جدايي تيم لاريجاني از ائتلاف اصولگرايان/ جال اصلاح طلبان با پايداري ها

دیروز آبی سرد بر پیکر اصولگرایانی که برای ازدست‌ندادن مجلس آخرین تلاش‌ها را انجام می‌دهند، ریخته شد. پس از چندروز مانور خبری درباره پیوستن علي لاریجانی به آنچه نام «ائتلاف اصولگرایان» بر آن نهاده‌اند، دیروز فراکسیون رهروان ولایت، یعنی تشکیلات سیاسی حامی لاریجانی در مجلس، با تشکیل جلسه‌ای صبحگاهی، عدم‌پیوستن به ائتلاف اصولگرایان را تصویب کرد. ساعاتی بعد هم منصور حقیقت‌پور به‌عنوان عضو هیأت‌رئیسه فراکسیون رهروان در جمع خبرنگاران پارلمان، ضمن اشاره به خبرهای ضدونقیض در رابطه با حضور دکتر علی لاریجانی در جلسات ائتلاف اصولگرایان گفت: «خبرهای منتشرشده در رابطه با حضور دکتر لاریجانی در ائتلاف اصولگرایان کذب است و ایشان در جلسات ائتلاف اصولگرایان تاکنون حضور نداشته‌اند و نخواهند داشت».

این در حالی است که روز پنجشنبه خبر پیوستن لاریجانی به این ائتلاف توسط خبرگزاری تسنیم منتشر شد. کاظم جلالی این خبر را تکذیب کرد و پس از انتشار تکذیب این خبر در «شرق»، روز شنبه غلامرضا مصباحی‌مقدم مجددا در گفت‌وگو با تسنیم اعلام کرد که لاریجانی خبر یک روزنامه درباره تکذیب پیوستنش به ائتلاف را غیرواقعی دانسته است. اما روایت نمایندگان حاضر در جلسه صبح دیروز فراکسیون، حاکی از ماجرایی دیگر بود. اسماعیل جلیلی به «شرق» گفت که پس از اعلام نظر مصباحی‌مقدم، کاظم جلالی در جلسه فراکسیون اعلام کرد که لاریجانی همه‌چیز را به تصمیم فراکسیون محول کرده و به هیچ‌کس هم سخنی درباره پیوستن به ائتلاف نگفته است. این البته تنها روایت نبود و روایت‌هایی دیگر هم از جلسه صبح دیروز بیان می‌شد. از جمله اینکه بهروز نعمتی دراین‌باره اعلام کرد: «حجت‌الاسلام مصباحی‌مقدم در حضور اعضا توضیح دادند که در جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام، تیتر روزنامه‌ها مبنی‌بر «رد شایعه پیوستن رئیس مجلس به ائتلاف اصولگرایان» را به آقای لاریجانی نشان دادم و آنچه در مصاحبه ذکر کردم برداشت شخصی‌ام از پاسخ ایشان بود». اما به‌هرتقدیر آنچه از این جلسه بیرون آمد، اعلام رسمی حرکت مستقل رهروان و جدایی قطعی آنها از ائتلاف اصولگرایان بود. حقیقت‌پور دراین‌باره به خبرنگاران گفت: «موضوع ائتلاف با جبهه متحد اصولگرایی در این جلسه مطرح شد. فراکسیون رهروان دارای یک اکثریت قاطع در مجلس شورای اسلامی است اما برای مشارکت در وحدت، دعوتی از آن توسط جبهه متحد اصولگرایی صورت نگرفته ‌است و تمام اعضای فراکسیون رهروان تصمیم گرفتند که به صورت مستقل و به‌عنوان یکی از جریانات اصولگرایی عمل کند». شاید اگر اصولگرایانی که این روزها در کنار همه اختلافات داخلی خود، برای تهیه فهرست تهران با بحران رأی هم مواجه هستند، می‌دانستند آغاز بازی رسانه‌ای با لاریجانی و تیمش در نهایت به اعلام رسمی استقلال رهروان از اصولگرایان می‌انجامد، هیچ گاه این بازی را آغاز نمی‌کردند. اما به‌هرترتیب، دیروز تصمیم بزرگ میانه‌روهای مجلس برای جدایی از اصولگرایان سنتی و تندرو اعلام شد و حقیقت‌پور صراحتا اعلام کرد: «در استان‌های مختلف فهرستی مستقل و واحد با عنوان فهرست رهروان ولایت ارائه خواهیم کرد». او تصریح کرد: «خبرهای ضدونقیضی که توسط رسانه‌های مختلف بیان می‌شود تنها فضاسازی ژورنالیستی و بازی سیاسی است و خبرهایی که از دکتر لاریجانی داریم، هیچ قولی برای حضور در جلسات متحد اصولگرایی تاکنون مطرح نشده است و در آن شرکت نداشته‌اند». او به همین مقدار هم اکتفا نکرد و برای اینکه خیال اصولگرایان را از ادامه مسیر هم راحت کند، اعلام کرد: «متأسفانه زمان برای مذاکره و ادغام فهرست گذشته است؛ موعد ثبت‌نام فرارسیده و اعضای نزدیک به رهروان ولایت در حال ثبت‌نام در انتخابات هستند».

علت بی‌اعتمادی میانه‌روها به ائتلاف اصولگرایان

هرچند تجربه‌های گذشته از مراودات تیم لاریجانی و اصولگرایان، نشان می‌داد که امکان ائتلاف این دو طیف با یکدیگر وجود ندارد، اما حقیقت‌پور دیروز باز هم لازم دید تا درباره دلایل این تصمیم توضیح دهد. او با تأکید بر اینکه اعضای جبهه متحد اصولگرایی سازوکارهای لازم برای وحدت را فراهم نکردند، گفت: «عزیزان جبهه متحد اصولگرایی، در حال تکرار تجربه ائتلاف‌های گذشته که کارساز هم نبوده‌، هستند؛ جریاناتی وجود دارند که اجازه حضور متناسب با وزن رهروان ولایت را در جبهه متحد اصولگرایی نمی‌دهند. بنابراین، با تصویب این فراکسیون و نظر قاطع اکثریت، اعضای فراکسیون رهروان ولایت مجلس به صورت مستقل در انتخابات آینده شرکت خواهند کرد».

آنچه حقیقت‌پور به‌عنوان تجربه ائتلاف‌های گذشته، مورد اشاره قرار داده، مصادیق متعددی دارد؛ اما شاید بتوان مهم‌ترین مصداق آن را در تهیه فهرست انتخابات مجلس هشتم و البته تجربه عهدشکنی در جریان تصویب برجام دانست. چهارسال قبل که اصولگرایان قرار بود باز هم فهرستی واحد برای انتخابات ارائه کنند، جریان‌های تندرو نظیر جبهه پایداری و حامیان دولت قبل، به‌همراه طیف‌هایی نظیر رهپویان و ایثارگران، از شرکت در ائتلافی که پرچمش در دست مرحوم آيت‌الله مهدوی‌کنی بود، خودداری کردند. نزدیکان آیت الله مصباح، شرط حضور در این ائتلاف را عدم‌شرکت نمایندگان لاریجانی و قالیباف در جلسات اعلام کرده بودند و در نهایت هم فهرست جداگانه خود را در تهران با سرلیستی حدادعادل و حضور اعضای جبهه پایداری ارائه کردند. در آن انتخابات از جمع میانه‌روهای تهرانی تک‌چهره‌هایی نظیر محجوب، مطهری، باهنر، ابوترابی‌فرد، فاطمه رهبر و لاله افتخاری به مجلس راه یافتند. این خط جدایی در انتخابات هیأت‌رئیسه مجلس نیز ادامه یافت و اولین انتخابات هیأت‌رئیسه مجلس نهم به میدان تقابل تمام‌عیار میانه‌روهای حامی لاریجانی و تندروها تبدیل شد. اینجا بود که زمزمه‌های تهرانی و شهرستانی‌بودن جدی شد. لاریجانی به‌عنوان نماینده قم با رأی شهرستانی‌ها رئیس مجلس شد تا تیم حداد که اکثریت کرسی‌های تهران را به خود اختصاص داده بودند، از تکیه به این نمایندگان و اعضای جبهه پایداری و حامیان دولت احمدی‌نژاد که از سایر شهرها به مجلس آمده بودند، سودی نبرد. هرچند تندروها بعد از روی‌کار‌آمدن دولت روحانی تلاش کردند با تشدید شکاف اصلاح‌طلب- اصولگرا، از تیم لاریجانی برای پروژه‌های خود در مقابل دولت یارگیری کنند و در مقاطعی مانند استیضاح فرجی‌دانا، در این کار موفق هم شدند، اما سرانجام آتش‌ زیر خاکستر اختلاف‌های درون‌خانگی، دوباره در ماجرای برجام سر از خاکستر بلند کرد. پس از دو سال حمایت میانه‌روها از مشی دیپلماسی دولت و تلاش همه‌جانبه تندروها برای توقف این حرکت، سرانجام روز تصویب برجام در مجلس

فرا رسید.

تندروها و مخالفان دولت، در کمیسیون برجام، گزارشی ضد برجام تهیه کردند و رأی‌دادن به طرح نحوه اجرای برجام را مشروط به قرائت این گزارش در صحن کردند. علی لاریجانی با پذیرفتن این شرط، اجازه داد گزارش آنها ابتدا در صحن قرائت شود، اما پس از قرائت گزارش، تندروها و مخالفان دولت از رأی‌دادن به طرح نحوه اجرای برجام خودداری کردند. این‌گونه بود که لاریجانی در صحن علنی لب به گلایه از عهدشکنی آنها گشود و بعد از آن هم احمد توکلی با نگارش نامه‌ای، شهادت داد که مخالفان دولت، به عهد خود وفا نکرده‌اند. از فردای همان روز بود که در میان اعضای فراکسیون رهروان، مخالفت‌های جدی در مقابل ائتلاف با اصولگرایان مطرح شد. مخالفت‌هایی که درنهایت به مصوبه دیروز این فراکسیون انجامید تا در آستانه انتخابات مجلس دهم، اصلی‌ترین طیف میانه‌روهای اصولگرا، حساب خود را از ائتلافی که تندروها را در خود جای داده جدا کنند. اتفاقی که البته جناح راست، یک بار هم در آستانه مجلس پنجم، مشابه آن را با جداشدن کارگزاران از این جناح تجربه کرده بودند.

چه خبر از ائتلاف؟

اعلام رسمی جدایی میانه‌روها از ائتلاف اصولگرایان، درحالی صورت گرفت که اوضاع و احوال این ائتلاف نیز چندان مطلوب نیست و همچنان می‌توان منتظر جدا‌شدن برخی دیگر از مؤثرین اصولگراها از این ائتلاف بود. تاکنون جامعه روحانیت مبارز به ریاست آیت‌الله موحدی‌کرمانی، حزب مؤتلفه به دبیرکلی نبی‌حبیبی، جبهه پایداری به دبیرکلی آقاتهرانی، جمعیت ایثارگران به دبیرکلی حسین فدایی و جمعیت رهپویان به دبیرکلی علیرضا زاکانی، اعضای این ائتلاف را تشکیل داده‌اند.

آنچه درباره جامعه مدرسین شنیده می‌شود، امتناع آیت‌الله یزدی از حضور در ائتلاف‌های انتخاباتی مجلس است. در کنار این مسئله، موضع‌گیری حداد عادل و نمایندگان نزدیک به او نیز ائتلاف را در آستانه یک چالش جدی قرار داده است. حداد که به عنوان سخنگوی این ائتلاف انتخاب شده، در جلسات ائتلاف اعلام کرده که حدود ٢٢ یا ٢٣ نماینده از جمع ٣٠ نماینده فعلی تهران، چون نزدیک به همین ائتلاف هستند، مجددا در فهرست انتخاباتی قرار بگیرند و برای هفت یا هشت گزینه‌ای که ائتلاف می‌خواهد به جای چهره‌های میانه‌رو معرفی کند، تصمیم‌گیری شود. معنای این پیشنهاد ارائه فهرستی به سرلیستی حداد و با ترکیبی از تندروهای فعلی مجلس مانند رسایی، کوچک‌زاده، نبویان، آقاتهرانی، زاکانی، نادران و سایر اعضای جبهه پایداری و تندروها و حامیان دولت قبل به‌اضافه هفت یا هشت چهره مانند بادامچیان خواهد بود. پیشنهادی که باعث دلخوری برخی از گروه‌های همسو با ائتلاف شده و آنها از نادیده‌گرفته‌شدن سهمشان در فهرست ائتلاف ابراز ناخرسندی کرده‌اند.

تهران، عرصه وزن‌کشی پایداری‌ها

آنچه در این میان مهم است، این است که اگر پروژه فعلی ائتلاف اصولگرایان به نتیجه برسد، با درنظر‌گرفتن اینکه تیم لاریجانی متکی به نیروهای شهرستانی خود است و احتمال ارائه فهرست مستقل در تهران از سوی آنها وجود ندارد، انتخابات تهران به عرصه رقابت فهرست مخالفان جدی دولت در قالب ائتلاف اصولگرایان و فهرست واحد اصلاح‌طلبان و کاندیداهای مستقل تبدیل خواهد شد. مستقل‌های نزدیک به لاریجانی در تهران، با توجه به تعداد نیروهای میانه‌رویی که می‌توانند با عنوان مستقل پا به عرصه بگذارند در نهایت همان سهم تقریبا پنج‌نفره خود از کرسی‌های مجلس را خواهند داشت و رقابت اصلی بین فهرست ائتلاف اصولگرایان با سرلیستی حداد و فهرست اصلاح‌طلبان و اعتدالیون با سرلیستی احتمالی عارف خواهد بود. رقابتی که مجالی است برای تکرار وزن‌کشی سال ٩٢ و این‌بار در مقیاس پایتخت.

علی لاریجانی در این میان می‌تواند بدون حضور تیمش در انتخابات تهران، از برنده‌شدن اصلاح‌طلبان در این رقابت نفع ببرد، همان‌طور که اصلاح‌طلبان و حامیان دولت نیز از پیروزشدن تیم لاریجانی در رقابت با پایداری‌ها و تندروها در برخی شهرها متنفع خواهند شد. این‌گونه است که مصوبه روز گذشته فراکسیون رهروان ولایت را می‌توان نقطه عطفی نه‌تنها در آرایش انتخاباتی نیروها در مجلس دهم، بلکه در آرایش سیاسی کشور در روزهای پس از تشکیل مجلس دهم به حساب آورد. آرایشی که در آن، دامنه میانه‌روهای اصولگرا که با اصلاح‌طلبان هم‌گرایی دارند، از حد هاشمی و ناطق و روحانی و ولایتی فراتر رفته و بدنه‌ای به وسعت تیم لاریجانی را نیز همراه خود خواهد دید.

شرق

گزارش خطا