دكتر ذاکریان: اوباما قدرت مهار در خاورمیانه را از دست داده است

 «مهدی ذاکریان» درباره روند صلح میان اسرائیل و اعراب منطقه به خبرنگار ایلنا گفت: خاورمیانه منطقه‌ای است که هم به لحاظ سیاسی و هم به لحاظ اقتصادی، ایالات متحده آمریکا در آن منافع مستقیم دارد و عملکرد اسراییل اگر با منطق اقتصادی و سیاسی آمریکا مغایر باشد، می‌تواند برای غربی‌ها ایجاد مزاحمت کرده و به منافع ملی آمریکا آسیب برساند.

ذاکریان در پاسخ به این پرسش که چه راهکاری برای برقراری صلح می‌تواند مفید واقع شود، گفت: این موضوع همراه با فشارهای زیاد از سوی افکار عمومی منطقه و به تبع آن شماری از کشورهای منطقه متوجه آمریکا می‌شود تا تغییری در نگاه خود ایجاد کند. در زمان کلینتون و حتی پیش از آن یعنی در زمان کار‌تر تلاش‌هایی برای توافق میان اعراب و اسراییل صورت گرفت اما آنچه که مشخص است، این موضوع خواهد بود که این توافق روشن و شفاف نیست و آرامش در منطقه میسر نخواهد بود مگر اینکه دو دولت شناسایی شوند. یعنی دولت فلسطین باید در کنار اسراییل که از سوی آمریکا و بقیه به عضویت سازمان ملل درآمد، وجود داشته باشد و باید‌‌ همان وضعیت را داشته باشد در حالی که چنین مهلتی به مردم فلسطین داده نشد تا اینکه در سال ۲۰۱۲ به رغم مخالفت آمریکایی‌ها و سنگ‌اندازی شدید اسراییلی‌ها، دولت فلسطین به عنوان عضو ناظر سازمان ملل پذیرفته شد.

وی افزود: می‌توان این طور ارزیابی کرد که دولت اوباما کنترل و قدرت مهار فرآیندی که در منطقه وجود دارد را هم نسبت به فلسطین و هم نسبت به اسراییلی‌ها از دست داده است. نسبت به فلسطینی‌ها از این جهت که آمریکایی‌ها کاری برای فلسطین انجام ندادند و خود فلسطینی‌ها پیش‌گام شدند و تقاضای عضویت دادند و با حمایت بقیه دولت‌ها در ‌‌نهایت عضو ناظر سازمان ملل شد. از منظر اسراییل هم آمریکایی‌ها آن مهار را از دست دادند و اسراییلی‌ها تن به خواسته‌های آمریکا در مورد مذاکره نداده و شهرک‌سازی را ادامه دادند. لذا تلاش اخیر اوباما را از این نظر می‌توان بررسی کرد که این آخرین تلاش‌های دولت وی است تا بتواند چنین موضوعی را که سالیان سال در برنامه سیاست خارجی آمریکا مسکوت مانده بود، به نتیجه برساند و این توافق و آتش‌بس دائمی را به وجود آورد.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به سخنرانی اخیر نتانیاهو در کنگره بیان کرد: اختلاف سلیقه میان آمریکا و اسراییل وجود دارد و نه تنش یا تضاد. اسراییل متحد آمریکا است و آمریکا هم متحد اسراییل. به گونه‌ای که کمک‌های نظامی و مالی عمده‌ای توسط آمریکا به اسراییل ارائه می‌شود و این‌ها کمک‌های قابل توجهی است. به عنوان مثال گنبد آهنین اسراییل با پول و تکنولوژی آمریکا ساخته شد بنابراین اختلاف سلیقه میان این دو وجود دارد و نه تعارض یا دشمنی که اوج این اختلاف سلیقه در جریان سفر نتانیاهو به آمریکا دیده شد به طوری‌که دولت آمریکا از نتانیاهو دعوتی به عمل نیاورده بود و اساساَ وزارت خارجه آمریکا علاقمند به این سفر نبود بلکه این سفر با دعوت عده‌ای از نمایندگان کنگره صورت گرفت که اساس این سفر و سخنرانی نتانیاهو مورد انتقاد دستگاه اجرایی آمریکا یعنی دولت اوباما قرار گرفت.

وی در پایان با بیان این‌که اینکه چنین برنامه‌هایی توسط اوباما به منظور وادار کردن اسراییل برای مذاکرات صلح با فلسطین و عدم تحمیل شرایط سخت بر دولت فلسطین همچون پرداخت نکردن مالیات‌ها و پول‌های دولت فلسطین تا چه حد تاثیر گذار است، گفت که همگی به سیاست کلان آمریکا که بیانگر تلاش برای ایجاد آشتی و صلح میان طرفین است، بستگی دارد لذا این سخنرانی را به صورت مستقیم، موثر بر موضع‌گیری اوباما نمی‌دانم.