تهران و اسلام آباد واقعیت "تنش کنترل شده" در روابط خود را پذیرفته اند

واقعیت اینجاست که رابطه نامطلوب بین دو کشور چیز جدیدی نیست و امریکا و عربستان سعودی نیز آن را به وجود نیاورده اند. بلکه رابطه دو کشور بعد از جنگ سال 1971 هند و پاکستان مسیر غیر دوستانه ای بخود گرفت. در آن زمان محمد رضا شاه تصمیم بر آن گرفت که به هندوستان نزدیکتر شود.

نواندیش: المانتیور طی گزارشی به نوشته آلکس وتنکا می نویسد، بحرانی که در مرز ایران با پاکستان بروز کرده کماکان ادامه دارد و در حال افزایش می باشد. تهران پاکستان را متهم به نادیده گرفتن حملات بین مرزی توسط مبارزین سنی می کند و پاکستان نیز طبق معمول این اتهامات را رد می کند.

به گزارش سرویس بین الملل نواندیش، بر اساس این ادعا، هیچ کدام از دو کشور پاکستان و ایران حاضر به قبول این واقعیت نیستند که درگیریها مداوم بین آنها در واقع عوارض جانبی یک مشکل اساسی است و در راس این مشکل عدم تعامل بین دو دولت و رقابتهای منطقه ای قرار گرفته که روابط بین این دو کشور بزرگ آسیای جنوب غربی را مخدوش کرده است.

تازه ترین درگیریها مرزی بین این دو کشور در هفته اول ماه اکتبر به دنبال حمله گروه تروریستی جیش العدل و کشته شدن چهار نیروی امنیتی ایران بروز کرد. گروه مزبور متشکل از بلوچهای سنی مذهب هستند که مدعی مبارزه برای حمایت از حقوق بلوچها میباشند. ایران می گوید که عناصری در داخل پاکستان با حمایت کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس از این گروه به عنوان اهرمی علیه ایران استفاده می کنند.

جیش العدل جانشین گروه جندالله که در سال 2010 در لیست گروههای تروریستی امریکا قرار گرفت ، محسوب می شود. جیش العدل در فوریه 2014 با ربودن پنج مامور مرزی ایران توجهات زیادی را بخود جلب کرد. بعد از ماهها مذاکرات تند و خشن بین دیپلماتهای ایران ، پاکستان و رهبران قبایل بلوچ از مناطق مرزی ، چهار تن از مامورین مرزی ایران آزاد شده اما سرنوشت پنجمی هنوز نا معلوم است.

تهران اسلام آباد را به دلیل عدم توانش و یا عدم تمایلش به متوقف نمودن حملات مرزی توسط گروه جیش العدل علیه ایران مقصر می داند . ژنرال حسین سلامی از سپاه پاسداران اخطار داده که اگر پاکستان وظیفه خود مبنی بر حفاظت از مرزها را انجام ندهد ، ایران یک جانبه عمل خواهد کرد . ایران در 18 اکتبر به این اخطار خود عمل نموده و بالغ بر 30 نیروی امنیتی ایران از مرز عبور کردند و در این واقعه یک مرزبان پاکستان جان خود را از دست داد.

پاکستان در اعتراض به این مسئله سفیر ایران در پاکستان را فراخواند اما در کل واکنش پاکستان محدود بود. زیرا این اولین باری نیست که نیروهای ایرانی در تعقیب تروریستها وارد خاک پاکستان می شوند و طی دهه گذشته بارها این مسئله رخ داده است.

وزارت امور خارجه پاکستان از ایران خواست که مدرک معتبری برای اثبات ادعایش مبنی بر اینکه جیش العدل پناهگاه امنی در پاکستان پیدا کرده، ارائه دهد. پاکستان از تهران خواست که مشکلات خود را به خارج از مرزهایش توسعه ندهد. عبدالله عراقی در پاسخ به پاکستان در تلویزیون دولتی ایران گفت که نیروهای ایرانی مدارکی در دست دارند که نشان می دهد تروریستها برای حمله علیه ایران از مرز عبور کرده اند.

برغم خصومت دیرینه بین دو کشور ، مقامات ایرانی و پاکستانی در 22 اکتبر در تهران با هم ملاقات کرده و در مورد همکاریهای اطلاعاتی با هم به توافق رسیدند. به احتمال زیاد سروصدای آخرین درگیریهای مرزی بین دو کشور به زودی فرو خواهد نشست اما عامل اصلی این تنشها یعنی سوء ظن های سیاسی ، رقابتهای ژئوپولتیکی و عدم وجود رابطه اقتصادی گسترده کماکان دو کشور را از هم دور نگاه خواهد داشت.

دو کشور پاکستان و ایران مجموعا دارای 260 میلیون جمعیت می باشند اما سطح روابط تجاری آنها در حد پائینی قرار دارد. حتی قبل از اینکه تحریمهای بین الملل علیه ایران اعمال شود، از بین صد میلیارد دلار معاملات تجاری سالیانه ایران با جهان، پاکستان سالیانه فقط دارای حدود 300 تا 400 میلیون دلار معامله تجاری با تهران بود. ایران به جای گسترش رابطه تجاری خود با پاکستان اقدام به نصب دیوار مرزی به طول 909 کیلومتر در مرز خود با پاکستان کرده و در این هفته اعلام کرد که مرز شرقی ایران به روی موتور سیکلت و احشام بسته شده است.

پاکستان نیز در عدم توسعه روابط حسنه بین دو کشور بی تقصیر نیست. اسلام آباد برغم نیاز شدیدش به انرژی ، هنوز به تعهد خود مبنی بر ساخت لوله انتقال گاز از ایران به داخل پاکستان عمل نکرده است . پروژه انتقال گاز ایران به پاکستان می تواند مشکل امنیت مرزی بین دو کشور را به منافع مشترک بین آنها تبدیل کند. ایران اظهار میدارد که هنوز به توافق 5/7 میلیارد دلاری مزبور متعهد است اما می داند که با توجه به مخالفت عربستان سعودی و امریکا ، پاکستان به این توافق عمل نخواهد کرد.

با اینحال به نظر می رسد که تهران و اسلام آباد واقعیت "تنش کنترل شده "در روابط خود را پذیرفته اند و در حال حاضر هر دو کشور بر الویت های مهم دیگری در روابط خارجی خود تمرکز کرده اند. بطوریکه سرتاج عزیر، مشاور نخست وزیر پاکستان با کم اهمیت جلوه دادن درگیری های مرزی اخیر بین دو کشور اظهار داشت که رابطه بین اسلام آباد و تهران از زمان دیدار شریف از تهران در ماه مه بهبود یافته و اعمال کنترل مرزی بیشتر تنش بین دو کشور را کاهش خواهد داد.

گزارش خطا