خبر معاون رییس جمهور از نجوه جبران کسری حقوق کارمندان و معلمان

معاون اجرایی رئیس‌جمهور گفت: قصد داریم کسری حقوق بیش از ۲۰ درصد را با کالابرگ برای کارکنان جبران کنیم.

به گزارش ایلنا: برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری دوشنبه‌شب صدا و سیما با حضور محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور، موضوع «تمهیدات دولت برای رفع مشکلات اقتصادی و اجتماعی مردم» را بررسی کرد. متن کامل این گفت‌وگو به شرح زیر است:

سوال: خیلی شفاف و بی‌پرده برویم سراغ مهم‌ترین موضوعی که در زندگی هر کدام از ایرانی‌ها این روزها سرفصل و اولین اولویت است؛ معیشت. آقای دکتر قائم‌پناه، موضوعی که عنوان می‌شود، مثلاً بی‌ثباتی در اداره اقتصاد، تورم مستمر بالا و البته نوسانات قیمتی که گهگاه ماهیانه با آن مواجه می‌شدیم و الان هفتگی و روزانه با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنیم؛ کارشناسان اقتصادی را به این سمت برده و خود مردم را هم ذهنیتشان را به این سمت برده که دولت روی امور اقتصادی کشور تسلطی ندارد و در اصطلاح عامیانه شاید اقتصاد را رها کرده است.

قائم‌پناه: متشکرم از سوال خوبی که فرمودید. اولاً این‌طور نیست. حداقل ذهنیت جنابعالی و عزیزانی که این را مطرح می‌کنند، تورم را موقعی که دولت را تحویل گرفتیم بیش از ۴۵ درصد و نزدیک به ۵۰ درصد بود و در سال گذشته قبل از جنگ، تورم آخر سال تقریباً ۳۲ و نیم درصد بود و الان حدود ۴۱ تا ۴۲ درصد است. وقتی می‌گوییم تورم، یعنی افزایش سطح عمومی قیمت‌ها. تورمی هم که حساب می‌کنند، نرخش استاندارد است.

سبد کالایی حدوداً ۳۴۰ قلم از خدمات بهداشت و درمان، خوراک و پوشاک، آشامیدنی‌ها، مسکن و همه این‌ها را حساب می‌کنند و نرخ تورم به دست می‌آید و هر کدام هم وزن خاص خودش را دارد. وقتی نظام عرضه و تقاضا به هم می‌خورد، یعنی عرضه کم می‌شود و تقاضا زیاد، تورم ایجاد می‌شود یا تقاضا زیاد است و به اندازه کافی عرضه وجود ندارد. این‌ها باعث تورم می‌شود. حالا چه عواملی باعث تورم می‌شود؟

این بیماری مزمن اقتصادی ما است. عامل اصلی را آقای دکتر پزشکیان بارها می‌گویند «عامل تورم دولت است»، من هستم. این حرف معنایش این نیست که آقای دکتر پزشکیان تورم ایجاد کرده است. نظام اقتصادی ما سال‌هاست با پدیده شوم افزایش نقدینگی یا رشد نقدینگی مواجه است. اقتصاددان‌ها معتقد هستند دو سوم تورم ناشی از ناترازی بانک‌ها است و یک‌سوم آن ناشی از کسری بودجه و ناترازی بانک‌ها.

یعنی چه؟ یعنی منِ تاجر، منِ متقاضی وام، وامی می‌گیرم با بهره ۳۴ درصد. بانک بهره را دارد، چقدر به مردم می‌دهد؟ ۳۰ درصد آن کسی که وام می‌گیرد، با بانک‌های خصوصی بالاخره یک روابطی دارند که وثیقه‌های لازم هم نمی‌گیرد.

خیلی از این کسانی که وام گرفته‌اند، وام را اصلاً پس نداده‌اند، ولی بانک مجبور است چه کار کند؟ برای اینکه برود بهره بانک را بدهد، می‌رود از بانک مرکزی، چون وامش به هر علتی برنگشته، می‌رود از بانک مرکزی وام می‌گیرد با بهره بیشتر.

سوال: یک نکته است؛ ما که بخواهیم برویم یا عموم مردم بخواهند وام بگیرند، چند تا ضامن می‌خواهند. اگر معوقه داشته باشیم، بانک‌ها دو سه بار تماس می‌گیرند؟

قائم‌پناه: دقیقاً همین فرمایش شما است. وثیقه‌های لازم را نخواهند گرفت و شاید خیلی از طرح‌هایشان توجیه هم ندارد. سال‌ها این اتفاق افتاده است. حالا مثال‌هایش را عرض می‌کنم. پس بانک‌ها وثیقه‌های لازم را از نه وام ۱۰ میلیونی و ۱۰۰ میلیونی و ۵۰۰ میلیونی، بلکه وام‌های چندهمتی به این‌ها داده‌اند و برنگشته است. بانک در معرض ورشکستگی قرار می‌گیرد، می‌رود بانک مرکزی می‌گوید یا اعلام ورشکستگی می‌کنم یا باید به من پول بدهید، وام بدهید و وام می‌گیرد و بانک مرکزی هم ناچار است که برای دوام اقتصادی کشور، بعضی مواقع، حالا سال‌های گذشته را عرض می‌کنم، پول بدون پشتوانه چاپ می‌کند.

پس یک عامل اصلی، ناترازی بانک‌ها است. دولت ول نکرده است. چند بار تذکر داده شد به بانک‌هایی که ناتراز هستند که خودتان را اصلاح کنید، نکردند. نمونه‌اش بانک آینده بود. با پیگیری‌های مستمر آقای دکتر پزشکیان، علی‌رغم اینکه یک سال به بانک مهلت داده شد که ناترازی‌هایش را اصلاح کند و کمتر منجر به چاپ پول شود، نکرد و منحل شد. وام را به چه کسی دادند؟ رفتند ایران‌مال ساختند به جای تولید.

سوال: یعنی این بیماری که در دولت‌های مختلف وجود داشته، قرار است در دولت آقای دکتر پزشکیان برطرف شود؟

قائم‌پناه: متأسفانه همه چیز لبریز شده است؛ مثل انرژی. ناترازی هم به حد انتهای خودش رسیده است. کاری که کردند، با کمک سران سه قوه و پیگیری آقای دکتر پزشکیان و همراهی بانک مرکزی، برخلاف میل باطنی، یعنی آخرین مرحله از انحلال بانک، انجام شد. یعنی باید خودش را اصلاح می‌کرد که نکرد، منحل شد. به اضافه مؤسسه مالی ملل که آن هم همین‌طور بود. آن هم جزو واحدهایی بود که پول چاپ می‌کرد؛ یعنی عامل پمپاژ نقدینگی در داخل کشور بود. اخیراً دیدید که همین اقدام باعث شد برخی مسئولان، مثل رئیس بانک مرکزی، مورد هجمه قرار بگیرند، اما الان دیگر در مرحله انضباط مالی بانک‌ها هستیم.

دولت مکرر به بانک‌ها اخطار می‌دهد که جلوی پمپاژ نقدینگی را بگیرید، به عنوان عامل اصلی تورم. تا حدود زیادی داریم این انضباط مالی را شکل می‌دهیم. کار یک‌روزه نیست. این نیست که یک‌روزه بگوییم ندهید و تمام شود. تا بانک‌ها چرخه مالی‌شان را اصلاح کنند، قطعاً زمان‌بر است.

سوال: و در همین مطلب اول، ما مردم کی اثر این را می‌بینیم؟

قائم‌پناه: به تدریج. نمی‌گویم یک‌شبه. همین که نقدینگی کنترل شود و این اثر روی کالا بگذارد، حتماً مردم این آثار را می‌بینند. حالا دقیق بخواهم بگویم از فردا یا دو ماه دیگر یا سه ماه دیگر، نمی‌توانم، ولی قطعاً تدریجی خواهد بود.

سوال: مردم، چون روزانه افزایش قیمت کالاها را می‌بینند، مثلاً در لبنیات و مایحتاج ضروری؟

قائم‌پناه: مسکن، سوخت، روشنایی، بهداشت و درمان، تفریحات، کفش و پوشاک، مواد خوردنی و آشامیدنی، ارتباطات و حمل‌ونقل، همه این‌ها هر کدام ضریب تورمی دارند. بیشترینش مثلاً خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها است. در کل تورم ۴۲ درصد است، ولی بعضی کالاها ممکن است هفتگی به قول شما افزایش پیدا کند. فرمایش شما درست است و من هم حرف مردم را قبول دارم.

سوال: پس کی این توقف افزایش بی‌رویه را می‌بینیم؟

قائم‌پناه: الان فکر می‌کنم متوقف شده و امیدواریم بیش از این رشد نکند و به سمت کاهش برویم. یکی دیگر از عوامل تورم، کسری بودجه است. کسری بودجه یعنی دولت مطابق درآمدی که کسب می‌کند هزینه نمی‌کند. هزینه دارد، ولی درآمد کسب نکرده و این منجر به کسری بودجه و تولید نقدینگی می‌شود.

پس این دو عامل، اصلی‌ترین عوامل تورم هستند؛ هم کسری بودجه ناشی از هزینه زیاد و هم عدم تحقق درآمدها. چند مورد از این درآمدها را خدمت شما عرض می‌کنم که تحقق پیدا نکرده است. ناترازی انرژی چه ارتباطی با تورم دارد؟

وقتی در تابستان برق کارخانه را قطع می‌کنیم، وقتی در زمستان گاز کارخانه را قطع می‌کنیم، به علت ناترازی انرژی، تولید کاهش پیدا می‌کند؛ یعنی عرضه کالا به بازار کاهش پیدا می‌کند. وقتی عرضه کم شد، خودبه‌خود باعث تورم می‌شود. امسال بودجه را سعی کردیم با دو درصد افزایش، علی‌رغم اینکه حقوق افزایش پیدا می‌کند به اندازه کافی، ولی حتماً سعی کردیم کسری بودجه‌مان را به حداقل برسانیم و با دو درصد رشد، بودجه را به مجلس بدهیم که کسری نیاورد و باعث تورم شود.

سؤال: ۴۵ درصد، ۵۰ درصد این تورم را در نظر بگیرید برای سال آینده. چون اشاره کردید افزایش کافی حقوق فکر می‌کنم ۲۰ درصد در نظر گرفته شده. این همخوانی دارد؟ مخارجی که قبل از این افزایش بر یک خانواده و معیشتش تحمیل می‌شود، ۲۰ درصد فکر می‌کنید درست است؟

قائم‌پناه: اولاً امیدواریم تورم کاهش پیدا کند. دوم، با شیوه‌های غیرنقدی ممکن است این را پوشش دهیم؛ یعنی کالابرگ، تحویل کالا و یارانه‌ها را به مصرف‌کننده بدهیم.

سؤال: کالابرگ به یک گروه خاصی اختصاص پیدا می‌کند؟

قائم‌پناه: درصد عمده کارمندان کالابرگ می‌گیرند.

سؤال: حتی آن‌هایی که یارانه دریافت نمی‌کنند؟

قائم‌پناه: هفت دهک بالا را معمولاً کالابرگ می‌دهیم یا شاید هم بیشتر؛ بستگی به منابع ما دارد. پس این نیست که دولت ول کرده معیشت مردم و تورم را نبیند، گرانی دلار را نبیند. همه این‌ها را می‌بیند. کنارش برنامه‌ریزی دارد. وقتی می‌گوییم انحلال بانک، برای چیست؟ انحلال بانک برای اینکه می‌خواهیم رشد نقدینگی را متوقف کنیم. انحلال مؤسسه مالی ملل به خاطر همین است.

سؤال: با تورم ۴۵ درصد، پس چرا مثلاً در بخش کارمندی حقوق‌ها را ۲۰ درصد افزایش می‌دهد؟

قائم‌پناه: اولاً من ۲۰ درصدش را کامل مطمئن نیستم. دوم، می‌گویم به شیوه دیگری کمک می‌کند.

سؤال: پوشش نمی‌دهد، آقای قائم‌پناه؟

قائم‌پناه: حالا دیگر باید ببینیم که در جامعه آیا دوباره پول بدهیم، تورم را ۵۰ درصد می‌کند یا نمی‌کند.

سؤال: مایحتاج عمومی مردم؟

قائم‌پناه: مایحتاج عمومی را باید با کالابرگ.

سؤال: اجاره خانه اسمی یک چیزی اعلام می‌شود، در بازار اجاره‌بها چیز دیگری. اصلاً تورم ۴۵ درصد، این ۲۰ درصد، با ۴۵ که سال آینده قطعاً بیشتر می‌شود؟

قائم‌پناه: ان‌شاءالله با کالابرگ، حمایت‌هایی که دولت در بخش‌های دیگر اقتصادی به مردم خواهد کرد، جبران می‌کنیم. ولی افزایش بیش از حد، دوباره همین مسئله را شما دارید دنبال می‌کنید. متأسفم بگویم کسری بودجه عامل مهم تورم است.

سؤال: یک میلیون تومان کالابرگ جبران می‌کند تورم حدود ۴۵ درصد را؟

قائم‌پناه: یک میلیون کالابرگ برای هر فرد نیست، برای هر فردِ خانوار است. وقتی می‌گویم عامل مهم تورم کسری بودجه است، فرض کنید من آمدم ۵۰ درصد اضافه کردم؛ وقتی درآمد کسب نکردم چه اتفاقی می‌افتد؟ دارم توضیح می‌دهم که عامل تورم کسری بودجه است. ۸۰ درصد بودجه دولت، هزینه‌هایش پرسنلی است. کسری بودجه عاملش پمپاژ نقدینگی است.

یکی از عوامل پمپاژ نقدینگی دولت، کسری بودجه است که پول چاپ کند. وقتی پول چاپ کنید، کسری ایجاد شود، دوباره تورم به جای ۴۰ درصد، ۵۰ درصد، ۶۰ درصد می‌شود. این شیوه پسندیده نیست. پس تورم یکی از عواملش کسری بودجه است، دوم نقدینگی بانک‌ها، سوم عدم تحقق درآمدهای دولت. کاهش درآمد دولت یعنی کاهش فروش نفت. نفت سال گذشته ۷۲ دلار در بشکه بود، الان ۵۲ دلار. یعنی اگر ۳۰ درصد سقف تولید نفت تغییر نکند، ۳۰ درصد کاهش درآمد دلاری داشتیم. یکی دیگر از عوامل کاهش درآمد دولت این است که صنایع‌مان فعال نیستند. چرا صنایع فعال نیست؟

وقتی در تابستان برق و در زمستان گاز قطع می‌شود، یعنی ۱۳ هزار میلیارد تومان عدم نفع صنایع ما بوده است. وقتی شما به آن صنعت برق و گاز ندهید، مالیات می‌تواند بدهد؟ پس آن مالیات‌هایی که ناشی از عدم فعالیت‌های پتروشیمی است و فعالیت‌های ناشی از عدم تولید کافی صنایع، خود آن‌ها هم عدم تحقق درآمد است، به اضافه اینکه عرضه را کم می‌کند. وقتی فولاد تولید نشود، ورق تولید نشود، کل زنجیره‌های تولید دچار کاهش تولید می‌شوند. آن هم مزید بر کاهش عرضه می‌شود.

پس بین درآمدها و هزینه‌ها پیچیدگی وجود دارد؛ لذا اگر ما این سیکل معیوب را از بین نبریم، دچار مشکل می‌شویم. دولت باید چه کار کند؟ دست گذاشته روی فعال کردن صنایع. می‌شود یک شب دکمه بزنیم صنایع کار کنند؟ خیر. وقتی دولت را تحویل گرفتیم، ۲۰ هزار مگاوات کمبود برق داشتیم. دوم، باید در نیروگاه‌های برق ما سه و نیم میلیارد لیتر ذخیره گازوئیل می‌داشتیم. چقدر ذخیره داشتیم؟ ۸۰۰ میلیون لیتر در پاییز ۱۴۰۳. یعنی اول دولت که شروع مهر بود، ظرفیت نیروگاه‌هایمان باید برای زمستان‌شان سه و نیم میلیارد لیتر گازوئیل می‌داشتیم، ۸۰۰ میلیون لیتر داشتیم.

سؤال: زمانی که دولت را تحویل گرفتید، رشد اقتصادی چقدر بود؟

قائم‌پناه: فکر می‌کنم بعضی‌ها می‌گویند منفی، بعضی‌ها می‌گویند صفر، بعضی‌ها هم می‌گویند سه و نیم. مطمئن نیستم. وقتی می‌گوییم علت تورم و کسری بودجه را می‌خواهم بگویم، وقتی که شما صنایعتان... می‌دانم شما چه می‌گویید، من متوجه‌ام. می‌خواهید بگویید زمانی که شما آمدید گل‌وبلبل بود. وقتی می‌گویم گازوئیل داخل منابع انرژی ۸۰۰ میلیون لیتر بود و باید سه و نیم میلیارد باشد، تحویل گرفتیم.

در زمستان سال گذشته گاز صنایع را قطع کردیم. چرا؟ چون اگر گاز صنایع را قطع نمی‌کردیم، باید گاز خانگی را قطع می‌کردیم و مردم از سرما دچار مشکل می‌شدند. پس سه ماه تقریباً ما عمده صنایع‌مان مشکل داشتند.

سؤال: در دولت قبل گاز صنایع قطع نشد، گاز مردم هم قطع نشد؟

قائم‌پناه: نخیر. قطعاً قطع می‌شد. شما خبر ندارید. می‌دانید اشکال ما در دولت آقای دکتر پزشکیان چیست؟ اشکالش این است که شفاف می‌آییم به مردم می‌گوییم. پنهان نمی‌کنیم از کسی چیزی را.

سؤال: قطعی گاز را که مردم می‌گویند؟

قائم‌پناه: ولی نگذاشتیم قطع شود. ولی صنایع را، ما می‌دانیم، قطع می‌شد. شما انکار می‌کنید. نه، واقعیتی است. مردم که دارند می‌بینند.

سؤال: ما انکار نمی‌کنیم، فقط شفاف‌سازی می‌کنیم؟

قائم‌پناه: ما هم شفاف‌سازی می‌کنیم. می‌دانم شما می‌خواهید بگویید دولتی که تحویل گرفتید، نه تورم بود، نه قطع برق بود، نه قطع گاز بود. تورم ۵۰ درصدی که دولت داشت را می‌خواهید فراموش کنید.

سؤال: با احترام به تمام تلاش‌های آقای پزشکیان، فقط می‌خواهیم اقدامات دولت آقای پزشکیان را برای مردم تشریح کنیم و ببینیم برای سال آینده و برای ماه پیش‌رو، وضعیت معیشت که مهم‌ترین دغدغه مردم است، به چه صورت است؟

قائم‌پناه: برای ناترازی چه کار کردیم؟ برق تولید کردیم. انرژی چه؟ انرژی خورشیدی. موقعی که ما وارد شدیم، انرژی خورشیدی هزار و دویست مگاوات بود؛ الان چقدر است؟ سه هزار و پانصد مگاوات ظرف یک سال. در طول تاریخ، هزار و دویست مگاوات شده سه هزار و پانصد مگاوات. هم تولید برق حرارتی کردیم؛ نزدیک هفت هزار مگاوات تولید برق کردیم. این ربطی به معیشت دارد؟ بله.

چجوری؟ وقتی صنایع کار کنند، یعنی تولید بالا می‌رود و کارگر بیکار نمی‌شود و پتروشیمی خوراکش را دارد. همین الان که با شما صحبت می‌کنیم، هنوز ناترازی باقی است. ۲۵۰ میلیون مترمکعب ناترازی گاز داریم. چرا ۲۵۰ میلیون مترمکعب گاز کم داریم؟ یا باید گاز خانه مردم را قطع کنیم یا صنایع. الان صنایع به اندازه کافی گاز ندارند. اگر بخواهیم گاز صنایع را قطع نکنیم، باید گاز نیروگاه‌ها را قطع کنیم و خاموشی به مردم بدهیم. سخت است گاز صنایع را قطع کنیم، ولی مجبوریم مردم از سرما ناراحت شوند، برق را قطع کنیم. این وضع موجود را که ما به وجود نیاوردیم. چه کار کنیم؟

باید برق خورشیدی تولید کنیم که صنایع برق‌شان قطع نشود و گاز را هم بتوانیم به صنایع بدهیم. بنابراین تا الان سه هزار و پانصد مگاوات، تا عید حدود هفت هزار مگاوات، تا تابستان یازده هزار مگاوات انرژی برق خوب، سالم و پایدار به کشور تزریق می‌کنیم تا صنایع کار کنند و کمتر خاموشی بدهیم؛ حداقل خاموشی به صنایع و حداقل خاموشی به مردم. وقتی تولید باشد، کالا عرضه‌اش مناسب باشد، تورم پایین می‌آید. وقتی تقاضا داشته باشید و عرضه نداشته باشید، تورم ایجاد می‌شود. باید تولیدمان افزایش پیدا کند. چاره‌ای نداریم. چرا مقام معظم رهبری می‌فرمایند «سرمایه‌گذاری برای تولید»؟ چند سال است برای تولید و اقتصاد صحبت می‌کنند، چون ام‌الفساد کشور تورم است. عامل تورم هم عدم تعادل بین عرضه و تقاضاست.

سؤال: برنامه‌ریزی‌های‌تان برای شش ماه آینده؟ کارشناسان می‌گویند دولت برنامه ندارد؟

قائم‌پناه: برنامه تولید سی هزار مگاوات.

سؤال: اول معیشت؟

قائم‌پناه: می‌دانم شما نمی‌خواهید قانع شوید. مشکلی نیست، متوجه شدم. شما مردم هستید، کاملاً درست. ولی من می‌گویم وقتی داریم انرژی را افزایش می‌دهیم برای اینکه کارخانه‌مان کار کند و تقاضا بالا رود، می‌گوییم کسری بودجه نداشته باشیم. امسال دو درصد افزایش دادیم که کسری بودجه به وجود نیاید و نقدینگی افزایش پیدا نکند تا تورم را کنترل کنیم. می‌گوییم ناترازی بانک‌ها را برنامه‌ریزی می‌کنیم؛ دو تا بانک را منحل کردیم و انضباط مالی برای بانک‌ها ایجاد کردیم. شما می‌گویید کی اثرش را روی مرغ می‌گذارد؟ معلوم است زمان‌بر است. مگر این تورم از موقعی که ما آمدیم درست شده؟ ما به‌تدریج این سیکل معیوب را درست می‌کنیم. امسال این تورم از بین می‌رود؟ به هیچ وجه. سال ۱۴۰۰ تورم چقدر بوده؟

سؤال: من به عنوان یکی از مردم، گوشت می‌خرم؛ هفتصد تومان، هشتصد تومان، بعد یک‌و‌دویست، در این چند ماه اخیر؟

قائم‌پناه: این راهکارش برای این است که عرض کردم در طول تاریخ بشر، که شما انگشت‌تان یادَت هست.

سؤال: بله، با افتخار برای کشور.

قائم‌پناه: من هم افتخار می‌کنم برای کسانی که عشق ایران دارند. جنگ ۱۲روزه که اصلی‌ترین بارش روی دوش مردم بود. جنگ ۱۲روزه بزرگ‌ترین جنگ تاریخ بشر بود. جنگ الکترونیک بود، به فاصله هزار و نهصد کیلومتر. اولین جنگ الکترونیک دنیا را تجربه کردیم. حداقل تأکید کنید جنگ را. هر جنگی تورم‌زاست یا نیست؟ پس جنگ یکی از عواملی بود که وجود داشت. خوشبختانه در جنگ پیروز شدیم.

چون دکترین نظامی خوبی داشتیم. موشک‌هایمان درست به هدف خورد؛ به مرکز وایزمن خورد، به رافائل خورد، مرکز تحقیقات استراتژیک. مرکز اصلی تولید سلاح‌های کشنده اسرائیل را نابود کردیم و باعث شد اسرائیل، با انسجام ملی و موشک‌های ما، پیشنهاد آتش‌بس بدهد. پس یک، جنگ ۱۲روزه‌ای که دنیا پشتش بود را ما گذراندیم. ناترازی برق و گاز و ناترازی پول هم داشتیم.

سؤال: مردم یکی از عوامل مهم پیروزی کشور در جنگ ۱۲روزه بودند. از دولت خودشان، از حاکمیت خودشان انتظار دارند که همیشه، حتی پس از جنگ، حتی با مرور مؤلفه‌ها، به فکر آن‌ها باشند و معیشت آن‌ها را تأمین کنند.

قائم‌پناه: شما که چند بار تکرار می‌کنید، من هم توضیح می‌دهم. شما نمی‌خواهید قانع شوید. سؤال‌تان را تکرار کنید.

سؤال: من قانع می‌شوم.

قائم‌پناه: شما هدفت چیست از این سؤال‌ها؟ معیشت مردم با کاهش نقدینگی، با کاهش کسری بودجه، با افزایش درآمدها و تلاش برای کسب درآمدهایی که در خارج داریم مثل ارز، دیپلماسی. با همه همسایه‌ها ما دوستی کردیم؛ تک‌تک دوستان‌مان را پیدا کردیم.

با عربستان، با آذربایجان، با عراق، با افغانستان، با پاکستان و همه همسایه‌ها دست دوستی دراز کردیم؛ در حالی که قبل از جنگ هم ما مذاکره می‌کردیم که آمریکا حمله کرد و اسرائیل، که بتوانیم درآمدهای دولت، یعنی فروش نفت و تحریم را اصلاح کنیم. یکی از اصلی‌ترین کارهایی که انجام می‌دهیم برای بهبود معیشت مردم و کاهش تورم است؛ منتها یک‌شبه تورم از بین نمی‌رود، چون یک‌شبه هم به وجود نیامده است.

سؤال: دهک‌های پایین جامعه بسیار در رصد و در برنامه‌ریزی دولت قرار دارند. قرار است چه اتفاق‌هایی برای‌شان بیفتد؟

قائم‌پناه: یکی از مهم‌ترین چیزهایی که مانند مسکن کمک می‌کند مردم راحت‌تر مشکلات اقتصادی را تحمل کنند، کالابرگ است. در دولت سیزدهم طی دو و نیم سال، ۲۶ همت کالابرگ دادند؛ یعنی سالی ۱۰ همت. در این هفت‌ماهه چقدر ما دادیم؟ ۱۰۰ همت. ما چهار مرحله کالابرگ دادیم.

سؤال: افزایش قیمت‌ها متفاوت است؟

قائم‌پناه: باز شما بگویید؛ بله، افزایش داشته و تورم بوده، ولی به جای ۲۶ همت برای دو و نیم سال، ما ۱۰۰ همت دادیم. این توان ما بود. باید بیشتر بدهیم؛ حتماً باید توان مالی داشته باشیم، یا باید پول چاپ کنیم و تورم اضافه شود. کدامش؟ تورم را بکنیم ۶۰ درصد و عوام‌فریبی کنیم؟ این کار را نمی‌کنیم. دکتر پزشکیان از روز اولی که روی کار آمده، هیچ جلسه‌ای در دولت نبوده که صحبت از معیشت مردم نکند؛ معیشت، معیشت، معیشت. این ۱۰۰ همت ناشی از پیگیری‌های شخص آقای پزشکیان بوده که موفق شدیم تا حدودی فشار روی اقشار آسیب‌پذیر و دهک‌های پایین جامعه کاهش پیدا کند. یکی از مشکلات مردم، مسکن است.

از سال ۹۸ تا شهریور ۱۴۰۳ چند تا مسکن تحویل داده شده؟ ۲۱ هزار. یعنی سالی چقدر؟ چهار هزار و دویست تا در یک سال قبل از ۱۴۰۳. امسال چقدر است؟ ۵۴ هزار مسکن. چند برابر شده؟ خودتان حساب کنید. این معیشت است. یکی از مشکلات مردم مسکن است؛ خوراک است، کالابرگ به‌جز خوراک.

سؤال: اصلی‌ترین‌هاست که دولت برنامه‌ریزی می‌کند؟

قائم‌پناه: این نیست که دولت مردم را ول کرده باشد. مسکن و کالابرگ است. این‌ها جزو زندگی مردم است. یک‌شبه می‌شود همه مردم را یک‌ساله مسکن داد؟ نه. ولی عدد را نگاه کنید؛ ۲۱ هزار مسکن در طول پنج سال، یعنی چهار هزار و دویست تا در یک سال. در یک سال ۵۴ هزار تا. عددش را ضرب و جمع کنید، ده، دوازده برابر می‌شود؛ بعد از جنگ، بعد از ناترازی انرژی. بنابراین اگر مقداری توجه کنید، ضمن اینکه تأکید می‌کنم مشکلات معیشتی مردم وجود دارد و شرمنده مردم هستیم که نتوانستیم تورم را کنترل کنیم.

امیدواریم صادقانه آنچه در توان داریم تلاش کنیم، مردم را راضی نگه داریم. مردم ارباب ما هستند، مردم ولی‌نعمت ما هستند. بلندمدت را نگاه کنیم که امیدواریم بتوانیم مشکلات‌شان را حل کنیم. در مورد آلودگی هوا، مگر مشکل مردم نیست؟ مردم بیمار شوند، بیمار نشوند، مشکل نیست؟ معیشت مردم مهم نیست؟ چه کار کردیم؟ در طول هفت سال چند خودرو فرسوده که آلودگی ایجاد می‌کنند از بین رفته؟ دویست هزار دستگاه؛ یعنی کمتر از دویست هزار دستگاه اسقاط رفته. دویست هزار دستگاه در یک سال. در طول سال گذشته چقدر؟ سیصد و پنجاه هزار در یک سال اسقاط؛ برای اینکه آلودگی هوا کشنده بود و هنوز هم متأسفانه هست.

آمدیم برای کمتر کردن آلودگی سولفور، مازوت کم‌سولفور تولید کردیم و در بعضی شهرها خیلی کم مازوت می‌سوزانیم. در اهواز این فلرهای نفتی چقدر آلوده‌کننده بود و چقدر مردم می‌گفتند باران اسیدی. ۵۶ میلیون مترمکعب گاز در کنگان و بیدبلند و اهواز و عسلویه می‌سوزد. در طول یک سال گذشته، ۱۵ هزار مترمکعب گاز مهار و به درآمدهای مردم اضافه کردیم. این‌ها کارهایی است که اگر گفته شود، می‌شود گفت بی‌دولتی و ول کردن مردم نیست، بلکه همراه مردم است و مشکلات مردم را تا حدود زیادی درک کرده‌ایم. به‌اضافه اینکه یکی از برنامه‌های اصلی دولت، آموزش و پرورش است.

سؤال: در حوزه سلامت قرار است چه اتفاق‌هایی بیفتد؟ مخصوصاً دارو، که شاید تهیه‌اش برای مردم سخت باشد و دولت هم این موضوع را می‌داند؟

قائم‌پناه: خوشبختانه دکتر پزشکیان کارشناس خوبی در زمینه سلامت است؛ هم رئیس دانشگاه بوده، هم معاون وزیر بهداشت، هم وزیر بهداشت و بیست سال در کمیسیون بهداشت و درمان کار کرده و نظام سلامت را هر هفته یا دو هفته یک‌بار جلسه دارد. دکتر پزشکیان دارد نظام سلامت را متحول می‌کند. با پزشک خانواده، سطح‌بندی، نظام ارجاع و پرونده الکترونیک شروع شده است؛ در شهرها و در هر استان یک شهر زیر بیست هزار نفر به‌عنوان شروع کار، سطح‌بندی آغاز شود و نظام استقرار پزشک خانواده شکل بگیرد و این بشود پایه‌ای که بتوانیم هم مشکل دارو را حل کنیم و هم بهداشت را اولویت بدهیم و مردم مشکل درمان نداشته باشند.

امیدواریم کاری کنیم که هر کس در این سیکل نظام ارجاع و سطح‌بندی قرار گیرد، هزینه‌ای برای درمان پرداخت نکند یا جزئی باشد. این معیشت مردم است. یکی از عوامل هزینه مردم همین درمان است؛ مردم باید برای دارو پول بدهند، برای زایمان‌شان پول بدهند و برای درمان‌شان پول بدهند. ما شروع کردیم و این برنامه‌ریزی می‌خواست.

یک سال است وزارت بهداشت و دکتر پزشکیان مرتب پیگیر اجرای این طرح عقب‌مانده بیست‌ساله هستند و اخیراً در استان‌ها پیگیر هستیم که نظام ارجاع و سطح‌بندی را دنبال کنیم. این هم در کاهش مصرف دارو مؤثر است، هم در مصرف بهینه دارو و هم اینکه کسی که در نظام ارجاع قرار می‌گیرد، کمبود دارو برای او معنا نداشته باشد و بتوانیم دارو را به اندازه کافی برای مردمی که بیمار می‌شوند تأمین کنیم.

سؤال: چالش نداشتیم؛ اقدامات خوب دولت را برای مردم شفاف‌سازی کردیم.

قائم‌پناه: یکی از وعده‌های دکتر، به‌کارگیری قومیت‌ها بود. همه قومیت‌ها را به کار گرفتیم. بلوچ و اهل سنت را برای اولین بار استاندار کردیم. کرد اهل سنت را استاندار کردستان کردیم. عرب را استاندار خوزستان کردیم. از زنان به معنای واقعی استفاده کردیم؛ بیش از ۲۳ فرماندار زن، ۱۶ شهردار، ۶۸ بخشدار و سه هزار و هفتصد دهیار فقط در وزارت کشور به کار گرفتیم و امیدواریم بیش از این شود. در به‌کارگیری کارشناسان هم به معنای واقعی اقدام کردیم. الان هفتاد نفر از اساتید برجسته دانشگاه‌های کشور حول محور مشکل آب، تلاش و نظر کارشناسی دولت را دنبال می‌کنند.

راجع به کریدورها، ان‌شاءالله امسال کریدور چابهار به زاهدان تمام می‌شود. امسال کریدور جنوب به شمال و اتصال آن به سرخس تا زاهدان به پایان می‌رسد. شلمچه را به بصره وصل می‌کنیم؛ هم برای زوار از روی اروند. ایران روی رودخانه اروند، که هفتاد متر عمق دارد، پل می‌زند تا بتوانیم به بصره راه پیدا کنیم.

رشت–آستارا تملک شده است. شبکه ریلی کرمانشاه به خسروی را دنبال می‌کنیم که حل شود. در زمینه آموزش و پرورش، یازده هزار کلاس درس در یک سال ساخته شده تا مدرسه کانکسی و کپری نداشته باشیم. سخن آخر ما راه سازندگی و اصلاحات در این سرزمین سخت است؛ راهی که سنگلاخ‌هایش را باید با خون دل و صبوری ایوب‌وار هموار کنیم، نه با کلنگ تخریب. تنها سوخت مسیر سخت سازندگی ایران و اصلاحات، عشق به ایران است و سخنم را پایان می‌دهم با یک شعر از حافظ.

این شعر را برای دکتر پزشکیان به تفأل گرفتیم؛ گزارشی می‌خواستیم بدهیم، چون دکتر پزشکیان عاشق ایران و مردم ایران است و همیشه هم با نهج‌البلاغه مأنوس است.

از حافظ تفأل گرفتیم؛ شب گذشته هم شب یلدا بود:

در بیابان گر به شوق کعبه خواهی زد قدم
سرزنش‌ها گر کند خار مغیلان غم مخور
حافظا، در کنج فقر و خلوت شب‌های تار
تا بود وردت دعا و درس قرآن غم مخور