کد خبر: ۲۶۶۷۱
تاریخ انتشار: ۱۴ ارديبهشت ۱۳۹۴ - ۱۵:۰۰

«دیپلماسی عمومی» و ظرافت های آن

در فضای تعاملی روابط ایران با جهان، دیپلماسی عمومی ابزاری برای پیشبرد سیاست خارجی و دستیابی به منافع ملی به شمار می رود؛ ابزاری که کاربرد آن نیازمند ظرافت و هماهنگی دستگاه های گوناگون حاکمیتی کشور است.
در فضای تعاملی روابط ایران با جهان، دیپلماسی عمومی ابزاری برای پیشبرد سیاست خارجی و دستیابی به منافع ملی به شمار می رود؛ ابزاری که کاربرد آن نیازمند ظرافت و هماهنگی دستگاه های گوناگون حاکمیتی کشور است.

واقعیتِ انکار ناپذیر این است که پس از امضای توافق فراگیر (جامع) هسته یی میان ایران و قدرت های بین المللی شاهد گشایش های عظیمی در روابط گوناگون کشورمان با جهان خارج خواهیم بود. افکار عمومی، به ویژه در کشورهای غربی که سال ها مخاطب فرایند ایران هراسی بوده است، پس از توافق احتمالی به دنبال بازشناسی ایرانیان و نیز تمدن، فرهنگ، ویژگی ها و ظرفیت های ایران خواهد بود.

در چنین فضایی اهمیت استفاده از دیپلماسی عمومی برای تاثیرگذاری بهینه بر افکارعمومی و به دنبال آن رویکرد کشورها در جهت هموارسازی مسیر کسب منافع و اهداف ملی بیش از پیش نمایان می شود. یکی از تعریف های ارایه شده از این گونه ی دیپلماسی که برخی از آن با عنوان «دیپلماسی نرم» هم یاد می کنند ناظر بر تلاش های یک دولت برای اطلاع رسانی، ایجاد درک متقابل و نیز تاثیر بر افکار عمومی ملت های دیگر است. این تلاش ها طیف گسترده یی از اقدام ها را در بر می گیرد که شامل مبادله های علمی، فرهنگی و ورزشی، بکارگیری رسانه های رادیویی، تلویزیونی و اینترنتی و همچنین بهره برداری از کتاب ها و نشریه ها است. 

دیپلماسی عمومی را می توان موضوعی میان رشته یی و برگرفته از حوزه هایی همچون روابط بین الملل، ارتباطات و روابط عمومی به حساب آورد. به باور برخی تحلیلگران، این گونه از دیپلماسی همان است که «جوزف نای» نظریه پرداز برجسته ی علوم سیاسی و روابط بین الملل آن را «قدرت نرم» می نامد. از دیدگاه وی، قدرت نرم، توانایی اثرگذاری بر دیگران برای بدست آوردن پیامد مطلوب توصیف می شود و مهمترین راه برای کسب قدرت، جذب دیگران به شیوه هایی غیررسمی است زیرا دستاوردهای این شیوه بسیار ماندگارتر و تاثیرگذارتر از سیاست «چماق و هویج» خواهد بود.

وزارت امور خارجه ی آمریکا در دهه های پایانی سده ی گذشته و پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، دیپلماسی عمومی را به عنوان برنامه هایی با حمایت دولت ها با هدف اطلاع رسانی یا تاثیرگذاری بر افکار عمومی دیگر کشورها مورد شناسایی قرار داد و به کار برد؛ برنامه هایی که ابزار اصلی آن انتشار متن، تصاویر، مبادله های فرهنگی و رسانه های عمومی است.

به این ترتیب، گذشته از دیدارهای سیاسی و دیپلماتیک، موضع گیری ها و نیز توافق های رسمی، رده های گوناگون مدیریتی کشورها از روش های نرم برای پیشبرد منافع ملی بهره می برند. مجریان سیاست خارجی کشور ما نیز به نوبه ی خود در کنار کاربرد دیپلماسی رسمی، از مزیت های دیپلماسی عمومی غافل نبوده اند. البته این گونه از دیپلماسی دارای ظرافت ها و الزام های خاصی است که تنها به حوزه ی کارکردی نهادی چون وزارت امور خارجه باز نمی گردد و از همین رو پیشبرد آن شرایط ویژه یی را می طلبد.

روی سخن این یادداشت به ماجرای دعوت از «رونی کلمن» قهرمان هشت دوره ی رقابت های بدنسازی سنگین وزن جهان بر می گردد. هدف اصلی نوشتار حاضر تایید یا رد این اقدام نیست اما باید گفت تلاش در زمینه ی پیشبرد دیپلماسی نرم و دعوت از چهره های سرشناس علمی، فرهنگی، هنری و ورزشی با رعایت شرایط قانونی، عرفی، سیاسی و ... کشور اقدامی کارآمد و تاثیرگذار است.

انتشار اخبار دیدارهایی از این دست می تواند تاثیر ملموسی بر افکار عمومی جهان داشته باشد و تا حد زیادی انگاره های ناصحیح رسوب کرده بر این افکار را بزداید. این همان شیوه یی است که کشورهای کوچک حاشیه ی خلیج فارس در چند سال گذشته به شدت بر آن تمرکز کرده اند تا چهره ی مطلوب و حتی در پاره یی موارد دستکاری شده از خود نشان دهند. این کشورها با برگزاری رقابت های بزرگ ورزشی، جشنواره ها و نمایشگاه های گوناگون بین المللی که برای مخاطبان جهانی دارای جذابیت است، تلاش کرده اند از خود چهره یی متفاوت به مردم جهان عرضه کنند. بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای یاد شده در کنار بهره گیری از مزیت های اصلی دیپلماسی عمومی، به عنوان یکی از دستاوردهای فرعی به صنعت گردشگری خود نیز رونق می بخشند.

متاسفانه ناتوانی در مدیریت و برنامه ریزی کارآمد سفر یک فرد شناخته شده باعث شد چند سمینار و کارگاه آموزشی که قرار بود این ورزشکار حرفه یی در کشورمان برگزار کند، لغو شود. همچنین انجام گرفتن برخی اقدام های نادرست باعث شد وی با نارضایتی کشورمان را ترک کند.

در این چارچوب بر این نکته باید تاکید کرد که می توانستیم به جای اجازه ندادن برای خروج از هتل، برگزار نکردن جلسه های آموزشی و تبلیغی، ندادن دستمزد وعده داده شده و ... به این ورزشکار حرفه یی، وی را به تبلیغگری تاثیرگذار برای کشورمان تبدیل کنیم.

نبود مدیریت دقیق برای برنامه ریزی هایی از این دست، پرشمار بودن مرکزهای تصمیم گیری، وجود خط قرمزهای گوناگون و تعریف نشده، هیاهوی شماری از رسانه ها با اهداف خاص و بزرگنمایی در مورد دستمزد و رویکرد سیاسی میهمان، نگاه اقتصادی صرف به چنین سفرهایی، اظهارنظرهای جهت دار در قالب تحلیل کارشناسانه، نبود تحمل و نداشتن روحیه ی آسان گیرانه و بسیاری دلایل دیگر باعث شد تا این فرصت از دست برود.

بدون شک حضور این ورزشکار آمریکایی، تنها فرصت معرفی جامعه و کشورمان به جهانیان نیست و در آینده نیز از این دست سفرها به وقوع می پیوندد. هنوز تعداد زیادی از افراد مهم، سرشناس و محبوب جهان هستند که آرزوی سفر به ایران را دارند. نکته اینجا است که نباید در این مورد غفلت کرد و فرصت های رسانه یی، علمی، فرهنگی و ورزشی را که ابزار دیپلماسی عمومی محسوب می شوند، از دست داد.

از آنجا که در آینده ی نزدیک و بعد از امضای توافق فراگیر(جامع) هسته یی میان ایران و قدرت های جهانی، این گونه فرصت ها برای مبادله های غیرسیاسی با کشورهای جهان بسیار بیشتر و بزرگ تر به وقوع می پیوندد، توجه به چند نکته در این چارچوب دارای اهمیت فراوان است.

در این پیوند، درک اهمیت دیپلماسی نرم و روش های موفقیت در آن از نخستین و مهمترین مسایلی است که مجریان چنین سفرهایی باید به آن توجه داشته باشند. همچنین برای مدیریت صحیح و برنامه ریزی مناسب این سفرها ضروری است نهادی خاص مسوولیت هدایت، پیشبرد و اجرای این برنامه ها را برعهده گیرد. در این شرایط است که هیچ فرد یا نهادی نمی تواند به سوء استفاده یا مانع تراشی در برابر این برنامه ها بپردازد.

در صورت استفاده ی بجا از ابزار دیپلماسی عمومی، چنین سفرهایی می تواند اثر مثبت، عمیق و کم هزینه یی را بر افکار عمومی مردم جهان داشته باشد و با ترمیم چهره ی وارونه به نمایش درآمده ی گذشته، بر نفوذ ایران در افکار عمومی جهانیان به ویژه در غرب بیافزاید.
*ایرنا
نظر شما
قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.
* کد کپچا:
captcha

کد بلوم امروز ۲ آذر و ۳ آذر ؛ تمام تسک های یوتیوب

برد تاریخی تیم فوتبال بانوان پرسپولیس

علم الهدی بالاخره پس از ۳ سال دولت رئیسی نگران گرانی ها شد: نکند توطئه باشد؛ نکند کار نفوذی ها باشد

واکنش عضو دفتر رهبری به نقل قول معاون پزشکیان درمورد نظر رهبری درباره قانون تابعیت

موشک هایپرسونیک اورشینک روسیه با ظرفیت ۲۰۰ بمب هیروشیما

تغییر چهره بازیگر «عشق ممنوع» و «فاطماگل» 14 سال بعد 14 سال در 40 سالگی (عکس)

کد کتز امروز ۲ آذر و ۳ آذر: جواب تسک های جدید یوتیوب

تسلیت خاتمی برای درگذشت وزیر دولتش

کارنامه استقلال، پرسپولیس و سپاهان در جام حذفی فوتبال ایران (جدول)

تخت‌روانچی: ایران و عربستان به دنبال برقراری صلح در منطقه هستند

امام جمعه شهر تاکستان خداحافظی کرد

رونمایی نرگس محمدی بازیگر نقش «ستایش» از تیپ و استایل پاییزی اش(عکس)

گربه ماهیِ رزه دار درحالِ صحرانوردی در جستجوی آب! (ویدئو)

تفاوت نجومی قیمت خودرو در ایران با امارات +جدول قیمت

هر رتبه در سال ۱۴۰۳، چقدر به حقوق معلمان و بازنشستگان اضافه خواهد کرد؟

تغییر چهره بازیگر «عشق ممنوع» و «فاطماگل» 14 سال بعد 14 سال در 40 سالگی (عکس)

گربه ماهیِ رزه دار درحالِ صحرانوردی در جستجوی آب! (ویدئو)

خلاصه بازی پرسپولیس 3 - مس سونگون 0 (فیلم) - 1 آذر

آهنگ نگرانتم ، میثم ابراهیمی (موزیک ویدئو) + متن شعر ترانه

خلاصه بازی ایران 3 - قرقیزستان 2 ؛ گل های طارمی، حردانی و آزمون (فیلم)

گوسفند عاشق نوشیدن چای را ببینید! (ویدئو)

ماهی روز قیامت برای دومین بار دیده شد (عکس)

آهنگ ای دریغا - محسن چاوشی (موزیک ویدئو)

خاطره خنده دار مونا کرمی در شام ایرانی از تبلیغات ماهواره‌ای (ویدئو)

حمله یک قلاده خرس به خودروها در جاده چالوس (ویدئو)

مداحی دهه فاطمیه عبدالرضا هلالی؛ ناحلة الجسم یعنی؟! (ویدئو)

خلاصه بازی رئال سوسیداد ۱-۰ بارسلونا (ویدئو)

خلاصه بازی چلسی 1- 1 آرسنال (ویدئو)

خلاصه بازی و گلهای رئال مادرید 4 - 0 اوساسونا (ویدئو)

مسابقه امیر علی اکبری، فایتر ایرانی مقابل مارکوس آلمِیدا، اسطوره برزیلی در MMA (ویدئو)

خلاصه بازی منچستر یونایتد 2 - 0 پائوک (ویدئو)

خلاصه بازی و گل های بارسلونا ۵ - ستاره سرخ بلگراد ۲ (ویدئو)

تصویری از شیخ نعیم قاسم، دبیرکل جدید حزب الله لبنان در حرم امام رضا (عکس)

خلاصه بازی رئال مادرید ۰ - بارسلونا ۴ (ویدئو) / طوفان در لالیگا

تیپ پائیزی و چهره شاد شبنم قربانی در 35 سالگی (عکس)

تصاویر پربازدید از بازیگر زن ترک و حجابش در ایران (عکس)

استقبال دختران روس از پزشکیان (عکس)

تصویر شگفت انگیز از فرود هواپیما در بیروت در میانه آتش حملات اسرائیل (عکس)

تغییر چهره آناهیتا درگاهی پس از جدایی (عکس)

حزب الله با پهپاد خانه نتانیاهو را هدف قرار داد (+عکس و ویدئو)

دوقلوهای جدید جایگزین سارا و نیکا در پایتخت شدند (عکس)

بنر اعتراضی جالب هواداران استقلال جلوی درب دفتر هلدینگ (عکس)

قاب بامزه و خوش آب و رنگ از بهنوش طباطبایی (عکس)

تغییر چهره قابل توجه پریناز ایزدیار در 38 سالگی (عکس)

تصویر پربیننده از زنان آتش نشان در تهران (عکس)

تیپ جالب المیرا دهقانی در پشت صحنه یک نمایش (عکس)

استایل و آرایش متفاوت هدی زین العابدین وایرال شد (عکس)

چهره جذاب بهنوش طباطبایی در ۴۳ سالگی (عکس)

واکنش پسر ناصرملک مطیعی به حمله کیهان؛ «دل تاریکتان پر از کینه است» (عکس)

فیگورهای زیبای انفرادی هادی چوپان در فینال مسترالمپیا ۲۰۲۴ (گزارش تصویری)

عینک عجیب و ۲۱۰ میلیون تومانی علی صادقی در جوکر سوژه شد (عکس)

لوگوی عجیب روی لباس پیشکسوت جنجالی؛ هم استقلال هم پرسپولیس ! (عکس)

تصاویر مسابقه مقدماتی هادی چوپان در مستر المپیا ۲۰۲۴ و نتیجه آن (عکس)

تصویر جذاب سحر دولتشاهی در روز تولدش (عکس)

رونمایی شهرزاد کمال‌زاده از استایل جذاب و جدیدش (عکس)

شوک به استقلال: ستاره با هواداران خداحافظی کرد (تصویر)

حذف تصویر رئیسی از اتاق وزیر خبرساز شد (عکس)

عاشقانه حدیثه تهرانی برای همسرش (عکس)

استایل متفاوت لیلا بلوکات در پشت صحنه تئاتر (عکس)

تیپ و چهره تازه ندا قاسمی، «شیرین سریال نون خ» (عکس)

سلفی بدون آرایش نجمه جودکی، مجری سابق صداوسیما (عکس)

تیپ و چهره متفاوت المیرا دهقانی روی صحنه تئاتر (تصاویر)

تیپ و چهره پاییزی نازنین بیاتی در ۳۴ سالگی (عکس)

شادی عجیب ایلان ماسک در سخنرانی ترامپ (عکس)

شکایت استقلال از اکرم عفیف به خاطر این خوشحالی (عکس)

عراقچی وارد فرودگاه دمشق شد (عکس)

زندگی خصوصی، عکس‌های شخصی و بیوگرافی ساناز سعیدی (تصاویر)

حضور فرزندان رهبر انقلاب در دفتر حزب الله لبنان (عکس)

عذرخواهی کاپیتان استقلال از هواداران و پیام به نکونام (تصویر)

واکنش رامین رضاییان به جدایی جواد نکونام از استقلال (تصویر)

عکس: رقص عاشقانه عروس و داماد فلسطینی زیر موشک های ایرانی

پوشش دختران شادی کننده در پی حمله موشکی ایران به اسرائیل (عکس)

وقتی آهنگ عروسی پس از مشاهده موشک های ایران بر فراز اسرائیل تغییر می کند! (ویدئو)

عکس یادگاری اهالی رام الله با موشک های ایران (تصاویر)

آثار حمله موشکی ایران به تل آویو (عکس)

این خانم مجری سوری هدف حمله هوایی اسرائیل قرار گرفت (عکس)

گیتی قاسمی و مریم مومن در یک اکران مردمی (عکس)

ادعای ترور ماهر الاسد برادر بشار اسد + تصویر

حضور سردار قاانی در دفتر حزب الله تهران (عکس)

استایل سحر دولتشاهی در فرش قرمز فستیوال روسیه (عکس)

این جنگنده عامل ترور سیدحسن نصرالله بود +عکس

لحظه طلاق پرویز یاحقی و حمیرا (تصاویر)

مهدی کوشکی بازیگر و همسرش با لباس لری (عکس)

تیپ و چهره متفاوت ریما رامین فر، «هما» سریال پایتخت با همسر و پسرش در ایتالیا / عکس

ارتش اسرائیل تصاویر حمله به مقر حزب الله لبنان را منتشر کرد (ویدئو)

بیلبورد شهری در تهران در واکنش به اقدام به ترور سیدحسن نصرالله (عکس)

تغییر چهره رعنا آزادی ور «سمیرا» سریال زخم کاری در 41 سالگی (عکس)

استایل جدید ریما رامین فر در کنسرت محسن ابراهیم زاده (عکس)

استوری سوزناک محسن چاووشی برای کارگران معدن طبس ۳۰ میلیونی شد (ویدئو)

تصویر هنری المیرا دهقانی بازیگر گرگ و میش (عکس)

پرطرفدارترین