قبمت بنزین لیتری ۵ یا ۱۲ هزار تومان؟!

آبان ۱۳۹۸ بود که دولت روحانی تصمیم به افزایش سه‌برابری قیمت بنزین گرفت و از آن زمان، بنزین در دو سهمیه ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی در دسترس مردم قرار گرفت. حالا، پس از شش سال، زمزمه تغییر دوباره این نرخ‌ها در دولت سیزدهم و مجلس به گوش می‌رسد.

به گزارش تابناک؛ با شروع دومین سال فعالیت دولت سیزدهم، نمایندگان و مسئولان از سناریوهای مختلفی برای اصلاح قیمت بنزین سخن می‌گویند. برخی از نمایندگان از افزایش ۳۰۰ تا ۵۰۰ درصدی بهای سوخت خبر می‌دهند و برخی دیگر از نرخ ۵۵۰۰ تومان برای هر لیتر بنزین سهمیه‌ای یاد می‌کنند. حتی رئیس مجلس با اشاره به تفاوت شدید قیمت بنزین در بازار داخلی و فوب خلیج فارس گفته است: «بنزین را لیتری ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان می‌خریم و لیتری ۲ تا ۳ هزار تومان می‌دهیم. با بهینه‌سازی می‌توانیم ۵ تا ۶ میلیارد دلار به ظرفیت سرمایه‌گذاری کشور اضافه کنیم.»

این اظهارات هنوز با واکنش مستقیم وزیر نفت همراه نشده و تنها سخنگوی دولت در پاسخ اعلام کرده است که: «هر اقدامی در زمینه قیمت بنزین به اطلاع مردم خواهد رسید و دولت هرگز اجازه نمی‌دهد تصمیماتش بر اقشار آسیب‌پذیر اثر منفی بگذارد.»

تحلیل‌ها نشان می‌دهد دولت در هفته‌ها و ماه‌های منتهی به تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۵، چند سناریو برای مدیریت مصرف و اصلاح قیمت بنزین در نظر دارد:

راهکارهای غیرقیمتی: همانند کاهش سهمیه آزاد بنزین از ۲۵۰ به ۱۵۰ و سپس ۱۰۰ لیتر در سال‌های گذشته، دولت تلاش می‌کند پیش از تغییر قیمت، سیاست‌های مدیریتی را اجرا کند. این سیاست محدود خواهد بود، اما نشان‌دهنده تداوم سیستم چندنرخی سوخت در کشور است.

دولت و وزارت نفت به دنبال گسترش استفاده از سوخت CNG هستند تا مصرف بنزین کاهش یابد. این اقدام نیازمند جذابیت قیمتی برای ترغیب مصرف‌کننده است.

بنزین به ازای هر نفر: طرحی که در دولت سیزدهم مطرح شد و هدف آن توزیع عادلانه یارانه سوخت است. بر اساس این طرح، همه افراد (با خودرو و بدون خودرو) می‌توانند سهمیه خود را در بازار انرژی به نرخ آزاد بفروشند و بهای آن را دریافت کنند. این طرح البته با خطر تورم و افزایش نرخ آزاد بنزین همراه است.

توسعه خودروهای برقی و سوخت‌های جایگزین: این سناریو نیازمند حمایت مالی و ارزی دولت است تا واردات خودروهای برقی و زیرساخت‌های آن تسهیل شود و در نهایت به کاهش مصرف بنزین منجر شود.

سیگنال اصلاح بنزین در لایحه بودجه ۱۴۰۵

همه این سناریوها نشان می‌دهد که دولت به دنبال مدیریت همزمان مصرف و قیمت سوخت است. لایحه بودجه سال آینده، که به زودی به مجلس ارائه می‌شود، احتمالاً شامل پیشنهاداتی برای اصلاح نرخ بنزین و گازوئیل خواهد بود. یکی از نمایندگان مجلس از کف قیمتی ۵۵۰۰ تومان به جای ۱۵۰۰ تومان خبر می‌دهد. اما اگر بخواهیم بر اساس شاخص تورم بانک مرکزی از سال ۱۳۹۸ تاکنون قیمت واقعی ۱۵۰۰ تومان را به‌روزرسانی کنیم، ارزش آن تقریباً ۱۲ هزار تومان می‌شود. این عدد می‌تواند معیار مهمی برای تصمیم‌گیری دولت در اصلاح قیمت سوخت باشد.