سفر غافلگیرانه نتانیاهو به کاخ سفید؛ مسیر رویارویی با تهران مشخص می شود؟

اکوایران: نخست‌وزیر اسرائیل در بحبوحه اختلافات بر سر ایران، تعرفه‌ها و ترکیه با ترامپ دیدار می‌کند. سفر غافلگیرانه نتانیاهو به کاخ سفید؛ مسیر رویارویی با تهران مشخص می شود؟

به نوشته المانیتور، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در اقدامی غافلگیرکننده، نخست‌وزیر اسرائیل را در به فاصله کوتاهی پس از سفر پیشین به واشنگتن دعوت کرد تا درباره تصمیم اخیرش درباره تعرفه‌ها، پرونده ایران و سایر موضوعات گفت‌وگو کنند.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل قرار است روز دوشنبه در کاخ سفید با دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا دیدار و درباره تصمیم آمریکا برای اعمال تعرفه‌های 17 درصدی بر کالاهای وارداتی اسرائیل گفتگو کند.

نتانیاهو اولین رهبر خارجی خواهد بود که از زمان تحلیف ترامپ در ژانویه، برای دومین بار با دونالد ترامپ در کاخ سفید دیدار می‌کند.

در بیانیه‌ای که شنبه شب از سوی دفتر نخست‌وزیر اسرائیل منتشر شد، آمده است: «تعرفه‌ها، تلاش‌ها برای آزادی گروگان‌های ما در غزه، روابط اسرائیل و ترکیه، تهدید ایران و نبرد علیه دادگاه بین‌المللی کیفری در لاهه» در راس دستور کار قرار خواهند گرفت.

در این بیانیه آمده است که نخست‌وزیر از روابط شخصی و گرم با رئیس‌جمهور ترامپ قدردانی می‌کند و از او به خاطر دعوت از او به عنوان اولین رهبر جهانی پس از اعمال تعرفه‌های جهانی تشکر می‌کند، همانطور که او اولین رهبری بود که پس از بازگشت به کاخ سفید با او دیدار کرد.

این دیدار یک روزه در حالی انجام می شود که نتانیاهو با چالش‌های قانونی در اسرائیل مواجه است. دفتر او از دادگاه منطقه قدس درخواست کرد که احضار او در روزهای دوشنبه و چهارشنبه را به دلیل سفرش به واشنگتن به تعویق بیندازد. اما دادگاه تنها با لغو جلسه دوشنبه موافقت کرد. انتظار می رود نتانیاهو دوشنبه شب واشنگتن را ترک کند.

اسرائیل از تصمیم بر سر اعمال تعرفه‌های آمریکا بر این رژیم مبهوت شده است رهبری سیاسی و اقتصادی اسرائیل در روز چهارشنبه زمانی که ترامپ این رژیم را در فهرست کشورهایی که تعرفه‌های بالایی بر آن اعمال شده قرار داده، شگفت‌زده شدند. تعرفه 17 درصدی بر کالاهای اسرائیلی بالاتر از تعرفه 10 درصدی است که بر اکثر شرکای آمریکا در خاورمیانه تحمیل شده است. این تنها یک روز پس از آن رخ داد که بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی، لغو تمامی تعرفه‌ها بر محصولات ایالات متحده را اعلام کرد. اسموتریچ امیدوار بود که این ژست اسرائیل را در برابر هرگونه تعرفه جدید ایالات متحده محافظت کند -اما در انجام این کار شکست خورد.

آمریکا بزرگترین شریک تجاری اسرائیل است. صادرات اسرائیل به آمریکا که شامل الماس، ماشین آلات، دستگاه‌های اپتیک، دارو، داروسازی و تجهیزات الکترونیکی می‌شود، در سال 2024 به بیش از 22 میلیارد دلار رسید. کسری تجاری در این سال حدود 7.4 میلیارد دلار بود.

شموئل آبرامزون، اقتصاددان ارشد وزارت دارایی، پنجشنبه گفت که اسرائیل با کاخ سفید برای لغو یا کاهش تعرفه‌های اعمال شده مذاکره خواهد کرد. آبرامزون با بیان این‌که ما می‌دانستیم که این اتفاق می‌افتد، تعجب کرده‌ایم و همچنان در حال یادگیری پیامدهای آن هستیم، افزود: ما کانال خوبی با دولت آمریکا داریم و معتقدم از طریق گفت‌وگو و مذاکره موفق خواهیم شد تا حدی از شدت این فرمان بکاهیم.

به گزارش وای نت، نتانیاهو و ویکتور اوربان نخست وزیر مجارستان در جریان سفر به بوداپست این هفته با ترامپ تلفنی گفتگو کردند. در این گفتگوی سه جانبه بحث تعرفه‌ها مطرح شده است. ترامپ به نتانیاهو پیشنهاد داد که برای گفت‌وگو درباره این موضوع به واشنگتن بیاید. بر اساس این گزارش، دفتر نتانیاهو چندین تاریخ جایگزین را در طول تعطیلات عید فصح آینده پیشنهاد کرده است، اما تیم ترامپ اصرار به برگزاری جلسه در روز دوشنبه داشتند. در نتیجه، نتانیاهو تصمیم گرفت به جای بازگشت به اسرائیل پس از سفر چهار روزه خود به مجارستان، مستقیماً از بوداپست به واشنگتن سفر کند.

تلاش برای آزادی گروگان‌ها موضوع دیگری است که در این دیدار مورد بحث قرار می‌گیرد. هزاران اسرائیلی شنبه شب دست به تظاهرات زدند و از کابینه نتانیاهو خواستند تا با حماس به توافق برسد. توافق آتش‌بس بین اسرائیل و حماس پس از مرحله اول 42 روزه که طی آن 33 گروگان اسرائیلی آزاد شدند، از بین رفت. اسرائیل از آن زمان اعلام کرد که در جریان مذاکرات آتش‌بس را حفظ نخواهد کرد و تاکید کرد تا زمانی که حماس شکست نخورده و تمام 59 گروگان باقی مانده آزاد نشوند، به جنگ غزه پایان نخواهد داد. در همین حال، حماس پیشنهاد استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا برای تمدید مرحله اول توافق را که شامل آتش بس موقت و آزادی 11 گروگان اسرائیلی دیگر می شد، رد کرده است.

روابط اسرائیل و ترکیه نیز موضوع دیگر این سفر است. از زمان سقوط بشار اسد در دسامبر گذشته، رهبران اسرائیل نسبت به حمایت ترکیه از گروه‌های شبه نظامی فعال در مناطق مرزی سوریه هشدار داده‌اند. هفته گذشته اسرائیل به مواضع ارتش سوریه در حمص، حماه و دمشق حمله کرد. به گزارش میدل‌ایست آی، ترکیه قصد دارد نیروهای خود را در پایگاه هوایی T4 و فرودگاه نظامی پالمیرا در استان حمص سوریه مستقر کند. هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه روز جمعه گفت که آنکارا به دنبال هیچ رویارویی با اسرائیل در سوریه نیست، اما هشدار داد که حملات مکرر اسرائیل به تاسیسات نظامی، توانایی دولت جدید سوریه برای جلوگیری از تهدیدات، از جمله داعش را تضعیف می کند.

هم چنین اسرائیل و آمریکا در پایان ماه مارس رایزنی‌های راهبردی درباره ایران انجام دادند. ترامپ در اواسط ماه مارس نامه‌ای به تهران ارسال کرده و از تهران خواست تا وارد مذاکره مستقیم بر سر برنامه هسته‌ای خود شود و در عین حال مهلتی دو ماهه برای دستیابی به توافق جدید تعیین کرد. ایران با پیشنهاد آغاز گفت‌وگوهای غیرمستقیم پاسخ داد - رویکردی که به نظر می‌رسد ایالات متحده مایل به پذیرش آن است. در میانه نگرانی‌های اسرائیل مبنی بر اینکه کاخ سفید ممکن است در این مذاکرات عجله کند، ران درمر، وزیر امور استراتژیک، با یک هیئت اسرائیلی به واشنگتن سفر کرده تا درباره این تحولات گفتگو کند.

هم چنین، شبکه الحدث متعلق به عربستان سعودی روز شنبه گزارش داد که واشنگتن دومین باتری دفاع هوایی پیشرفته تاد را در این هفته به همراه دو باتری دیگر پاتریوت به اسرائیل تحویل داده است. اولین سامانه تاد اکتبر گذشته با همراهی تیمی از مربیان آمریکایی وارد اسرائیل شد. استقرار اخیر در بحبوحه حملات مداوم آمریکا علیه حوثی‌ها در یمن و بحث‌های اسرائیل و ایالات متحده بر سر احتمال حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

مهند مصطفی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اسرائیل به الجزیره گفته نتانیاهو به گزینه نظامی علیه ایران باور دارد و معتقد است اکنون فرصت بسیار مناسبی فراهم شده است تا اسرائیل این گزینه را با هدف از بین بردن برنامه هسته ای ایران اجرا کند. این کارشناس سیاسی افزود، نتانیاهو تلاش خواهد کرد رئیس جمهور امریکا را برای حمله نظامی به ایران متقاعد کند زیرا این گزینه را بهترین راه برخورد با برنامه هسته‌ای و نفوذ منطقه‌ای ایران می داند. به عقیده مصطفی، اسرائیل به رغم تمایل شدید به اقدام نظامی علیه ایران، بدون چراغ سبز و موافقت امریکایی ها دست به چنین کاری نخواهد زد.

اما حسن احمدیان استاد مطالعات خاورمیانه در دانشگاه تهران، سفر نتانیاهو به واشنگتن را به تغییراتی نسبت داد که نتانیاهو احساس می‌کند در موضع امریکا در خصوص ایران ایجاد شده است. احمدیان گفت، با اعلام آمادگی ایران برای مذاکره با امریکایی‌ها، لحن مقامات امریکایی شروع به تغییر کرده است. ترامپ که قبلا تهدید به حمله به ایران کرده بود اخیرا اعلام کرد تحریم های ثانویه بر ایران تحمیل خواهد کرد و همچنین مذاکره غیرمستقیم با این کشور را پذیرفت. احمدیان درباره علت مخالفت ایران با مذاکره مستقیم با دولت امریکا گفت، تهران به دنبال تقسیم کردن مذاکرات به چند مرحله است که با مذاکره غیرمستقیم آغاز می‌شود و بعدا با مذاکرات مستقیم ادامه پیدا می‌کند چرا که ایرانی‌ها به ترامپ اعتماد ندارند و نگرانند که او به توافقات پایبند نماند.

مارک وایفل مشاور سابق امنیت ملی امریکا و مسئول سابق روابط عمومی در کاخ سفید در خصوص موضع امریکا گفت، ترامپ خواهان مذاکره مستقیم با ایران است تا خود را مذاکره کننده برتر نشان دهد. همچنین تهدیدات ترامپ علیه ایرانی‌ها با هدف سوق دادن آنان به سوی مذاکرات مستقیم صورت می‌گیرد، همان کاری که با کره شمالی در دور نخست ریاست جمهوری‌اش کرد. به عقیده وایفل، اگر ایران با آغاز مذاکرات مستقیم مخالفت کند بعید نیست که ترامپ فشار سیاسی و اقتصادی بر ایران را تهدید کند تا مجبور به مذاکره طبق شروط واشنگتن شود.

خبرهای مرتبط