اعمال شب لیلة الرغائب

اولین شب جمعه ماه رجب را شب رغبت‌ها یا «لیلة الرغائب» نامیده‌اند که فضیلت‌های زیادی برای آن در روایات آمده است.

به گزارش مهر، ماه پرفضیلت رجب مناسبت‌ها و روزهایی را در خود جای داده است که بهره مندی بندگان را از این ماه دوچندان می‌کند. آنچه در ماه رجب و شعبان تدارک دیده شده است، مقدمه‌ای بر خودسازی و ورود به ماه مبارک رمضان است تا انسان آماده دریافت عظمت و درک این ماه بزرگ شود.

نخستین شب جمعه ماه رجب «لیله الرغائب» نام گرفته است. آنچه در این سال‌ها این شب را به نام شب آرزوها می‌خوانند از ریشه «رَغَب» به معنای رغبت و اشتیاق به چیزی گرفته شده است. شبی که میل و توجه به عبادت و بندگی در آن فراوان است و بندگان خوب و شایسته خداوند در این شب تمایل زیادی به رفتن به در خانه خدا و ارتباط و انس با معبود خویش دارند. برای این شب می‌توان معنای دیگری هم فرض کرد و آن بخشش و عفو خداوند است.

روزه

از اعمال مخصوص این شب آن است که در روز، روزه گرفته شود. روزه یکی از اعمال خاص ماه رجب است که فضائل زیادی برای آن برشمرده شده است. در روایات آمده است که اگر شخصی تنها یک روز از ماه مبارک رجب را، از سرِ ایمان و صرفاً در جهت کسب رضای الهی، روزه بدارد، مستحق بزرگ‌ترین مراتب خشنودی پروردگار خواهد شد.

کسی که دو روز از ماه رجب را روزه بگیرد، به مقامی می‌رسد که هیچ یک از ساکنان آسمان‌ها و زمین قادر به توصیف کرامت و احترامی که او نزد خداوند دارد، نخواهند بود. علاوه بر این، برای او پاداشی نگاشته می‌شود که معادل پاداش ۱۰ نفر از صادقانی است که در تمام طول عمر خود (هر چقدر هم طولانی باشد) حتی یک بار هم مرتکب دروغ نشده‌اند.

روایت شده که اگر شخصی قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دریابد: سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لا یَنْبَغِی التَّسْبِیحُ إِلا لَهُ سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزََّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ.

نماز مخصوص شب لیله الرغائب

در روایتی آمده است که وقتی یک سوم از شب گذشت، هیچ فرشته‌ای نیست مگر اینکه در کنار کعبه شریف آید، آنگاه خداوند نظر مرحمت به آنان کند و فرماید: فرشتگانم هر چه خواهید از من بخواهید. فرشتگان گویند: بارالها حاجت و خواسته ما آن است که روزه داران ماه رجب را بیامرزی، خداوند خداوند متعال فرماید: آمرزیدم.

در خصوص این شب در کتاب مفاتیح الجنان ذکر شده است؛ و کیفیت آن چنان است که روز پنجشنبه اوّل آن ماه را روزه می‌داری چون شب جمعه داخل شود مابین نماز مغرب و عشاء ۱۲ رکعت نماز می‌گذاری هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعت از آن یک مرتبه حمد و سه مرتبه اِنّا اَنْزَلْناهُ و ۱۲ مرتبه قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ می‌خوانی و چون فارغ شدی از نماز ۷۰ مرتبه می‌گوئی «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الاُْمِّیِّ وَعَلی آلِهِ» پس به سجده می‌روی و ۷۰ مرتبه می‌گوئی: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ» پس سر ازسجده برمی‌داری و ۷۰ مرتبه می‌گوئی «رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ اِنَّکَ اَنْتَ الْعَلِیُّ الاَعْظَمُ» پس باز به سجده می‌روی و ۷۰ مرتبه می‌گوئی: «سُبُّوحٌ قُدّوُسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ» پس حاجت خود را می‌طلبی که ان شاءالله برآورده خواهد شد.

سید در «اقبال» و علامه در «اجازه بنی زهره» درباره اعمال لیله الرغائب نقل کرده اند: از جمله اعمال این شب نمازی است که گناهان بسیار به سبب او آمرزیده شود و هر که این نماز را بگذارد، چون شب اول قبر او شود، حق تعالی بفرستد ثواب این نماز را به سوی او به نیکوترین صورتی با روی گشاده و درخشان و زبان فصیح.

پس با وی گوید: ای حبیب من بشارت باد تو را که نجات یافتی از هر شدت و سختی. گوید تو کیستی، به خدا سوگند که من روئی بهتر از روی تو ندیدم و کلامی شیرین‌تر از کلام تو نشنیده ام و بوئی بهتر از بوی تو نبوئیدم. و گوید: من ثواب آن نمازم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال بجای آوردی. آمدم امشب به نزد تو تا حق ترا ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم. وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود من سایه بر سر تو خواهم افکند در عرصه قیامت. پس خوشحال باش که خیر از تو هرگز معدوم نخواهد شد.

رسول خدا (ص) در مورد ثواب این نماز فرمودند: قسم به کسی که جانم در دست اوست، هیچ بنده یا کنیزی - از بندگان و کنیزان خدا - این نماز را بجا نمی‌آورد، مگر اینکه خداوند گناهان او را می بخشد گرچه گناهان او مثل کف دریا و به عدد شن و به وزن کوه‌ها و به عدد برگهای درختان باشد و روز قیامت هفتصد نفر از خویشان خود را که همگی سزاوار آتش باشند شفاعت می‌کند. و در شب اول قبر خداوند ثواب آن را به بهترین صورت، با روی گشاده و خندان و زبان فصیح برای او می‌فرستد که می‌گوید: ای محبوب من مژده بده، از هر سختی نجات پیدا کردی. می پرسد: تو کیستی؟ رویی بهتر از روی تو ندیده و بویی به خوشبویی تو مشامم نرسیده. جواب می‌دهد: ای محبوب من، من ثواب آن نمازی هستم که در فلان شب، فلان منطقه، فلان ماه و فلان سال بجا آوردی، امشب آمده ‏ام تا حقت را ادا کرده، مونس تنهایی تو بوده و وحشتت را از بین ببرم، و زمانی که در شیپور دمیده شود، در عرصه قیامت بر سرت سایه افکنم. و تو هرگز هیچ خیری را از جانب مولایت از دست نخواهی داد.