- اوقات شرعی ماه رمضان در تهران / ساعت اذان صبح، ظهر و مغرب + جدول ( ۱۴۰۴-۱۴۰۳)
- خواص بی نظیر کلم بروکلی که نمی دانستید
- تقویم کامل سال ۱۴۰۴ همراه با تعطیلات و مناسبتها + زمان سال تحویل و شروع ماه رمضان
- آموزش ثبت نام در سامانه ملی املاک و اسکان + لینک
- روش صحیح فاتحه خواندن و متن آن: برای فاتحه چه سوره ای باید خواند؟
- خواص ماهی شیر جنوب + سه شیوه پخت و طعم دار کردن
- قرص مترونیدازول چیست؟ علت و روش مصرف + عوارض و موارد منع استفاده
- 3 روش استعلام دهک بندی یارانه خانوار : چطور بفهمیم دهک چندم هستیم؟ + روش اعتراض به دهک بندی یارانه معیشتی + لینک
سایبری چیست و امنیت سایبری به چه معناست؟
جالب است بدانید به طور متوسط، ما روزانه حدود هفت ساعت از وقت خود را در اینترنت میگذرانیم! این شامل مجموع زمانهایی میشود که ما برای تفریح، خرید اینترنتی، بازی، آموزش و... در شبکههای مجازی و صفحات وب پرسه میزنیم. اگرچه اینترنت این کاربردها را در اختیار ما قرار میدهد و زندگی را راحتتر کرده است؛ اما ما را با خطراتی نیز مواجه میکند. این خطرات چیست و چگونه به ما آسیب میزند؟ به عنوان مثال، ما مجوزهایی مانند دسترسی به مکان و اطلاعات تماس را به برنامههای موبایلی میدهیم و اطلاعات شخصی و مالی خود را در بسیاری از وب سایتها به اشتراک میگذاریم. بنابراین یک ردپای دیجیتالی از ما وجود دارد که از خود بر جا میگذاریم؛ همه این موارد، میتواند سوژهای باشد که امنیت دادههای ما به خطر بیندازد و ما را هدف حملات سایبری قرار دهد. اما سایبری چیست و امنیت سایبری به چه معناست؟ چگونه از خود در برابر این حملات محافظت کنیم؟ در این مقاله به این پرسشها پاسخ میدهیم.
فضای سایبری چیست؟
مفهوم فضای سایبری برای اولین بار در رمان «نورومانسر» نوشته ویلیام گیبسون در سال 1984 به کار رفت. فضای سایبری در واقع همان دنیای مجازی است که از سوی اینترنت در اختیار ما قرار گرفته است. اگرچه امروزه مفهوم فضای سایبری اغلب به اینترنت و شبکههای اجتماعی آن اطلاق می شود؛ اما این مفهوم در واقع معنایی گستردهتر دارد و شامل همه وسایلی است که میتوان با کنترل از راه دور از آنها استفاده کرد. بنابراین ابزارهایی مانند تلفن، رادیو و تلویزیون نیز در گستره فضای سایبری قرار میگیرند. 10 اشتباه رایج در استفاده از اینترنت که میتواند شما را در معرض خطر قرار دهد.
امنیت سایبری چیست؟
سایبری چیست و امنیت سایبری به چه معناست؟ باید گفت امنیت سایبری به معنای استفاده ابزار، روشها و کنترلهایی است که برای محافظت از سیستمها، شبکهها، برنامهها، دستگاهها و دادهها در برابر حملات سایبری انجام میشود. هدف امنیت سایبری کاهش خطر حملات سایبری و محافظت در برابر استفاده غیرمجاز از سیستمها و شبکههای شما است. به طور کلی، ما میتوانیم این مفهوم را در هشت دسته دستهبندی نماییم:
- امنیت زیرساختهای حیاتی: شامل حفاظت از سیستمها، شبکهها و دادههای حیاتی میشود.
- امنیت شبکه: به معنای محافظت از یک شبکه کامپیوتری در برابر مهاجمان هدفمند یا بدافزارها است.
- امنیت برنامه: بر حفظ نرم افزار و دستگاهها در برابر تهدیدات متمرکز است.
- امنیت فضای ابری: در مورد تضمین امنیت دادهها، برنامهها و زیرساخت ها در فضای ابری است.
- امنیت اطلاعات: از محرمانه بودن دادهها در حین ذخیرهسازی و انتقال آنها محافظت میکند.
- امنیت عملیاتی: شامل فرآیندهایی است که برای پردازش و حفاظت از دادهها انجام میگیرد.
- بازیابی: نحوه واکنش یک سازمان به یک حادثه امنیت سایبری یا هر رویداد دیگری که باعث از دست رفتن دادهها میشود را مشخص میکند.
- آموزش کاربر نهایی: به معنای آموزش کاربران برای حفاظت از دادهها و اطلاعات محرمانه در برابر حملات سایبری است.
معمولا مدیریت امنیت سایبری در سازمانهای مهم، توسط تیمی انجام میشود که به آن soc میگویند. اگر صاحب یک کسبوکار یا مدیر یک سازمان هستید، باید بدانید soc چیست و چگونه مانع حملات سایبری میشود.
چرا امنیت سایبری مهم است؟
موسسه Cybersecurity Ventures که ناشران مهم در حوزه امنیت سایبری است، پیشبینی میکند که هزینههای جرایم سایبری جهانی در طول سالهای ۲۰۲۴ - ۲۰۲۵ سالانه ۱۵ درصد افزایش مییابد. معادل عددی آن در سطح جهان در سال ۲۰۲۴ به ۹.۵ تریلیون دلار و در سال ۲۰۲۵ به ۱۰.۵ تریلیون دلار خواهد رسید. بزرگی این را وقتی میفهمید که بدانید تنها اقتصاد آمریکا و چین حجمی بزرگتر از این عدد دارد! این میزان هزینه به وضوح نشان میدهد که امنیت سایبری چقدر ارزشمند است.
حملات سایبری با استفاده از تاکتیکهای متنوع و رو به گسترش، همچنان به رشد پیچیدهتر خود ادامه میدهند. به همین دلیل لازم است بدانیم حملات سایبری چیست و امنیت سایبری به چه معناست! زیرا امنیت سایبری؛ از همه انواع داده از جمله اطلاعات شخصی، دادههای حساس، اطلاعات بانکی، سیستمهای اطلاعاتی دولتی و صنعتی و... در برابر سرقت و به خطر افتادن اطلاعات محافظت میکند. به همین علت، هر قدر هم که برای آموزش کارکنان خود و افزایش امنیت شبکه خود هزینه کنید قابل توجیه است.
چه کسانی به امنیت سایبری نیاز دارند؟
باید بدانید که همه ما، هدف مهاجمان سایبری هستیم. به همین دلیل است که همه افرادی که به اینترنت متصل میشوند به امنیت سایبری نیاز دارند؛ زیرا بیشتر حملات سایبری خودکار هستند و هدفشان سوء استفاده از آسیبپذیریهای رایجی است که افراد عادی ناآگاه را تحت تاثیر قرار میدهد و تنها وبسایتها یا سازمانهای شناختهشده هدف حمله نیستند. بنابراین، همه افراد باید روشهای امنیت سایبری را بیاموزند و از اطلاعات حساس خود در برابر تهاجمات حفاظت نمایند. با این حال شرکتها و سازمانهای بزرگ مانند موارد زیر، به علت حجم تبادلات بالا یا وجود اطلاعات مهم، بیشتر به امنیت سایبری نیاز دارند:
- خدمات مالی: معمولا شرکتهای خدمات مالی به دلیل حجم بالای دادههای حساس مشتریان بیشتر هدف حملات هکری قرار می گیرند.
- سازمانهای بهداشتی: شاید تصور کنید اطلاعات مراکز بهداشتی مانند بیمارستان اهمیتی ندارد؛ اما سیستمهای مراکز بهداشتی یک انبار بزرگ پر از دادههای شخصی و پزشکی است که میتواند مورد سوء استفاده قرار گیرد.
- فروشگاههای آنلاین: کلاهبرداران با همه روشهایی که میتوان کسبوکارهای آنلاین را فریب داد آشنا هستند؛ بنابراین، اگر این بیزینسها به درستی سیستمهای خود را ایمن نکنند، شماره کارت اعتباری، رمز عبور، اعتبار ورود، اطلاعات حساب بانکی و... در معرض خطر هستند.
- سازمانهای زیرساختی: امنیت سایبری برای شرکتهایی که خدمات مهمی مانند انرژی، آب و حمل و نقل را ارائه میدهند بسیار مهم است. زیرا دسترسی مهاجمان سایبری به این سیستمها باعث ایجاد مشکلات بزرگی می شود که مستقیما زندگی روزمره مردم را تحت تاثیر قرار میدهد.
- ادارههای دولتی: سازمانهای دولتی به طور فزایندهای مورد حمله هکرهایی قرار میگیرند که به دنبال دسترسی به اطلاعات حساس یا ایجاد اختلال در فرایندهای کشور هستند.
انواع تهدیدات امنیت سایبری
با پیشرفت فناوری ارتباطات، تهدیدات امنیت سایبری نیز پیچیدهتر و متنوعتر شدهاند. این تهدیدات میتوانند به شکلهای مختلفی ظاهر شوند و آسیبهای جدی به افراد، سازمانها و حتی زیرساختهای حیاتی وارد کنند. در اینجا به بررسی برخی از رایجترین و خطرناکترین تهدیدات امنیت سایبری میپردازیم:
۱. بدافزارها (Malware)
بدافزارها برنامههای مخربی هستند که برای آسیب رساندن به سیستمهای کامپیوتری طراحی شدهاند. این برنامهها میتوانند به شکل ویروسها، تروجانها یا جاسوسافزارها ظاهر شوند و اطلاعات کاربران را سرقت کرده، سیستمها را مختل کنند یا حتی کنترل آنها را در دست بگیرند.
۲. باجافزارها (Ransomware)
باجافزارها نوعی از بدافزارها هستند که فایلها یا سیستمهای فرد را رمزگذاری میکنند و سپس برای بازگرداندن دسترسی، درخواست باج میکنند. این نوع حمله میتواند باعث از دست رفتن دادههای مهم یا اختلال در عملیات سازمانها شود.
۳. مهندسی اجتماعی (Social Engineering)
مهندسی اجتماعی روشی است که در آن مهاجمان با فریب کاربران، آنها را وادار به افشای اطلاعات محرمانه یا انجام اقدامات ناامن میکنند. این حملات اغلب از طریق تماسهای تلفنی، ایمیلها یا پیامهای جعلی انجام میشوند.
۴. فیشینگ (Phishing)
فیشینگ یکی از رایجترین روشهای حمله سایبری است که در آن مهاجمان با ارسال ایمیل یا پیامهای جعلی، کاربران را فریب میدهند تا اطلاعات حساس مانند رمزهای عبور یا جزئیات کارتهای اعتباری خود را افشا کنند. این پیامها اغلب به گونهای طراحی میشوند که شبیه به پیامهای قانونی به نظر برسند.
۵. تهدیدات داخلی (Insider Threats)
تهدیدات داخلی زمانی رخ میدهند که افراد داخل یک سازمان، مانند کارمندان یا پیمانکاران، بهطور عمدی یا غیرعمد باعث نفوذ به سیستمها یا افشای اطلاعات محرمانه شوند. این تهدیدات میتوانند ناشی از سهلانگاری یا اهداف مخرب باشند.
۶. حملات DDoS
در این نوع حمله، مهاجمان با ارسال حجم زیادی درخواست به یک سرور یا شبکه، باعث از کار افتادن یا کند شدن آن میشوند. هدف این حملات معمولا مختل کردن خدمات آنلاین یا ایجاد اختلال در دسترسی کاربران قانونی است.
۷. تهدیدات پایدار پیشرفته (APT)
این نوع حملات هدفمند و پیچیده هستند و معمولا توسط گروههای سازمانیافته انجام میشوند. مهاجمان بهطور مخفیانه به شبکهها نفوذ میکنند و برای مدت طولانی بدون شناسایی شدن، به سرقت دادهها یا نظارت بر فعالیتها ادامه میدهند.
۸. حملات Man-in-the-Middle Attacks
در این حملات، مهاجمان ارتباط بین دو طرف را قطع کرده و خود را به جای یکی از طرفین قرار میدهند. این کار به آنها امکان میدهد تا اطلاعات مبادلهشده را رهگیری، تغییر یا سرقت کنند. این نوع حمله اغلب در شبکههای ناامن یا عمومی اتفاق میافتد.
چگونه میتوانیم از خود در برابر حملات سایبری محافظت کنیم؟
مهمترین روشهایی که باید برای محافظت از دادههای خود در برابر حملات سایبری انجام دهید شامل موارد زیر است:
- به روز نگه داشتن نرم افزارها، مرورگر و سیستم عامل
- به روزرسانی منظم آنتی ویروس
- گذرواژههای نباید حاوی اطلاعات شخصی مانند تاریخ تولد یا شماره تلفن بوده و باید قوی باشند.
- عدم استفاده از رمز عبور یکسان در حساب شبکههای اجتماعی، برنامههای بانکی و سایتها
- ایمیل یا لینکهای ناشناس را باز نکنید؛ زیرا ممکن است به بدافزار آلوده شده باشند.
- هنگام باز کردن لینک هر سایت معروفی، درست بودن سایت را از نوار آدرس بررسی کنید.
- عدم استفاده از شبکههای وای فای ناامن در مکانهای عمومی
در همین باره، مقاله مهمترین دلیل هک شدن تلفن همراه چیست؟ را مطالعه کنید.
ابزارهای امنیت سایبری و کاربردهای آنها
مهمترین ابزارهایی که به طور رایج برای افزایش امنیت سایبری مورد استفاده قرار میگیرند شامل موارد زیر است:
- مدیریت هویت و دسترسی (IAM): این ابزار برای کنترل دسترسی کاربران به سیستمها و منابع سازمانی استفاده میشود و باعث میشود تنها افراد مجاز به اطلاعات دسترسی پیدا نمایند.
- دیوار امنیتی (Firewalls): فایروالها به عنوان یک سد دفاعی بین شبکه داخلی و اینترنت عمل میکنند و ترافیک ورودی و خروجی را بر اساس قوانین امنیتی فیلتر می نمایند.
- حفاظت نقطه پایانی (Endpoint Protection): این ابزارها از دستگاههای کاربران مانند لپتاپها و تلفنهای همراه در برابر تهدیدات سایبری محافظت میکنند.
- آنتیویروس (Antivirus): آنتی ویروسها به طور خاص برای شناسایی و حذف بدافزارها از سیستم طراحی شدهاند.
- سیستمهای تشخیص/جلوگیری از نفوذ (IPS/IDS): این سیستمها فعالیتهای مشکوک در شبکه را شناسایی کرده و در صورت لزوم از حملات جلوگیری میکنند.
- پیشگیری از دست دادن داده (DLP): ابزارهایی که از سرقت اطلاعات حساس سازمانی جلوگیری میکنند.
- اطلاعات امنیتی و مدیریت رویداد (SIEM): این ابزارها دادههای امنیتی را جمعآوری و تحلیل مینمایند تا به شناسایی و رفع تهدیدات کمک کنند.
- ابزارهای رمزگذاری (Encryption Tools): این ابزارها اطلاعات را رمزگذاری میکنند تا حتی در صورت سرقت، قابل خواندن نباشند.
- اسکنرهای آسیبپذیری (Vulnerability Scanners): این ابزارها نقاط ضعف و باگهای امنیتی در سیستمها و شبکهها را شناسایی میکنند.
- شبکههای خصوصی مجازی (VPN): VPNها ارتباطات اینترنتی را رمزگذاری میکنند تا از حریم خصوصی و امنیت کاربران در شبکههای عمومی محافظت نمایند.
- پلتفرم محافظت از بار کاری ابری (CWPP): این ابزارها از برنامهها و دادههای ذخیرهشده در فضای ابری محافظت میکنند.
- کارگزار امنیتی Cloud Access (CASB): این ابزارها امنیت دادهها و برنامههای ابری را با نظارت بر فعالیتها و اعمال سیاستهای امنیتی تضمین مینمایند.
جمع بندی
با گسترش استفاده از اینترنت برای استفادههای روزمره یا سازمانی، شیوههای کلاهبرداری و سرقت اطلاعات نیز شکلهای جدید پیدا کرده است. عدم توجه به امنیت سایبری، میتواند باعث شود که اطلاعات مهم شما مانند اطلاعات بانکی، پسوردها، اطلاعات محرمانه و... به راحتی افشا شده و مورد سوء استفاده قرار گیرند. اگرچه امنیت سایبری برای همه افرادی که از اینترنت استفاده میکنند ضروری است، اما برای شرکتها، ادارات، فروشگاههای آنلاین و... که حاوی اطلاعات مالی و محرمانه بیشتری هستند، اهمیتی دوچندان پیدا میکند. این حملات میتوانند شامل بدافزارها، باج افزارها، فیشینگ، فارمینگ و... باشند که در صورت آموزش صحیح کارکنان خود و استفاده از ابزارهای مهم میتوانید از نفوذ آنها پیشگیری نمایید.
در این مقاله به این پرسش که فضای سایبری چیست و امنیت سایبری به چه معناست پرداختیم و روشهای مقابله با حملات را معرفی کردیم. در صورتی که به مشاوره و راهنمایی بیشتری نیاز دارید به سایت تسکا مراجعه کنید.