اخبار ویژه کیهان پیش از تماس تلفنی اوباما با روحانی

در حالی در ساعات پایانی جمعه‌شب خبر تماس تلفنی باراک اوباما، با رئیس جمهوری ایران منتشر شد که ساعاتی پیش از آن نسخه الکترونیک روزنامه شنبه صبح کیهان بر روی وبسایت این موسسه قرار گرفته بود. عمده اخبار ویژه این روزنامه، به مسئله مناسبات ایران و آمریکا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد اختصاص داشت و اینک از نظر می‌گذرد.

معدل (گفت و شنود)
گفت: یک سایت اجاره‌ای که دیدگاه و نظرات اصحاب فتنه را منتشر می‌کند از اینکه روحانی با اوباما ملاقات نکرده است بدجوری دلخور شده نوشته است«دست‌ندادند ولی تابو را شکستند»!

گفتم: کاخ سفید رسماً از روحانی برای ملاقات با اوباما دعوت کرده بود ولی رئیس جمهور کشورمان حاضر به این ملاقات نشد. بنابراین کدام تابو شکسته شده است؟!

گفت: چه عرض کنم؟! فتنه‌گران با این حرف‌ها دارند به خودشان دلداری می‌دهند!

گفتم: دانش‌آموزی که در امتحانات پایان سال رفوزه شده بود به پدرش گفت؛ بابا جون، مژده! امسال فقط در یک درس تجدید شده‌ام. پدرش گفت؛ خب! خیلی بهتر از پارساله که 8 تا تجدید آورده بودی و پرسید حالا از کدوم درس تجدید شدی؟ و دانش‌آموز گفت؛ معدل!

اختیار اوباما دست کنگره و کنگره در اختیار صهیونیست‌هاست(خبر ویژه)
در حالی که دولت اوباما در مقابل کنگره اختیاری از خود ندارد، اکثریت کنگره تحریم‌های جدیدی علیه ایران را در دستور کار دارند. برخی اعضای متنفذ کنگره از اوباما خواستند به رغم نشانه‌های آشتی‌جویانه دولت جدید ایران، همچنان موضع سختگیرانه‌ای را اتخاذ کند.

به گزارش رویترز، چهار سناتور آمریکایی از باراک اوباما خواستند علی‌رغم ارسال نشانه‌های آشتی‌جویانه از سوی ایران، همچنان خط مشی سرسختانه‌ای را علیه ایران دنبال کند. رابرت منندز و چارلز شومر سناتورهای دموکرات و لیندزی گراهام و جان مک کین سناتورهای جمهوری‌خواه از اوباما خواستند بر فشارهای خود علیه ایران بیفزاید. منندز رئیس کمیته روابط خارجی سنا و گراهام از اعضای با نفوذ سنا در سیاست خارجی است.

چارلز شومر و جان مک کین هم در نامه‌ای گفتند آمریکا در این مرحله و تا زمان رفع نگرانی‌ها در مورد برنامه اتمی ایران نباید به هیچ وجه از فشار بر این کشور بکاهد.

کمیته امور بانکی سنای آمریکا به زودی بحث درباره مجموعه‌ای از تحریم‌های شدیدتر علیه ایران را که ژوئیه گذشته در مجلس نمایندگان تصویب شده بود شروع می‌کند.

در همین حال اندیشکده رند با انتشار تحلیلی نوشت: ایران کوتاه نمی‌آید چرا که معتقد است هرگونه نرمشی باید قهرمانانه و به نفع آنها باشد. بسیاری از سیاستگذاران آمریکایی می‌گویند اگر فشار کارگر است چرا فشار بیشتری وارد نکنیم؟ اما این کار به برنامه هسته‌ای ایران خاتمه نمی‌دهد به ویژه اگر ایران به این نتیجه برسد که چیزی از مذاکرات عایدش نمی‌شود.

در ادامه این تحلیل آمده است: اوباما باید روشن کند که از ایران چه می‌خواهد؟ فقط امتیازهایی درباره مسئله هسته‌ای یا درباره گستره وسیع‌تری از مسائل، از نقش ایران در سوریه و افغانستان گرفته تا حمایت تهران از گروه‌هایی مانند حزب‌الله؟ چه سطحی از همکاری ایران برای شروع برچیدن تحریم‌ها کافی خواهد بود؟ اختلافات آمریکا با جمهوری اسلامی واقعی و عمیق است.

موشه یعلون وزیر دفاع رژیم صهیونیستی نیز به جروزالم پست گفته است: در حالی که ظاهرا روابط تهران- واشنگتن در حال گرم شدن است، رئیس‌جمهور ایران دست از جاه‌طلبی هسته‌ای برنخواهد داشت و آمریکا نباید فشارها را کم کند.

بن رودز مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز به بلومبرگ گفته است: کاهش لحن ضدآمریکایی از سوی روحانی کافی نیست و آمریکا بر اساس کردار و نه گفتار دولت ایران قضاوت خواهد کرد.

بلومبرگ می‌افزاید: این در حالیست که نمایندگان جمهوری‌خواه و دموکرات آمریکایی به اتفاق گفته‌اند که آمریکا نباید انتظار چندانی از روحانی داشته باشد. به اعتقاد آنها، روحانی به دنبال فریب دادن آمریکاست و قصد مذاکره ندارد.

غیر از لحن‌ها تغییر دیگری دیده نمی‌شود!(خبر ویژه)
تحلیل‌گران بی‌بی‌سی می‌گویند با وجود برخی نرمش‌لحن در سخنان رؤسای جمهور ایران و آمریکا هیچ چیز در عمل تغییر نکرده است.

کامران متینی به این شبکه گفت: تفاوت‌های جدی میان مواضع ایران و آمریکا وجود دارد. هرچند لحن اوباما در سخنرانی‌اش نرم‌تر و قدری خوشبینانه‌تر بود اما به لحاظ محتوایی موضع ایالات متحده آن طور که اوباما بیان کرد، تغییری نکرده و کماکان آنها اصرار دارند که ایران باید نشان دهد که برنامه هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز است.

فرزانه روستایی نیز به این شبکه گفت: عالی‌ترین مقام آمریکایی که هنگام سخنرانی روحانی در جلسه حضور داشت معاون سفیر آمریکا در سازمان ملل بود که بی‌تردید با دقت حساب شده بود و این به این معناست که تا اطلاع‌ثانوی رئیس جمهور جدید ایران برای هیأت حاکمه آمریکا فقط جانشین محمود احمدی‌نژاد است نه چیز دیگری. به عبارت دیگر ایران برای باز شدن عملی قفل روابط باکاخ سفید باید بیش از آنچه در ابتدا تصور می‌رفت کوتاه بیاید، امتیاز بدهد و صبر کند تا عملاً اثبات شود او دقیقاٌ همان کسی است که باید با او معامله کرد. در ضمن، به غیر از نقش اسرائیل و قدرت لابی یهودیان که مانعی در تحولات سیاست خارجی ایران است، آنچه که هنوز غرب در انتظار آن است تأثیر بیشتر فشار تحریم بر ایران است.

وعده سرخرمن آمریکا در مقابل توقعات غیرقانونی از ایران(خبر ویژه)
بررسی مجموعه اخبار و گزارش‌های منتشره در زمینه مذاکرات 5+1 با ایران در نیویورک نشان می‌دهد که دورنمای مثبتی برای توافق وجود ندارد و آمریکا بنا ندارد زمینه تعامل برد-برد را فراهم کند.

دکتر روحانی در مصاحبه با واشنگتن پست اعلام کرد «می‌خواهیم ظرف 3 تا 6 ماه به توافق هسته‌ای دست پیدا کنیم». او که سابقه چند سال مذاکره با غرب را در کارنامه خود دارد، در عین حال با مرور مذاکرات سال 2003 می‌گوید ما حتی اجازه دسترسی به مراکز نظامی را بین سال‌های 2003 تا 2005 دادیم. در واقع سؤال اصلی در ایران این است که اگر واقعاً آژانس یا غرب دنبال روشن شدن مسایل بوده چرا هر مقدار که ایران شفافیت نشان داد آنها عکس‌العمل مناسب نشان ندادند؟ در واقع یک سؤال اساسی این هست که آیا مسأله هسته‌ای یک بهانه است، یا واقعاً در زمینه مسأله هسته‌ای سؤال وجود دارد؟ ما امیدواریم در مذاکرات 5+1، اعضای 5+1 نشان دهند که مسأله هسته‌ای یک بهانه نیست، واقعاً سؤال منطقی وجود دارد. اگر واقعاً دومی باشد به راحتی مسأله قابل حل و فصل است.

در مقابل این تلقی، کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از مذاکرات نمایندگان 5+1 با دکتر ظریف گفت: 12 ماه زمان مناسبی برای توافق بر سر موضوع برنامه هسته‌ای ایران است.

اما از آن طرف جان کری در مصاحبه با سی‌بی‌اس فهرستی طولانی از مطالبات غیرقانونی آمریکا را مطرح کرد بی‌آن که بگوید آمریکا و غرب در مقابل غیر از لفاظی، کدام امتیاز مشخص را روی میز می‌گذارند. کری در این مصاحبه می‌گوید: اقدامات عملی ایران برای اعتمادسازی می‌تواند شامل دسترسی سریع بازرسان به تأسیسات فردو، امضای پروتکل الحاقی درباره بازرسی‌ها، پیشنهاد توقف داوطلبانه غنی‌سازی در حد بالا، و حفظ غنی‌سازی به میزانی که برای برنامه صلح‌آمیز نیاز است می‌باشد.

وی اما در مقابل تأکید کرد آمریکا تا زمانی که برنامه هسته‌ای ایران شفاف، قابل اثبات و پاسخگو نباشد قصد ندارد تحریم‌ها را لغو کند. کری در رابطه با خواست روحانی برای رسیدن به توافقی بین 3 تا 6 ماهه تصریح کرد: «مطمئناً امکان‌پذیر است، حتی ممکن است زودتر نیز به توافق برسیم که بستگی به آن دارد ایران در آینده چه میزان برای شفاف‌سازی آمادگی دارد.»

طرح توقعات مشخص و غیرقانونی از ایران در مقابل عبارات مبهم-نظیر «تا زمانی که برنامه هسته‌ای شفاف و قابل اثبات نباشد»- در حالی است که ایران در قالب مدالیته مصوب با آژانس، به تمام پرسش‌های مطروحه پاسخ داده و بیشترین سقف بازرسی‌ها را پذیرا بوده است. در واقع جان‌کری و اشتون با زبان بی‌زبانی می‌گویند که نقداً توقع دارند ایران کدام خواسته‌ها-ی غیرقانونی و فراتر از ان‌پی‌تی- را عملی کند اما خود در زمینه تعهدات، برخوردی «تعلیقی» و «نسیه‌وار» انجام می‌دهند و مجدداً دنبال کشدار کردن ماجرا هستند.

نکته جالب در این میان سخنان آلن ایر سخنگوی وزارت خارجه آمریکاست که بر خلاف برخی خوش‌بینی‌های ساده‌دلانه به دویچه‌وله می‌گوید « ما از گفته‌های روحانی و ظریف استقبال می‌کنیم ولی همان‌گونه که اوباما گفت این کلمات آشتی‌جویانه باید با اقدامات قابل تأیید همراه باشد و این سخنان کافی نیست»(!)

به همین دلیل بی‌بی‌سی در تحلیلی نوشت: اظهارات مقامات آمریکایی نشان می‌دهد دولت اوباما به رویکرد متفاوت حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران واکنش محتاطانه‌ای نشان داده و قصد ندارند به ایران امتیاز دهد مگر آنکه این کشور اقدامی واقعی انجام دهد که نشانگر تغییر رویه در برنامه هسته‌ای‌اش باشد. به نظر تحلیلگران در حالیکه روحانی در پی آن است که تحریم‌ها علیه ایران لغو یا سبکتر شوند، جان کری سعی کرد پیش از دیدار با ظریف حمایت جامعه جهانی را جلب کند تا از موضعی محکم‌تر گفتگو کند و فشار را بر ایران - علیرغم دیپلماسی مثبت روحانی - حفظ کند.

مارک فیتز پاتریک تحلیلگر سیاسی و کارشناس خلع سلاح معتقد است با وجود جو مثبت تاکنون اتفاق قابل توجهی نیفتاده. نکته جالب دیگر بی‌اختیاری اوباما در برابر کنگره آمریکا و لابی صهیونیست‌هاست.

لس‌آنجلس تایمز در این‌باره می‌نویسد: آمریکا باید مشخص کند که همه گزینه‌ها همچنان روی میز است. کمیته روابط خارجی کنگره باید دوره 100 روزه ریاست روحانی را بررسی کند و در این زمینه جلسه‌ای تشکیل خواهد داد. با توجه به 30 سال روابط خصمانه با ایران، بعید است کنگره آمریکا با هرگونه لغو تحریم‌ها پیش از تغییری اساسی در رفتار ایران موافقت کند. چنین تغییری صرفا با صحبت کردن مقدور نیست و باید با عمل واقعی توام باشد.

همچنین کلسی داونپورت کارشناس آمریکایی به بی‌بی‌سی گفت: گروهی از اعضای کنگره آمریکا با هرگونه غنی‌سازی در ایران مخالفند و این مانعی بزرگ در برابر هر نوع توافق اوباما با ایران برای دادن اجازه غنی‌سازی است.

درحالی که تصویب برخی تحریم‌ها علیه ایران در دستور کار کنگره آمریکاست، دویچه وله در گزارشی تأکید می‌کند: برخی مقام‌های غربی هشدار داده‌اند که «انتظارات زیاد و تقاضاهای غیرواقعی» از دولت جدید ایران می‌تواند موقعیت آنها را در ایران تضعیف کند و مذاکرات را بی‌نتیجه بگذارد.