چرخش‌مالی دوساله حساب یک‌مرده!

وزارت کشور محور امنیت، سیاست و اجتماع؛ به‌عبارتی وزارتی برای همه مولفه‌های دخیل در آرامش و رفاه یک جامعه است و فردی که مدیریت و هدایت آن را برعهده می‌گیرد باید مسیری سخت با پیچ‌های تند و آرام را طی کند تا به مقصد برسد. دکتر حسن روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهور یازدهم وزیر کشور خود را فردی انتخاب کرد که دو جناح سیاسی کشور به او اعتماد داشتند و می‌دانستند موانعی که طی فعالیت این وزارتخانه در دولت قبل در مسیر آنها ایجاد شده است، از سوی وزیر کشور دولت یازدهم به‌تدریج رفع خواهد شد.

او در نیمه اسفندماه پاسخگوی سوالات «آرمان» شد و برخلاف وزیر کشور دولت قبل که نحوه تعاملش با رسانه‌ها اجازه پرسشی را نمی‌داد، بارها طی گفت‌وگوی 2 ساعته که با «آرمان» داشت تاکید کرد که «نگذارید سوالی نپرسیده باقی بماند و هرچه در ذهن و روی برگه‌ها دارید، بپرسید». ابایی از طرح برخی موضوعات که شاید تصور نمی‌شد مطرح کند نداشت و با شفافیت کامل به آنچه پرسیدیم، پاسخ داد. بخشی از گفت‌وگوی دکتر غلامرضا رحمانی‌فضلی با «آرمان» را در ادامه می‌خوانید و این گفت‌وگو را بصورت کامل در سالنامه خواهید خواند:

اکنون نزدیک به 20 ماه از استقرار دولت تدبیر و امید گذشته است و این فضایی که در جامعه ایجاد شده و آرامشی که وجود دارد، مدیون رای مردم و استقرار این دولت است. در این زمینه به حضرتعالی خسته نباشید می‌گوییم چون گستره فعالیت شما بسیار وسیع است و کل منطقه جغرافیایی و حتی فراجغرافیایی ما را دربرمی‌گیرد. این تغییر نگرش در مدیران به‌ویژه در مدیران‌عالی استان‌ها مانند استاندار و فرماندار تا چه اندازه توانسته است در تحقق اهداف دولت تدبیر و امید موثر باشد و چه برنامه‌ای در این زمینه برای آینده دارید؟

به لطف خدا با استقرار وزرا و تعیین استانداران و فرمانداران تلاش ما بر این بوده است که برنامه و سیاست‌های دولت و شخص رئیس‌جمهور را در ابعاد مختلف پیگیری و محقق کنیم. وزارت کشور با توجه به گستردگی ابعاد وظایفش در حوزه‌های سیاست داخلی، امنیت و در موضوعات اجتماعی و فرهنگی و هم پیگیری سیاست‌های عمومی دولت فعال است و هر تصمیمی که در وزارت کشور گرفته می‌شود در استان‌ها باید اجرا شود. این وزارتخانه با توجه به سیاست‌های دولت که آقای روحانی بحث توسعه را به‌عنوان سیاست اصلی و اولویت تعیین کردند، اقدام به انتخاب استانداران و فرمانداران می‌کند و این انتخاب‌ها بر همین مبنا بوده است. تلاش کردیم که اولویت توسعه در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و... را پیگیری کنیم. الحمدا... هماهنگی خیلی خوبی در بین مدیران وزارت کشور و سایر مدیران در استان‌ها وجود دارد که کاملا مشهود است. الان که در خدمت شما هستیم هیچ اختلافی در سطح مدیران دستگاه‌های اجرایی وجود ندارد. این یکپارچگی و انسجام و وحدت در بین مدیران دستگاه‌های اجرایی موجب ثبات و تقویت همگرایی و هم‌افزایی می‌شود . به هر حال ما تلاش کردیم که این اتفاق رخ دهد. در حوزه امنیت، به‌رغم همه مشکلاتی که در منطقه وجود دارد، دوست و دشمن معترف به این هستند که ایران از امنیت بالایی برخوردار است. اطراف کشور ما از افغانستان و پاکستان تا عراق و... دچار بحران و تنش‌های اساسی هستند، از قاچاق، تروریسم ، اشرار و فرقه‌های انحرافی به وفور در منطقه حضور دارند اما به‌رغم اینکه از هر راهی می‌خواهند در کشور ما فعال شوند، موفقیتی کسب نمی‌کنند و به لطف خدا هیچ مساله امنیتی نداریم و در این راستا مدیون نیروهای امنیتی، انتظامی، نظامی و مدیران سیاسی کشور هستیم.

وزارت کشور چه تدبیری برای بانشاط کردن فضای سیاسی کشور و احزاب دارد؟

درمورد حوزه‌ای که عنوان کردید، سیاست دولت و شخص دکتر روحانی، ایجاد بستر لازم برای فعالیت‌های قانونی و پرنشاط سیاسی است که درجهت تقویت احزاب، مطابق آنچه در چارچوب قانون آمده، قدم‌های خوبی برداشته‌ا‌یم. کمیسیون ماده 10 احزاب فعال است و تصمیمات خوبی می‌گیرد. NGO‌ها و سمن‌ها به‌عنوان بخشی از تشکل‌های فرهنگی و اجتماعی و صنفی با حداقل زحمت و مانع، مجوز دریافت می‌کنند. زمانی که وزارت کشور را تحویل گرفتم، برخی سمن‌ها 4 سال در نوبت استعلام بودند اما الان در کوتاه‌ترین زمان استعلام‌ها گرفته و آنها را پیگیری می‌کنیم. در برخی موارد مثل سمن‌های موادمخدر 70 درصد رشد داشتیم و رشد برخی موارد دیگر، 30 تا 40 درصدی است. در بحث احزاب ضمن اینکه مجوزها و همکاری‌ها وجود داشته است، با هماهنگی کل احزاب لایحه احزاب را نوشتیم و به دولت دادیم. درمورد خانه احزاب خود بنده دو جلسه با مسئولان و نمایندگان احزاب داشتم و معاون سیاسی 3 جلسه و بخش‌های کارشناسی جلسات متعددی در این راستا داشتند و یکسری وسایل خانه احزاب که در اختیار وزارت کشور بود را به آنها تحویل دادیم. کمک کردیم که ان‌شاا... احیا شوند و فعالیت کنند.

در مباحث اجتماعی چه عملکردی داشتید؟

در شورای اجتماعی که وزیر کشور رئیس آن است و دستگاه‌های مختلف در آن عضو هستند، همکاری خیلی خوبی وجود دارد و هر ماه جلسات این شورا تشکیل شده است، کمیته‌های آن هم به‌طور منظم تشکیل شده و تصمیمات خوبی گرفتیم که اجرایی شده است؛ نظارت لازم هم بر اجرای تصمیمات وجود دارد. در سایر مسائل مانند موادمخدر هم تلاش‌هایی داشتیم. هدف ما این بود که ثبات و آرامشی حاکم شود که بستر همه فعالیت‌ها در جامعه است و هم اینکه هماهنگی را تقویت کنیم و همکاری‌ها را گسترش دهیم. فارغ از حوزه سیاسی، حتی در حوزه‌های اقتصادی نیز در استان‌ها پنجره واحد تشکیل دادیم که در کوتاه‌ترین زمان سرمایه‌گذاری‌ها در استان پیگیری می‌شود و مدیران ما خود را موظف می‌دانند که از سرمایه‌گذاری‌ها حمایت کنند. حجم موافقتنامه‌ها و توافقنامه در استان‌ها به‌رغم کمبود منابع و بودجه، بسیار بالاست. این اقدامات از وظایف وزارت کشور بود و ما هم در این مسیر تلاش خود را می‌کنیم.

پس جنابعالی از عملکرد وزارتخانه تحت مدیریتتان راضی هستید؟

رضایت نسبی است یعنی درباره آنچه جامعه به آن نیاز دارد و مردم از ما توقع دارند، راضی نیستیم اما آنچه به‌عنوان محدوده اختیار، وظایف، توان، مسئولیت و امکانات است باید بگوییم بله، خوب است. واقعا راه بسیار طولانی در خدمت‌رسانی به مردم داریم، آنها به گردن ما حق دارند و اگر از این منظر بخواهیم ارزیابی کنیم و به سوال شما پاسخ بدهیم، جواب خیر است.

هماهنگی مجموعه استانداران و فرمانداران با وزارت کشور هماهنگی رو به رشدی است. جامعه این هماهنگی را درک کرده و آیا خودتان هم قائل به آن هستید؟

بله، هیچ مشکلی نداریم.

در انتهای سال 93 قرار داریم و جامعه انتظار دارد ثبات امنیتی و ثبات در بازار مشاهده شود؛ همانطور که دولت یازدهم همواره در مسیر امیدافزایی و دادن روحیه خوب به جامعه حرکت کرده است، حضرتعالی برای ماه انتهای سال که روزهای زیادی هم از آن باقی نمانده است، چه تدابیری اندیشیده‌اید؟

وزارت کشور راجع به وظایف و اختیاراتی که دارد به موضوعات وارد می‌شود. در بحث ثبات بازار که اشاره کردید این موضوع به‌طور مستقیم به وزارت کشور برنمی‌گردد اما به شکل سنتی در اواخر سال به استانداران و فرمانداران یادآوری می‌کنیم که نسبت به تنظیم بازار، آن اندازه که دراختیار آنهاست، نظارت، کنترل و مدیریت کنند. این کار را انجام دادیم و از یک ماه قبل به استانداران و فرمانداران گفتیم که نسبت به تنظیم بازار توجه کافی داشته باشند و برنامه‌ریزی لازم را درمورد بخش‌هایی که در حیطه اختیارات وزارت کشور است داشته باشند چون تهیه و تامین کالا دراختیار وزارت صنعت و معدن و بازرگانی است که ان‌شاا... آنها این کارها را انجام می‌دهند. آن بخش‌هایی که در دست ماست را حتما انجام می‌دهیم.

جدا از خریدهای نوروزی، در آخر سال، چهارشنبه‌سوری را داریم. برای این روز چه توصیه‌هایی دارید؟

بحث نشاط مردم برای ما مهم است و در کنار آن، ایجاد شرایط مطلوب و فراهم کردن مقدمات لازم برای انجام سفرها که در حجم وسیعی در ایام عید صورت می‌گیرد، آماده و مهیاکردن خدمات لازم برای مسافران، اماکن اقامتی و استراحتی و جاده‌ها از نظر تردد و راهنمایی و رانندگی وظایفی است که وزارت کشور برعهده دارد که این موارد ابلاغ و جلسات لازم برگزار شده و شرایط مهیاست. در مورد چهارشنبه‌سوری آخر سال خدا را شکر که چند سال است حوادث خاصی نداشتیم چون رشد و آگاهی مردم بالا رفته، به استفاده صحیح از وسایل در این روز آگاه هستند و هشدارهایی هم در این راستا داده شده است. مواد محترقه به بازار می‌آید به‌رغم تمام کنترل‌هایی که دستگاه‌های انتظامی و امنیتی دارند ولی استاندارد و قابل اطمینان نیستند ولی مردم به‌دلیل احساس شادی، شعف، نشاط و سوءاستفاده‌کنندگان برای کسب درآمد از این مواد استفاده می‌کنند که خطرات زیادی ایجاد می‌کند و هر سال شاهد زخمی و مصدوم‌شدن و آتش‌گرفتن برخی منازل و مغازه‌ها بوده‌ایم. امسال از یک ماه قبل مبادی ورودی و مراکز تولیدی کنترل شده و هم به مغازه‌ها و افراد تذکر داده و پیگیری‌های لازم صورت گرفته‌است. از نهادهای مربوطه درخواست کردیم که سعی کنند امکانات خوبی برای مردم فراهم شود. انتظارمان از مردم هم این است که رعایت کنند. به پلیس هم گفته شده است مواردی که به شئونات اخلاقی مردم خدشه وارد نمی‌کند و مزاحمت‌های خیابانی نیست یا تجمعاتی که موجب ترافیک نشود را هدایت کنند. با صداوسیما هم هماهنگی شده که درجهت هدایت صحیح چهارشنبه آخر هفته برنامه‌ریزی داشته باشند. به نظر می‌رسد چهارشنبه‌سوری خوبی داشته باشیم.

وزارت کشور همانطور که اشاره داشتید تمایل به عدم تبعیض بین جناح‌ها دارد اما در موضوع صدور مجوز تشکیل حزب این احساس وجود دارد که اراده‌ای برای صدور مجوز برای برخی احزاب اصلاح‌طلب وجود ندارد. مثلا حزب اتحاد ملت ایران مدت‌هاست که درخواست داده و هنوز پاسخی دریافت نکرده اما حزب دیگری که مدعی اصلاح‌طلبی است در کمتر از 4 ماه مجوز فعالیت گرفت.

حزب اصولگرا؟

مدعی اصلاح‌طلبی است.

اینکه ما بخواهیم با هر دو جناح رفتار یکسان داشته باشیم کاملا منطقی است چون برخورد ما بر محور قانون است. خود من ممکن است گرایش سیاسی داشته باشم اما در عمل نباید این گرایش را دخالت بدهم بلکه باید متناسب با قانون و وظایف قانونی رفتار کنم. به‌دلیل اینکه دبیرخانه کمیسیون ماده 10 به عنوان مسئول صدور مجوز، در وزارت کشور است، بسیاری تصور می‌کنند این کمیسیون متعلق به وزارت کشور است اما ما فقط یک رای داریم، نماینده دادستانی، قوه مقننه و وزارت اطلاعات و ... هستند و ما یک نماینده داریم. صدور مجوز فعالیت برای یک حزب، فرایند و مراحلی دارد؛ در ابتدا باید درخواست بدهند و اساسنامه متناسب با فعالیت داشته باشند، افرادشان مشخص باشد و استعلامات اخذ شود. هیچ پرونده‌ای ندارید که استعلامات و مراحل دیگرش طی شده و مجوز نگرفته باشد البته امکان دارد در نوبت باشد. حزب اتحاد که اشاره کردید طول کشیده است، بخشی از آن برای استعلام بود که در استعلام اعلام شد برخی موارد مورد تائید نیست و لازم است دوباره بررسی کنند و افراد جدید معرفی کنند تا دوباره استعلام صورت گیرد. ما یک رای داریم و ممکن است رای منفی بدهیم و ابایی هم نداریم البته یک رای خیلی تعیین‌کننده نیست.

شما بحث پول‌های کثیف را مطرح کردید که خیلی هم سروصدا کرد. یعنی اوضاع خیلی خراب بود که این بحث را مطرح کردید؟

نه؛ من می‌خواستم حساسیتی در جامعه نسبت به مساله قاچاق ایجاد شود. وقتی می‌گویم قاچاق موادمخدر در ذهن شما مقوله‌ای به‌نام اعتیاد و آثار اجتماعی آن ظاهر می‌شود که معتادند، در خیابان جمع می‌شوند و چهره شهر را زشت می‌کنند. اما آثار قاچاق در حوزه امنیتی خیلی بالاست به نحوی که 44 درصد سرقت‌ها، 50 درصد طلاق‌ها و 24 درصد قتل‌ها از سوی معتادان انجام می‌شود و 44 درصد زندانی‌ها معتاد هستند. ابعاد امنیتی آن خیلی وسیع است، از پول قاچاق موادمخدر، اشرار تغذیه می‌کنند و مسلح می‌شوند، علاوه بر آن، گروه‌های تروریستی سهمی در این پول دارند. در حوزه سیاست که وارد می‌شویم، من نگرانم و از بابت همین نگرانی موضوع پول‌های کثیف را مطرح کردم که البته برخی روزنامه‌ها و نشریات امانتداری نکردند، انصاف را زیر پایشان گذاشتند و صحبت‌های مرا تحریف کردند. من گفتم که امکان ورود پول‌های کثیف قاچاق به حوزه سیاست وجود دارد که یکی از راه‌های آن از طریق انتخابات است.

لطفا نقش پول‌های کثیف در انتخابات را تشریح کنید.

نقش پول کثیف در انتخابات بدین نحو است که به‌عنوان حامی یکی از کاندیداها به صحنه بیایند و بخواهند سرمایه‌گذاری کنند که در همین راستا هشدار دادم. اگر بگویید امکان وقوع این اتفاق نیست، اشتباه است چون امکانش هست یا در قالب بعضی از نشریات بیایند که این هم بعید نیست که پوشش نشریه‌ای بزنند، خود را ساماندهی کرده و حاشیه امن ایجاد کنند، بروند سرمایه‌گذاری کند و ممکن است در قالب کمک به برخی ازاحزاب وارد شوند که در این مقوله هم باید حساس باشیم. امکان دارد بروند پول خرج کرده و کمک کنند ولی از ظرفیت احزاب استفاده کنند. آنها به‌طور قطع نمی‌گویند که «قاچاقچی هستیم و می‌خواهیم این کار را بکنیم» بلکه در پوشش خیرخواهانه می‌آیند. مگر افرادی را نداشتیم که در قالب خیرخواهانه به خیلی‌ها پول دادند ولی بعد بازداشت و زندانی شدند. این تذکرات را دادم تا حساسیت مردم و جامعه درخصوص قاچاق و آثار اجتماعی و سیاسی و امنیتی قاچاق را بالا ببرم تا در مبارزه با فساد اجماع ایجاد شود. البته برخی مسئولان باید پاسخ دهند. قاچاقچی‌ای که با 35 سال سن، با 5 کلاس سواد 9 هزار میلیارد تومان طی 2 سال در حساب‌هایش پول چرخیده است، بخشی از این حساب‌ها برای خودش نیست و برای افرادی است که در قید حیات نیستند، چرا بانک‌ها نیامدند خبر دهند.

قانون ضدپولشویی می‌گوید که بانک‌ها باید درمورد گردش پول حساس باشند. چرا نگفتند؟ چرا حساب فردی که دو سال است مرده باید کار کند؟ چرا در طی 2 سال کسی گزارش نداده است؟ اینها مسائلی است که باید روی آن حساس بود. وقتی به عنوان رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا این موضوع را مطرح کردم همه رسانه‌ها آن را منتشر کردند. برخی که مشی‌سیاسی داشتند عنوان کردند که منظور، برخی نمایندگان است که من این حرف را نزدم. ایجاد حساسیت موضوع در جامعه همان چیزی بود که دنبالش بودم و باید کارشناسان در حوزه امنیت و اقتصاد در مورد این موضوع فعال باشند. اگر حداقل ورود پول از حوزه قاچاق کالا و ارز را 10 هزار میلیارد فرض کنیم که البته از این میزان بیشتر است، قاچاق موادمخدر را هم 10 هزار میلیارد تومان در نظر داشته باشیم که این هم بیشتر است، 20هزار میلیارد تومان چرخش اقتصادی که در کشور می‌شود به کجا می‌رود؟ باید حساس باشیم و جلویش را بگیریم. نهضت را رسانه‌ها و همه ایجاد کنند و مسئولان حساس باشند.

وزارت کشور چه ابزار نظارتی برای همین موضوعی دارد که تشریح کردید؟

ما فعلا هیچ ابزاری نداریم اما امیدوارم همین نمایندگان مجلس فعلی برای اینکه اثبات کنند در جریان مبارزه با پول‌های کثیف فعال هستند، کمک کنند؛ طرح دو فوریتی ببریم و مکانیزمی را طراحی کنیم که انتخابات دور بعد، با شفافیت مالی، صحت کامل و مشخص بودن منشا و مسیر و مبدا هزینه‌ها برگزار شود. وزارت کشور آمادگی دارد برای تصویب این لایحه یا طرح کمک کند. مثلا بگوییم تمام کسانی که کاندیدای انتخابات می‌شوند باید شماره حساب واحد داشته باشند و کلیه هزینه‌هایشان از آن حساب باشد و هر کسی خواست کمک کند به همان شماره واریز نماید. رسما در دیوارها اطلاعیه بزنند که من کاندیدا هستم و هر کسی می‌خواهد، کمک کند به این شماره حساب پول واریز کند. کاندیدا دو نفر را معرفی کنند که اجازه برداشت داشته باشند که یک روش این است. روش‌های دیگر هم هست که می‌توانیم به توقف پول‌های کثیف از آن طریق کمک کنیم.

درنهایت شما هشدار دادید؟

بله؛ هشدار دادم.

صحبت از ارائه اسناد به دستگاه قضایی هم کردید ظاهرا.

نه؛ مرد 35 ساله که از او مدرک داریم، الان زندانی است. افراد مثل او زیاد هستند که در زندان هستند و پول‌هایشان را آوردند و در چرخه اقتصاد قرار دادند. مشابه همین آقا، فردی را داریم که موادمخدر آورده و در کشور فروخته و تبدیل به ریال کرده و بعد با این ریال کالا خریده و از طریق صادرات آن کالا به افغانستان در آنجا توانسته با پول کالاها تریاک بخرد و وارد کند. این مسیر، تجارت مسیر سالمی نیست چون پول کثیف داخل آن است و یک جایی باید کنترل بشود. این کنترل در همه جای دنیا وجود دارد.