تکدی گری؛ پدیده ی ناخوشایند اجتماعی

گدایی یا تکدی گری پدیده ای اجتماعی است که در بیشتر جوامع و به شکل ها و شیوه های گوناگون دیده می شود و چهره ای زشت و نامتعادل از جامعه را به نمایش می گذارد.

گدایی یا تکدی گری پدیده ای اجتماعی است که چهره ای زشت و ناموزون از جامعه را به نمایش می گذارد.

هریک از ما روزانه در گذر از خیابان، داخل مترو، اتوبوس و... به متکدیان زیادی بر می خوریم که با بهانه های گوناگون، نگاه ترحم آمیز دیگران را متوجه خود کرده و از آنان درخواست کمک می کنند.

این پدیده که در تمام سطوح شهر از بالا تا پایین دیده می شود، مساله ای است که به چاره اندیشی درست و مناسب نیاز دارد.

این پدیده که از علل و عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... موجود در جامعه ناشی می شود، می تواند بستری خطرناک برای بسیاری از مسائل و مشکلات اجتماعی دیگر باشد.

اما این که چه علل یا عواملی این مساله را ایجاد می کنند و چگونه می توان آن را در جامعه برطرف کرد، موضوعی است که نیازمند بحث و بررسی است.

شاید پدیده فقر در جامعه، از علت های مهم در ایجاد تکدی گری است که در بروز و میزان این مساله نقش مهمی بازی می کند.

فقر به عنوان مشکلی پایه ای در بیشتر کشور ها وجود داشته است و از مسائل دامن گیر کشور ما نیز به شمار می رود.

برطرف کردن نیازهای نخستین افراد جامعه همچون مسکن، خوراک و پوشاک و ... که نبود آنها به نوعی فقر مطلق است، به اجرای سیاست های رفاهی و گسترش عدالت اجتماعی و چاره جویی و ارایه راهکارهای بنیادی بلند مدت در جامعه نیازمند است.

این مشکل که حل آن به بستر سازی های اجتماعی و اقتصادی ویژه نیازمند است بستری مهم در ایجاد مسائل و مشکلات اجتماعی همچون پدیده ناخوشایند تکدی گری است که به صورت زنجیره ای عمل کرده و آسیب های سنگینی را بر پیکره جامعه وارد می کند که در بلند مدت نیز به صورت فرهنگی نادرست در میان جمعیت تکدی گری ریشه دوانده و نسل های بعدی آنان را نیز درگیر خود می کند.

تکدی گری و گدایی از آسیب ها و مشکلات ریشه ای هر جامعه است که ساختارهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... را درگیر خود می کند.

در این میان این پدیده در شهر ها به ویژه در شهرهای بزرگ از معضلات اجتماعی بزرگ است که افراد درگیر در آن با شیوه های گوناگون و با سوء استفاده از احساسات و عواطف انسانی، در تلاش برای به دست آوردن منافع شخصی هستند که در نهایت با ذلت و خواری و نمایش اعضای از کار افتاده، معلول، زخمی، و... در گوشه و کنار شهرها و حتی روستاهای کشور پدیدار می شوند.

متکدیان یا گدایان کسانی هستند که بدون هیچ گونه کار و تلاشی و یا ارایه تولید و خدمتی به نوعی سربار و مصرف گرا در جامعه به شمار می روند که درون خود ریشه های بسیاری از نابسامانی ها و آسیب های اجتماعی را پرورش می دهند(1).

پژوهشگران بر این باورند که در پیدایش این پدیده منفی اجتماعی، علل و عوامل بسیاری نقش دارند که نبود کار و اشتغال، نداشتن مهارت ها و فنون شغلی و حرفه ای، فقر مادی، پیری و از کار افتادگی، رخوت و سستی، اعتیاد، معلولیت، ناتوانی و بیماری، مسائل خانوادگی از جمله فروپاشی خانواده، مهاجرت از روستا به شهر، نابسامانی های اقتصادی همچون درآمد بسیار پایین در بعضی از مشاغل، بالا بودن هزینه های زندگی، ضعف فرهنگ حاکم بر خانواده های متکدیان، شکاف ژرف طبقاتی و ... از جمله این عوامل به شمار می روند(2).

در این میان نابسامانی ها و نارسایی های اجتماعی نقش مهمی دارند، به طوری که گدایی افراد سالخورده؛ ناتوان، معلول، بی سرپرست و ... تا اندازه زیادی پیامد مدیریت و خدمت رسانی نامناسب سازمان ها و مراکز متولی در این زمینه است.

اما همانطور که پیش تر گفته شد، این مساله اجتماعی که روز به روز نیز بر دامنه آن به ویژه در شهرهای بزرگ افزوده می شود، عامل بسیاری از آسیب ها و مسائل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... دیگر است و از این رو نمی توان بی تفاوت از کنار آن گذشت.

در ایران با آن که برابر مواد «712 » و « 713 » «قانون مجازات اسلامی»، تکدی گری جرم به شمار می رود و بایستی بر مبنای قانون با آن برخورد شود (و بیش از 11 ارگان کشور نیز موظف شده اند که با این پدیده برخورد و آن را ساماندهی کنند) اما همچنان این مساله به عنوان تصویری ناخوشایند در بیشتر شهرهای کشورمان خودنمایی می کند(3).

نکته درخور توجه این که، در بسیاری اوقات پشت پرده این مساله اجتماعی مافیای بزرگ تکدی گری و دسته های گسترده ای از گروه های مجرم تبهکار همچون غولی نامهربان ایستاده و زنان و مردان جوان و سالخورده و کودکان را به عنوان طعمه های خود در اختیار گرفته اند.

عملکرد این دسته های سازمان دهی شده غیرقانونی به گونه ای است که متکدیان با تغییر چهره تکدی گری به دست فروشی و در ساعت های مشخص و در محل های از پیش تعیین شده ای اقدام به گدایی کرده و در واقع می توان گفت که هریک از این افراد که زیرگروه دسته های بزرگتر به شمار می روند، محدوده های جغرافیایی خاصی از شهرها را به عنوان قلمرو خود در اختیار دارند.

پژوهشگران بر این نظر هستند که تکدی گری پدیده ای است که در تمام کشورهای دنیا حتی کشورهای پیشرفته به آسانی دیده می شود اما نسبت آن با جمعیت جامعه نشان از شاخص امنیت و رفاه اجتماعی دارد(4).

تکدی گری پیامد مجموعه ای از فرآیندهای اجتماعی مانند بیکاری است که در جامعه نمود پیدا می کند. در واقع تکدی گری حاصل وضعیت نابسامان اقتصادی است. این پدیده به انواع مختلف در جامعه بروز کرده که حادترین نوع آن استفاده از زنان و کودکان برای تکدی گری است(5).

رویارویی با این معضل نیازمند همکاری و هماهنگی دستگاه ها و سازمان های متولی به ویژه سازمان های حمایتی و مدیریت شهری است.

بیشتر کسانی که در جامعه گدایی می کنند مگر شماری از آنها، افرادی هستند که در خدمت مافیای تکدی گری در جامعه عمل کرده و بیشتر قربانیان نیز زنان و کودکانی هستند که از سر نیاز، بی سرپرستی، اعتیاد و ... گرفتار این دسته ها شده و اغلب نیز در پوشش گدایان اقدام های تبهکارانه همچون دزدی، فروش و توزیع مواد مخدر و ... را انجام می دهند.

**جمع بندی

تکدی گری به عنوان یک معضل حاد اجتماعی ریشه در عوامل بسیاری دارد که نمونه ای از این عوامل، نبود درآمد، بیکاری، ناتوانی، اعتیاد و ... است که این عوامل خود به عنوان عامل مسائل اجتماعی دیگر، پیامدهای جبران ناپذیر و آسیب های اجتماعی بسیاری را به وجود می آورند.

در بیشتر کشورهای جهان نهادهای مردمی همچون سازمان های مردم نهاد (NGO) در کنار سازمان ها و دستگاه های دولتی قرار گرفته و برای رفع این معضل در جامعه دست به کار می شوند.

در ایران نیز حمایت های اجتماعی و اقتصادی ویژه ای برای کمک به نیازمندان وجود دارد اما پاک کردن زشتی گدایی از چهره جامعه مشکلی است که به هماهنگی و همکاری سازمان ها و نهادهای دولتی و غیر دولتی همچون سازمان های حمایتی، مدیریت شهری، دستگاه های مبارزه با تبهکاری و ... نیازمند است تا با شناسایی افراد و گروه های نیازمند از غیر نیازمند و تبهکار از غیر تبهکار بتوانند خدمات خود را به نیازمندان واقعی ارایه کرده و از گسترش دامنه گروه های تبهکار و جرایم گوناگون و استثمار هر چه بیشتر زنان و کودکان جلوگیری به عمل آورند و بدین گونه چشم اندازی زیبا از شهر و عدالت اجتماعی ارایه کنند.

از سوی دیگر فرهنگ گدا پروری به عنوان فرهنگی نادرست و بدکارکرد بایستی در جامعه از بین برود و راهکارهایی مناسب برای کمک به نیازمندان ارایه و برنامه های مناسب با آن نهادینه شود.

منابع

1) http://svr.irantvto.ir

2) همان

3) http://afarineshdaily.ir.

4) http://svr.irantvto.ir/

5) همان

از فاطمه دوله

برچسب ها: تکدی گری

گزارش خطا