاصمه جهانگیرِ پاکستانی بود که در فوریه ۲۰۱۸ و حین انجام ماموریت درگذشت. سومین گزارشگر ویژه جاوید رحمان، حقوقدانی از همان کشور بود که از ۷ جولای ۲۰۱۸ عهده‌دار این سِمت است و ماموریت او ۳۱ جولای سال جاری میلادی (۱۰ مرداد ۱۴۰۳) به پایان می‌رسد و خانم مائی ساتو (Mai Sato) از ژاپن جانشین ایشان خواهد شد. خانم ساتو، ۴۳ ساله و ساکن استرالیا است. در رشتة حقوق تحصیل کرده و در سال ۲۰۱۱ موفق شد در گرایش حقوق کیفری از کینگز کالج لندن درجه دکتری اخذ نماید.

 

در ژاپن، انگلستان، آلمان و ترکیه به تحقیق و پژوهش پرداخت و از سال ۲۰۲۰ نیز به عنوان عضو هیئت علمی در دانشکده قانون‌گذاری و حکمرانی جهانی دانشگاه موناش (استرالیا) در حال فعالیت است. تخصص اصلی وی، یکپارچه‌سازی نظام‌های قضایی با محوریت مجازات اعدام است. همچنین، همکاری با سازمان‌های غیردولتی و دولت مالزی در زمینة اصلاح نظام قضایی این کشور از جمله سوابق حرفه‌ای ایشان است.

 

ایشان پیش از انتخاب به عنوان گزارشگر ویژه، اولویت‌های خود در مورد ایران را حقوق زنان و حق حیات با تأکید بر نظام قضایی ایران عنوان نمود. این انتخاب در حالی صورت پذیرفت که رابطه میان دولت ایران و گزارشگران شورای حقوق بشر پیش از این هرگز مثبت نبوده. در طول این سال‌ها، ایران همواره ادعا نمود گزارش‌های مربوطه محصول غرض‌ورزی سیاسی هستند و بناست تحریم‌های ایران را تسهیل و توجیه کنند.

 

ستاد حقوق بشر قوة قضائیه ، به‌عنوان متولی مسائل حقوق بشر در ایران، نیز پس از انتخاب ساتو با صدور بیانیه‌ای با عنوان «مای ساتو و جاوید رحمان؛ دو روی یک سکه» از ارتباط فراوان وی با انگلیس و قابل پیش‌بینی بودنِ گزارش‌های ساتو خبر داد.

 

این در حالی است که انتخاب گزارشگر با سختگیری‌های متعدد در احراز پنج معیار فوق‌الذکر انجام می‌شود. در یک نگاه کلی، شرایط ارتقای حقوق بشر که پیش از این به آن اشاره کردیم جز با همکاری دولت میزبان میسر نیست و در صورتی که اراده‌ای از طرف دولت وجود نداشته باشد، پیشرفتی در ارتقای وضعیت حقوق بشری آن کشور صورت نمی‌پذیرد. حال باید دید آیا خانم ساتو خواهد توانست با گشودن باب گفت‌وگو و اتخاذ رویکردی متفاوت، رابطة فیمابین دولت ایران و گزارشگران شورای حقوق بشر را تغییر دهد یا با توجه به موضع اخیر ستاد حقوق بشر قوة قضائیه، در همچنان بر همان پاشنه خواهد چرخید؟ تدبیر خانم ساتو در این زمینه تعیین‌کننده خواهد بود.

نظر شما
قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.
* کد کپچا:
captcha

تصویری از شیخ نعیم قاسم، دبیرکل جدید حزب الله لبنان در حرم امام رضا (عکس)

خلاصه بازی رئال مادرید ۰ - بارسلونا ۴ (ویدئو) / طوفان در لالیگا

تیپ پائیزی و چهره شاد شبنم قربانی در 35 سالگی (عکس)

تصاویر پربازدید از بازیگر زن ترک و حجابش در ایران (عکس)

استقبال دختران روس از پزشکیان (عکس)

تصویر شگفت انگیز از فرود هواپیما در بیروت در میانه آتش حملات اسرائیل (عکس)

تغییر چهره آناهیتا درگاهی پس از جدایی (عکس)

حزب الله با پهپاد خانه نتانیاهو را هدف قرار داد (+عکس و ویدئو)

دوقلوهای جدید جایگزین سارا و نیکا در پایتخت شدند (عکس)

بنر اعتراضی جالب هواداران استقلال جلوی درب دفتر هلدینگ (عکس)

قاب بامزه و خوش آب و رنگ از بهنوش طباطبایی (عکس)

تغییر چهره قابل توجه پریناز ایزدیار در 38 سالگی (عکس)

تصویر پربیننده از زنان آتش نشان در تهران (عکس)

تیپ جالب المیرا دهقانی در پشت صحنه یک نمایش (عکس)

استایل و آرایش متفاوت هدی زین العابدین وایرال شد (عکس)

چهره جذاب بهنوش طباطبایی در ۴۳ سالگی (عکس)

واکنش پسر ناصرملک مطیعی به حمله کیهان؛ «دل تاریکتان پر از کینه است» (عکس)

فیگورهای زیبای انفرادی هادی چوپان در فینال مسترالمپیا ۲۰۲۴ (گزارش تصویری)

عینک عجیب و ۲۱۰ میلیون تومانی علی صادقی در جوکر سوژه شد (عکس)

لوگوی عجیب روی لباس پیشکسوت جنجالی؛ هم استقلال هم پرسپولیس ! (عکس)

تصاویر مسابقه مقدماتی هادی چوپان در مستر المپیا ۲۰۲۴ و نتیجه آن (عکس)

تصویر جذاب سحر دولتشاهی در روز تولدش (عکس)

رونمایی شهرزاد کمال‌زاده از استایل جذاب و جدیدش (عکس)

شوک به استقلال: ستاره با هواداران خداحافظی کرد (تصویر)

حذف تصویر رئیسی از اتاق وزیر خبرساز شد (عکس)

عاشقانه حدیثه تهرانی برای همسرش (عکس)

استایل متفاوت لیلا بلوکات در پشت صحنه تئاتر (عکس)

تیپ و چهره تازه ندا قاسمی، «شیرین سریال نون خ» (عکس)

سلفی بدون آرایش نجمه جودکی، مجری سابق صداوسیما (عکس)

تیپ و چهره متفاوت المیرا دهقانی روی صحنه تئاتر (تصاویر)

تیپ و چهره پاییزی نازنین بیاتی در ۳۴ سالگی (عکس)

شادی عجیب ایلان ماسک در سخنرانی ترامپ (عکس)

شکایت استقلال از اکرم عفیف به خاطر این خوشحالی (عکس)

عراقچی وارد فرودگاه دمشق شد (عکس)

زندگی خصوصی، عکس‌های شخصی و بیوگرافی ساناز سعیدی (تصاویر)

حضور فرزندان رهبر انقلاب در دفتر حزب الله لبنان (عکس)

عذرخواهی کاپیتان استقلال از هواداران و پیام به نکونام (تصویر)

واکنش رامین رضاییان به جدایی جواد نکونام از استقلال (تصویر)

عکس: رقص عاشقانه عروس و داماد فلسطینی زیر موشک های ایرانی

پوشش دختران شادی کننده در پی حمله موشکی ایران به اسرائیل (عکس)

وقتی آهنگ عروسی پس از مشاهده موشک های ایران بر فراز اسرائیل تغییر می کند! (ویدئو)

عکس یادگاری اهالی رام الله با موشک های ایران (تصاویر)

آثار حمله موشکی ایران به تل آویو (عکس)

این خانم مجری سوری هدف حمله هوایی اسرائیل قرار گرفت (عکس)

گیتی قاسمی و مریم مومن در یک اکران مردمی (عکس)

ادعای ترور ماهر الاسد برادر بشار اسد + تصویر

حضور سردار قاانی در دفتر حزب الله تهران (عکس)

استایل سحر دولتشاهی در فرش قرمز فستیوال روسیه (عکس)

این جنگنده عامل ترور سیدحسن نصرالله بود +عکس

لحظه طلاق پرویز یاحقی و حمیرا (تصاویر)

مهدی کوشکی بازیگر و همسرش با لباس لری (عکس)

تیپ و چهره متفاوت ریما رامین فر، «هما» سریال پایتخت با همسر و پسرش در ایتالیا / عکس

ارتش اسرائیل تصاویر حمله به مقر حزب الله لبنان را منتشر کرد (ویدئو)

بیلبورد شهری در تهران در واکنش به اقدام به ترور سیدحسن نصرالله (عکس)

تغییر چهره رعنا آزادی ور «سمیرا» سریال زخم کاری در 41 سالگی (عکس)

استایل جدید ریما رامین فر در کنسرت محسن ابراهیم زاده (عکس)

استوری سوزناک محسن چاووشی برای کارگران معدن طبس ۳۰ میلیونی شد (ویدئو)

تصویر هنری المیرا دهقانی بازیگر گرگ و میش (عکس)

ژست پزشکیان در دیدار با دبیرکل سازمان ملل و اردوغان (عکس)

الیکا ناصری و کیسان دیباج عروس و داماد سریال گردن زنی (تصاویر)

لیندا کیانی زلیخا شد ! (عکس)

تغییر چهره مهسا کرامتی بازیگر «خط قرمز» بعد از ۲۳ سال (عکس)

دلبری نازنین بیاتی با استایل جدیدش (عکس)

تغییر چهره صدف اسپهبدی در 31 سالگی (عکس)

تصویر جنجالی عبدالکریم با بیرانوند و ترابی (عکس)

ازدواج ستاره ۱۸ ساله رئال مادرید و اینفلوئنسر معروف/ قرارداد عجیب زوجین؛ اظهار نظر زیر عکس‌ زنان دیگر ممنوع! +عکس

محسن تنابنده در پشت صحنه سریال «پایتخت»

مبینا نعمت زاده در دیدار امروز با رهبر انقلاب (عکس)

پردیس پورعابدینی و همسرش در یک اکران خصوصی (عکس)

شادی همسران مهرداد محمدی و روزبه چشمی بعد از برد ۳ گله استقلال (عکس)

دیدار جمعی از علمای اهل سنت با رهبر انقلاب (عکس)

استایل آبی مژده لواسانی در بزرگداشت علی نصیریان (عکس)

واکنش جالب تماشاگران در سینما به سیلی خوردن سمیرا از مالک در «زخم کاری» (ویدئو)

تغییر چهره متین ستوده پس از سریال «لیسانسه‌ ها» (عکس)

تغییر چهره دور از انتظار «سمیرا» سریال زخم کاری در ۴۱ سالگی (عکس)

پرطرفدارترین