نیویورک‌تایمز: اسرائیل قصد داشت در ماه آینده به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کند اما ترامپ برای مذاکره این حمله را متوقف کرد

نیویورک‌تایمز  نوشت: بنا به گفته مقامات دولتی و افراد مطلع، اسرائیل قصد داشت تأسیسات هسته‌ای ایران را در ماه آینده مورد حمله قرار دهد، اما ترامپ در هفته‌های اخیر این حمله را به نفع مذاکره با تهران برای محدود کردن برنامه هسته‌ای‌اش متوقف کرد.

به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: ترامپ این تصمیم را پس از ماه‌ها بحث داخلی درباره اینکه دیپلماسی را دنبال کند یا از اسرائیل برای عقب راندن توانایی ایران در ساخت بمب حمایت کند، اتخاذ کرد. این بحث‌ها در زمانی مطرح شد که ایران از نظر نظامی و اقتصادی تضعیف شده بود.

این مباحث، شکاف‌هایی را میان اعضای ستیزه جوی کابینه آمریکا و مشاورانی که نسبت به موفقیت یک حمله نظامی برای توقف برنامه هسته‌ای ایران تردید داشتند، آشکار کرد. نتیجه این مباحث در حال حاضر اجماع نسبی علیه اقدام نظامی بود، به‌ویژه با توجه به اینکه ایران برای مذاکره ابراز آمادگی کرده است.

مقامات اسرائیلی اخیراً طرح‌هایی برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران در ماه مه (اردیبهشت) تهیه کرده بودند و در برخی مواقع امیدوار بودند ایالات متحده با این اقدام موافقت کند. هدف این طرح‌ها، طبق گفته افراد مطلع، به تعویق انداختن توانایی ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای به مدت یک سال یا بیشتر بود.

تقریباً همه این طرح‌ها نیازمند کمک آمریکا بود، نه فقط برای دفاع از اسرائیل در برابر حملات تلافی‌جویانه ایران، بلکه برای تضمین موفقیت حمله اسرائیل، که عملاً ایالات متحده را به بخشی کلیدی از این عملیات تبدیل می‌کرد.

فعلاً، ترامپ دیپلماسی را به اقدام نظامی ترجیح داده است. او در دور اول ریاست‌جمهوری خود، توافق هسته‌ای دولت اوباما با ایران را لغو کرد. اما در دور دوم، برای پرهیز از ورود به یک جنگ دیگر در خاورمیانه، مذاکراتی را با تهران آغاز کرده و تنها چند ماه برای رسیدن به توافق مهلت داده است.

اوایل این ماه، ترامپ در دیداری با نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو در کاخ سفید، تصمیم خود را مبنی بر عدم حمایت آمریکا از حمله اعلام کرد و گفت که ایالات متحده مذاکرات با ایران را آغاز کرده است.

نتانیاهو پس از دیدار، در بیانیه‌ای عبری گفت تنها توافقی با ایران قابل قبول است که اجازه دهد "ما بتوانیم وارد شویم، تأسیسات را منفجر کنیم، تجهیزات را برچینیم، تحت نظارت و اجرای آمریکا".

اسرائیل سال‌هاست که طرح‌هایی برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران تهیه کرده و تمرین‌های پروازی برای حملات انجام داده و میزان خسارتی را که با یا بدون کمک آمریکا می‌تواند وارد کند، محاسبه کرده است.

اما حمایت از حمله در دولت اسرائیل پس از یک‌سری اتفاقات افزایش یافت؛ حزب‌الله، متحد اصلی ایران، توسط ارتش اسرائیل تضعیف شد. سقوط دولت بشار اسد در سوریه، یکی از متحدان تهران، مسیر قاچاق تسلیحات را مسدود کرد.

در ابتدا، به درخواست نتانیاهو، مقامات اسرائیلی طرحی را با همتایان آمریکایی در میان گذاشتند که شامل عملیات کماندویی در تأسیسات زیرزمینی هسته‌ای و یک کارزار بمباران هوایی می‌شد. اما این عملیات تا ماه اکتبر آماده نبود و نتانیاهو خواستار اجرای سریع‌تر آن بود. سپس طرح به بمباران گسترده تغییر یافت که آن هم نیازمند حمایت آمریکا بود.

برخی مقامات آمریکایی حداقل در ابتدا نسبت به بررسی این طرح‌ها بیشتر باز بودند. ژنرال مایکل کوریا، فرمانده سنتکام، و والتز مشاور امنیت درباره چگونگی حمایت آمریکا از اسرائیل بحث کردند.

در همین زمان، ایالات متحده در حال تشدید عملیات علیه حوثی‌های مورد حمایت ایران در یمن بود. ژنرال کوریا تجهیزات نظامی را به خاورمیانه منتقل کرد. ناو هواپیمابر «کارل وینسون» از اقیانوس آرام به دریای عرب منتقل شد و به ناو «هری اس. ترومن» در دریای سرخ پیوست.

آمریکا همچنین دو سامانه موشکی پاتریوت و یک سامانه دفاعی THAAD را به خاورمیانه اعزام کرد. حدود نیم‌دوجین بمب‌افکن B-2 نیز به جزیره دیه‌گو گارسیا در اقیانوس هند فرستاده شدند؛ این بمب‌افکن‌ها قادر به حمل بمب‌های ۳۰هزار پوندی برای نابودی تأسیسات زیرزمینی ایران هستند.

احتمال انتقال جنگنده‌های بیشتر به منطقه، از جمله به پایگاهی در اسرائیل، نیز مطرح بود. گرچه این تجهیزات برای حمله به حوثی‌ها نیز قابل استفاده‌اند، اما مقامات می‌گویند در عین حال برای حمایت احتمالی از اسرائیل در درگیری با ایران آماده شده‌اند.

ترامپ نشانه‌هایی از تمایل به حمایت از اقدام نظامی اسرائیل نشان داد. در ۱۷ مارس، او حوثی‌ها را تهدید کرد و در پستی نوشت: «هر گلوله‌ای که از سوی حوثی‌ها شلیک شود، از این پس به‌منزله گلوله‌ای از سوی ایران تلقی می‌شود… ایران مسئول خواهد بود و عواقب آن وخیم خواهد بود.»

اسرائیلی‌ها انتظار داشتند ترامپ با ایران مقابله کند.

اما برخی مقامات دولت ترامپ نسبت به موفقیت طرح اسرائیل تردید داشتند. در یکی از جلسات این ماه، تولسی گابارد، مدیر اطلاعات ملی، ارزیابی جدیدی را ارائه کرد که هشدار می‌داد تجمع تسلیحات آمریکا می‌تواند موجب یک جنگ گسترده‌تر شود.

سوزی وایلس، رئیس کارکنان کاخ سفید؛ پیت هگزث، وزیر دفاع؛ و معاون رئیس‌جمهور جی‌دی ونس نیز نگرانی‌هایی را درباره حمله مطرح کردند.

حتی مایکل والتز، یکی از تندروترین چهره‌ها در قبال ایران، نسبت به موفقیت حمله بدون حمایت گسترده آمریکا تردید داشت.

چندی پیش، ایرانی‌ها از آمادگی برای گفت‌وگوهای غیرمستقیم از طریق واسطه خبر دادند. در مارس، ترامپ نامه‌ای برای پیشنهاد گفت‌وگوی مستقیم فرستاد.

در یکی از گفت‌وگوهای داخلی، در دولت ترامپ هنوز اختلاف نظرهایی درباره نوع توافق قابل قبول وجود دارد. جی‌دی ونس که از سوی دیگران حمایت می شد، استدلال کرد که ترامپ فرصت منحصربه‌فردی برای توافق دارد. اگر مذاکرات شکست بخورد، ترامپ می‌تواند از حمله اسرائیل حمایت کند.

در جریان سفر نتانیاهو به آمریکا در ۷ آوریل، ترامپ علناً آغاز مذاکرات با ایران را اعلام کرد. اما در گفت‌وگوی خصوصی به نتانیاهو گفت که تا زمان ادامه مذاکرات، از حمله در ماه مه حمایت نخواهد کرد.

بااین‌حال، ترامپ بلافاصله بعد گفت که در صورت لزوم، گزینه نظامی روی میز است: «اگر به نیروی نظامی نیاز باشد، خواهیم داشت. اسرائیل، بدیهی است که رهبر این اقدام خواهد بود.»

پس از این سفر، ترامپ جان رتکلیف، رئیس سیا، را به اسرائیل فرستاد تا با نتانیاهو و رئیس موساد درباره گزینه‌ها گفتگو کند. گزینه‌هایی همچون عملیات مخفی اسرائیلی با حمایت آمریکا و اجرای سختگیرانه‌تر تحریم‌ها نیز مطرح شد.

برایان هیوز، سخنگوی شورای امنیت ملی، گفت: «ترامپ روشن ساخته که ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد و همه گزینه‌ها روی میز است… اما این مذاکرات نمی‌تواند تا ابد ادامه یابد.»

نتانیاهو در حال تکرار بحثی است که طی دو دهه گذشته با رؤسای‌جمهور آمریکا داشته است. در غیاب حمایت آمریکا، اسرائیل بر خرابکاری‌های مخفی و ترور دانشمندان هسته‌ای ایران متمرکز شده، اما برنامه ایران حالا نزدیک‌تر از همیشه به ساخت شش یا بیشتر سلاح هسته‌ای طی چند ماه یا یک سال است.

مقامات آمریکایی سال‌ها گفته‌اند که اسرائیل به‌تنهایی نمی‌تواند خسارت چشمگیری به تأسیسات هسته‌ای ایران وارد کند. اسرائیل همواره خواستار دسترسی به بمب ۳۰هزار پوندی آمریکا بوده است.

یکی از گزینه‌های اسرائیل ترکیبی از حملات هوایی و عملیات کماندویی مشابه عملیات سپتامبر گذشته در سوریه بود که در آن، نیروهای اسرائیلی با هلی‌کوپتر وارد یک پناهگاه زیرزمینی ساخت موشک شدند.

اما مقامات آمریکایی نگران بودند که تنها برخی از تأسیسات کلیدی ایران با عملیات کماندویی قابل انهدام باشند، چراکه ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران در چندین سایت پنهان است.

برای موفقیت عملیات، اسرائیل خواستار حملات هوایی آمریکا برای حمایت از نیروهای زمینی بود. اما این عملیات نیازمند ماه‌ها برنامه‌ریزی بود.

پس از کنار گذاشتن طرح کماندویی، مقامات اسرائیلی و آمریکایی درباره بمباران گسترده در اوایل ماه مه گفتگو کردند که بیش از یک هفته طول می‌کشید. حمله‌ای در سال گذشته به سامانه S-300 ایران آسیب رسانده بود. طرح جدید نیز با حمله به باقی سامانه‌های دفاع هوایی آغاز می‌شد تا راه را برای هواپیماهای اسرائیلی باز کند.

هرگونه حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای، موجب حمله موشکی گسترده ایران می‌شد که دفع آن نیازمند کمک آمریکا بود.