سیاست‌ورزی فضیلتی مدنظر سید محمد خاتمی چیست؟

یک عضو جبهه اصلاحات گفت: سیاست‌ورزی اصلاح‌طلبانه امروز در وهله اول باید معطوف باشد به دو اصل؛ جلوگیری از تحمیل جنگ مجددی بر ایران و کمک به ارکان نظام سیاست‌ورزی فضیلتی مدنظر سید محمد خاتمی چیست؟ برای کاستن از فشارهای اقتصادی و معیشتی که متوجه کشور است و این همه نارضایتی که با آن مواجه هستیم. همه این موارد در چارچوب همان «سیاست‌ورزی ملیِ فضیلتی» می‌گنجد و رنگ و بویی از سهم‌خواهی و جاه‌طلبی‌های فردی ندارد.

به گزارش ایلنا: حسن رسولی درباره بیانیه حجت‌الاسلام سید محمد خاتمی و نامه جبهه اصلاحات درباره نوسازی اصلاحات گفت: در پاسخ به سؤال «برای عبور از شرایط روز ایران چه باید کرد» کمیته سیاسی جبهه اصلاحات اظهارنظری داشته که در راستای همان مواضع بیان‌شده قبلی است، مبنی بر اینکه در عرصه‌های مختلف، شرایط امروز کشور شرایط خوبی نیست و رابطه بین ملت و حاکمیت تحت تأثیر مشکلاتی که اکثریت مردم با آن مواجه‌اند، روزبه‌روز بیشتر رو به سردی می‌رود.

وی ادامه داد: این اظهارنظر در ادامه بیانیه ۱۱ ماده‌ای و سایر موضع‌گیری‌ها و مکاتبات سرگشاده و مستقیمی است که خدمت آقای رئیس‌جمهور بوده و مجمع عمومی جبهه اصلاحات در حقیقت مواضع خود را در حوزه سیاست خارجی و داخلی و در بخش‌های مربوط به مدیریت بحران در شرایط فعلی بیان کرده است.

اگر قبل از بروز جنگ به پیشنهادات خاتمی عمل شده بود، این‌قدر خسارت متحمل نمی‌شدیم

این عضو جبهه اصلاحات در پاسخ به این سؤال که «آقای خاتمی در پیام‌شان به موضوعات مختلفی اشاره کردند از جمله اینکه انتظار می‌رفت بعد از جنگ، گشایش‌های بیشتری برای مردم صورت بگیرد، اما علیرغم اینکه احساس می‌شد این گشایش‌ها در راه است، هنوز هیچ اتفاق مؤثری ندیدیم. به نظر شما چرا این گشایش‌ها هنوز ایجاد نشده است؟» گفت: آقای خاتمی روز پنجشنبه پیامی به کنگره انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌های کشور دادند و در قالب این پیام به برخی از زمینه‌ها، ریشه‌ها، علل و عوامل رساندن کشور به شرایط موجود اشاره کردند و برای برون‌رفت از این شرایط، خواهان ایجاد تغییرات اساسی در رویکردها و جهت‌گیری‌های اساسی نظام حکمرانی کشور در حوزه سیاست داخلی و روابط بین‌الملل شدند.

رسولی ادامه داد: باز هم این مفاد پیام آقای خاتمی مسبوق به سابقه است. ایشان چند سال قبل در قالب بیانیه ۱۵ ماده‌ای و نیز مکاتبات مستقیمی که خدمت مقامات عالی‌رتبه نظام داشتند، به‌عنوان یک شهروند دلسوز نقطه‌نظرات خود را حتی قبل از بروز جنگ ۱۲ روزه بیان کردند. آنچه که در این کنگره گفتند باز در تداوم همان مواضع است و من فکر می‌کنم اگر قبل از بروز جنگ به پیشنهادات و توصیه‌های آقای خاتمی عمل شده بود، ما این‌قدر خسارت متحمل نمی‌شدیم.

وی تصریح کرد: پس از جنگ ۱۲ روزه هم که خوشبختانه به لطف خدا و پایداری ملت و مؤثر بودن توان پدافند هوایی کشور، خواب آشفته متجاوزین مبنی بر ایجاد مشکلات اساسی در بقای کشور اتفاق نیفتاد، با اشاراتی که رهبری داشتند این امید ایجاد شده بود که بناست تحت تأثیر این رویداد مهم و این مقاومت ستودنی، شاهد دگرگونی‌هایی در روابط ملت و دولت باشیم.

این عضو جبهه اصلاحات گفت: یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث پایداری و موفقیت ما در جنگ ۱۲ روزه شد، انسجام ملی و درک صحیح اکثریت ملت بود که بین نارضایتی‌های خودشان از نظام تدبیر کشور و حفظ و صیانت از ایران عزیز، دومی را انتخاب کردند. انتظار می‌رفت که نظام حکمرانی به سمت کسب رضایت بیشتر مردم حرکت کند و نشانه‌های این تغییر را در بخش‌های مختلف شاهد باشیم. حتی کلیدواژه‌ای که رهبری به زبان آوردند، یعنی اینکه به آن مداح گفتند که «از ایران بخوان»، اما دیدیم که برخلاف انتظار اولیه، پس از گذشت مدتی به فراموشی سپرده شد و تبدیل به ساختن چند مجسمه و نصب آن در برخی از میادین و دیوار شهر شد.

وجدان عمومی جامعه در جنگ مانع از آن شد که نقشه پلید متجاوزین به منصه ظهور برسد

رسولی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: آنچه آقای خاتمی گفتند، از سر دلسوزی بود؛ مبنی بر اینکه کشور هنوز در شرایط استقرار و به‌دور از جنگ نیست و همان عامل انسجام و وحدتی که باعث ناکامی دشمنان شد ـ زیرا اگر به خاطر داشته باشید طراحی دشمن و نقاطی که مورد هدف قرار گرفت و در پی آن افسران و فرماندهان ارشد بی‌نظیری که از کشور ما گرفته شد ـ در حقیقت مسیری را تعقیب می‌کرد که در اثر آن حمله، ساختار نظام جمهوری اسلامی فروبپاشد. بنابراین بی‌تردید یکی از عوامل مؤثر در ناکام گذاشتن دشمن، تشخیص صحیح اکثریت بود؛ اکثریتی که امروز از رنج‌های فراوانی در حوزه‌های مختلف از جمله اقتصادی، معیشتی و سایر عرصه‌های اجتماعی و سیاسی رنج می‌برد.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه داد: بر اساس تشخیص و آگاهی برآمده از فرهنگ و تمدن ایرانی و تجارب ذی‌قیمتی که در ۴۷ سال اخیر پس از انقلاب کسب شده است، وجدان عمومی جامعه مانع از آن شد که نقشه پلید متجاوزین به کشور ما به منصه بروز و ظهور برسد.

وی تصریح کرد: بنابراین انتظار می‌رفت ـ و همچنان این انتظار به نظر من به‌جا است ـ که ما شاهد تغییرات اساسی باشیم. به‌طور مثال در صداوسیما، در جهت‌گیری‌های فرهنگی، در حوزه سیاست خارجی، در گفت‌وگوی شجاعانه و مستقیم با مردم و اذعان به برخی از خطاهایی که نظام حکمرانی داشته و ما اصلاح‌طلبان هم در مقاطعی در آن شریک بوده‌ایم و امروز رئیس‌جمهور به پشتیبانی رأی برخی از اصلاح‌طلبان در حکومت است.

زیبنده نیست علیرغم تأکیدات رهبری، هیچ‌گونه تغییری در صدا و سیما، شورای نگهبان و جهت‌گیری‌های دیگر مشاهده نشود

این عضو جبهه اصلاحات گفت: آنچه آقای خاتمی در این کنگره در قالب پیام اشاره کردند و مواضعی که جبهه اصلاحات گرفته، مجموعاً هم‌جهت و همسو با یکدیگر هستند و متوجه هشدار به مسئولان ارشد کشور و جلوگیری از بروز جنگ مجددی علیه ایران و همچنین ایجاد تغییرات اساسی است. به‌طور مثال، زیبنده نیست که هیچ‌گونه تغییری بعد از این جنگ ۱۲ روزه علیرغم تأکیدات رهبری در صداوسیما، شورای نگهبان و جهت‌گیری‌های دیگر مشاهده نشود. در حالی که انتظار می‌رفت محصورین باقی‌مانده از حصر خارج شوند و زندانیان سیاسی بیشتری نسبت به امروز آزاد شوند. در حوزه سیاست خارجی، بقا و صیانت از ایران باید سرلوحه کار سیاست خارجی قرار گیرد و سایر پیشنهادات عملی که خدمت دولت ارائه شده است.

وی ادامه داد: آنچه که در پیام آقای خاتمی گفته شد، در حقیقت بازخوانی و تأکید مجدد بر راه‌های برون‌رفت از شرایط کنونی و پیشگیری از وضعیت بدتر برای ایران عزیز و مردم کشور ما بوده و هست.

جبهه اصلاحات را در طول آقای خاتمی می‌دانم

رسولی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه «علیرغم اشاره شما درباره همسو بودن اظهارنظر کمیته سیاسی و پیام آقای خاتمی، برخی معتقدند که جبهه اصلاحات در کنار مردم قرار گرفته و خطاب آقای خاتمی بیشتر به مسئولان است. نظر شما چیست؟» گفت: من آقای خاتمی را در حقیقت سرمایه بزرگ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مدیریتی کشور می‌دانم. در منظومه اصلاح‌طلبی، ایشان را رهبر جریان و جبهه اصلاحات می‌دانم و جبهه اصلاحات که مجموعه‌ای متشکل از ۳۱ حزب و ۱۵ شخصیت حقیقی اصلاح‌طلب است را در حقیقت سازمان و تشکیلات کمک به تحقق منویات اصلاح‌طلبی می‌دانم.

وی با بیان اینکه جبهه اصلاحات را در طول آقای خاتمی می‌دانم ادامه داد: ممکن است در برخی اظهارنظرها و پیام‌ها هرکدام از این دو مرجع، متناسب با نقشی که در طول هم دارند، به‌صورت مصداقی به موارد متفاوتی در ظاهر اشاره کنند، اما در محتوا و ماهیت به نظر من همسو و دارای جهت‌گیری واحد هستند.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره اینکه آقای خاتمی در صحبت‌هایشان اشاره کردند که انتقادات نباید به صورت طلبکارانه بیان شود، گفت: آنچه مورد تأکید آقای خاتمی است، در حقیقت اشاره به «سیاست‌ورزی فضیلتی» دارد. در سیاست‌ورزی فضیلتی، یک چهره اصلاح‌طلب آن چیزی را تعقیب می‌کند که کمک به تولید و بروز و ظهور امر خیر برای سرنوشت کل جامعه است.

وی ادامه داد: در چنین رویکردی باید پرهیز شود از اینکه آیا منِ اصلاح‌طلب در دولت جایگاهی گرفتم یا از نوع جهت‌گیری‌های سیاسی‌ام مطامع و مصالح فردی را تعقیب می‌کنم. آنچه آقای خاتمی فرمودند این است که اولاً ما حامی آقای پزشکیان هستیم و رابطه‌مان با ایشان، رابطه یک جریان حمایت‌کننده، مشفق، دلسوز و نقاد صادق است.

در مقابلِ سیاست‌ورزی فضیلتی، سیاست‌ورزی دوره‌گردی داریم
نباید از رئیس‌جمهور مطالبه غیرملی داشته باشیم

این عضو جبهه اصلاحات گفت: نباید از ایشان مطالبه غیرملی داشته باشیم. در مقابلِ سیاست‌ورزی فضیلتی مبتنی بر کمک به تحقق امر خیر ملی، می‌توانیم با اغماض به سطح نازل‌تری از سیاست‌ورزی اشاره کنیم که من اسمش را «سیاست‌ورزی دوره‌گردی» می‌گذارم. به این معنا که اگر امروز مواضع دولت آقای پزشکیان و تصمیمات او مطامع فردی سید حسن رسولی را برآورده کرد، من حامی سینه‌چاک این دولت باشم، ولو اینکه به موازات این تحقق مطامع فرضی من، خیر عمومی در آن نباشد یا کمتر باشد.

رسولی تأکید کرد: من فکر می‌کنم این اشاره آقای خاتمی که مخاطب آن جامعه اصلاح‌طلب ایران است این است که ما در نقد خود نسبت به رئیس‌جمهور منتخب‌مان، فردی متخصص، صادق، راست‌گو و از متن و بطن جامعه برخاسته، ضمن حمایت از اقدامات خوب او، مسئولانه مسئولیت انتخاب سال گذشته‌مان را بر عهده می‌گیریم و به همان نسبت در مواجهه با برخی اشتباهات و کاستی‌ها دچار لکنت زبان نشویم. این توصیه آقای خاتمی با مرام و مسلک و شخصیت آقای دکتر پزشکیان هم مطابقت دارد.

سیاست‌ورزی اصلاح‌طلبانه معطوف به دو اصل است؛ جلوگیری از جنگ و کاستن از نارضایتی‌ها

وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره اینکه «اصلاح‌طلبی امروز با اصلاح‌طلبی در دهه هفتاد متفاوت است» گفت: در سال ۷۶، مرام اصلاح‌طلبی به دنبال این بود که با حضور در قدرت، شرایطی را فراهم کند که با استفاده از قدرت رسمی کشور، اهداف بهبودخواهانه مورد نظر خود را تحقق بخشد. اما شرایط امروز کشور در ابعاد مختلف، از حیث منابع و ظرفیت‌ها و همچنین تهدیدها ـ به‌ویژه پس از جنگ ۱۲ روزه ـ کوچک‌ترین شباهتی به آن سال‌های آغازین ندارد. البته از برخی جهات شاید به هم نزدیک باشد؛ اگر خاطرتان باشد در سال ۷۶ هم وزرای کشورهای اروپایی از ایران فراخوانده شده بودند و حرکتی که در دوم خرداد صورت گرفت و رهبری به درستی نام «حماسه» بر آن نهادند، در حقیقت مانوری بود در حوزه سیاست داخلی که بسیاری از تهدیدها را برطرف کرد.

وی تأکید کرد: اما در شرایط فعلی، ما به لحاظ اقتصادی ناکامی‌های هنگفتی داریم و از حیث دسترسی به امکانات، امروز در عُسر و حَرَج بسیار جدی‌تری نسبت به آن زمان قرار داریم. بنابراین، متأثر از تغییراتی که شرایط و زمانه پیدا کرده، طبعاً سیاست‌ورزی اصلاح‌طلبانه امروز در وهله اول باید معطوف باشد به دو اصل: جلوگیری از تحمیل جنگ مجددی بر ایران و کمک به ارکان نظام برای کاستن از فشارهای اقتصادی و معیشتی که متوجه کشور است و این همه نارضایتی که با آن مواجه هستیم.

رسولی گفت: این کمک باید از طریق پیدا کردن راه‌های عزتمندانه برای رفع تحریم‌های ظالمانه انجام شود. من فکر می‌کنم همه این موارد در چارچوب همان «سیاست‌ورزی ملیِ فضیلتی» می‌گنجد و رنگ و بویی از سهم‌خواهی و جاه‌طلبی‌های فردی ندارد.

خبرهای مرتبط