انتقاد از منحل شدن احزاب اصلاح‌طلب

مناظره تلويزيوني شبكه يك سيما روزگذشته با حضور محمدنبي حبيبي، دبيركل حزب موتلفه اسلامي، الياس حضرتي مديرمسوول روزنامه اعتماد، مهدي فضائلي منتقد سياسي اصولگرا، غلامعلي دهقان عضو حزب اعتدال و توسعه، محمدرضا خباز نماينده اصلاح‌طلب مجالس ششم و هشتم، عباس سليمي‌نمين منتقد سياسي اصولگرا و با موضوع بررسي «حزب‌گرايي» برگزار شد. 

به نوشته اعتماد، الياس حضرتي در اين مناظره و در موافقت با فعاليت احزاب گفت: من اينجا مي‌خواهم يك سوال اساسي را مطرح كنم مبني بر اينكه بعد از گذشت 34 سال پس از انقلاب ما هنوز اندر خم يك كوچه‌ايم و بايد به اين سوال پاسخ دهيم كه آيا حزب داريم يا نداريم. اين فعال سياسي، اين سوال را مطرح كرد كه آيا ما امروز قصد داريم با احزاب طرف شويم يا افراد؟ به نظرم تمايل ما به اين سمت است كه با اشخاص مواجه شويم تا به تشكل‌هاي برنامه‌دار و كادرساز. حضرتي با بيان اينكه نمي‌توان كشور را به اين شكل اداره كرد، افزود: در دوره اصلاحات اقداماتي در زمينه به اوج رسيدن فعاليت احزاب صورت گرفت، خانه احزاب تشكيل شد و وزارت كشور هم بودجه‌يي براي احزاب در نظر گرفت؛ اما متاسفانه در طول هشت سال گذشته ديدگاه رييس‌جمهور سابق كه معتقد بود احزاب بايد تعطيل شوند و مساجد كافي هستند، مشكلاتي پيش آورد كه در دوره جديد بايد اقداماتي در زمينه رفع آنها اجرايي كرد. محمدرضا خباز، نماينده ادوار مجلس نيز كه او هم عضويت در حزب اعتمادملي را در كارنامه سياسي خود دارد، به عنوان موافق حزب‌گرايي، به 2 خرداد 76 اشاره كرد و گفت: در آن ايام، توجه به احزاب آغاز شد و شاهد ثبت‌نام 200 حزب بوديم؛ البته هشت سال بعدي دو بار رييس‌جمهور گفت با داشتن حسينيه و بسيج، نياز به احزاب نداريم. وي اضافه كرد: امروز هم رييس‌جمهور مي‌گويد ما حزبي نداريم كه البته گفته آقاي روحاني به معناي واقعي و عملي درست است.

انتقاد از دولت فراجناحي

در ادامه مناظره آسيب‌شناسي عملكرد احزاب در ايران، عباس سليمي‌نمين به عنوان منتقد حزب‌گرايي، با انتقاد از مفهوم دولت فراجناحي كه از سوي روحاني مطرح مي‌شود، تاكيد كرد: من معناي دولت فراجناحي را متوجه نمي‌شوم؛ مگر دولت مي‌تواند موضع‌گيري نكند؟ اگر شوراي نگهبان يا نهادهاي نظامي چنين حرفي را بزنند، پذيرفته شده است چرا كه فراجناحي‌اند و موضع‌گيري نمي‌كنند. بنابراين وقتي به هاشمي و ناطق سهميه داده مي‌شود، اين ديگر فراجناحي نبوده و امتياز دادن است. وي با تاكيد بر اينكه ما بايد در اين باره از آقاي روحاني مطالبه‌يي جدي داشته باشيم كه مي‌گويد من نه اين هستم و نه آن، ادامه داد: شما بايد خود را معرفي كنيد. نمي‌توان از شفاف‌سازي فرار كرد. سليمي‌نمين به مخالفت احمدي‌نژاد با حزب‌گرايي در كشور نيز اشاره كرد و گفت: ما در عين حال شاهد بوديم كه در آخر دولت احمدي‌نژاد، يك باندي نقش حزب را بازي كرد و به كشور لطماتي وارد آورد و در حالي كه او منتقد تحزب بود اما ما در اواخر دولتش شاهد باند‌گرايي بوديم.

با حزب مخالفند رويشان نمي‌شود مطرح كنند

در ادامه، الياس حضرتي، مديرمسوول روزنامه اعتماد با بيان اينكه متاسفانه در كشور با واقعيت تلخي مواجهيم و آن اينكه عده‌يي با اصل حزب مخالفند ولي رويشان نمي‌شود مطرح كنند، گفت: ما بايد تكليف خودمان را براي يك بار هم كه شده مشخص كنيم و بگوييم آيا در حكومت و اداره كشور بالاخره شريك مي‌پذيريم يا خير؟ وي افزود: اگر هدف برخي احزاب از تشكيل شدن، رسيدن به قدرت باشد، بايد بدانيم قدرت هم مقدمه‌يي براي خدمت است، دادن مجوز به تعداد زياد احزاب مختلف درست نيست، بايد بدانيم كلا در كشور ما پنج يا شش نوع تفكر وجود دارد . مهدي فضائلي نيز در ادامه با اشاره به اينكه بعضي دوستان به گونه‌يي صحبت مي‌كنند كه گويي قبل از سال 84 همه‌چيز ساخته شده بود و هيچ مشكلي وجود نداشت، ادامه داد: اين مانند اين است كه ما بگوييم اقتصاد در آن موقع هيچ مشكلي نداشت. مردم در رفاه كامل بودند و جريان‌هاي سياسي در نشاط كامل بودند و آن همزماني كه شعار توسعه سياسي سر داده مي‌شد.

تعطيل‌كردن‌هاي ما مثل مجوزهايمان الكي است

در ادامه، محمدنبي حبيبي با اشاره به برخي بحث‌هايي كه درباره بحث حزب موتلفه مطرح شد، گفت: اين حزب اساسنامه و مرامنامه مستقل دارد و هر سه سال يكبار كنگره‌يي براي آن تشكيل مي‌شود. شوراي مركزي با حضور 30 نفر از اعضا تشكيل و دبيركل نيز با راي 20 نفر تعيين مي‌شود. اين‌گونه نيست كه كركره حزب موتلفه هر روز بالا برود و ما در انتخابات فعال شويم. برنامه حزب موتلفه روزانه است و كارگروه‌هاي مختلف اقتصادي و سياسي در حال فعاليت هستند. در ادامه مناظره، الياس حضرتي با اشاره به اينكه برخي افراد كه به سمت احزاب مي‌روند ديگر جرات نمي‌كنند اين مساله را بازگو كنند، گفت: بايد آزادي بيان داشته باشيم و نمي‌شود با تنگ‌نظري و خط‌قرمز‌هاي سليقه‌يي بخواهيم حزب تشكيل دهيم. وي افزود: ما نمي‌توانيم بگوييم حزب باشد اما رسانه نداشته باشد. از آن طرف خيلي‌ها علاقه‌مندند حزب رسمي و شناسنامه‌دار وجود نداشته باشد و از احزاب به صورت باندي و فصلي سوءاستفاده كنند و به كسي هم پاسخگو نباشند. اين فعال سياسي ادامه داد: ‌در كشور ما احزاب قدرتمندي آمدند كه نمونه آن حزب موتلفه است، البته از اينها هم با تنگ‌نظري‌هايي، قدرت مانور گرفته شده است. حزب مشاركت يك حزب جدي بود و دبيركل حزب آن بايد در كنار آقاي حبيبي مي‌نشست و صحبت مي‌كرد. حضرتي گفت: متاسفانه به دلايل سليقه‌يي و واهي و بدون آنكه دادگاهي تشكيل شود، اين حزب منحل شد. همان‌طور كه مجوزهاي ما الكي مي‌شود، تعطيل‌كردن‌هاي ما هم الكي است. با اين شكل نمي‌شود كار كرد. وي خطاب به فضايلي گفت: آقاي فضايلي! احزاب مضراتي دارند. چرا كه ما آنقدر احزابي را ديديم كه آنها را وابسته نشان داده‌ايم و هر كس مي‌خواهد به سمت حزب برود بايد با ترس و لرز اين كار را كند چرا كه ممكن است در جايي مسووليت به عهده بگيرد و ممكن است از وي در اين باره سوال كنند.

طعنه سه هزار ميلياردي

در ادامه اين مناظره، محمدرضا خباز در پاسخ به مباحث مطرح شده از سوي عباس سليمي‌نمين درباره عدم ارائه تعريف درستي درباره اعتدال از سوي حسن روحاني گفت: در گذشته اگر از مجموعه اصولگرايي مي‌پرسيدند كه اصولگرايي به چه معنايي است، هر كسي از نگاه خود اصولگرايي را تعريف مي‌كرد كه البته اصلاح‌طلبي هم به اين صورت بود. به همين دليل آقاي روحاني براي پيش نيامدن چنين مشكلاتي مجموعه‌يي را تعيين كردند تا معناي اين تعاريف را مشخص كنند. پس از اين سخنان محمدنبي حبيبي ديگر فعال سياسي حاضر در مناظره يادآور شد: در ذهنم سابقه خوبي از فراجناحي نيست. دبيركل حزب موتلفه اسلامي در واكنش به سخنان محمدرضا خباز اظهار داشت: ايشان گفتند نه اصولگرايي و نه اصلاح‌طلبي تعريف نشده‌اند، اگر اصلاحات تعريف ندارد خود آقاي خباز بايد پاسخ دهد اما اصولگرايي تعريف دارد. حبيبي به تشريح ويژگي‌هاي اصولگرايي پرداخت و اعتقاد به اسلام، انقلاب و ولايت فقيه را از جمله اين ويژگي‌ها برشمرد. خباز در واكنش به اين بخش از سخنان حبيبي گفت: مواردي كه شما بيان كرديد، شامل همه ملت ايران مي‌شود و 70 ميليون ايراني به آن معتقدند. محمدنبي حبيبي پس از بيان جمله مذكور از سوي خباز اظهار داشت: آنهايي كه فتنه را به راه انداختند به اين اصول معتقد نبودند. محمدرضا خباز در پاسخ به اظهارات حبيبي گفت: آيا كسي كه سه هزار ميليارد بالا كشيده، اصولگرا بود يا اصلاح‌طلب؟ اين اتفاق كه در دولت قبلي افتاد و آنها از چارچوب اصولگرايي استفاده كردند اما ما آنها را اصولگرا نمي‌دانيم. وي اضافه كرد: منظور من از عدم وجود تعريف براي اصولگرايي اين است كه تعريف مصوب كه همه اصولگرايان پاي آن مهر زده باشند، وجود ندارد. خباز در ادامه در بيان تعريفي از اصلاح‌طلبي گفت: اصلاح‌طلب به كسي گفته مي‌شود كه ضمن وجود ويژگي‌هاي يك اصولگرا در دفاع از حقوق مردم و رعايت فصل 3 قانون اساسي كه مغفول مانده ادعاهايي دارد. اين فعال اصلاح‌طلب اضافه كرد: اصلاح‌طلبي به دنبال احياي آزادي مردم است و اين را دنبال مي‌كند كه بي‌جهت براي مردم پرونده درست نشود.

هاشمي ميانه‌رو بود يا نه؟

در ادامه اين مناظره و پس از آنكه الياس حضرتي از آيت‌الله هاشمي به عنوان يك شخصيت ميانه‌رو كه هميشه در بين چپ و راست و اصلاح‌طلب و اصولگرا قرار داشته ياد كرد، عباس سليمي‌نمين گفت: برخي از بار مثبت تعابير استفاده مي‌كنند كه اين درست نيست؛ به طور مثال ميانه‌روي جنبه مثبت دارد اما هاشمي ميانه‌رو نبود؛ در واقع مي‌توانيم بگوييم وي عملگرا است و عملگرايي مختصاتي دارد. مهدي فضائلي هم در ادامه مناظره به بيان ديدگاه‌هاي خود پرداخت و اظهار داشت: آقاي خباز مي‌گويد اصلاحات همه ويژگي‌هاي اصولگرايي را دارد اما در زماني كه اصلاح‌طلبان دولت، شوراي شهر و مجلس را در اختيار داشتند، اقداماتي انجام دادند كه نشان داد به چه ميزان به آن اصول پايبندند و آيا با آن اقدامات مي‌توان گفت كه آنها به اسلام و حكومت اسلامي معتقدند در حالي كه حتي امام(ره) را زير سوال بردند. محمدنبي حبيبي پس از پايان سخنان فضائلي گفت: حزب مشاركت در بيانيه‌يي اعلام كرد كه جمهوري اسلامي يك پارادوكس است كه ما جمهوري آن را انتخاب كرديم.

سوالات خاص حاضران

در ادامه، يكي از حضار اين مناظره كه از خبرنگاران تيم مطبوعاتي دولت احمدي‌نژاد بود، با انتقاد از اتهاماتي كه در اين مناظره به دولت احمدي‌نژاد وارد شد، از محمدنبي حبيبي درباره علت عدم اقبال مردم به حزب موتلفه در انتخابات قبلي در حالي كه اين حزب سابقه 50 ساله دارد پرسيد و گفت در انتخاباتي كه شما هم كانديدا بوديد، راي پاييني آورديد. حبيبي هم در پاسخ به او با بيان اينكه ما در انتخابات مجلس به دنبال راي آوري اكثريت اصولگرايان بوديم، گفت: حزب موتلفه اسلامي براي نامزدهاي خود هيچ گونه فعاليتي انجام نداد. در ادامه، يكي ديگر از حضار از الياس حضرتي پرسيد، شما در اظهارات خود نام شخصي را برديد و گفتيد كه ايشان در طول 35 سال انقلاب يكي از معتدل‌ترين افراد بودند. چرا ايشان در انتخابات سال 88 در برابر طرح موضوع تقلب سكوت كرد ولي در انتخابات 92 كه فرد مورد نظرش راي آورد، اين انتخابات را دموكراتيك خواند. الياس حضرتي در پاسخ به اين سوال با بيان اينكه گويا همه حاضران در مناظره از جريان خاصي انتخاب شده‌اند و البته اين سليقه صدا و سيماست و اشكالي هم ندارد، اظهار داشت: آقاي هاشمي از استوانه‌هاي اصلي و شناسنامه‌يي انقلاب هستند و بار سنگين انقلاب را در دوران‌هاي مختلف كه كسي حاضر به فداكاري و خراب شدن شخصيت خود نبود، به دوش كشيد. حضرتي، هاشمي را نادره روزگار توصيف كرد و يادآور شد: او هميشه با افتخار خود را سرباز رهبري ناميده و هيچگاه نگفت كه من حتي مشاور رهبري هستم. وي افزود: جمع‌بندي مردم به گونه‌يي بود كه وقتي آقاي هاشمي كانديدا شد شور و نشاط در جامعه‌يي كه نشاط و شور در آن مرده بود، ايجاد شد و مردم ديدند كه با وجود اينكه آقاي هاشمي ردصلاحيت شد اما بيانيه داده و از مردم براي حضور در انتخابات دعوت كرد.