رسیدگی به جنایات داعش نزد دیوان بین‌المللی کیفری

نشست علمی «‌امکان سنجی حقوقی بین‌المللی طرح موضوع رسیدگی به جنایات داعش نزد دیوان بین‌المللی کیفری » با حضور اساتید و حقوقدانان در کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران برگزار شد.

به گزارش ایسنا، در این نشست علمی حسین آقایی جنت مکان عضو هیأت علمی گروه حقوق دانشگاه شهید چمران اهواز درباره این موضوع که آیا اعمال گروه داعش با جرایم مذکور در اساسنامه دیوان بین‌المللی کیفری قابل انطباق است؟ گفت: ماهیت تروریستی اقدامات گروه داعش زمان بسیاری است که از طریق اسناد رسمی ثابت شده و سازمان ملل چهار قطعنامه علیه گروه داعش صادر کرده که در تمام آن‌ها ماهیت اقدامات داعش را تروریستی دانسته است.

وی ادامه داد: تطبیق اقدامات گروه داعش با جرایم مذکور در اساسنامه دیوان بین‌المللی کیفری بسیار دشوار است؛ چراکه ما در صحنه جرم حضور نداریم و گزارش ضابطان را در دست نداریم؛ بنابراین انطباق اقدامات این گروه با جرایم مذکور در اساسنامه دیوان بین‌المللی کیفری بسیار سخت است.

وی با بیان این‌که «اقدامات داعش مربوط به حقوق کیفری اختصاصی بین‌المللی است» گفت:‌ اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی ( ICC) به چهار جزء‌اعم از جنایات نسل کشی،‌جنایت علیه بشریت،‌جنایت جنگی و جنایت تجاوز پرداخته که در مورد جنایت تجاوز باید بگویم که این جنایت با اقدامات گروه داعش قابل انطباق نیست؛ زیرا تجاوز تعریفی دارد که عبارت است از ظلم یک دولت علیه دولت دیگر که داعش دولت محسوب نمی‌شود.

این عضو هیأت علمی گروه حقوق دانشگاه شهید چمران اهواز با تاکید بر این‌که «تعیین دقیق حقوقی جنایات داعش مستلزم ادله قانونی و علمی است» ، ادامه داد: ادله اثبات دعوا در مورد اقدامات داعش شامل دو دسته اعم از گزارشات رسمی مراجع رسمی مانند سازمان ملل و گزارشات غیررسمی است که درسطح جهان وجود دارد.

وی افزود:‌ گزارش حقوق بشر سازمان ملل ، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ،‌سازمان عفوبین‌الملل،‌دیده بان حقوق بشر ، وزارت حقوق بشر عراق و اعترافات خود گروه داعش ، اقدامات جنایتکارانه این گروه را بیان کرده است. در واقع جنایات گروه داعش آنقدر وسیع‌اند که تردیدی در مورد وقوع آن‌ها وجود ندارد.

وی درباره انطباق جنایات گروه داعش با سه جرم دیگر نسل کشی، جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی که در اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی آمده است نیز گفت:‌ جنایت نسل‌کشی در ماده 6 اساسنامه ICC آمده است که پنج مصداق دارد؛ اعم از قتل اعضای یک گروه،‌ایراد صدمه جسمی و روحی و تحمیل عمدی شرایط نامناسب زندگی بر اعضای یک گروه و ... که به نظرم این اقدامات توسط داعش انجام می‌شود؛ بنابراین اقدامات گروه داعش همان جنایت نسل کشی است که مرتکب آن شده‌اند و جنایت علیه بشریت که در ماده 7 اساسنامه بین‌المللی مانند به برده گرفتن، شکنجه،‌تجاوز جنسی و ... آمده است همان جنایات داعش است که به وقوع می‌پیوندد.

این عضو هیأت علمی گروه حقوق دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح کرد: جنایات گروه داعش مشمول اساسنامه ICCاست و این اساسنامه می‌تواند به این جنایات رسیدگی کند؛ چراکه باید یادآور شوم اقدامات تروریستی مانند استفاده از کودکان سرباز ،‌اعدام دسته جمعی و ... از جمله جرایمی است که در مورد گروه داعش بسیار شایع است.

وی یادآور شد: تمام جنایات گروه داعش در حقوق بین‌المللی بشر، حقوق بین‌المللی بشردوستانه و حقوق کیفری بین‌المللی قابل رسیدگی است.

در ادامه این نشست بهرام مستقیمی عضو هیأت علمی دانشکده حقوق دانشگاه تهران با بیان این‌که «داعش لشکر غیردولتی است که می‌تواند بر مناسبات بین‌المللی اثر بگذارد و تحولات مثبت و منفی را ایجاد کند» ،‌اظهار کرد: گروه مسلح و رژیم دوفاکتوری که خود را مانند دولت نمایش می‌دهد، گروه داعش است که تلاش می‌کند در جهت هدف سیاسی و مخالفت با دولت فعالیت داشته باشد. البته ناگفته نماند گروه داعش از دولت‌های دیگر کمک می‌گیرد و تحت نفوذ دولت‌های دیگر هستند ولی متاسفانه هیچ دولتی مسئولیت اعمال این گروه را نمی‌پذیرد، مانند اقدام تروریستی که در ترکیه رخ داد و ابهاماتی در آن وجود دارد که دولت‌ها همدیگر را متهم می‌کنند.