چرا کامنت مثبت ویتکاف برای عراقچی حذف شد؟

اکو ایران: در میانه‌ی تنش‌های فزاینده میان ایالات متحده و جمهوری اسلامی ایران، یک پیام کوتاه از سوی نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه، توجه ناظران را به خود جلب کرد — پیامی که به‌سرعت حذف شد و اکنون، سکوتی سنگین جایگزین آن شده است.

عباس عراقچی، وزیر خارجه، در شبکه اجتماعی «ایکس» (توییتر سابق) با لحنی قاطع نوشت:«ایران بار دیگر تأیید می‌کند که تحت هیچ شرایطی، هرگز به دنبال ساخت، توسعه یا دستیابی به سلاح هسته‌ای نخواهد بود.»

او در ادامه تأکید کرد که حتی پس از خروج آمریکا از برجام، این تعهد ایران همچنان به قوت خود باقی مانده و ایالات متحده نیز به‌صورت غیرمستقیم از آن بهره‌مند شده است.

اندکی پس از انتشار این پست، استیو ویتکوف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، با یک کلمه زیر این توییت پاسخ داد: «عالی»

این پیام در ظاهر ساده و کوتاه، اما از سوی بسیاری به‌عنوان پاسخی ضمنی و مثبت به موضع هسته‌ای ایران تلقی شد — اتفاقی نادر در فضای رسمی ایالات متحده، به‌ویژه از سوی چهره‌ای منصوب در دولت ترامپ. این نخستین اظهار نظر علنی از سوی یک مقام رسمی دولت جدید آمریکا در واکنش مستقیم به موضع ایران درباره برنامه هسته‌ای بود. اما پیش از آن‌که این اتفاق معنای سیاسی خود را در رسانه‌ها باز کند، توییت حذف شد.

سکوت پس از یک «عالی»: حذف توییت ویتکوف
حذف سریع این پاسخ کوتاه، بلافاصله توجه تحلیل‌گران، خبرنگاران و کاربران شبکه‌های اجتماعی را جلب کرد. رسانه‌هایی و کاربرانی، که این اتفاق را پوشش دادند، از آن به‌عنوان یک «پاسخ مبهم و بحث‌برانگیز» یاد کردند که هنوز روشن نیست جدی بوده یا طعنه‌آمیز.

اما حذف آن، خود گویای چند نکته مهم است:

نخست، تعارض با پیام رسمی کاخ سفید. در روز‌هایی که مشاوران ارشد امنیتی ترامپ، از جمله مایک والتز، بر لزوم «استفاده از همه گزینه‌ها» علیه ایران تأکید دارند و لفاظی‌های جنگ‌طلبانه در فضای عمومی غالب است، پیام مثبت یا حتی ملایم از سوی یک مقام ارشد، خارج از عرف سیاست‌ورزی این دولت محسوب می‌شود.

دوم، احتمال فشار درون‌دولتی برای حذف توییت. اگرچه هیچ منبع رسمی درباره حذف این توییت اظهارنظر نکرده، اما با توجه به سابقه اظهارات و مواضع برخی چهره‌های بانفوذ جمهوری‌خواه، بعید نیست حذف این پیام ناشی از فشار‌های داخلی در کاخ سفید یا تیم مشاوران امنیتی ترامپ باشد.

سوم، مغایرت با مشی تقابلی ترامپ در موضوع ایران. دولت ترامپ در دور اول خود، سیاست موسوم به فشار حداکثری را دنبال کرد که مبتنی بر خروج از برجام و افزایش تحریم‌ها بود. هرچند در ظاهر شعار «عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای» همچنان محور اصلی سیاست واشنگتن است، اما نوع مواجهه با تهران اکنون بر لبه‌های خطرناک‌تری حرکت می‌کند — از تهدید نظامی گرفته تا اعزام تجهیزات سنگین به منطقه.

چهارم، ناهمخوانی لحن ویتکوف با تیم امنیتی ترامپ. ویتکوف پیش از این نیز در برخی گفت‌و‌گو‌ها مواضعی نرم‌تر نسبت به فضای غالب در تیم ترامپ اتخاذ کرده بود و حتی به طور غیررسمی تأکید کرده که می‌توان با ایران به‌صورت «غیرنظامی و مبتنی بر اعتمادسازی» برخورد کرد. حذف این توییت می‌تواند نشانه‌ای از برخورد محافظه‌کارانه کاخ سفید با هرگونه انحراف از لحن تهاجمی موجود باشد.

وقتی حتی «نرمش کلامی» هم جایز نیست
در سیاست خارجی آمریکا — به‌ویژه تحت ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ — پیام‌رسانی یک‌دست و هماهنگ، بخشی جدایی‌ناپذیر از راهبرد فشار است. اینکه یک مقام رسمی، ولو با لحنی کوتاه و مبهم، موضع یک دیپلمات ایرانی را «عالی» توصیف کند، حتی اگر صرفاً اشاره‌ای به بخش صلح‌آمیز آن باشد، از منظر ساختار قدرت در واشنگتن، می‌تواند به‌مثابه تضعیف جبهه سیاسی داخلی یا ارسال سیگنال اشتباه به رقبای بین‌المللی تفسیر شود.

از سوی دیگر، حذف این پیام نشان می‌دهد که در فضای کنونی، حتی کوچک‌ترین نشانه‌ای از پذیرش یا همراهی با مواضع جمهوری اسلامی — ولو صرفاً تأکید بر عدم ساخت بمب اتم — تابو تلقی می‌شود. سیاست‌گذارانی که به دنبال راه‌های غیرنظامی برای کنترل بحران هستند، با واکنش‌های شدیدتر از سوی تندرو‌ها در واشنگتن روبه‌رو می‌شوند.

توئیت کوتاه ویتکوف و حذف فوری آن، بیش از آن‌که نشانه‌ای از اشتباه فردی یا لغزش باشد، نشانه‌ای از محدودیت‌های فضای سیاسی آمریکا در مواجهه با ایران است. این اتفاق یادآور می‌شود که حتی در صورت وجود تمایل در میان برخی مقامات برای کاهش تنش، ساختار رسمی تصمیم‌گیری، اجازه بروز علنی چنین تمایلی را نمی‌دهد. در نهایت، این حذف ساده، یادآوری تلخی است از اینکه در سیاست امروز، گاهی حتی یک واژه هم تحمل نمی‌شود.

خبرهای مرتبط