نشست گروه 20؛ غلبه سیاست بر اقتصاد

نشست 20 کشور صنعتی جهان موسوم به «گروه20» در حالی در طی 2 روز در استرالیا آغاز شده که به نظر می رسد با غلبه موضوع های سیاسی بر مباحث اقتصادی به ویژه بحران اوکراین و تحریم های روسیه همراه بوده است.

در ادبیات اقتصاد سیاسی، روندهای اقتصادی و سیاسی 2 شاخص مهمی محسوب می شوند که به همراه یکدیگر می توانند بر نظام بین الملل و روابط میان کشورها تاثیر مستقیم بگذارند و البته در فضای تازه در نظام بین الملل، این شاخص سیاسی است که نوع روابط اقتصادی و گستره آن را مشخص می کند.

در این چارچوب گروهی از کشورها در سال 1999 م (1378) تصمیم گرفتند تا میان این 2 شاخص مهم و تاثیرگذار جهان یعنی اقتصاد و سیاست توازنی مشخص و معنادار برای بهره گیری در روابط دوجانبه و چند جانبه ایجاد نمایند که به «گروه 20» (G20) معروف شد.

گروه 20 در حقیقت، گروهی متشکل از 19 کشور آرژانتین، استرالیا، برزیل، کانادا، چین، فرانسه، آلمان، هند، اندونزی، ایتالیا، ژاپن، مکزیک، روسیه، عربستان، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، ترکیه ، انگلیس، آمریکا و اتحادیه اروپا است که نشست های خود را برای تصمیم گیری در مورد مهم ترین مباحث اقتصادی - سیاسی جهان در یکی از این کشورها برگزار می نماید. جلسه های این گروه با هدف بحث و بررسی درباره مباحث جهانی برگزار می شود.

نشست گروه 20 در حالی امسال طی روزهای شنبه و یکشنبه (24-25 آبان) در «بریزبین در استرالیا» برگزار شد که فرای مباحث مربوط به رشد اقتصادی، موضوع بحران اوکراین بر تمام این نشست سایه افکنده بود.(1)

اوکراین از بهمن 92، عرصه اعتراض ها به دلیل مخالفت با «ویکتور یانوکوویچ» رییس جمهوری پیشین این کشور بوده است. درگیری ها در ادامه به رویارویی نظامی جدایی طلبان در شرق این کشور با نیروهای دولت «کی یف» و رویارویی شدید غرب با روسیه منجر شده است.

بحران در شرق اوکراین با دخالت مسکو در امور داخلی این کشور، گسترده تر شد و کار به جایی رسید که آمریکا و اتحادیه اروپا دست به تحریم روسیه زدند. اما تحریم روسیه نه تنها بحران در این کشور را فرو ننشاند بلکه شعله های آن را شدیدتر از پیش ساخت و فضای منطقه شرق اروپا را به ست رویارویی روسیه و غرب سوق داد.

در نشست گروه20، این فضا یعنی رویارویی روسیه و غرب ادامه یافت، به نحوی که این موضوع در موضع گیری بسیاری از رهبران غربی نمود داشت. در همین حال اوباما در سخنرانی خود در نشست گروه 20، بار دیگر به موضوع اوکراین و نقش روسیه در تنش های شرق این کشور پرداخت و گفت: «ما رهبری مقابله با جنگ طلبی روسیه علیه اوکراین را برعهده داریم که تهدیدی برای جهان به شمار می رود؛ همانطور که دیدیم این تهدید در مورد حمله تاسف بار به هواپیمای ام.اچ 317 وجود داشت».

هواپیمای ام. اچ 317، یک هواپیمای غیرنظامی خطوط هوایی مالزی که از هلند عازم مالزی بود و در تیرماه 93 بر فراز آسمان شرق اوکراین مورد هدف موشک قرار گرفت و همه طرف های درگیر در این کشور، یکدیگر را به دست داشتن در سقوط این هواپیما متهم کردند.

در این چارچوب نشست گروه 20، با فشارهای فزاینده گروه کشورهای غربی آغاز شد و این کشورها تلاش کردند تا فضای سیاسی را بر روسیه و پوتین تنگ کرده و از ابزار اقتصادی همانند تحریم و فشار سیاسی رهبران برای عقب نشینی رویکردی- عملیاتی روسیه بهره گیرند.

در این زمینه، «هرمن ون رامپوی» رییس شورای اروپا نیز روز یکشنبه در حاشیه نشست گروه 20 در بریزبن استرالیا گفت: وزیران خارجه عضو اتحادیه اروپا در حال بررسی تحریم های بیشتر علیه روسیه هستند. رامپوی در این اجلاس اوضاع اوکراین را بشدت نگران کننده خوانده و گفت: روسیه باید انتقال تسلیحات و نیرو به اوکراین را متوقف کرده و نیروها و تسلیحات کنونی خود را از این کشور خارج کند.

در واکنش به چنین اظهاراتی، پوتین اعمال تحریم علیه روسیه را در تضاد با اصول گروه 20 عنوان کرد.

البته پوتین در این نشست نیز دست از قدرت نمایی برنداشت و بنا به گزارش ها چهار ناو جنگی روسیه روز چهارشنبه بیست و یکم آبان، در آب های بین المللی نزدیک سواحل استرالیا لنگر انداخته اند، این کشتی ها شامل یک رزمناو، ناوشکن، یک قایق یدک کش و یک تانکر است که گفته می شود چهارشنبه شب در نزدیکی جزیره «پاپواگینه نو» دیده شده اند.(2)

در فرجام، گروه20 در حالی به عنوان یک سازمان اقتصادی برای همگرایی و همفکری میان 20 کشور صنعتی جهان تشکیل شده است که امروز پس از حدود 2 دهه تشکیل، تنها بخش اندکی از فضای گفت و گوهای آن به اقتصاد اختصاص یافته و در بیشتر مواقع، رهبران این 20 کشور، به سمت توجه به مباحث سیاسی سوق پیدا کرده اند.

در این میان، نشست این گروه در استرالیا و سوق یابی مذاکرات و گفت و گوها به موضوع اوکراین و رویارویی روسیه و غرب نیز بار دیگر نشان داد که آنچه در نشست گروه 20 رخ می دهد غلبه سیاست بر اقتصاد در فضای کنونی نظام بین الملل است.

منابع:

1.http://irna.ir/fa/News/81386510/

2.http://www.irna.ir/fa/News/81384755/

از سهراب انعامی/ایرنا

گزارش خطا