مرزبندی بر سر میهن / علیرضا رجایی

علیرضا رجایی، فعال سیاسی ملی مذهبی در رسانه مجال آن‎لاین درباره جنگ اخیر ایران و اسرائیل به چندین سوال پاسخ داده است.

به گزارش هم میهن:علیرضا رجایی، فعال سیاسی ملی مذهبی در رسانه مجال آن‎لاین درباره جنگ اخیر ایران و اسرائیل به چندین سوال پاسخ داده است. او در پاسخ به اینکه «آیا اعلام جنگ اسرائیل به ایران مشروعیت حقوقی و سیاسی داشته است؟» گفت:«تهاجمی به ایران رخ داد که یک رژیم متجاوز بدون اعلام قبلی به آن حمله کرد و این تهاجم از حمایت‎های بین‌‎المللی مشخصی برخوردار بود.

این تهاجم که اتفاق افتاد برخی گفتند:«این جنگ رژیم اسرائیل با جمهوری اسلامی است.» و همچنین گفتند:«در این جنگ ایران مقصر است چون سال‌هاست شعار نابودی اسرائیل را داشته است.» برای این حرف موارد نقضی وجود دارد که اشاره می‎کنم. اول اینکه بعد از 7 اکتبر و اینکه استراتژی منطقه‌‎ای ایران بر اساس عمق استراتژیک بود، تضعیف حزب‎الله و سقوط بشار اسد اگر تهدیدی از سوی ایران بود با این دو اتفاق به‌طور مطلق از اسرائیل برداشته شده بود.

دقیقاً عکس آن، این اسرائیل بود که در داخل ایران نفود کرده و امنیت ایران را در این سال‎ها تهدید کرد. دوم، اینکه مذاکراتی که آمریکا با ایران آغاز کرده بود، بر اساس مهار برنامه‎های هسته‎ای ایران انجام می‎شد؛ و بر همین اساس این هم بهانه تهدید ایران برای اسرائیل نمی‎تواند باشد. پس این ادعا که ایران موجب چنین جنگی شده است، اصولاً برخطاست.» وی در ادامه افزود:«آقای البرادعی به وزیر خارجه آلمان گفت:«اگر حقوق بین‎الملل نخوانده‎ای برو بخوان، واضح است متجاوز کیست؟» در حقوق بین‎الملل و در حقوق داخلی متجاوز، مقصر است.

نمی‎توان بین متجاوز بودن و مقصر بودن سیاسی تفکیک قائل شد. پس تردیدی نیست از لحاظ حقوقی و اخلاقی مقصر این جنگ اسرائیل است.» رجایی در بخش دیگری به تبلور ملی‌گرایی ایرانی اشاره کرد و گفت:«ملی‌گرایی ایرانی مانند همه جا که ملی‌گرایی وجود دارد در هنگام جنگ موجب همبستگی عمومی شد. ملی‌گرایی در ایران ریشه بلند تاریخی دارد.

با وجود این، جناح‌‎بندی‎ای درباره جنگ اخیر اتفاق افتاد که این جنگ، جنگ ملی و میهنی هست یا خیر؟ در واقع اصل اختلاف در تصور از مفهوم ملی بوده است. به گمان من از سال 1401 و رخداد جنبش مهسا و حادثه تلخی که  برای او اتفاق افتاد این مرزبندی شکل گرفت و ادامه پیدا کرد. این منطق از آن زمان مطرح شد که هر چیزی که به حکومت متصل است ولو اینکه با عنوان ملی و تحت عنوان ایران در مجامع بین‎المللی باشد، ملی نیست.»

وی در ادامه افزود:«آیا این جنگ ملی و میهنی است یا نه؟ در پاسخ به این تصورات توهم‌آمیز که مثلاً این جنگ در آسمان است و چون دو رژیم با هم در جنگند پس میهنی نیست، این را می‌گویم که هر نوع حکومتی روی کار باشد تجاوز به خاک یک کشور جنگ را به جنبه ملی میهنی تبدیل خواهد کرد. آنها که با این آسیب‎ها تجاوز آمریکا و اسرائیل و ناتو به ایران را جنگ ملی و میهنی نمی‎دانند به نظرم می‎خواهند روی حقیقت خاک بپاشند.» رجایی درباره رابطه ملی‎گرایی و مذهب گفت:«یکی از حاملان ملی‌گرایی در کشورهای خاورمیانه مذهب است.

حتی احزاب عربی که عموماً دولت‌های عربی پس از جنگ جهانی دوم به دنبال تاسیس دولت-ملت در این کشورها بودند تا روح ملی را در این کشورهای تازه‌تاسیس بدمند، مذهبی بودند و وقتی در شعائر مذهبی علائم ملی را می‎بینیم اتفاق میمونی است.(در این سخنان موضوع حکومت و تلاش برای حفظ خودش مطرح نیست.)... در ایران مفهوم ملی با مفهوم مذهب سرشته است البته در عمل نقدهایی وجود دارد.» رجایی در پاسخ به اینکه ایران پساجنگ چگونه خواهد بود؟

گفت:«تصویر چندان روشنی در این زمینه وجود ندارد. آنچه درباره ایران در منطقه مطرح است؛ تجاوز به ایران شکست خورده است و قرار بر این بود که جنگ را به خارج از مرزهای ایران ببرند و جنگ نامتقارن شکل بگیرد. آخرین سنگر هم این بود که جنگ با ایران اتفاق نمی‎افتد که اتفاق افتاد. پس آن استراتژی پایان یافت.» وی در بخش دیگری افزود:«آنچه ما هنوز بازتابش را در حکومت ایران ندیده‎ایم این است که آیا آنها به استراتژی آلترناتیو روی آورده‌اند یا خیر، البته ما شاهد بودیم و پیش از این در انتخابات ریاست‌جمهوری اتفاق افتاد این بود که به طور روشن سیاست خارجی ایران معطوف به تنش‌زدایی با نظام بین‌المللی و کشورهای غربی شده‎است که هنوز به نتیجه نرسیده است.»

وی درباره جامعه مدنی ایران پساجنگ گفت:«وحدت و همکاری مردم در این دوره مخاطره‌آمیز بسیار مهم بود و حمایت اکثریت جامعه ایران درباره مفهوم ملی نشان داد برخلاف آن تلاش‎ها که می‎خواستند این دفاع را از مفهوم ملی تهی کند، مردم رفتار دیگری را در پیش گرفته‌اند و مهم این است که حکومت از این وضعیت حمایت کند البته هنوز آثار مثبتی از سوی حاکمیت نسبت به این موضوع هم ندیده‌ایم. وحدت ملی پیش آمده بسیار مغتنم است. جامعه مدنی  ایران علی‌رغم همه تجاوزهایی که به حقوق مردم ایران شده بسیار نیرومند، با توان و باهوش است و معتقدم در خاورمیانه بی‌نظیر است. مشکل این جامعه مدنی به دلایل گوناگون فقدان سازماندهی است که لازم است از این فرصت پیش آمده بهره برده شود.»