سايه توافق بر سر‌انتخابات مجلس

آرمان - فائزه عباسي: «هميشه پاي مذاكرات در ميان است»؛ اين روزها هر مساله‌اي كه مطرح مي‌شود يك سر آن به مذاكرات هسته‌اي ختم مي‌شود، از مسائل اقتصادي گرفته تا موضوعات سياسي همه و همه به سرنوشت اختلافات ايران و 1+5 گره خورده است؛ شايد تا حدودي قابل درك باشد چرا كه حل مساله هسته‌اي علاوه بر يك مطالبه ملي به يك كلافگي نيز تبديل شده و همه مي‌خواهند به نوعي اين موضوع براي هميشه از ميان برداشته شود؛ حتي برخي اقشار جامعه معتقدند اگر قرار است توافقي در كار نباشد يك بار براي هميشه گفته شود توافقي نيست تا برنامه روي عدم توافق تنظيم شود و البته در ميان مسئولان و شخصيت‌هاي سياسي نيز اظهارنظر درباره مذاكرات كم نيست. بنابراين به طور حتم نتيجه مذاكرات در معادلات سياسي آينده بسيار تاثيرگذار خواهد بود و در ميان اين معادلات، مجهول انتخابات از همه مهم‌تر است. انتخاباتي كه قرار است اسفند ماه94 تكليف دهمين مجلس و خرداد 96 تكليف كرسي رياست‌جمهوري را مشخص كند.

توافق و عدم توافق

«چرخ سانتريفيوژ بچرخد، چرخ زندگي مردم هم بايد بچرخد.» اين يكي از مهم‌ترين شعارهاي انتخاباتي بود كه حسن روحاني در بحبوحه انتخابات92 عنوان كرد و توانست نظر اقشار بسیاری را كه به لحاظ اقتصادي در تنگنا بودند و همچنين بنگاه‌هاي اقتصادي كه به دليل تحريم‌ها با محدوديت كار يا ورشكستگي روبه‌رو شده بودند را جلب كند. مساله ديگر تاكيد بر تعامل با دنيا بود زیرا طي عملكرد دولت‌های نهم و دهم به روابط بين‌الملل ايران و ديگر كشورها آسيب جدي وارد شده بود. از اين رو حركت در مسير ترميم سياست خارجي به يك مطالبه و به مهم‌ترين زمين بازي تبديل شد و قطعا مذاكراتي كه مهم‌ترين شعارهاي انتخاباتي برخاسته از آن بود نمي‌تواند بي‌تاثير در آينده باشد. در واقع شرايط بعد از توافق نهايي با شرايط بعد از شكست مذاكرات نمي‌تواند براي بازيگران سياسي به ويژه در صحنه انتخابات مجلس برابر باشد چرا كه در صورت شكست مذاكرات مخالفان و رقيبان دولت از اين فضا براي تخريب و تضعيف بهره‌برداري خواهند كرد مانند زماني كه مذاكرات با تمديد مواجه مي‌شود. از سوي ديگر در صورت موفقيت مذاكرات و امضاي توافق نهايي كه متعاقبا با لغو تحريم‌ها همراه خواهد بود فضاي سياسي به نفع روحاني و حاميان دولت خواهد چرخيد چراكه حسن روحاني توانسته است مهم‌ترين وعده انتخاباتي خود يعني حل مساله پرونده هسته‌اي را به سرانجام برساند در چنين شرايطي است كه باور اكثريت بر اين محور قرار خواهد گرفت كه اگر مجلس نيز با دولت همسوتر باشد دولت يازدهم دست بازتري براي پيشبرد برنامه‌هاي خود خواهد داشت.

رقابت تك قطبي

اين موضوع كه در فضاي سياسي امروز جامعه مذاكرات هسته‌اي نقش فراواني ايفا مي‌كند و با انتخابات آتي يك رابطه مستقيم دارد مساله‌اي غير قابل انكار اما طبيعي است كه در اين ميان برداشت افراد متفاوت باشد يعني برخي اين تاثير‌گذاري را محض تصور كنند و برخي ديگر آن را نسبي بدانند. حجت‌الاسلام اشرفي اصفهاني از جمله اشخاصي است كه به نظر مي‌رسد به يك نوع تاثير‌گذاري محض اعتقاد دارد چرا كه او در يك اظهارنظر بيان داشته است: اينكه بخواهيم از اكنون فضاي انتخاباتي و قطب‌بندي‌هاي سياسي انتخابات آتي را پيش‌بيني كنيم خيلي زود است چرا كه بايد ديد اوضاع و احوال در چه جهتي پيش خواهد رفت. وي در عين حال تاكيد كرد: اگر دولت روحاني در اين مذاكرات (مذاكرات ايران با 1+5) موفق و اهداف جمهوري اسلامي ايران حاصل شود مطمئناً فضا و قطب‌بندي سياسي در انتخابات آتي تك قطبي خواهد بود. وی در توضيح اظهارات خود تاکید کرده است: اگر مذاكرات به نتيجه برسد آنهايي به مجلس دهم راه خواهند يافت كه سمت و سوي دولت يازدهم دارند اما اگر خدايي ناخواسته مذاكرات به جاي مطلوبي نرسد آن زمان معلوم نيست فضاي انتخاباتي چند دسته خواهد شد. البته نكته اساسي اين است كه در صورت تحقق توافق نهايي گروه مخالف كاملا عقب نشيني نخواهد كرد كما اينكه درباره توافقنامه ژنو و بيانيه لوزان اين اقدام صورت نگرفت به عبارت ديگر حتي اگر توافقي حاصل شود مخالفين و منتقدين طبق سابقه‌اي كه دارند توافق را زير سوال خواهند برد و از حربه تخريب توافق براي حفظ جايگاه استفاده خواهند كرد.

انتخابات وراي توافق است

حمیدرضا ترقی با بیان اینکه به هر صورت دولت يازدهم وارث سرمايه‌های دولت‌های نهم و دهم است و اگر سهم دولت گذشته در ساخت سانتريفيوژها نبود اين مذاكرات نيز شكل نمي‌گرفت، می‌گوید: بنابراين ماحصل مذاكرات چه به توافق بينجامد چه خير، محصول تلاش اين دولت و دولت‌هاي گذشته و صبر و تحمل مردم و تلاش‌های مسئولان است بنابراين بايد ديد چه جرياني قرار است از آن استفاه كند. از آنجايي كه زمان مذاكرات طولاني شده است از آن خاصيت حساسيت برانگيز بودن توافق كاسته شده و اين مساله حكايت از آن دارد كه جامعه خود را با شرايط امروز يعني نه شكست و نه امضا وفق داده‌اند بنابراين تاثير آنچناني هم نمي‌توان براي دولت تصور كرد. وی می‌افزاید: لذا به نظر نمي‌رسد اگر گروهي قصد استفاده از مذاكرات داشته باشد خيلي بتواند از اين نمد كلاهي براي خود ببافد. بنابراين اينكه گفته مي‌شود بعد از توافق شرايط تك قطبي به وجود خواهد آمد به نظر چندان صحيح نيست چرا كه مولفه‌هاي تاثيرگذار در انتخابات وراي موضوع هسته‌اي هستند و به هيچ‌وجه موجب فضای تك قطبي نخواهد شد.

حتما تاثيرگذار است

داريوش قنبري اما اعتقاد دارد: قطعا و يقينا توافق هسته‌اي بر انتخابات مجلس دهم تاثيرگذار خواهد بود و شايد تلاش برخي گروه‌ها براي سنگ اندازي بر سر راه توافق را بتوان از اين منظر بررسي كرد چرا كه آنها نيز مي‌دانند در صورت انجام توافق شايد اميدي كه قبلا براي راهيابي به مجلس داشته‌اند ديگر وجود نداشته باشد. بر اين اساس اين توافق مي‌تواند همسويان با دولت را بيشتر صاحب كرسي در مجلس كند البته اين سخن به معناي آن نيست كه دولت قصد دارد از اين مذاكرات به نفع خود بهره‌برداري كند اما طبيعي است كه جامعه توافق نهايي را محصول دولت يازدهم بدانند و اين احساس رضايت از رويكرد دولت موجب شود تا در انتخابات 94 همفكران روحاني به مجلس راه پيدا كنند وی می‌افزاید: بر اين اساس شكست يا پيروزي توافق بر انتخابات تاثير خواهد داشت اما فضاي تك قطبي ايجاد نخواهد شد به عبارت ديگر حتي اگر مذاكرات به شكست بينجامد موجب نخواهد شد كه دولت و حاميان دولت دست از رقابت بردارند يا همه راي اين طيف متوجه مذاكرات و نتيجه آن باشد، از سوي ديگر اگر توافق به سرانجام برسد رقيبان و حتي مخالفان سرسخت روحاني نيز ترك ميدان نخواهند كرد و قطعا تلاش مي‌كنند تا آرايي را به سبد خود جذب نمايند بنابراين توافق يا عدم توافق تك‌قطبي شدن را در پي ندارد هرچند مي‌تواند تاثير بسزايي در انتخابات داشته باشد.

گزارش خطا