کد خبر: ۳۷۲۲۵
تاریخ انتشار: ۰۵ بهمن ۱۳۹۴ - ۰۸:۵۶
تعداد نظرات: ۲ نظر

توافق هسته ای و میراث سیاست خارجی اوباما

اگر ایران تلاش داشت با حل پرونده هسته ای به چالشهای پیش آمده حول این پرونده و تحریمهای سخت و ظالمانه پس از دوازده سال پایان دهد دولت اوباما نیز در تلاش بود که با شکل گیری توافق هسته ای از یک سو به یکی از طولانی ترین پرونده های سیاسی پایان دهد و از سوی دیگر با حل دیپلماتیک پرونده هسته ای هم برگی زرین را درسیاست خارجی خویش ثبت کند
نواندیش-اکبر مختاری: سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در بستر مشروعیت چهار ارزش استراتژیک دموکراسی، لیبرالیسم، سرمایه داری، و نهادهای بین المللی شکل گرفته است. مداقه بر روی دکترین روسای جمهور ایالات متحده از 1898 پس از شکست اسپانیا از آمریکا و دوران ریاست جمهوری تئودور روزولت و حرکت گام به گام به سمت تعریفی جهانی از منافع ملی این کشور همواره حول چهار مشروعیت استراتژیک فوق قرار داشته است. 

هرچند وودرو ویلسون کوشید این کشور را از انزوا خارج سازد و آمریکا را وارد جامعه ملل سازد اما این امر مورد موافقت کنگره قرار نگرفت و تنها باعث شد توجه به مشروعیت نهادهای بین المللی در سیاست خارجی آمریکا اهمیت بیشتری پیدا کند. فرانکلین روزولت با حضور قدرتمند در جنگ جهانی دوم سیاست خارجی این کشور را کاملا از انزوا خارج ساخت. جان. اف. کندی و جیمی کارتر مشروعیت دموکراسی و حقوق بشر را در سیاست خارجی ایالات متحده پر اهمیت ساختند. 

در این میان رونالد ریگان با سیاست خارجی نسبتا تهاجمی خویش  در دو بعد سیاست اعلانی و اعمالی به تعبیر خویش سبب ساز فروپاشی امپراتوری شر شوروی در سال 1991گردید. 
با توجه به مقدمه فوق نگارنده درصدد است سیاست خارجی باراک اوباما را مورد توجه  قرار دهد و با بررسی نقاط قوت و ضعف سیاست خارجی وی میراث اوباما را پس از گذشت هفت سال از دوران ریاست جمهوری مورد بحث و تحلیل قرار دهد. 

باراک اوباما در حالی در ژانویه 2009 با شعارتغییر وارد کاخ سفید شد که نیروهای نظامی آمریکا در تعداد بالا در عراق و افغانستان حضور داشتند و او که بدلیل سخن از تحول در داخل و خارج ایالات متحده مورد اقبال قرار گرفته بود باید در جهت تحقق شعارهای خویش که دوری از جنگ و دفاع فراگیر از دیپلماسی با هدف افرایش دوباره مشروعیت جهانی ایالات متحده بود تحولاتی را در سیاست خارجی این کشور در عراق و افغانستان ایجاد می کرد. بنابراین دستور کاهش تدریجی نیروهای نظامی از عراق را صادر کرد دستوری که در سال 2011 به خروج قطعی نیروهای این کشور از عراق منجر گشت. با خروج از عراق، اوباما استراتژی تمرکز بر افغانستان بعنوان کانون اصلی بحران و تروریسم را مورد توجه قرار داد و کوشید بخصوص در دور اول ریاست جمهوری خویش حل مسئله افغانستان و بحرانهای موجود در این کشور را از اهمیت بیشتری برخوردار کند.

هر چند مشکلات این کشور همچنان باقی مانده است لیکن انتقال نسبتا مسالمت آمیز قدرت سیاسی از کرزای به اشرف غنی را با وجود انتقادات به انتخابات این کشور در دوره دوم ریاست جمهوری می توان موفقیتی نسبی در سیاست خارجی اوباما قلمداد کرد. رویداد مثبت دیگر سیاست خارجی اوباما را که می توان میراثی ارزشمند  تصور کرد برقراری روابط دیپلماتیک ایالات متحده با کوبا پس از بیش از پنجاه سال بود. با شکل گیری انقلاب کوبا در سال 1961 و رهبری فیدل کاسترو روابط کوبا و آمریکا بطور کامل قطع گردید. کوبا هر چند از نظر اقتصادی آنچنان برای آمریکا استراتژیک بحساب نمی آید لیکن جغرافیای کوبا بخوبی تاثیرش را در زمان کندی و بحران موشکی در دهه60 میلادی نشان داد همان بحرانی که میرفت جهان را با یک جنگ خانمانسوز روبرو سازد لیکن با عقب نشینی منطقی و آگاهانه خروشچف رهبر شوروی سابق بحران موجود حل گردید. بواقع میتوان بازگشایی سفارتخانه های دو کشور آمریکا و کوبا در سال 2015 را رویداد و میراثی مثبت در سیاست خارجی اوباما دانست.

در حوزه خاورمیانه تحولات موسوم به بهار عربی را که می توان برآمده از نگاه آزاد و مثبت اوباما به شکل گیری  خاورمیانه ای متفاوت دانست هر چند در تونس از موفقیت لازم برخوردار بود لیکن رویدادهای مصر و جابجایی متعدد قدرت و رسیدن به یک دولت نظامی برآمده از کودتا را می توان نوعی شکست به حساب آورد. شکستی که با تحولات قدرت در لیبی و حمله به سفارت آمریکا در بنغازی تکمیل گردید.

تحولات داخلی در سوریه و چگونگی تصمیم در مورد نحوه برخورد در این کشور را می توان ازمهم ترین چالش های سیاست خارجی آمریکا در دوره دوم اوباما دانست. گسترش جنگ داخلی در سوریه، دولت اوباما را با معما و دوگانگی بزرگ در اقدام روبرو ساخت. از سویی باید به وعده خویش مبنی برحمله نظامی به سوریه بدلیل عبور از خط قرمزهای اعلامی جامه عمل می پوشاند و از طرفی دیگر حضور نظامی می توانست هزینه گزافی را از نظر سیاسی و اقتصادی در بلندمدت به این کشور تحمیل کند. بنابراین با احاله تصمیم نهایی به کنگره برای جنگ با سوریه  نوعی رهایی از یک تصمیم سخت را برای خود ایجاد نمود. هر چند در آن زمان کارشناسان سیاسی این حرکت را نشانه ضعف سیاسی و افول عظمت قدرت آمریکا دانستند لیکن گذر زمان و قدرت گیری گروه های تروریستی چون داعش و جبهه النصره در سوریه و عراق در صورت شکست احتمالی بشار اسد عدم انجام حمله نظامی به سوریه را مشروعیت نسبی بخشید. هر چند عدم موفقیت حملات هوایی هوشمند در مبارزه با گروه ترویستی داعش توسط ایالات متحده و موفقیت های نسبی و موقت این گروه در عراق و سوریه استراتژی مبارزه با تروریسم در سیاست خارجی اوباما را به چالش کشید. 

با تاکید و توجه به مطالب فوق، باید مهم ترین موفقیت سیاست خارجی اوباما را توافق هسته ای با ایران دانست. از همان ابتدای ورود اوباما به کاخ سفید او یکی از مهم ترین اهدافش را حل مسالمت آمیز پرونده هسته ای ایران دانست. هر چند اتفاقاتی در داخل ایران و آمریکا مانع شکل گیری توافق بزرگ در دور اول ریاست جمهوری اوباما شد لیکن با انتخابات سال92 و پیروزی حسن روحانی به عنوان شیخ دیپلمات و مسلط به پرونده هسته ای ایران از یکسو و وجود تیم مذاکره ای با مدیریت محمد جواد ظریف قوی ترین دیپلمات در ساختار کنونی سیاسی ایران زمینه را برای شکل گیری توافق هسته ای فراهم ساخت. اگر ایران تلاش داشت با حل پرونده هسته ای به چالشهای پیش آمده حول این پرونده و تحریمهای سخت و ظالمانه پس از دوازده سال پایان دهد دولت اوباما نیز در تلاش بود که با شکل گیری توافق هسته ای از یک سو به یکی از طولانی ترین پرونده های سیاسی پایان دهد و از سوی دیگر با حل دیپلماتیک پرونده هسته ای هم برگی زرین را درسیاست خارجی خویش ثبت کند و هم از مشروعیت نسبی ایجاد شده برای موفقیت حزب دموکرات در انتخابات بعدی ریاست جمهوری استفاده کند همانی که به نظر نگارنده نه تنها پیش بینی بیهوده بنظر نمی آید بلکه پذیرش و شکل گیری این توافق بزرگ را باید مهم ترین میراث سیاست خارجی اوباما دانست. موضوعی که تاریخ با قضاوتش در آینده بهترین جواب را به ما خواهد داد.

*مدرس مدعو دانشگاه و کارشناس ارشد روابط بین الملل

انتشار یافته: ۲
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
ناشناس
|
Iran, Islamic Republic of
|
۱۶:۳۹ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۵
0
0
استاد لذت بردم ماشاا... در نواندیش نوعی درس آمریکا شناسی رو شروع کردی.
حسینی
|
Iran, Islamic Republic of
|
۲۲:۴۱ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۸
0
0
باتشکر از جناب مختاری بخاطر مقاله عالی,شفاف.مفید و جامع مقالاتی با سبک جدید و مشخص و گویا ممنون میشم مقاله ای با تاثیرات پایان تحریمها بر اقتصاد ایران .وضعیت معیشت مردم . ومهمتر بازار خودرو قیمت آن برای ما بنویسن. ویا اینکه چرا روحانی در قضیه خودر بجای اینکه به فکر طرفداران باشد با اعطای وام به این دوشرکت کمک نمود تا بیشتر به مردم ظلم نماید.
نظر شما
قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.
* کد کپچا:
captcha

بهترین ساعت بیدارشدن، صبحانه و شام خوردن و خوابیدن چیست؟

همه چیز درباره سریال مهیار عیار: ساعت پخش، تکرار، داستان و بازیگران + عکس

قتل مرد جوان در پارک قیطریه بر سر متلک به نامزدش

انتصاب نخستین فرماندار زن در تاریخ فارس: بتول معلم کیست!؟

معرفی و نقد فیلم ما در زمان زندگی می کنیم 2024 We Live in Time : عاشقانهِ دراماتیکِ اندرو گارفیلد و فلورنس پیو

نتیجه بازی شباب الاهلی و اتحاد کلباء با حضور ملی‌پوشان فوتبال ایران!

ریما رامین فر در کنار همسرش امیر جعفری در دبی (عکس)

سه گانه تراکتور با حذف از جام حذفی پرید! / اسکوچیچ: می‌خواهیم قهرمان لیگ و آسیا شویم

عضو کمیسیون بودجه اعلام کرد: شرط تحقق مطالبه رتبه بندی و همسان سازی فرهنگیان بازنشسته ۱۴۰۰ و پاداش بازنشستگان ۱۴۰۲

اعلام زمان قطعی اجرای همسان سازیِ ۴۰ درصدی برای همه بازنشستگان (کشوری، فرهنگیان بازنشسته و لشکری)

کد های کتز داگز امروز ۲ آذر و ۳ آذر؛ جواب تسک‌ های یوتیوب گربه سگ TOP 5 Small Town Side Hustles That Make Big Money by CAT DOG

کد بلوم امروز ۲ آذر و ۳ آذر ؛ تمام تسک های یوتیوب What is Slippage و Regulation: Yay or Nay

برد تاریخی تیم فوتبال بانوان پرسپولیس

علم الهدی بالاخره پس از ۳ سال دولت رئیسی نگران گرانی ها شد: نکند توطئه باشد؛ نکند کار نفوذی ها باشد

واکنش عضو دفتر رهبری به نقل قول معاون پزشکیان درمورد نظر رهبری درباره قانون تابعیت

تغییر چهره بازیگر «عشق ممنوع» و «فاطماگل» 14 سال بعد 14 سال در 40 سالگی (عکس)

گربه ماهیِ رزه دار درحالِ صحرانوردی در جستجوی آب! (ویدئو)

خلاصه بازی پرسپولیس 3 - مس سونگون 0 (فیلم) - 1 آذر

آهنگ نگرانتم ، میثم ابراهیمی (موزیک ویدئو) + متن شعر ترانه

خلاصه بازی ایران 3 - قرقیزستان 2 ؛ گل های طارمی، حردانی و آزمون (فیلم)

گوسفند عاشق نوشیدن چای را ببینید! (ویدئو)

ماهی روز قیامت برای دومین بار دیده شد (عکس)

آهنگ ای دریغا - محسن چاوشی (موزیک ویدئو)

خاطره خنده دار مونا کرمی در شام ایرانی از تبلیغات ماهواره‌ای (ویدئو)

حمله یک قلاده خرس به خودروها در جاده چالوس (ویدئو)

مداحی دهه فاطمیه عبدالرضا هلالی؛ ناحلة الجسم یعنی؟! (ویدئو)

خلاصه بازی رئال سوسیداد ۱-۰ بارسلونا (ویدئو)

خلاصه بازی چلسی 1- 1 آرسنال (ویدئو)

خلاصه بازی و گلهای رئال مادرید 4 - 0 اوساسونا (ویدئو)

مسابقه امیر علی اکبری، فایتر ایرانی مقابل مارکوس آلمِیدا، اسطوره برزیلی در MMA (ویدئو)

خلاصه بازی منچستر یونایتد 2 - 0 پائوک (ویدئو)

خلاصه بازی و گل های بارسلونا ۵ - ستاره سرخ بلگراد ۲ (ویدئو)

تصویری از شیخ نعیم قاسم، دبیرکل جدید حزب الله لبنان در حرم امام رضا (عکس)

خلاصه بازی رئال مادرید ۰ - بارسلونا ۴ (ویدئو) / طوفان در لالیگا

تیپ پائیزی و چهره شاد شبنم قربانی در 35 سالگی (عکس)

تصاویر پربازدید از بازیگر زن ترک و حجابش در ایران (عکس)

استقبال دختران روس از پزشکیان (عکس)

تصویر شگفت انگیز از فرود هواپیما در بیروت در میانه آتش حملات اسرائیل (عکس)

تغییر چهره آناهیتا درگاهی پس از جدایی (عکس)

حزب الله با پهپاد خانه نتانیاهو را هدف قرار داد (+عکس و ویدئو)

دوقلوهای جدید جایگزین سارا و نیکا در پایتخت شدند (عکس)

بنر اعتراضی جالب هواداران استقلال جلوی درب دفتر هلدینگ (عکس)

قاب بامزه و خوش آب و رنگ از بهنوش طباطبایی (عکس)

تغییر چهره قابل توجه پریناز ایزدیار در 38 سالگی (عکس)

تصویر پربیننده از زنان آتش نشان در تهران (عکس)

تیپ جالب المیرا دهقانی در پشت صحنه یک نمایش (عکس)

استایل و آرایش متفاوت هدی زین العابدین وایرال شد (عکس)

چهره جذاب بهنوش طباطبایی در ۴۳ سالگی (عکس)

واکنش پسر ناصرملک مطیعی به حمله کیهان؛ «دل تاریکتان پر از کینه است» (عکس)

فیگورهای زیبای انفرادی هادی چوپان در فینال مسترالمپیا ۲۰۲۴ (گزارش تصویری)

عینک عجیب و ۲۱۰ میلیون تومانی علی صادقی در جوکر سوژه شد (عکس)

لوگوی عجیب روی لباس پیشکسوت جنجالی؛ هم استقلال هم پرسپولیس ! (عکس)

تصاویر مسابقه مقدماتی هادی چوپان در مستر المپیا ۲۰۲۴ و نتیجه آن (عکس)

تصویر جذاب سحر دولتشاهی در روز تولدش (عکس)

رونمایی شهرزاد کمال‌زاده از استایل جذاب و جدیدش (عکس)

شوک به استقلال: ستاره با هواداران خداحافظی کرد (تصویر)

حذف تصویر رئیسی از اتاق وزیر خبرساز شد (عکس)

عاشقانه حدیثه تهرانی برای همسرش (عکس)

استایل متفاوت لیلا بلوکات در پشت صحنه تئاتر (عکس)

تیپ و چهره تازه ندا قاسمی، «شیرین سریال نون خ» (عکس)

سلفی بدون آرایش نجمه جودکی، مجری سابق صداوسیما (عکس)

تیپ و چهره متفاوت المیرا دهقانی روی صحنه تئاتر (تصاویر)

تیپ و چهره پاییزی نازنین بیاتی در ۳۴ سالگی (عکس)

شادی عجیب ایلان ماسک در سخنرانی ترامپ (عکس)

شکایت استقلال از اکرم عفیف به خاطر این خوشحالی (عکس)

عراقچی وارد فرودگاه دمشق شد (عکس)

زندگی خصوصی، عکس‌های شخصی و بیوگرافی ساناز سعیدی (تصاویر)

حضور فرزندان رهبر انقلاب در دفتر حزب الله لبنان (عکس)

عذرخواهی کاپیتان استقلال از هواداران و پیام به نکونام (تصویر)

واکنش رامین رضاییان به جدایی جواد نکونام از استقلال (تصویر)

عکس: رقص عاشقانه عروس و داماد فلسطینی زیر موشک های ایرانی

پوشش دختران شادی کننده در پی حمله موشکی ایران به اسرائیل (عکس)

وقتی آهنگ عروسی پس از مشاهده موشک های ایران بر فراز اسرائیل تغییر می کند! (ویدئو)

عکس یادگاری اهالی رام الله با موشک های ایران (تصاویر)

آثار حمله موشکی ایران به تل آویو (عکس)

این خانم مجری سوری هدف حمله هوایی اسرائیل قرار گرفت (عکس)

گیتی قاسمی و مریم مومن در یک اکران مردمی (عکس)

ادعای ترور ماهر الاسد برادر بشار اسد + تصویر

حضور سردار قاانی در دفتر حزب الله تهران (عکس)

استایل سحر دولتشاهی در فرش قرمز فستیوال روسیه (عکس)

این جنگنده عامل ترور سیدحسن نصرالله بود +عکس

لحظه طلاق پرویز یاحقی و حمیرا (تصاویر)

مهدی کوشکی بازیگر و همسرش با لباس لری (عکس)

تیپ و چهره متفاوت ریما رامین فر، «هما» سریال پایتخت با همسر و پسرش در ایتالیا / عکس

ارتش اسرائیل تصاویر حمله به مقر حزب الله لبنان را منتشر کرد (ویدئو)

بیلبورد شهری در تهران در واکنش به اقدام به ترور سیدحسن نصرالله (عکس)

تغییر چهره رعنا آزادی ور «سمیرا» سریال زخم کاری در 41 سالگی (عکس)

استایل جدید ریما رامین فر در کنسرت محسن ابراهیم زاده (عکس)

استوری سوزناک محسن چاووشی برای کارگران معدن طبس ۳۰ میلیونی شد (ویدئو)

تصویر هنری المیرا دهقانی بازیگر گرگ و میش (عکس)

پرطرفدارترین