از عادی سازی روابط با اسرائیل تا فشردن دست دوستی تهران؛ ایران چگونه بازی با اعراب را تغییر داد؟!

نواندیش: یک سال پیش، عربستان سعودی در حال آماده شدن برای به رسمیت شناختن اسرائیل در یک توافق عادی سازی بود توافقی که می توانست اساساً خاورمیانه را تغییر دهد و ایران و متحدانش را بیشتر منزوی کند.

به گزارش آریا سعادتمند از سرویس ترجمه نواندیش، نیویورک تایمز در مورد چگونگی تغییر معادلات در منطقه نوشت:  اکنون، حتی پس از کشته شدن یحیی سنوار، رهبر حماس، که به‌عنوان گشایشی بالقوه برای یک توافق صلح به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است، این توافق دورتر از همیشه است. در عوض، عربستان سعودی در حال گرم کردن روابط با دشمن اصلی خود، ایران است، در حالی که در سوی مقابل و برای عادی سازی روابط با اسرائیل اصرار دارد که هر گونه پیمان دیپلماتیک در حال حاضر به پذیرش یک کشور فلسطینی توسط اسرائیلی ها بستگی دارد.

تنش‌زدایی دیپلماتیک در خاورمیانه در جریان است، اما نه آن چیزی که نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، مدنظر دارد و همچنان می‌گوید دولتش می‌تواند با ریاض به توافق برسد. وزرای خارجه کشورهای حوزه خلیج فارس در این ماه برای اولین بار به صورت گروهی با همتای ایرانی خود دیدار کردند. این یک نزدیکی متزلزل و در مراحل اولیه است که اگرچه قرن‌ها تضاد فرقه‌ای را از بین نمی‌برد، اما نشان‌دهنده یک تغییر قابل توجه در منطقه‌ای است که پیش از این رقابت بین ریاض و تهران، منطقه را برای دهه‌ها غرق در خونریزی کرده بود.

تماس‌های تهران پس از آن ادامه یافت و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، پیش از سفر به سایر کشورهای منطقه از جمله عراق و عمان در تلاش برای کاهش تنش، از عربستان سعودی دیدن کرد. وی پیش از سفر به مصر و ترکیه از اردن نیز دیدن کرد. به گزارش رسانه های خبری ایران، سفر یک وزیر امور خارجه ایران به مصر در 12 سال گذشته بی سابقه بود.

اما چه چیزی در این میان تغییر کرد؟ تصاویری از غزه از کودکانی که زنده زیر آوار دفن شده بودند، مادرانی که برای نوزادان مرده خود غصه می‌خورند و فلسطینی‌هایی که از گرسنگی زجر می‌کشیدند، همه اینها باعث می‌شد که رهبری عربستان نتواند موضوع تشکیل کشور فلسطین را نادیده بگیرد.

علی شهابی، یک تاجر سعودی که به پادشاهی نزدیک است و در هیئت مشاوران نئوم هم عضویت دارد، می‌گوید: «کاری که غزه انجام داده است، عقب انداختن هرگونه ادغام اسرائیل در منطقه است. بن سلمان، حاکم آینده پادشاهی. عربستان سعودی می بیند که هر گونه ارتباط با اسرائیل از زمان آغاز جنگ سخت تر شده است، مگر اینکه اسرائیلی ها موضع خود را تغییر دهند و تعهد واقعی خود را به یک کشور فلسطینی نشان دهند که از انجام آن تا امروز خودداری کرده اند.

در حال حاضر، عربستان سعودی و شرکای آن در خلیج فارس همچنان در مورد صداقت اقدامات دیپلماتیک ایران تردید دارند. در حالی که دو گروه نیابتی ایران، حماس و حزب‌الله، توسط اسرائیل تحت فشار اند، ایران همچنان سومین متحد خود، حوثی‌های یمن را که به عربستان سعودی حمله کرده‌اند، تسلیح و پشتیبانی می‌کند.

اما آقای شهابی گفت: «تا زمانی که ایرانی‌ها دستی به سوی ریاض دراز می‌کنند، رهبری عربستان آن را خواهد گرفت»، و افزود که اگر ایران جدی باشد، «این یک جناح بندی واقعی در خاورمیانه خواهد بود».