یمن عرصه رقابت ژئوپلیتیکی ایران و عربستان

در فضای تصاعد و تشدید بحران سیاسی در یمن، رییس جمهوری و نخست وزیر این کشور استعفا کردند و با ضرب الاجل انصارالله به گروه های سیاسی برای تشکیل شورای ریاست جمهوری 5 نفره و همچنین انتخاب نمایندگان مجلس ملی انتقالی ٥٥١ نفره به مدت دو سال تا برگزاری انتخابات، فرآیند جدیدی در یمن در حال وقوع است که به زعم تحلیلگران می تواند منجر به قدرت گرفتن بیش از پیش جنبش انصارالله در پایتخت شود.

به گزارش ایرنا، در مقابل دسته ای دیگر معتقدند که یمن در مسیر چرخه بحران قرار گرفته و زمینه ها برای تجزیه آن بیش از پیش فراهم است.

به نظر می رسد که در صورت صعود جنبش انصارالله بر مسند تحولات، یمن در ماه ها و سال های آتی، عرصه رقابت و کشمکش ژئوپلیتیکی ایران و عربستان به عنوان مهمترین بازیگران منطقه ای ذی نفوذ در ساختار سیاسی یمن و همچنین شبه جزیره عربی باشد. عربستان در طول دهه های اخیر عرصه مداخله بیشتری را داشته و از طریق 'علی عبدالله صالح' و همچنین خاندان الاحمر و حزب اصلاح، هزینه های زیادی را برای حفظ نفوذ سیاسی متقبل شده است. نفوذ ایران بیشتر جنبه معنوی داشته و همانگونه که برخی از رهبران انصارالله بیان کرده اند، الهام گرفته از تفکر انقلاب اسلامی ایران است.

به دلیل نفوذ و ارتباطات خوبی که ایران با جنبش انصارالله یمن دارد و نقشی که این جنبش در هدایت خواسته های معترضان ایفا کرده است، می توان ایران را از بازیگران منطقه ای مهم در تحولات یمن به حساب آورد. فارغ از ارتباطات ایران با جنبش انصارالله، تهران همواره از حرکت اعتراضی در جهت برقراری خواسته های مردم و جنبش حمایت کرده است.

با تغییر صحنه میدانی تحولات در یمن که سکوت عربستان را در یک ماه اخیر به دنبال داشته، حیات خلوت عربستان در شبه جزیره عربی شاهد تغییراتی است که بالقوه می تواند نفوذ معنوی ایران را به دنبال داشته باشد.

نگرانی دیگر عربستان از مسیر تحولات کنونی یمن، قدرت گیری القاعده در شبه جزیره است. بنابراین در هفته های آتی شاهد تمرکز بیشتر عربستان بر تحولات خواهیم بود. در این میان بسته شدن سفارت عربستان در یمن می تواند پیام هایی را برای جهت دهی به تحولات داشته باشد. مهمترین ابزاری که عربستان و مجموعه شورای همکاری خلیج فارس در اختیار دارند، تحریم یمن خواهد بود. عامل دیگر حمایت از جدایی طلبان جنوب و طرح تجزیه یمن است.

بنابراین با توجه به این متغیرهای در حال ظهور، عربستان علاوه بر خطر از دست دادن نفوذ و متحدین داخلی، با خطر قدرت گیری انصارالله به عنوان یک جریان شیعی و همچنین جولان القاعده در یمن و در امتداد مرزهای عربستان روبه روست. این خطر زمانی اهمیت استراتژیک به خود خواهد گرفت که پای نفوذ ایران مطرح باشد.

در این میان اگر جنبش انصارالله بتواند بیش از پیش از یک گروه مخالف وضع موجود و موافق تغییر، به یک جریان اجتماعی تبدیل شود و این جریان را وارد تشکیلات سیاسی و نهادسازی کند، می تواند از قدرت چانه زنی در یمن برخوردار بوده و در مسیر تثبیت قرار گیرد. از این زاویه است که زمینه های نفوذ ایران در گستره ژئوپلیتیکی فراهم خواهد شد و شاهد رقابت تهران و ریاض این بار در حیات خلوت عربستان خواهیم بود.

گزارش خطا