بايدها و نبايدهاي ديپلماسي

احمد شیرزاد

نواندیش: احمد شيرزاد* -(انتشار اولیه 14/8/92 - انتشار مجدد 19/8/92) قانون نانوشته‌ای در مذاکرات بین الملی حکم به این مساله می‌دهد که دولتی اگر از پشتوانه بالایی در لایه‌های مختلف جامعه برخوردار باشد و همچنین مشروعیتش مورد قبول اکثریت باشد، در مناسبات بین الملل از قدرت چانه زنی بالایی برخوردار خواهند بود. بنابراین دولت روحانی که در انتخاباتی پرشور توانست با اکثریت رای‌های ریخته شده به صندوق روی کار آید، این فرصت را در اختیار خود می‌بیند تا بتواند با قدرت و صلابت لازم با همتایان خارجی خود دور یک میز نشسته و وارد مذاکرات جدی شود، مذاکراتی که متاسفانه در هشت سال گذشته دست آوردی برای جمهوری اسلامی نداشت و به همین دلیل کشور بحران‌های متعددی را تجربه کرد و همچنان پیش روی خود می‌بیند. چرا که نظر دولتی که رای بالایی دارد به مثابه نظر اکثریت مردم ایران است که طرفین مذاکره را به نرمش وا می‌دارد.

درباره چگونگی مذاکره هم باید اذعان داشت که اگر در مذاکره امتیازی داده شود تا در ازای آن امتیازی را نصیب کشور کنند، تحت هیچ شرایطی نمی‌توان امتیاز داده شده را نشانه‌ای از تسلیم یا سازش اجباری تلقی کرد، چرا که مذاکره به نوعی معامله است و هیچ معامله‌ای را نمی‌توان به نفع اهداف و خواسته‌های یک طرف دانست. در واقع باید اینطور گفت که کوتاه آمدن در مذاکرات اگر منافع و مصلحت را تضمین کند، نه تنها اقدامی زیر سئوال نیست بلکه نشانه‌ای از هوشمندی و درایت است، چون این روش می‌تواند در کاهش تنش و چالش‌ها و در نتیجه کم شدن مشکلات و بیشتر شدن آرامش مردم تاثیرگذاری مثبتی از خود برجای بگذارد.

به همین دلیل به آنهایی که با تکیه بر افراطی‌گری و همچنین عادت به تندروی این روز‌ها تحلیلهایی مغرضانه را درباره دیپلماسی دولت روحانی مطرح می‌کنند گفت که اگر واقعا دلسوز نظام و کشور هستند، نظراتشان را از ذهنشان بیرون نیاورند تا دستگاه خارجی بتواند با فراغ بال اهداف دیپلماتیک دولت را با اجرایی کردن دقیق برنامه‌ها، محقق کنند، چرا که موفقیت درعرصه بین الملل یکی از اصلیترین لازمه‌هایش آرامش فضای داخلی است.

همچنین مشخصا درباره ارتباط با اروپا و کشورهایی که در این منطقه مهم دنیا قرار دارند، ناگفته پیداست که به لحاظ اقتصادی کشور ما از رفت و آمد با اروپایی‌ها منفعتهای زیادی را از آن خود خواهد کرد که می‌توانند در بهبود وضعیت اقتصادی نقش مهمی را ایفا کند. در اوایل دهه هشتاد دیپلماسی دولت حاکم قرار را بر تعامل با اروپا گذاشته بود که بنا به شرایطی به آنچه می‌خواست، نرسید تا از دولت روحانی این انتظار برود که کار نیمه تمام آن روز‌ها را تمام کند تا بلکه قدم بلندی در راه پیشرفت و توسعه بردارد.

البته نمی‌توان نسبت به این مساله بی‌توجه بود که برخی از تحرکات داخلی امکان دارد شرایط دشواری را برای دولت به وجود بیاورد و بعید نیست که مخالفان جریان اعتدال شرایطی را موجب شوند تا دولتمردان نتوانند آنطور که باید با همتایان اروپایی خود به مذاکره بپردازند. تاکید این است که هم دولت و هم نهادهای دیگر تمام سعی خود را به کار بگیرند تا با کمک هم تحرکات افراطی و ضد ملی را خنثی کنند و شرایط را برای تغییر وجهه ایران در نظام بین الملل به وجود بیاورند. چرا که تنها راه رهایی ایران از بحران‌هایی که به واسطه ندانم کاری‌های هشت سال اخیر به وجود آمده، این است که رابطه خود با دنیا و البته اروپا را ترمیم کنیم تا بتوانیم با قدرت بیشتری به رویارویی با مشکلات موجود برویم.

*نماينده اصفهان در مجلس ششم شوراي اسلامي

گزارش خطا