کد خبر: ۳۴۱۸۸
تاریخ انتشار: ۱۱ آبان ۱۳۹۴ - ۱۰:۰۱
فريد زكريا *
  در برنامه «جي پي اس»، به گزينه هايي که پيش تر در مورد جنگ عراق مطرح شده بود مروري داشتم و به پيامدهاي اين گزينه ها نيز پرداختيم. اجازه بدهيد با شما رو راست باشم و به شما درخصوص گزينه مورد علاقه ام در تمام اين مدت بگويم: من به جنگ با عراق علاقه داشتم. بر اين باور بودم که جنگ با عراق مي تواند به آن کشور يک دموکراسي مدرن هديه بدهد و منطقه را تحت تاثير خود قرار دهد، مردم اين کشور از دو گزينه ديکتاتوري محض و افراط گرايي خشونت آميز دوري خواهند کرد. 
    من هرگز باور نداشتم که کشورهاي عربي يا عراق عاجز از تشکيل يک حکومت خودمختار باشند. من گفته بودم که ايالات متحده بايد به فوريت به عراق نيروي زميني اعزام کند، زيرا گمان مي کردم اين نيروها مي توانند نظم موجود را پايدار کنند. من همچنين از دولتمردان آمريکا خواستم تا از سازمان ملل درخواست کنند شرايطي را براي جنگ با عراق تعريف کند که آن را در زمره اشغالگري ندانند و نگويند که آمريکا يک کشور مسلمان را به اشغال خود در آورده است. من همچنين نگران اين بودم که جدايي طلبان کشور عراق را تکه تکه کنند. 
    اما هيچ کدام از اين دلايل نمي تواند منکر اين باشد که من به طور محض حامي سقوط صدام حسين در عراق بودم. البته جنگ با عراق صدام حسين مزايايي هم داشت. صدام حسين يک ديکتاتور مخوف بود که صدها و هزاران نفر را کشت و کشورش را مدام به جنگ با ديگرکشورها مي کشاند. امروزه عراق به رغم تمام مصائبي که با آن دست و پنجه نرم مي کند، آزادتر و بازتر از هر کشور عربي است. کردستان هم به عنوان يک نمونه موفق از همين داستان ها است که در ساختار آن تساهل و تسامح بالايي به وجود آمده و با ثبات و مدرن شده است. 
    به رغم اين گفته ها، بايد اذعان کرد پايان کار چندان خوشايند نيست و جنگ با عراق يک اشتباه محض و شکستي مفتضحانه بوده است. زيرا موجب شده است يک تراژدي وحشتناک انساني رقم بخورد و منطقه به هرج و مرج کشانده شود. زماني که رژيم سقوط کرد، جامعه از هم گسيخت. ميليون ها عراقي آواره شدند و 150 هزار شهروند اين کشور کشته شدند. همچنين 4500 سرباز آمريکايي نيز در اين جنگ کشته شدند. برخي مي گويند بايد از جنگ با عراق درس عبرت گرفت. از نظر من اما بايد در مورد اشغال سوريه نيز با احتياط تصميم گرفت، البته اين احتياط صرفا نتيجه تبعاتي که جنگ عراق براي ما داشته، نبوده است. 
    به اين موارد توجه کنيد: ايالات متحده حکومت عراق را عوض کرد و براي يک دهه نيز به اين کشور کمک کرد. نتيجه؟! هرج و مرج و تراژدي انساني. واشنگتن معمر قذافي را در ليبي سرنگون کرد؛ اما سعي نکرد که از اين کشور يک ملت يکپارچه بسازد. نتيجه؟! اين کشور هم دچار هرج و مرج شد و يک تراژدي انساني ديگر در آنجا رقم خورد. 
    واشنگتن در يمن از برکناري علي عبدالله صالح حمايت کرد و در گفت وگوها خواستار کناره گيري وي از حکومت شد و از نتيجه پس از انتخابات هم حمايت کرد. نتيجه چه شد؟ نتيجه تکرار مکررات بود: هرج و مرج و تراژدي انساني. 
    در آن بخش از دنيا بيشتر حکومت ها پايگاه ضعيف و شکننده اي دارند، برخي نهادها رياست ضعيفي دارند، جامعه مدني کوچک است و حتي بايد گفت که مليت به تنهايي براي خود هيچ معنايي ندارد. در اين شرايط، استفاده از رويه هاي سابق اصلابه بهبود اوضاع کمک نمي کند. برخي اوقات حتي مي تواند اوضاع را از آنچه هست بدتر هم کند. 
    آيا عراق مي توانست شرايط خود را بهبود ببخشد و به عنوان يک الگوي تازه در منطقه مطرح شود؟ اگر يک دولت با ثبات، با يک دموکراسي کارآ در قلب خاورميانه تشکيل مي شد، آيا براي ساير کشورهاي منطقه نيز مي توانست موثر باشد، راه سومي بين ديکتاتوري و فراگرايي محض. 
    حتي اگر آمريکا تصميماتي که گرفته بود درست بود، کسي نمي دانست که آيا آن الگو به سرانجام مي رسد يا نه. هر چند که نمي توان با قطعيت هم گفت که آينده عراق در آن صورت چگونه مي توانست باشد. در واقعيت اما اين موضوع اتفاق نيفتاده است. 
    
    * کارشناس و مجري سي ان ان 
   □ روزنامه دنياي اقتصاد
نظر شما
* کد کپچا:
captcha

بهترین زمان برای مشاوره ازدواج

کد پی اس ووچر رایگان بدون احراز هویت

دیالوگ فوق العاده آقای همساده با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

ژست های عجیب الناز شاکردوست در سفر به بیستون (تصاویر)

خبری که خیال هواداران پرسپولیس را راحت می‌کند

مرگ جو لیبرمن، سناتور ضدایرانی آمریکایی

به بهانه پخش سریال حشاشین / دیدگاه مورخان درباره شخصیت حسن صباح رهبر فرقه اسماعیلیان ایران

یارانه فروردین ماه چه تغییراتی دارد؟+زمان واریز

تایید بسته شدن پنجره استقلال برای ۳ فصل! / آبی پوشان از آسیا کنار گذاشته می شوند؟

اتفاقی که پایان حیات سیاسی قالیباف را رقم زد!

امان الله قرائی مقدم: کوچک شدن طبقه متوسط؛ مهمترین تغییر اجتماعی سال ۱۴۰۲/ جامعه ایران دیگر یک جامعه سنتی نیست

عاشقانه سوسانو جومونگ با دخترش (تصاویر)

روایت نشریه اماراتی از جزئیات مذاکرات محرمانه ایران و امریکا

مهاجرت تحصیلی به کانادا

واکنش ماجد علم الهدی به ادعای ارتباط با هولدینگ گردشگری قطع کننده درختان

دیالوگ فوق العاده آقای همساده با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

ژست های عجیب الناز شاکردوست در سفر به بیستون (تصاویر)

عاشقانه سوسانو جومونگ با دخترش (تصاویر)

تصاویر دیدنی از تیپ و استایل نوروزی پریناز ایزدیار

جشن زیبای نوروز در آتشکده بهرام (تصاویر)

مراسم تشییع مرحومه زهرا شجاعی با حضور خاتمی (تصاویر)

پست آبی رنگ در پیج پرسپولیس! (عکس)

تیپ و استایل متفاوت الناز حبیبی و بهرام افشاری (عکس)

تبریز سفیدپوش شد (عکس)

زیبایی های قشم، بزرگترین جزیره ایران (تصاویر)

عکس خانوادگی وایرال شده وریا غفوری که به تازگی منتشر شده / همه درباره زیبایی این خانواده حرف می زنند (+عکس)

تصویری بی نظیر از رنگین کمان در میدان نقش جهان اصفهان (ویدئو)

تصویری متفاوت از نازنین بیاتی (عکس)

هادی چوپان در کنار مجسمه خودش و گرگ (تصاویر)

تغییر چهره ایرنه پاپاس، بازیگر هند جگرخوار در ۹۳ سالگی (تصاویر)

2 عکس جدید از تیپ و ژست دیدنی «سوسانو» در یک روستای زیبا در فرانسه

عکس / اتاق فرمان اتمی شوروی را ببینید

ماجرای سفر شاه به قم و ملاقات ۴۵دقیقه‌ای با آیت‌الله بروجردی (عکس)

تصاویر / تغییر تیپ و چهره سارا و نیکای سریال پایتخت بعد 10 سال

فیگور عضلات شکم هادی چوپان و رقیب آمریکایی او؛ کدایک بهتر است!؟ (عکس)

تصویری دیدنی از آنتونیو کوئین در اصفهان (عکس)

تغییر چهره جالب طناز طباطبایی در طی ۱۵ سال! (تصاویر)

استقبال پر شور از هادی چوپان در شیراز (تصاویر)

تصاویر دیدنی و وایرال شده از دونگ یی (هان هیو جو)

استوری سحر دولتشاهی از سریال افعی

هانیه توسلی با چهره بدون آرایش آفتابی شد (عکس)

کف و سوت برای معین و هایده در برنامه زنده شبکه سه با حاضران دستچین شده در استودیو! (ویدئو)

کنایه ستاره پرسپولیس به عدم دعوتش به تیم ملی + تصویر

سلفی هادی چوپان با کلاه قشقایی پس از قهرمانی در آرنولدکلاسیک (ویدئو)

این کلیپ «آقای همساده» با ماجرای کاظم صدیقی «وایرال» شد (ویدئو)

ژست علی دایی در کنار همسرش و خانم بازیگر (عکس)

نظر جالب عادل فردوسی پور درباره عملکرد نکونام در استقلال (ویدئو)

درج نام «خلیج فارس» در تصویر اکانت رسمی ناسا از زمین (عکس)

آرایش و پوشش متفاوت بهنوش طباطبایی! (عکس)

پوشش محسن افشانی بازیگر جنجالی و همسرش در افطاری ابراهیم رئیسی! (تصاویر)

اجرای زیبای داوود کیم (جای) خواننده کی پاپ کره ای در شبکه سه (ویدئو)

سعدالله امیر شقاقی مافیای شرط بندی، در ترکیه بازداشت شد + ویدئو

دیدار «عباس قادری» با ابراهیم رئیسی ! (عکس)

کیم جای (داوود کیم) خواننده موسیقی کی پاپ کره‌ جنوبی در برنامه محفل درخواست تسبیح کرد (+عکس و ویدئو)

استایل زیبا، ساده و خیره کننده «بهنوش طباطبایی» / عکس

بهاره افشاری و تغییر چهره‌اش ۱۸ سال پس از «او یک فرشته بود» (عکس)

آتش گرفتن یک پراید با نارنجک در چهارشنبه سوری پرند (ویدئو)

همسر و پسر نجم الدین شریعتی (عکس)

چهارشنبه سوری دیشب تهران از داخل هواپیما (ویدئو)

باشگاه پرسپولیس در آستانه دربی اینگونه پیام انگیزشی داد (تصویر)

تصاویر چهارشنبه سوری از برج میلاد: تهران شهر جنگ زده شد! (ویدئو)

انفجار مهیب در شب چهارشنبه سوری در استان خوزستان ! (ویدئو)

مجادله «خورشید خانم» مو طلایی با رضا رشیدپور بر سر جریمه ۳ میلیونی حجاب (+تصویر)

«یاسمین مقبلی» به زمین برگشت (ویدئو)

تجمع بازنشستگان در اعتراض به حقوق های زیر خط فقر + عکس

محمدرضا گلزار در جمع ملی‌پوشان ایران + عکس

رهبر انقلاب به فرماندهان کل ارتش و سپاه مدال داد (+عکس)

سرمربی پرتغالی سپاهان و همسر جوان و بازیگرش، شیدا مقصودلو در کنسرت علیرضا قربانی (ویدئو)

فیلم وایرال شده از حسین یکتا در شبکه افق در شب قبل انتخابات: هر کی نمی خواد رای بده بره ! (ویدئو)

حوادث چهارشنبه آخر سال: لحظه افتادن بمب دست ساز از دستان یک نوجوان (ویدئو)

استایل شیک و ورزشی مریم معصومی در ۳۶سالگی (عکس)

حفظ کرامت شهروندان به سبک دولت انقلابی: آقای رئیسی این عکس را دیده اید!؟ (تصویر)

حضور سحرگاهی رهبری در شهر ری (+ عکس)

عاشقانه اوسمار، سرمربی پرسپولیس با همسرش (عکس)

عاشقانه شهاب حسینی و همسر جدیدش در یک اکران خصوصی (تصاویر)

مجری زن صداوسیما آرزو کرد همه چیز به دوران قبل از رییسی بازگردد! / جبران مافات ژیلا صادقی با حمله به حسن روحانی! (ویدئو)

واکنش طنزآمیز عبدالکریم حسن به مردود شدن گلش در دیدار پرسپولیس - فولاد + تصویر

پیام سیدحسین حسینی به هواداران استقلال (اینستاپست)

استایل شیک و خاص بهاره افشاری در مراسم بزرگداشت علی نصیریان (عکس)

رونمایی بهنوش طباطبایی از مجسمه‌ زیبای خودش ! (عکس)

سخنان قدیمی سخنگوی دولت درباره قیمت ها وایرال شد! (ویدئو)

دختر ترامپ، بیل گیتس، ریانا و زاکربرگ در عروسی پسر ثروتمندترین مرد آسیا (+عکس)

واکنش باشگاه پرسپولیس به هت تریک اوسمار ویرا + عکس

آخرین حضور حسن روحانی در اجلاس خبرگان رهبری (عکس)

اولین جلسه دادگاه تتلو برگزار شد (تصاویر)

واکنش انتقادی محسن چاوشی به سیل در جنوب بلوچستان (تصویر)

واکنش محسنی اژه‌ای به حکمی درباره «شروین حاجی پور» (ویدیو)

تصاویری تازه از پسر رهبر انقلاب و لاریجانی در یک مراسم

واکنش تحریک‌آمیز مهدی طارمی پس از پیروزی عجیب پورتو برابر بنفیکا + عکس

اقامه نماز بر پیکر آیت الله امامی کاشانی توسط رهبر انقلاب (عکس)

پرطرفدارترین