ناگفته‌های توفیقی از 67 روز سرپرستی

به گزارش ایسنا، گزیده گفتگوی توفیقی با روزنامه قانون در پی می‌آید:

* در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 و با پیروزی آقای روحانی، دانشگاهیان مطالباتی را به ستاد انتخاباتی ایشان منعکس می‌کردند. من نیز در ستاد انتخاباتی آقای روحانی، مسئول کارگروه آموزش عالی بودم بنابراین من در جریان بودم که دانشگاهیان با توجه به سال گذشته چه مطالبات، پیشنهادها و نارضایتی‌هایی دارند. در مدت 67 روزی که من سرپرستی وزارت علوم را داشتم همین مطالبات را در راس برنامه‌های خود قرار دادم و برنامه‌هایم را با اولویت این مطالبات پیش بردم که البته این یک برنامه کوتاه‌مدت بود و من برای بلندمدت هم برنامه‌هایی را برای ارائه به مجلس آماده کرده بودم.

* عمده مطالبات دانشگاهیان این بود که دانشگاه‌ها بتوانند از اختیارات بیشتری برخوردار باشند تا بتوانند در مورد مسائل داخلی خود راحت‌تر تصمیم‌گیری کنند. در 8 سال گذشته دانشگاه‌ها با مدیریت متمرکز اداره می‌شدند به این معنی که بسیاری از اختیارات دانشگاه‌ها به ستاد وزارت علوم منتقل شده بود و ستاد وزارت علوم نیز از خارج از وزارت علوم اداره می‌شد. در مرحله بعد، گله‌مندی دانشگاهیان نسبت به فضای امنیتی دانشگاه‌ها بود که این موضوع نیز در اولویت‌های من قرار گرفت. در این مدت تلاش کردم نقش حراست را در دانشگاه‌ها کم کنم و اداره دانشگاه‌ها را بیشتر در اختیار روسای دانشگاه‌ها قرار دهم. طبیعتا حراست‌ها نیز باید وظایف خود را انجام دهند. باید احساس ترس دانشگاهیان از فضای امنیتی در دانشگاه‌ها از بین برود و دانشگاهیان احساس کنند که در یک فضای آزاد تنفس می‌کنند و می‌توانند به راحتی وظایف آموزشی و پژوهشی خود را انجام دهند. همچنین تشکل‌های دانشجویی با سلیقه‌های مختلف نیز باید بتوانند بدون نگرانی به فعالیت بپردازند. به عبارتی آزادی بیان را به دانشگاه‌ها بدهیم، آزادی بیان و همچنین آزادی پس از بیان را نیز تضمین کنیم. همچنین رسیدگی به شکایت‌ها و نارضایتی‌ها نیز از اولویت‌های کاری من در وزارت علوم طی 67 روز خدمتم بود. همانطور که می‌دانید در چند سال گذشته دو موضوع استادان بازنشسته و دانشجویان ستاره‌دار از مهم‌ترین چالش‌های دانشگاه‌ها بوده است. بنابراین در وزارتخانه کارگروهی را تشکیل دادیم و اعلام کردیم که آن دسته از استادان و دانشجویانی که احساس می‌کنند حقی از آنها ضایع شده است می‌توانند مراجعه کنند. تشکیل این کمیته موجب شد که در سال تحصیلی هیچ دانشجوی محروم از تحصیلی نداشته باشیم. تلاش کردیم آن دسته از دانشجویان محروم از تحصیلی که مشکل جدی ندارند را برای سال تحصیلی 93-92 پذیرش کنیم. برای سال‌های پیش از 1392 یعنی سال‌های 1390 و 1391 نیز کمیته بررسی‌های دقیقی انجام داد تا دانشجویان محروم از تحصیل تا جای ممکن بتوانند به دانشگاه بازگردند. البته این یک فرآیند مستمر است.

* در پی دریافت گزارش‌هایی از برخی دانشگاه‌ها در مورد نارضایتی از رئیس دانشگاه نیز تصمیم هایی گرفته شد که البته تنها محدود به چهار دانشگاه بود. در این اقدام روسای دانشگاه‌های علامه طباطبایی، صنعتی اصفهان، یاسوج و علوم اقتصادی تغییر کردند.

* مطمئنا تمام برنامه‌هایی که آغاز شده است باید پیگیری شود. البته بحث دانشجویان ستاره‌دار به نتیجه رسید و بسیاری از آنها سر کلاس بازگشتند اما رسیدگی به شکایت‌ها همچنان ادامه دارد. متناسب با زمان، بخشی از کارها عملیاتی شده است و بخشی دیگر نیاز به زمان بیشتری دارد.

* در مورد تعداد دقیق دانشجویان ستاره‌دار هنوز بررسی‌ها ادامه دارد. در سال 1392 با وجود اینکه مسئله دانشجویان ستاره‌دار در حال تکرار بود اما از آن جلوگیری کردیم و اصلا مسئله دانشجوی ستاره‌دار شکل نگرفت. برای سال‌های 1391 و 1390 نیز به شکایت 130 دانشجوی ستاره‌دار پاسخ مثبت داده شد و مجوز بازگشت به دانشگاه را گرفتند. به هر حال رسیدگی به حق ضایع‌شده زمان‌بردار نیست و به سرعت بررسی‌ها ادامه دارد و می‌تواند به سال‌های پیش‌تر هم برسد. اگر اثبات شود که در مورد پرونده‌ای حقی ضایع شده است حتما رسیدگی می‌شود. در کل 400 مورد شکایت دریافت کردیم که از این تعداد 130 مورد بررسی و موجه شناخته شد.

* هنوز آمار دقیق در مورد اساتید بازنشسته به دست من نرسیده است. البته وضعیت استادان بازنشسته قدری پیچیده‌تر از وضعیت دانشجویان محروم از تحصیل است. در مواردی استادان با تقاضای خود بازنشسته شده‌اند اما از دانشگاه‌ها خواستیم که با تایید گروه آموزشی در صورت امکان از این استادان دوباره دعوت به کار شود. در مواردی هم استاد بدون میل هیات علمی و گاهی بدون رعایت ضوابط بازنشسته شده است که اینها نیز در حال بررسی است. به هر حال موارد متنوع و پیچیده است. البته تعدادی از استادان بازنشسته برای امسال دوباره دعوت به کار شده‌اند و به دانشگاه بازگشته‌اند.

* در این مدت 67 روز زمان کافی برای پیاده‌سازی همه برنامه‌هایمان نبود. مواردی انجام شد که برخی به نتیجه رسید و برخی نیز باید پیگیری شود. بنابراین من فکر می‌کنم کارهای زیادی باید انجام شود. گزارش‌هایی باید از دانشگاه‌ها گرفته شود و هیات‌های بازرسی باید به بسیاری از دانشگاه‌ها اعزام شوند. در برخی دانشگاه‌ها مدت زمان قانونی ریاست دانشگاه‌ها سپری شده است که اینها باید بررسی شود. برخی آیین نامه‌ها هم باید بازنگری شود.

* اقدام هایی که در آن 67 روز انجام شد همه در چارچوب قانون بود و هیچ اقدامی به صورت غیرقانونی و افراطی انجام نشد. به نظر من برخی واکنش‌ها بدون داشتن اطلاع کافی انجام شده است. یکی از واکنش‌ها در مجلس به عزل و نصب‌ها بود. واقعیت این است که تعداد جابه جایی‌ها بین روسای دانشگاه‌ها و معاونت‌های وزارت علوم به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد. در وزارت علوم 12 معاون وجود دارد که از این تعداد فقط 3 معاونت که برخی از آنها نیز به درخواست خودشان بود جا به جا شدند. در دانشگاه‌ها نیز تنها 4 رئیس دانشگاه جابه‌جا شدند که برخی از آنها به خاطر سپری شدن مدت قانونی ریاستشان جابه‌جا شدند. هر آنچه که در این 67 روز انجام شد صد در صد بر اساس قانون و اختیارات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بوده است به این خاطر جای هیچ نگرانی‌ای نیست. به طور قطع آقای فرجی دانا نیز بر اساس اختیارات قانونی عمل خواهند کرد.

* آنچه که ما به دنبال آن هستیم افزایش سرعت رشد علمی است بنابراین بحث حاکمیت شور و نشاط در دانشگاه‌ها با همین نگاه مطرح شده است.

* اعتقاد دارم که دانشگاه‌ها علاوه بر مسئولیت‌های علمی، مسئولیت‌های اجتماعی و فرهنگی نیز بر عهده دارند بنابراین در کنار فعالیت‌های علمی خود باید نسبت به توسعه فرهنگی و اجتماعی در دانشگاه‌ها اقدام کنند. پیش از این نیز اشاره کرده بودم که اگر فعالیت‌های سیاسی تشکل‌های دانشجویی به درستی مدیریت شود می‌تواند روی کارکردهای علمی دانشگاه نیز تاثیر مثبت بگذارد. خط قرمز من این است که فعالیت‌های تشکل‌های دانشجویی باید به گونه‌ای مدیریت شود که به فعالیت‌های علمی دانشگاه لطمه نزند. در کشور قوانینی وجود دارد که به خوبی نحوه فعالیت تشکل‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دانشجویان را مشخص کرده است. دانشجویان در این زمینه باید تشویق و حمایت شوند. باید سلیقه‌های مختلف در تشکل‌ها حمایت شود تا فضای تک‌جناحی بر دانشگاه‌ها حاکم نشود اما باید مدیران دانشگاهی کاملا غیرسیاسی رفتار کنند تا شکافی بین مدیران دانشگاه و دانشجویان ایجاد نشود.

* باید یک واقعیت را پذیرفت و آن اینکه انتخابات 24 خرداد 1392 پیام مشخصی را به همراه داشت؛ مردم بسیاری از سیاست‌های 8 سال گذشته را قبول ندارند و خواستار تغییر هستند. مردم از دولت جدید مطالباتی دارند و خواستار برخی تغییرات هستند. این خواست را باید به رسمیت شناخت و دولت باید به آن احترام بگذارد. در وزارت علوم نیز ترجمه این پیام این است که دانشگاهیان با حضور در انتخابات خواستار برخی تغییرات در وزارت علوم هستند. همچنان که مقام معظم رهبری خطاب به دولت جدید فرمودند که هر دولتی که سر کار می‌آید باید نقاط ضعف دولت پیشین را شناسایی و برطرف کند و نقاط قوت را ادامه دهد. همه از جمله دولت و مجلس باید کمک کنند تا مطالبات مردم پاسخ داده شوند. یکی از مهم‌ترین بخش‌ها دانشگاه است. باید حرف دانشگاهیان شنیده شود و به مطالبات آنها که اغلب کاملا معقول است در نظر گرفته شود. باید از دانشگاهیان در کشور بیشتر استفاده شود.