ناگفته هاي ياسر هاشمي

از فرزندان شخصيت‌هاي بزرگ نظام از جمله آيت‌ا... هاشمي‌رفسنجاني همواره به عنوان آقازاده ياد مي‌شود، شما نيز يكي از فرزندان ايشان هستيد و از شما هم به عنوان يك آقازاده ياد مي‌شود، نظر شما درباره واژه «آقازاده» چيست؟

ما گاهي اوقات با همديگر شوخي مي‌كنيم و مي‌گوييم كه ديگر اين ما نيستيم كه آقازاده‌ايم، بلكه فرزندان‌مان هستند؛ به هر حال «آقازاده» به عنوان يك واژه سياسي در كشور جا افتاده است و تعبيرات مختلفي نيز در اين رابطه در جامعه وجود دارد. متاسفانه برداشتي كه در جامعه از «آقازاده» مي‌شود، برداشتي منفي است؛ اين نيز به دليل برخي اتفاقات، شايعات يا مسائلي است كه در ساليان متمادي اتفاق افتاده است. اين در حالي است كه اگر بخواهيم به ريشه تاريخي اين واژه نگاه كنيم، آقازادگي چيز بدي نيست؛ در برخي از انتسابات حكومتي در تاريخ ايران نيز ريشه و اصالت همواره معناي خودش را داشته است. از نظر من موضوع «آقازادگي» مساله بدي نيست، ولي متاسفانه تعريفي كه امروز از آقازاده مي‌شود شايد در ذهن مردم تعريف درستي نباشد.

آقازاده آقاي هاشمي بودن چه تبعات مثبت و منفي‌اي براي جنابعالي داشته است؟

قطعا اين موضوع محدوديت‌هايي براي فرزندان ايشان ايجاد مي‌كند، ما هم هرچند آنها را قبول كرده‌ايم، اما معتقديم كه قطعا در مقابل اين محدوديت‌ها، يك سري فرصت‌هاي خيلي ويژه‌اي هم وجود دارد. در اين وضعيت، به شخصيت ما بستگي دارد كه چگونه بتوانيم از اين شرايط به درستي استفاده كنيم.

تاكنون از اين شرايط چه استفاده‌هايي كرده‌ايد؟

مي‌توانم بگويم كه شايد برخي از زمان‌ها فرصت‌سوزي و در برخي مواقع اشتباه كرديم. مرور زمان و اتفاقاتي كه مي‌افتد، نگاه‌هاي بيروني و نتايج و عملكرد، از جمله مواردي است كه با بررسي آنها، من به عنوان‌ آقازاده‌ يك شخصيت مهم، متوجه مي‌شوم كه آيا توانسته‌ام حداكثر استفاده را از اين شرايط بكنم يا خير؛ آن هم نه استفاده‌ شخصي، چراكه شرايط ما به گونه‌اي است كه مي‌توانيم به جامعه و مردم نفع برسانيم و به روند كار كمك كرده و سوءاستفاده‌اي نيز از اين اقدام خود نكنيم. ممكن است كه در كوتاه‌مدت يك سري شايعات پوششي بر واقعيت‌هاي موجود باشد؛ اما اينها را بايد با صبر خود تحمل كنيم. بالاخره به اين دليل كه عده‌اي مي‌خواستند آيت‌ا... هاشمي را تخريب كنند، يكي از دروازه‌هاي ورود براي تخريب ايشان آقازاده‌هايشان بودند؛ به همين دليل خانواده‌ آيت‌ا... هاشمي مدتي در تيررس شديد شايعات كاملا دروغ بود. مرور زمان و مقداري صبر و تحمل در بلندمدت نشان مي‌دهد كه اين ابرهاي شايعه كنار مي‌رود و واقعيات معلوم مي‌شود.

آيا فرزند آيت‌ا... هاشمي بودن براي شما سختي و دشواري به همراه داشته است؟

من اصلا اين واژه سختي را قبول ندارم و از اينكه فرزند آيت‌ا... هاشمي هستم به خودم افتخار مي‌كنم. معتقدم كه اين يك فرصت غني است كه خداوند در اختيار من گذاشته است؛ اما بخش هجمه‌ها و سختي‌هايي كه به ما وارد شده در هر مقطع متفاوت بوده است.

اين سختي‌ها در چه مقطعي بيشتر بوده؟

مقاطع سختي‌هايي كه خانواده هاشمي تحمل كردند زياد است؛ قبل از انقلاب، شروع انقلاب، جنگ، دوران سازندگي، دوران توسعه سياسي، دوران احمدي‌نژاد و امروز در شرايط فعلي، همواره در اين دوره‌ها خانواده هاشمي با سختي‌ها و دشواري‌هاي بسياري مواجه بوده‌اند. به نظر من اين سختي‌ها از پيش از انقلاب گريبان‌گير خانواده هاشمي بوده است. گرچه من در زمان انقلاب و سال 57، هفت ساله بودم، اما تقريبا در ذهنم خاطراتي از پشت زندان وجود دارد. بخشي از اين خاطرات را نيز مادر، برادران، خواهران و حتي پدر بارها برايم نقل كرده‌اند؛ ما در زمان انقلاب خاطرات پشت اوين را داشتيم و امروز هم با شرايط موجود مجددا پشت اوين مي‌رويم؛ آن زمان سختي‌هاي خاص خودش را داشت، الان هم يك سري سختي‌هاي ديگر وجود دارد. در زمان رياست‌جمهوري پدر نيز سختي‌هايي وجود داشت؛ چرا كه بالاخره توقعات و نگاه مردم يك سري سختي‌هايي براي خانواده آيت‌ا... به همراه داشت.

همواره صحبت درباره دارايي‌ها و ثروت خانواده هاشمي نقل محافل بوده است، اين در حالي است كه آيت‌ا... هاشمي و بعضا فرزندان ايشان در مقاطعي اعلام كرده‌اند كه اين ثروت از قبل وجود داشته و به ارث رسيده، حتي از اين سرمايه و ثروت در جريان انقلاب نيز استفاده‌هايي شده است؛ با همه اين مباحث، موضوع ثروت خانواده هاشمي همواره محل بحث و طرح شايعات بوده است. در فضاي مجازي نيز درباره ثروت جنابعالي مباحثي مطرح است از جمله اينكه جنابعالي در لواسانات مالك 30 هكتار زمين هستيد و همچنين يك شركت بزرگ واردات در زمينه خريد و فروش غذاي بچه، آب معدني و ماشين‌آلات صنعتي متعلق به شماست. آيا نمي‌خواهيد پاسخ قاطعي درباره اين مسائل بدهيد و توضيحاتي در رابطه با خاستگاه‌ اين ثروت و ميزان آن را با مردم در ميان بگذاريد؟

اينكه مي‌فرماييد يك‌بار براي هميشه پاسخ قاطعي بدهيد، ما بارها پاسخ داديم ولي برخي نمي‌خواهند بشنوند. به نظرم برخي آنچه را دوست دارند بشنوند شايعه مي‌كنند. رهبري نيز در خطبه‌هاي نماز جمعه تهران كه پس از اتفاقات سال 88 با بيان اينكه «آقاي هاشمي قبل از انقلاب، اموال خود را صرف مبارزه مي‌كرد و در 30 سال اخير هم با به عهده گرفتن مسئوليت‌هاي فراوان، در حساس‌ترين مقاطع در خدمت انقلاب و نظام بوده و هرگز از انقلاب براي خودش، مالي نيندوخته است و مردم بايد به اين حقايق توجه داشته باشند» به صراحت بر اين موضوع تاكيد كردند. از جمله دارايي‌هاي شاخصي كه پدر از پيش از انقلاب داشتند، تعدادي زمين بود كه از اين تعداد 25 قطعه را ميان فرزندانشان تقسيم كرده‌اند و به هر كدام از ما پنج قطعه زمين واگذار كرده‌اند، تعدادي زمين نيز به مادرم واگذار كرده‌اند، مابقي زمين‌ها را نيز به تعدادي از طلاب جواني كه در حال تحصيل بودند اهدا كردند، تعدادي از اين زمين‌ها را هم براي گذران زندگي روزمره خود نگه داشته‌اند و هر چند سال يك‌بار يكي از آنها را مي‌فروشند و هزينه‌هاي جاري خود را تامين مي‌كنند.

شما اشاره كرديد مطالبي كه در رسانه‌ها و اينترنت در رابطه با دارايي‌هاي آقاي ياسر هاشمي مطرح مي‌شود، كذب محض است. توضيحي درباره‌ دارايي‌هاي خود مي‌دهيد؟

باز هم مي‌گويم مطالبي كه تاكنون منتشر شده، كذب محض است و من هيچ كارخانه، شركت واردات و زمين در كيش و لواسانات ندارم. بيشتر وقتم را براي كارهاي دفتر پدر در دانشگاه آزاد و مركز تحقيقات استراتژيك صرف مي‌كنم و يكسري كارهاي جزئي نيز براي تامين هزينه‌هاي زندگي‌ام انجام مي‌دهم. از دارايي كه پدر در اختيار فرزندان گذاشته‌اند به عنوان سرمايه‌ اوليه كه رقم مناسبي هم است استفاده مي‌كنم و در تلاشم كه اين اقدامات را نيز بي‌نام و بدون دخالت در امور دولتي انجام دهم.

گفته مي‌شود فرزندان آيت‌ا... هاشمي همواره در برخي مسائل دخالت مي‌كنند و پدر نيز همواره از آنها حمايت مي‌كنند و ايشان در بسياري مواقع اجازه نداده‌اند آن برخوردي كه در چنين مواقعي ممكن است با مردم عادي شود با فرزندان‌شان هم صورت بگيرد. نظر شما چيست؟

اين اتهام را كه ايشان مدافع بدون دليل فرزندانش است، قبول ندارم؛ چرا كه اگر فردي از ما مرتكب اشتباهاتي شده‌ كه حتما نيز اين‌گونه بوده است، پدر دائما به ما گوشزد كرده و ما همواره موضوع نصيحت پدر هستيم. در شرايطي كه مهدي در زندان است، فائزه شش ماه به زندان رفت و نشريه او را مسدود كردند، واضح است كه اين صحبت‌ها كذب است. ممكن است آيت‌ا... هاشمي هيچ‌گاه به اين اتفاقات راضي نبوده؛ من مي‌دانم كه ايشان اتهامات مهدي را نيز قبول ندارند ولي همواره تلاش كرده‌اند كه رفتاري قانون‌مدارانه و اجتماعي از خود نشان دهد و اين اتفاقات را قبول كند. آيت‌ا... هاشمي در همه ابعاد خود را خرج انقلاب كرده است. اگر بخواهيم شخصيت آيت‌ا... هاشمي را از حيث اصولگرايي و اصلاح‌طلبي بررسي كنيم، آقاي هاشمي هر دو مشخصه را با واژه‌ اعتدال داراست؛ چرا كه اعتدال در مقابل اصولگرايي و اصلاح‌طلبي نيست، بلكه بخشي از اصولگرايي و اصلاح‌طلبي را شامل مي‌شود. چنانچه زندگي تاريخي و سياسي آيت‌ا... را مرور كنيم، يك روند اعتدالي با دو رويكرد اصلاح‌طلبي و اصولگرايي را مشاهده مي‌كنيم. از ديدگاه آيت‌ا... هاشمي همه احزاب خوب و دوست هستند و ايشان حزبي را مخالف و دشمن تلقي نمي‌كنند، ايشان در رفتار سياسي خود نيز هيچ كينه‌اي نسبت به گروه يا جناحي ندارد، به همين دليل است كه در گذشته جناحي كه مخالف هاشمي بودند، امروز به راحتي در كنار ايشان حضور دارند.

آيا آيت‌ا... هاشمي علاوه بر انتخابات خبرگان، براي انتخابات مجلس نيز دغدغه‌اي دارند؟

قطعا ايشان براي انتخابات مجلس نيز دغدغه دارند و در اين زمينه رهنمودها و راهبردهايي مي‌دهند و با گروه‌هايي كه براي حضور در انتخابات اعلام آمادگي كرده‌اند، جلساتي دارند.

آيا در جريان انتخابات مجلس از گروهي خاص حمايت خواهند كرد؟

بعيد مي‌دانم ايشان از جريان خاصي حمايت كنند اما در صحبت‌هايشان مشخص مي‌شود از چه جريان‌هاي فكري‌ حمايت مي‌كنند. گروه‌ها نيز خود در زمان انتخابات‌ پلاكارد خود را معين مي‌كنند و مي‌گويند كه لیدر معنوي‌شان كيست و از چه جريان فكري نشات مي‌گيرند، جامعه نيز سريعا اين موضوعات را تحليل خواهد كرد.

آقاي هاشمي بعد از ماجراهاي سال88 و هجمه‌هايي كه مجددا عليه خانواده‌شان آغاز شد، در سال 89 جمله‌اي از ايشان منتشر شد كه در آن از فضاي موجود عليه خانواده خود گله كرده و گفته بودند: «اين جو مسموم تنها با برگزاري دادگاه برطرف مي‌شود. هر دادگاه بي‌طرفي نيز بر بي‌گناهي فرزندانم حكم مي‌دهد»؛ اينها در شرايطي است كه فائزه هاشمي در سال 90، به دليل مصاحبه‌اي كه درباره ماجراي فحاشي شهرري انجام داد، به شش ماه حبس تعزيري و محروميت پنج ساله از فعاليت سياسي، فرهنگي و روزنامه‌نگاري محكوم شد. امسال نيز مهدي هاشمي به 10 سال زندان محكوم شد؛ نظرتان در اين باره چيست؟

اصل، تمكين به راي دادگاه است و اينكه كسي كه در دادگاه محكوم مي‌شود، اصل تظلم‌خواهي نداشته باشد و براي اعتراض نيز اجازه نداشته باشد، قابل قبول نيست. طبق قانون نيز وقتي كه دادگاه بدوي رايي صادر مي‌كند، قانونگذار اين احتمال را مي‌دهد كه اشتباهي صورت گرفته باشد، در نتيجه شما اين حق را داريد كه به دادگاه تجديدنظر برويد. پس از اين مرحله نيز قانون به شما اين حق را مي‌دهد كه در صورت اعتراض به راي صادره به ديوان شكايت كنيد. پس از اين مرحله نيز براساس ماده 18، رئيس قوه قضائيه اختيار دارد كه وارد برخي احكام شود. در نتيجه اين احتمال هست زماني كه حكمي توسط قاضي دادگاه صادر مي‌شود، اين حكم درست نباشد.

از مهدي چه خبر؟ هرچند وقت يك بار به ملاقات او مي‌رويد؟ وضعيت ديدارها چگونه است؟

مرتبا با مهدي تماس تلفني داريم و اين تماس‌هاي تلفني نيز با محدوديتي مواجه نيست. ملاقات‌هاي حضوري‌مان نيز شنبه‌هاست كه مقداري با دشواري انجام مي‌شود و مقررات اين ديدارها را مقداري سخت مي‌گيرند و شرايط براي ما مهيا نمي‌شود كه به‌طور مرتب ملاقات حضوري داشته باشيم.

شرايط ملاقات با زنداني‌ها سخت است يا به‌طور خاص اين سخت‌گيري‌ها براي ملاقات‌هاي مهدي هاشمي لحاظ مي‌شود؟

من و برادر و خواهران مشكلي در اين زمينه نداريم ولي به دليل مسير منتهي به محل ملاقات كه بيش از 30 پله وجود دارد، شرايط براي ملاقات مادرم فراهم نيست و مسئولان زندان نيز همكاري در اين زمينه از خود نشان نداده‌اند.

آقاي هاشمي تا به حال به ملاقات مهدي رفته‌اند؟

نه؛ پدر تا به حال به ملاقات نرفته است. مادر نيز در اين مدت به دليل شرايطي كه اشاره كردم فقط يك‌بار موفق شده كه به ملاقات مهدي برود. از روند ملاقات‌ها راضي نيستم. به نظر من اين امكان وجود دارد كه مقداري در روند انجام اين ملاقات تسهيلاتي فراهم كنند.

پدرتان به دليل شرايط ملاقات تا به حال به ديدار مهدي نرفته‌اند يا دليل ديگري دارد؟

تا به حال نه مهدي خواسته كه پدر به ملاقات او برود و نه خود آيت‌ا... خواسته‌اند كه به ملاقات او بروند؛ اما مرتبا ‌ارتباط تلفني دارند.

چندي پيش در بازرسي‌ای كه از سلول مهدي هاشمي شد، تعدادي سكه و يك تلفن همراه كشف شد، توضيحي در اين رابطه مي‌دهيد؟

مهدي حدود شش ميليون تومان سكه يك گرمي با خود به زندان برده كه آن هم با به توصيه افرادي كه تجربه حضور در زندان داشتند صورت گرفت. آنها گفته بودند بد نيست مبلغي پول همراه خود ببرد؛ چرا كه او 10سال حكم دارد و بالاخره ممكن است لازمش شود. مهدي اين تعداد سكه‌ها را در كنار تلفن همراه به صورت علني به سلول خود برده بود و هيچ كار پنهاني در اين رابطه انجام نداده است. او همه وسايل خود را در ساكي كه جلوی در ورودي زندان به صورت كامل بازرسي شده است، با خود به داخل سلول برده بود. با اين وجود من نمي‌دانم كه چرا اين خبر با موضوع كشف و با هياهو مطرح شد. الان نيز ما هرچه براي مهدي به زندان مي‌فرستيم به‌طور كامل بازرسي مي‌شود. به نظر من عده‌اي قصد داشتند حاشيه جديدي در رابطه با مهدي هاشمي ايجاد كنند.

در حال نزديك شدن به انتخابات‌هاي مجلس شوراي اسلامي و مجلس خبرگان رهبري هستيم؛ از آغاز طرح موضوع انتخابات، زماني كه آقاي هاشمي اعلام حضور در انتخابات خبرگان كردند، موجي در جامعه ايجاد شد. در كنار اخبار مربوط به حضور آقاي هاشمي در انتخابات خبرگان، اخباري مبني بر تمايل فاطمه و محسن هاشمي به حضور در انتخابات مجلس شنيده مي‌شود. در اين شرايط آيا فكر نمي‌كنيد كه با حضور فرزندان ايشان در جريان انتخابات حاشيه‌اي جديد براي خانواده هاشمي ايجاد شود؟

اصل اين مباحث براي گرم كردن تنور انتخابات خوب است. درباره فرزندان آيت‌ا... هاشمي هم چه اعلام حضور كنند چه اعلام عدم حضور، حواشي و شايعات را بايد تحمل كنيم. اما فكر مي‌كنم اين هجمه‌ها براي طراحي آينده انتخابات بي‌تاثير نيست؛ در اين شرايط طرح اين شايعات تاثيرات منفي دارد. اينكه قرار باشد با طرح شايعاتي طراحي براي آينده انتخابات صورت بگيرد، يك بي‌اخلاقي است و از هر كسي هم سر بزند اصلا شايسته نيست، چه از جناح‌هاي دوست مطرح شود چه از جناح‌هاي غيردوست. اينكه مردم بتوانند در فضايي غير غبارآلود درباره انتخابات‌ها تصميم‌گيري كنند براي نظام يك پيروزي محسوب مي‌شود تا اينكه وارد يك سري حواشي شويم كه در آن همه از جمله انقلاب و نظام و مردم بازنده مي‌شوند.

آيا توصيه از جانب پدر به شما نشده كه در فضاي سياسي حضور پيدا كند؟

پدر همواره توصيه‌هايي كلي درباره فضاهاي سياسي كشور مي‌كنند و ما نيز هر هفته با ايشان درباره مسائل روز بحث و گفت‌وگو مي‌كنيم.

با توجه به اينكه تاكنون خواهران جنابعالي (فائزه و فاطمه) و يكي از برادرهايتان (محسن) براي حضور در انتخابات مجلس اظهار تمايل كرده‌اند، آيا جنابعالي برنامه‌اي براي حضور در انتخابات مجلس داريد؟

من (ياسر هاشمي) تصميمي براي حضور ندارم. دليلي ندارد كه همه اعضاي يك خانواده در سياست باشند؛ با اين حال من هم بيكار نيستم و فعاليت‌هايي در اين زمينه دارم. ملاقات‌هاي سياسي خودم را دارم و اين‌گونه نيست كه در موضوعات سياسي اجتماعي صفر مطلق و بي‌اعتنا باشم، با اين وجود تمايلي به رسانه‌اي كردن فعاليت‌هاي خودم ندارم.

اخيرا در برخي رسانه‌ها مطالبي مبني بر تصادف خودروی همسر جنابعالي با فرزند يكي از شهدا و ورود محافظان خانواده آيت‌ا... به موضوع و استفاده از اسلحه توسط آنها در اين موضوع مطرح شد؛ اصل اين ماجرا چه بود؟

با وجود فضاسازي‌هاي رسانه‌اي كه ايجاد شد، اصلا تصادفي ميان خودروی همسر من و فردي كه مدعي اين اتفاق شده، صورت نگرفته است. همه آنچه در برخي رسانه‌ها در اين زمينه مطرح شده، كذب محض است. فيلم دوربين‌هاي راهنمايي و رانندگي نيز اين موضوع را تاييد مي‌كند.