کد خبر: ۲۳۰۲۰
تاریخ انتشار: ۱۳ بهمن ۱۳۹۳ - ۲۱:۳۰
زبيگنيو برژينسكي*
 با حمله روسيه به اوکراين و الحاق کريمه، از هم گسستن مرزهاي سوريه و عراق و عزم روزافزون چين در درياي جنوب و شرقي چين، به نظر مي رسد دوره پساجنگ سرد در سال 2014 پايان يافته است.

    آيا اين تلقي درست است؟ عصر پساجنگ سرد واقعا «عصر» نبود بلکه گذاري تدريجي از جنگ سرد دوجانبه به نظم بين المللي پيچيده تري بود که –در تحليل نهايي- همچنان مشتمل بر دو قدرت بزرگ جهاني است. به طور خلاصه، محور قطعي نظم جديد شامل آمريکا و چين است. رقابت چين- آمريکا شامل دو واقعيت مهم است که آن را از جنگ سرد متمايز مي سازد: هيچ کدام از اين دو کشور در جهت گيري هاي خود به شدت ايدئولوژيک نيستند و هر دو طرف درک مي کنند که به راستي نيازمند تعامل متقابل هستند.
    چرخش فرضي اوباما به سوي آسيا با بحران اوکراين و خاورميانه دچار عقبگرد شد. تا چه حد ابهام درخصوص تعهد آمريکا در آسيا باعث تنش ميان چين و متحدان آسيايي آمريکا شده است؟
     من با فرضيه اين سوال مخالفم. فکر مي کنم آمريکا کاملاروشن کرده که اين به نفع آمريکا و چين است که از وضعيتي که در آن، آنها به سوي اصطکاک مي روند اجتناب کنند. نشانه هاي اخير در مورد گفت و گوي اوليه ميان چين و هند و ميان چين و ژاپن نشان مي دهد چين هم متوجه شده که افزايش نارضايتي قديمي به نفعش نيست. مشکل جدي تر با «چرخش به سوي آسيا» نوع بيان و جمله بندي اش بود که متضمن ژستي نظامي بود که براي «مهار» يا «انزواي» چين طراحي شده است. چيني ها به شکل آشکارتري فهميده اند که ما به عمد به دنبال انزواي آنها نيستيم بلکه نفع ما در اجتناب از اصطکاک در شرق دور است که مي تواند موجب گسترده تر شدن اين اصطکاک شود. 

    «شي جين پينگ» از جنگ خود با فساد براي تمرکز بيشتر قدرت در دستان خود نسبت به ساير رهبران چين از دوران دنگ شيائوپينگ به بعد استفاده کرده است. تحول در رياست جمهوري «شي» چگونه است؟
     قدرت در چين تا حدودي به طور غيررسمي تعريف شده است و محدوديت هاي آن بيشتر با واقعيت هاي سياسي مشخص مي شود تا ترتيبات قانون اساسي. به همين دليل دشوار است بگوييم که آيا قدرت «شي» بيشتر از ساير رهبران چين از دوران «دنگ» به بعد است يا خير. او بي ترديد يک شخصيت معتبر است و بدون شک در عرصه بين المللي فعال تر از برخي پيشينيان خود است. او همچنين در حمله به فساد رو به رشد که تبديل به يک منبع اصلي ضعف داخلي شده و حتي به بالاترين سطوح دولت هم رسيده ، قاطع تر بوده است. در اين رابطه، ممکن است استدلال شود که قدرت او بسيار گسترده تر از پيشينيانش است اما بايد منصفانه گفت که الگوهاي فسادي که پيشينيانش با آن مواجه بودند به اندازه سال هاي اخير حاد و گسترده نبوده است. 
    در عين حال، تاکيد روزافزون مجلات حزبي بر اين فرضيه که نيروهاي مسلح چين بايد به عنوان خدمتگزاران حزب کمونيست- و نه فقط خدمتگزاران ملت- ديده شوند ظاهرا نشان از اين نگراني دارد که ارتش علاوه بر ابراز وجود در مسووليت هايش درخصوص مسائل امنيت ملي ممکن است نگاه خاص خود به مسائل داخلي چين را داشته باشد. نخبگان حزبي- به شکلي کاملاقابل درک- اين را اطمينان بخش نمي بينند. 

    آيا رژيم پوتين در روسيه مي تواند در برابر يک دوره طولاني از قيمت پايين انرژي و تحريم هاي غرب مقاومت کند؟ اگر اقتصاد روسيه افول خود را ادامه دهد و پوتين نتواند پايگاه سياسي خود را تقويت کند فکر مي کنيد چه خطراتي بروز خواهد کرد؟ 
     البته اين خطر وجود دارد که در مراحلي پوتين ممکن است توفان به پا کرده و يک بحران بين المللي درست و حسابي را به وجود آورد و شايد ممکن است يک جورهايي شکل جديدي از جنگ ميان شرق و غرب را تسريع کند. اما بايد گفت که او تا حدي خودش نامتعادل است و از يک نوع جنگ چريکي عليه غرب (با احتمال عقب نشيني مداوم) به جنگي تمام عيار روي آورده است. نتيجه، ذاتا غيرقابل پيش بيني خواهد بود اما احتمالادر هر صورت براي سلامت و رفاه روسيه بسيار مخرب است.
     اگر اقتصاد روسيه همچنان رو به افول برود و اگر غرب موفق به پيشگيري از استفاده بيشتر پوتين از زور شود، هنوز هم قابل تصور است که برخي از راه حل هاي قابل قبول (که من در صحبت از الگوي فنلاند آشکارا آن را توصيه کردم) ممکن است به دست آيد. اما اين به نوبه خود به پايداري غرب در حمايت از تلاش هاي اوکراين براي ثبات بخشيدن به خود بستگي دارد.

    پس از خروج نيروهاي آمريکايي از افغانستان و عراق، بسياري از کشورهاي جهان اکنون ايالات متحده را در يک دوره «عقب نشيني»، شبيه عصر پس از جنگ ويتنام، مي نگرند. آيا ايالات متحده به دنبال در آغوش کشيدن شکلي از «انزواطلبي جديد» است؟ يا درونگرايي آشکار آمريکا همچون درونگرايي پس از ويتنام کوتاه خواهد بود؟ 
     باور نمي کنم که ايالات متحده در يک «دوره عقب نشيني» باشد. واقعيت اين است که باز توزيع قدرت جهاني وضعيتي را خلق کرده که در آن ايالات متحده ديگر تنها قدرت مسلط نيست. ايالات متحده بايد اين واقعيت را اذعان کند که وضعيت جهان در حال حاضر بسيار پيچيده است. گسترش درگيري در سراسر خاورميانه در حال حاضر بيشتر به دليل افزايش فرقه گرايي مذهبي است تا مداخله آمريکا. در اين شرايط بي ثبات، توجه بيشتري بايد به منافع ملي کشورهايي مانند ترکيه، ايران، عربستان سعودي و مصر شود. در همين راستا، نبايد اجازه داده شود که منافع هر يک از آنها تبديل به منافع کلي آمريکا شود. 

    چه چيزي ممکن است جهان را در سال 2015 بيشتر شگفت زده کند؟
     شايد ظهور تدريجي يک طبقه متوسط ليبرال در روسيه که به لحاظ سياسي جسورتر است. اين طبقه متوسط شروع به ايفاي نقشي مهم تر در دوران مدودف در شکل دادن به سياست داخلي و بين المللي روسيه کرد. با بازگشت پوتين به قدرت و ماجراجويي اخيرش، اين طبقه با يک شوونيسم ملي که به شدت تحريک شده و عمدا بيدار شده به کنار گذاشته شد. با اين حال، تکان دادن پرچم شوونيستي ممکن است بهترين راه حل براي برخورد با مشکلات بين المللي نباشد به ويژه اگر غرب هوشمند و متحد باشد. طبقه متوسط روسيه- کاملابه طور طبيعي- خواستار زندگي در جامعه اي شبيه به اروپاي غربي است. روسيه اي که به تدريج شروع به جذب شدن به سوي غرب کند روسيه اي خواهد بود که ديگر در نظام بين المللي اخلال نمي کند.
     *يادداشت «دوران عقب نشيني» توسط برژينسکي تاليف و در نسخه اصلي به صورت سوال و جواب تنظيم شده است. 
    
    * مشاور سابق امنيت ملي آمريکا
     □ روزنامه دنياي اقتصاد
نظر شما
* کد کپچا:
captcha

دیالوگ فوق العاده آقای همساده با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

ژست های عجیب الناز شاکردوست در سفر به بیستون (تصاویر)

عاشقانه سوسانو جومونگ با دخترش (تصاویر)

تصاویر دیدنی از تیپ و استایل نوروزی پریناز ایزدیار

جشن زیبای نوروز در آتشکده بهرام (تصاویر)

مراسم تشییع مرحومه زهرا شجاعی با حضور خاتمی (تصاویر)

پست آبی رنگ در پیج پرسپولیس! (عکس)

تیپ و استایل متفاوت الناز حبیبی و بهرام افشاری (عکس)

تبریز سفیدپوش شد (عکس)

زیبایی های قشم، بزرگترین جزیره ایران (تصاویر)

عکس خانوادگی وایرال شده وریا غفوری که به تازگی منتشر شده / همه درباره زیبایی این خانواده حرف می زنند (+عکس)

تصویری بی نظیر از رنگین کمان در میدان نقش جهان اصفهان (ویدئو)

تصویری متفاوت از نازنین بیاتی (عکس)

هادی چوپان در کنار مجسمه خودش و گرگ (تصاویر)

تغییر چهره ایرنه پاپاس، بازیگر هند جگرخوار در ۹۳ سالگی (تصاویر)

2 عکس جدید از تیپ و ژست دیدنی «سوسانو» در یک روستای زیبا در فرانسه

عکس / اتاق فرمان اتمی شوروی را ببینید

ماجرای سفر شاه به قم و ملاقات ۴۵دقیقه‌ای با آیت‌الله بروجردی (عکس)

تصاویر / تغییر تیپ و چهره سارا و نیکای سریال پایتخت بعد 10 سال

فیگور عضلات شکم هادی چوپان و رقیب آمریکایی او؛ کدایک بهتر است!؟ (عکس)

تصویری دیدنی از آنتونیو کوئین در اصفهان (عکس)

تغییر چهره جالب طناز طباطبایی در طی ۱۵ سال! (تصاویر)

استقبال پر شور از هادی چوپان در شیراز (تصاویر)

تصاویر دیدنی و وایرال شده از دونگ یی (هان هیو جو)

استوری سحر دولتشاهی از سریال افعی

هانیه توسلی با چهره بدون آرایش آفتابی شد (عکس)

کف و سوت برای معین و هایده در برنامه زنده شبکه سه با حاضران دستچین شده در استودیو! (ویدئو)

کنایه ستاره پرسپولیس به عدم دعوتش به تیم ملی + تصویر

سلفی هادی چوپان با کلاه قشقایی پس از قهرمانی در آرنولدکلاسیک (ویدئو)

این کلیپ «آقای همساده» با ماجرای کاظم صدیقی «وایرال» شد (ویدئو)

ژست علی دایی در کنار همسرش و خانم بازیگر (عکس)

نظر جالب عادل فردوسی پور درباره عملکرد نکونام در استقلال (ویدئو)

درج نام «خلیج فارس» در تصویر اکانت رسمی ناسا از زمین (عکس)

آرایش و پوشش متفاوت بهنوش طباطبایی! (عکس)

پوشش محسن افشانی بازیگر جنجالی و همسرش در افطاری ابراهیم رئیسی! (تصاویر)

اجرای زیبای داوود کیم (جای) خواننده کی پاپ کره ای در شبکه سه (ویدئو)

سعدالله امیر شقاقی مافیای شرط بندی، در ترکیه بازداشت شد + ویدئو

دیدار «عباس قادری» با ابراهیم رئیسی ! (عکس)

کیم جای (داوود کیم) خواننده موسیقی کی پاپ کره‌ جنوبی در برنامه محفل درخواست تسبیح کرد (+عکس و ویدئو)

استایل زیبا، ساده و خیره کننده «بهنوش طباطبایی» / عکس

بهاره افشاری و تغییر چهره‌اش ۱۸ سال پس از «او یک فرشته بود» (عکس)

آتش گرفتن یک پراید با نارنجک در چهارشنبه سوری پرند (ویدئو)

همسر و پسر نجم الدین شریعتی (عکس)

چهارشنبه سوری دیشب تهران از داخل هواپیما (ویدئو)

باشگاه پرسپولیس در آستانه دربی اینگونه پیام انگیزشی داد (تصویر)

تصاویر چهارشنبه سوری از برج میلاد: تهران شهر جنگ زده شد! (ویدئو)

انفجار مهیب در شب چهارشنبه سوری در استان خوزستان ! (ویدئو)

مجادله «خورشید خانم» مو طلایی با رضا رشیدپور بر سر جریمه ۳ میلیونی حجاب (+تصویر)

«یاسمین مقبلی» به زمین برگشت (ویدئو)

تجمع بازنشستگان در اعتراض به حقوق های زیر خط فقر + عکس

محمدرضا گلزار در جمع ملی‌پوشان ایران + عکس

رهبر انقلاب به فرماندهان کل ارتش و سپاه مدال داد (+عکس)

سرمربی پرتغالی سپاهان و همسر جوان و بازیگرش، شیدا مقصودلو در کنسرت علیرضا قربانی (ویدئو)

فیلم وایرال شده از حسین یکتا در شبکه افق در شب قبل انتخابات: هر کی نمی خواد رای بده بره ! (ویدئو)

حوادث چهارشنبه آخر سال: لحظه افتادن بمب دست ساز از دستان یک نوجوان (ویدئو)

استایل شیک و ورزشی مریم معصومی در ۳۶سالگی (عکس)

حفظ کرامت شهروندان به سبک دولت انقلابی: آقای رئیسی این عکس را دیده اید!؟ (تصویر)

حضور سحرگاهی رهبری در شهر ری (+ عکس)

عاشقانه اوسمار، سرمربی پرسپولیس با همسرش (عکس)

عاشقانه شهاب حسینی و همسر جدیدش در یک اکران خصوصی (تصاویر)

مجری زن صداوسیما آرزو کرد همه چیز به دوران قبل از رییسی بازگردد! / جبران مافات ژیلا صادقی با حمله به حسن روحانی! (ویدئو)

واکنش طنزآمیز عبدالکریم حسن به مردود شدن گلش در دیدار پرسپولیس - فولاد + تصویر

پیام سیدحسین حسینی به هواداران استقلال (اینستاپست)

استایل شیک و خاص بهاره افشاری در مراسم بزرگداشت علی نصیریان (عکس)

رونمایی بهنوش طباطبایی از مجسمه‌ زیبای خودش ! (عکس)

سخنان قدیمی سخنگوی دولت درباره قیمت ها وایرال شد! (ویدئو)

دختر ترامپ، بیل گیتس، ریانا و زاکربرگ در عروسی پسر ثروتمندترین مرد آسیا (+عکس)

واکنش باشگاه پرسپولیس به هت تریک اوسمار ویرا + عکس

آخرین حضور حسن روحانی در اجلاس خبرگان رهبری (عکس)

اولین جلسه دادگاه تتلو برگزار شد (تصاویر)

واکنش انتقادی محسن چاوشی به سیل در جنوب بلوچستان (تصویر)

واکنش محسنی اژه‌ای به حکمی درباره «شروین حاجی پور» (ویدیو)

تصاویری تازه از پسر رهبر انقلاب و لاریجانی در یک مراسم

واکنش تحریک‌آمیز مهدی طارمی پس از پیروزی عجیب پورتو برابر بنفیکا + عکس

اقامه نماز بر پیکر آیت الله امامی کاشانی توسط رهبر انقلاب (عکس)

پرطرفدارترین