چرا انفجار گاز و آتش‌سوزی بیشتر شده است؟

سه هفته پس از جنگ تحمیلی اخیر اسرائیل علیه ایران، رخ دادن چند حادثه نشت و انفجار گاز در کشور منجر به این موضوع شده است که برخی از کاربران فضای مجازی و رسانه‌های معاند این موضوع را به عنوان پازلی از جنگ اسرائیل علیه ایران عنوان کنند، موضوعی که با تبلیغات سنگین رسانه‌های معاند، در فضای روانی پس از جنگ می‌تواند به عنوان ابزار رسانه‌ای دشمن، روح و روان مردم را آزار دهد. کارشناسان می‌گویند وقوع نشت و انفجار گاز و چنین حوادثی در کشوری با نزدیک به 90 میلیون جمعیت و ۳۰ میلیون مشترک گاز، امری طبیعی محسوب می‌شود.

«فرهیختگان» برای بررسی این موضوع سراغ داده‌های سازمان پزشکی قانونی کشور رفته که در وب‌سایت این سازمان برای عموم مردم قابل دسترس است. این داده‌ها نشان می‌دهد فارغ از هر تفسیر و تحلیلی، طی سال‌های 1384 تا 1403 هر ساله و در فصول مختلف (اعم از فصل سرد یا گرم)، حوادث ناشی از نشت گاز منجر به مصدومیت و فوت صد‌ها ایرانی شده است.

داده‌ها درباره موارد وقوع انفجار گاز چه می‌گویند؟
روزنامه «فرهیختگان» در گزارشی به این موضوع پرداخته و آورده است: «برای قضاوت بهتر این موضوع به سراغ داده‌های پزشکی قانونی رفته است. لازم به ذکر است که داده‌های پزشکی قانونی از گازگرفتگی صرفاً مربوط به پرونده‌هایی است که مرگ‌ومیر ناشی از گازگرفتگی به این نهاد ارسال شده است. به عبارتی، تعداد مصدومان ناشی از گازگرفتگی در این داده‌ها لحاظ نشده است. براین اساس، با توجه به اینکه در بسیاری حوادث، مصدومان حادثه تا چندین برابر فوت‌شدگان است، آمار‌های ناشی از گازگرفتگی (شامل مصدومان + فوت‌شدگان) باید چندین برابر داده‌های مرگ‌ومیر ناشی از این حوادث باشد. توجه داشته باشیم در چندین حادثه اخیر نشت گاز نیز عمدتاً افراد مصدوم شده و گزارشی از فوت‌شدگان منتشر نشده است. اما برگردیم به داده‌های پزشکی قانونی. داده‌های رسمی این نهاد که تا پایان سال 1403 منتشر شده نشان می‌دهد تعداد سالانه مرگ‌ومیر ناشی از گازگرفتگی (پرونده‌های ارسالی به این نهاد) بین سال‌های 1384 تا 1403 سالانه در مرز 900 تا 1000 نفر در نوسان بوده است. اگر تعداد مصدومان را به این اعداد اضافه کنیم، به احتمال زیاد کل آسیب‌دیدگان ناشی از نشت گاز به 5 تا 7 هزار نفر خواهد رسید. اگر این رقم را بر کل سال تقسیم کنیم، ماهانه صد‌ها حادثه ناشی از نشت گاز در کشور می‌تواند رخ دهد.»

انفجار و گازگرفتگی در تابستان!
سؤال یا ابهام دیگری که درخصوص حوادث ناشی از نشت و انفجار گاز ممکن است به ذهن مخاطب خطور کند، این است که معمولاً حوادث ناشی از نشت گاز در زمستان رخ می‌دهد، پس راز نشت گاز در تابستان چیست؟ نگاهی به داده‌های رسمی سازمان پزشکی قانونی که قابل دسترس برای عموم مردم نیز هست، نشان می‌دهد طی سال‌های 1384 تا 1389 که داده‌های ماهانه نیز منتشر شده، حدود 60 تا 65 درصد از حوادث ناشی از نشت گاز در فصل سرد (آذر تا اسفند) و 35 تا 40 درصد نیز در ماه‌های فروردین تا آبان رخ داده است. طبق داده‌های پزشکی قانونی، طی سال‌های 1384 تا 1389 در ماه‌های گرم سال یعنی از خردادماه تا شهریور هر سال، ماهانه بین 30 تا 40 مرگ ناشی از گازگرفتگی گزارش شده است.

جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران در پاسخ به این سؤال که «حوادث ناشی از نشت گاز در هفته‌های اخیر اتفاق طبیعی است یا روند غیرطبیعی محسوب می‌شود»، گفت: «برای پاسخ دقیق‌تر باید داده‌های رسمی را مرور کنیم تا مشخص شود این تعداد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش قابل توجه داشته یا خیر، اما براساس تجربه می‌گویم ما شاهد اتفاق غیرطبیعی و افزایش قابل توجه این حوادث نیستیم. گرچه در فصل سرد تعداد حوادث ناشی از نشت گاز نسبتاً زیاد است، اما ما هرساله شاهد حوادث ناشی از نشت گاز در ماه‌های مختلف و ازجمله فصل گرم هم هستیم.»

خبرهای مرتبط