فرآیند شکل گیری رای و سناریوهای پیش رو انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

نوانديش-اكبر مختاري: آنچه توجه به انتخابات را در برخی از کشورها مهم میسازد میزان تاثیر گذاری آن نه تنها دردرون کشور بلکه نقش باز خورد بیرونی آن بر دیگر کشورهاست.ایالات متحده به عنوان کشوري پرنفوذ در عرصه گیتی بدون تردید تحولات داخلی اش نیز دیگر کشورها را از خود متاثر میسازد.در این میان تحولاتی که منجر به جابجایی قدرت در انتخابات مهم ریاست جمهوری این کشور میشود را میتوان مهم ترین تحول سیاسی دانست که نظر دیگر کشورها را به خود جلب میکند.

درک فرآیند شکل گیری رای در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده سبب ساز ایجاد شفافیت بیشتر در تحلیل بهتر و عمیق تر پیروزی یا شکست در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می گردد.در این میان توجه به مدلهای مختلف تبیین کننده چگونگی شکل گیری رای شهروندان ضروری می نماید.در مدل میشیگان که توسط اساتید برجسته این دانشگاه مطرح شده شخصیت رای دهندگان جایگاه خاصی دارد.در این مدل توجه به ویژگی ها و خصلت های روانی رای دهنده جایگاه ویژه ای را داراست.درمدل میشیگان تبلیغات انتخاباتی کاندیداها بسیار مهم است و کاندیدایی که بتواند القا کند که خواسته های ذهنی و روانی رای دهنده را بهتر تامین می نماید ضریب موفقیتش افزون میگردد.با توجه به مدل فوق رای دهنده بسمت کاندیدایی میرود که هرچه بیشتر در او احساس امنیت خاطرروانی و آرامش ایجاد میکند و به تبع آن داشتن ویژگی های شخصیتی کاندیدا و قدرت تبلیغات در القا شخصیتی قدرتمند تر از کاندیدا مهم جلوه میکند.مدل میشیگان را می توان بسیار شخصیت محور دانست.

در مدل دیگر تحلیل چگونگی فرآیند شکل گیری رای رای دهندگان، تحلیل اجتماعی و شاخص های علم جامعه شناسی بسیار مهمست.درمدل کلمبیا رای دهنده با توجه به میزات تحصیلات و محل سکونتش و نوع مذهب و ویژگی های قومی و زبانی و میزان وابستگی اش به خانواده رای میدهد.تحلیل انتخابات با توجه به این مدل کمی آسانترست چرا که رای دهنده متناسب با جایگاه و طبقه اجتماعی خویش رای میدهد و تا پیش از اعلام نهایی نتایج انتخابات تا حدود زیادی میتوان از جهت رای، رای دهندگان آگاه شد. این مدل تحلیل انتخابات تا پایان جنگ جهانی دوم از جایگاه ویژه ای برخوردار بود.

در مدل دیگر که بسیار مهم می باشد منافع اقتصادی اولویت اصلی را تشکیل میدهد.در این مدل درک رای دهنده از اوضاع اقتصادی و چگونگی آن از جایگاه ویژه ای برخوردارست.در اصطلاح رای دهنده به هنگام رای دادن دست در جیب خویش میکند و می اندیشد طی دوران ریاست جمهوری حاضر آیا جیبش پرپولتر شده است یا پولش کاهش پیدا کرده است. توجه به شعار بیل کلینتون با عنوان احمق اقتصاد مهم است!و موفقیتش در انتخابات هر چه بیشتر جایگاه اقتصاد در میان رای دهندگان را نمایان میسازد.

با تاکید و توجه به مفاهیم فوق می توان درکی نسبی از انتخابات ریاست جمهوری آتی ایالات متحده پیدا کرد.مبارزات انتخاباتی در ایالات متحده در حالی در پیشست که کاندیدای دموکراتها تا حدود زیادی مشخص شده است و هیلاری کلینتون بعنوان یک سیاستمدار نسبتا با تجربه و شناخته شده و با پشتوانه همسر محبوبش بدلایل موفقیت های اقتصادی دوران ریاست جمهوریش گوی سبقت از دیگر رقبایش در حزب دموکرات را ربوده است.لیکن در کمپین جمهوریخواهان سه کاندیدای مهم در حال رقابتند که کار را بسیار پیچیده کرده است.از یکسو جب بوش قراردارد، فردیکه سابقه فرمانداری ایالت فلوریدا را در کارنامه اش دارد آنهم در زمانی که برادر بزرگترش در انتخابات سال 2000بدلیل تفاوت آرا کم در فلوریدا تمامی الکترالهای این ایالت را از آن خود کرد و به پیروزی معنادار رسید.جب بوش که برآمده از خاندانی سیاسیست بسیار کند در حال پیش رویست وبا انتظار حمایت حامیان اصلی نو کان جورج دبلیو بوش در پی تکرار پیروزی دوباره خاندانشان پس از پدر و برادرست.

در طرفی دیگر دونالد ترامپ پدیده انتخاباتی این دوره قرار دارد که توانسته با شعارهای نسبتا پوپولیستی و سخنان پر طمطراق از جمله ساختن آمریکایی دوباره عالی و نقد مهاجران لاتین تبار و سخن از تحول مدیریتی گوی سبقت را از دیگر رقبای جمهوریخواه برباید.بطوریکه هنوز بعنوان شانس اول جمهوریخواهان از او یاد میشود لیکن نداشتن تجربه سیاسی و شخصیت بسیار جاه طلب وی و نشانه گرفتن بخشهایی از جامعه آمریکا که ممکنست به صورت مستقل به جمهوریخواهان رای دهند نگرانی جدی درمیان کمپین جمهوریخواهان پدید آورده است.

در کنار این دو کاندیدای مطرح جمهوریخواهان، تد کروز،حقوقدان نزدیک به جریان تی پارتی و از مخالفان سرسخت سقط جنین و همجنس گرایی و از حامیان اسلحه آزاد را نیز نمی توان نادیده گرفت چرا که بخشی از جریانات راست تندرو در حزب جمهوریخواه به وی گرایش دارند.توجه به مدلهای تحلیل رای دهندگان آمریکایی برای تحلیل انتخابات آینده پیش رو نگاه ها را بیشتر به رقابت جدی بین کلینتون و ترامپ جلب میکند هر چند که دونالد ترامپ ممکنست از سوی انتخاب کننده های ارشد حزب جمهوریخواه بدلیل نداشتن سابقه سیاسی مورد تایید قرارنگیرد و جای وی را جب بوش بگیرد لیکن در این میان باز امکان حضور ترامپ به عنوان نامزد مستقل با وجود جاه طلبی بیش از حد وجود دارد.

درک مدلهای تحلیلی فوق در بعد رای براساس پایگاه اجتماعی و شخصیت و حتی اقتصاد فضا مساعدتری را برای پیروزی هیلاری کلینتون نشان میدهد چرا که یکی از نکات مثبت دو سال اخیر دولت اوباما خروج نسبی اقتصاد ایالات متحده از رکودست همانی که فضا مساعد مانور تبلیغی را برای وی فراهم میکند همچنین گذر از تابوی رییس جمهور زن نیز بر جذابیت ها می افزاید هر چند که رقیب جمهوریخواه چه ترامپ باشد و چه جب بوش از پشتوانه تبلیغاتی گسترده برخوردار می باشند لیکن به نظر نگارنده اگر در همین زمان و پایان سال 2015انتخابات ریاست جمهوری برگزار گردد گزاره های تحلیل احتمال پیروزی نسبی هیلاری کلینتون را در انتخابات نوید میدهد هرچندکه درک علمی و تاریخی از سیاست به ما یادآور میسازد که قطعیت تحلیل را تنها گذر زمان اثبات خواهد کرد زمانی که در انتخاباتهای آمریکا بخصوص در آخرین لحظه ها بسیار تعیین کننده بوده است.

*مدرس مدعو دانشگاه و کارشناس ارشد روابط بین الملل

گزارش خطا