جیمی کارتر نامحبوب در ایران و آمریکا

اکبر مختاری: جیمی کارتر بر خلاف رونالد ریگان فرد محبوبی در میان سیاستمداران آمریکایی به حساب نمی آید و از قضا بسیاری از منتقدین انقلاب ایران هم به او بعنوان فردی مهم در افزایش شتاب حرکات انقلابیون ایران حهت سقوط شاه می نگرند.

نواندیش - اکبر مختاری: کریسمس ۱۹۷۸ محمدرضا شاه میزبان یک روزه جیمی کارتر رییس جمهور آمریکا بود.

یکسال قبل از انقلاب ۵۷، جیمی کارتر ایران را جزیره ثبات خواند و برای شاه ارزوی موفقیت کرد.

کمتر از شش ماه پس از رفتن جیمی کارتر از ایران، جزیره ثبات مدنظر او در مدت بسیار کمی بسمت اشوب پرشدت حرکت کرد گویی جزیره ثبات بر آتشی زیر خاکستر بنا شده بود.

جیمی کارتر رییس جمهور دموکراتی که از ایالت جنوبی جورجیا توانست به کاخ سفید راه یابد از معدود روسای جمهور امریکا بود که توانست رای نسبتا خوبی را از مسیحیان انجیلی جذب کند همان مسیحیان انجیلی که پس از شکست وحشتناک او از رونالد ریگان برای همیشه از حزب دموکرات فاصله گرفتند.

دو گانه اختلافات میان مشاور امنیت ملی او برژینسکی و وزیر امور خارجه او چه در تصمیم گیری در برابر قیام مردم ایران و چه در مورد چگونگی برخورد با بحران گروگانگیری کاملا خود را نشان می داد.

بسیاری کارتر و دکترین حقوق بشر او را از عوامل اصلی انقلاب میدانند در حالیکه دکترین حقوق بشر کارتر را میتوان یکی از عوامل کاتالیزور برای انقلاب ایران مورد توجه قرار داد.

دکترین حقوق بشر جیمی کارتر سبب فشار به شاه جهت ازادسازی نسبی فضای سیاسی ایران شد و این ازادسازی طی یکسال و اندی خود شاه و حکومتش را هم با خود برد.

اکبر مختاری

بقول الکسی دوتوکویل بدترین زمان برای یک حکومت دیکتاتوری اصلاحات دیرهنگام است کاری که شاه انجام داد.

جیمی کارتر کاراکتری خاص داشت. او هیچ گاه نتوانست تصمیمات قاطعانه ای در بحران های سیاسی اتخاذ کند.

از انقلاب ایران تا بحران گروگانگیری، تصمیمات او همراه با تردید بود.

بحران گروگانگیری در سیزده آبان ۵۸ و نگه داشتن گروگانها یکی از مهم ترین موارد شکست او در انتخابات ریاست جمهوری در برابر رونالد ریگان بود.

در حالیکه برژینسکی خواستار هشدار حمله نظامی به ایران جهت آزادی گروگانها بود او عملیات پنجه عقاب در طبس را انتخاب کرد عملیاتی که شکستش ضربه تاریخی به جیمی کارتر و حتی پرستیژ دیپلماتیک آمریکا وارد ساخت.

جیمی کارتر رییس جمهور خوش بختی نبود چرا که اقتصاد آمریکا در همان دوران بحران گروگانگیری رکود تورمی و وجود تورم دو رقمی در حد و اندازه دوازده درصد و افزایش قیمت نفت و به تبع آن افزایش بالای قیمت بنزین را تجربه کرد.

کارتر غیر رییس جمهور، افتخارات بهتری برای کارتر رییس جمهور آفرید.

از تلاش بنیاد او برای صلح تا گرفتن نوبل صلح در سال ۲۰۰۲ همه بخش مهمی از زندگی او در دوران پسا ریاست جمهوری اوست.

جیمی کارتر بر خلاف رونالد ریگان فرد محبوبی در میان سیاستمداران آمریکایی به حساب نمی آید و از قضا بسیاری از منتقدین انقلاب ایران هم به او بعنوان فردی مهم در افزایش شتاب حرکات انقلابیون ایران حهت سقوط شاه می نگرند.

او پیمان کمپ دیوید را امضا کرد و از این لحاظ این پیمان را میتوان نکته مهمی در کارنامه سیاسی او ارزیابی کرد ولی تحلیگران جهان سیاست و مردم دو کشور ایران و آمریکا، هر دو او را بیشتر بعنوان رییس جمهوری شکت خورده در برابر آزادسازی دیپلمات گروگانهای آمریکایی در ایران و عاملی شتابزا در به نتیجه رسیدن انقلاب میدانند این در حالیست که مستندات روابط ایران و آمریکا نشان میدهد که کارتر تا پایان آبان ۵۷ تلاش بسیاری کرد که روابط خوبش را با شاه حفظ کند گرچه شدت تحولات فضا را دگرگون ساخت.

تاریخ سیاست از جیمی کارتر بعنوان سیاستمداری متوسط یاد خواهد کرد سیاستمدار و رییس جمهوری که یک دوره ای شد و در داخل آمریکا از نظر روندهای اقتصادی ضعیف و در حوزه سیاست خارجی هم اقتدار لازم را نداشت همان عدم اقتداری که سبب شد پس از انقلاب ایران ، شوروی سابق فضا را طوری ارزیابی کند که بسمت اشغال افغانستان حرکت کند.

خبرهای مرتبط