جشن "امردادگان" از کجا آمده است؟

جشن امردادگان را هر سال 7 مرداد ماه برای گرامیداشت منش و کُنش یکی از فروزه‌های شش گانه خِرد و دانش فرمانروا بر فرارَوَند هستی، برگزار می‌کنند.

به گزارش ایسنا، این جشن در ستایش و گرامیداشت مرداد روز 7 امُرداد در تقویم ایران باستان (سومین روز اَمرداد ماه در تقویم فعلی ایران) برگزار می شود که یکی از جشن‌های دوازده‌گانه سالیانه در روزهای هم‌نام شدن روز و ماه استامشاسپند جاودانگی امرداد، همواره در کنار اَمشاسْپَند رسایی خرداد، نگهبان آب و گیاه است. ایرانیان از هزاره‌های دور، این جشن فرخنده را برگزار کرده، ستوده و گرامی داشته‌اند.

در کتاب «جشن‌های فراموش شده ایران باستان» که بهروز بیگوند آن را گردآوری کرده، آمده است: در یادگارهای کهن ایرانی، از این روز و جشن ویژه آن، سخن بسیار گفته شده است در متن پهلوی "بُندَهِش"، هم آمده است، خویش کاری امرداد در جهان مادی که نگهبانی از گیاهان روی زمین و سرسبز و بارور نگاه داشتن آن‌هاست و نماد جاودانگی و بی‌مرگی و جوانی همیشگی به شمار می‌آید.

مسعود سعد سلمان، چکامه پرداز سده پنجم هجری می‌گوید:

روز مُرداد مُژده داد بدان/که جهان شد به طبع، باز جوان

هر یک از فروزه‌های دوازده‌گانه که جشن‌های هم نامی روز و ماه برای گرامی‌داشت آن‌ها برگزار می‌شود، گل ویژه‌ای دارد. گل ویژه امُرداد، زنبق است.

در برگ 250 برگردان فارسی آثار الباقیه ابوریحان بیرونی چنین آمده است که:

«...مردادماه که روز هفتم آن مرداد روز است و آن روز را به انگیزه پیش آمدن دو نام با هم جشن می‌گرفتند. معنای امرداد آن است که مرگ و نیستی نداشته باشد. امرداد فرشته‌ای است که به نگهداری جهان و آراستن غذاها و داروها که اصل آن از نباتات است و برکنار کردن گرسنگی و زیان و بیماری‌ها می‌باشد، کارگزاری یافته است...»

خیام در نوروزنامه می‌نویسد:

«مردادماه یعنی خاک، داد خویش بداد از بَرها و میوه‌های پخته که در وی به کمال رسد و نیز هوا در وی مانند غبار خاک باشد و این ماه میانه تابستان بود و قسمت او از آفتاب، مر برج اسد را باشد.»

خیام به اشتباه به جای نام اَمرداد از واژه مرداد استفاده کرده است. این جشن سزاوار شادمانی و نشاط بی‌مرگی، امروز به اشتباه تحت نام مردادگان، در بین مردم رایج است. زیرا مرداد به معنی نیستی و مرگ است اما وقتی حرف الف در اول آن قرار گیرد آن را نفی و به بی‌مرگی و جاودانگی،‌تغییر معنی می‌دهد. زیرا "امرتات" در زبان اوستایی و "امرداد" در زبان پهلوی، از ششمین امشاسپندان و یکی از صفات اهورا مزدا در گات‌هاست که دلالت بر بی‌مرگی و جاودانگی و زوال‌ناپذیری اهورا مزدا دارد.

این جشن را بیشتر در کنار چشمه سارها و باغ ها و مزرعه های خرم در دامن طبیعت برپا می کنند.

گزارش خطا