چالش اردوغان با خانه‌های مختلط دانشجویی

يكي از نمايندگان حزب جمهوريخواه خلق مجلس تركيه مي‌گويد كه رجب طيب اردوغان عادت دارد هر وقت به سفرهاي ديپلماتيك مي‌رود جنجال به پا كند، كارشناسان و گروه‌ها را به بحث كشانده و از دور واكنش‌ها را نظاره كند. وقتي او در كشور حضور ندارد در سفر خود را ملزم به پاسخ نمي‌داند و رسانه‌ها مي‌مانند و دنيايي از سوال و جواب و نظرات كارشناسي و غيركارشناسي.

در ادامه روزنامه اعتماد نوشت: اين‌بار هم آقاي نخست‌وزير وقتي به تور اروپايي مي‌رفت، حرفي زد كه علاوه بر مخالفان، حقوقدانان، دانشجويان، اساتيد دانشگاه و قشر وسيعي از خانواده‌ها را به بحث كشاند. او قبل از آغاز سفر به كشورهاي فنلاند، سوئد و لهستان در يك كنفرانس خبري حضور يافت و در حالي كه خبرنگاران انتظار داشتند از او صحبت‌هايي درباره محور برنامه‌ها و مذاكرات در كشورهاي مقصد بشنوند، اردوغان يك‌باره موضوع خانه‌هاي دانشجويي مختلط را مطرح كرده و با تحكم خاصي در كلام گفت دختر و پسرهاي دانشجو بدون اينكه با هم ازدواج كنند در خانه‌هاي مشترك زندگي مي‌كنند و اين براي ما قابل قبول نيست و از مقررات قانوني سخن گفت كه بايد اجرايي شود.

در نخستين واكنش نمايندگان مجلس تركيه آن را مداخله دولت در زندگي خصوصي مردم دانستند و گفتند كه اردوغان در زندگي خصوصي مردم تجسس مي‌كند. اردوغان وارد فنلاند شده بود كه دانشجويان مراتب اعتراض خود را به صحبت‌هاي نخست‌وزير اعلام كردند و صحبت‌هاي او را توهين به خود دانستند كه دولت بلوغ فكري آنها را ناديده گرفته و قصد مداخله در زندگي خصوصي‌شان دارد. در حالي كه رسانه‌هاي مخالف دولت يادداشت‌ها و نظراتي از كارشناسان كار مي‌كرد كه تناقض اين سياست را با اصول دموكراسي به اثبات مي‌رساند، رسانه‌هاي حامي دولت، رجب طيب اردوغان را در حال خنده و مزاح با طراحان بازي پرطرفدار «پرنده‌هاي خشمگين» شركت معروف فنلاندي در هلسينكي نشان مي‌داد كه مي‌گفت به واسطه نوه‌هايش اين بازي را مي‌شناسد.

اردوغان سه نوه دارد از سه فرزند خود كه ازدواج كرده‌اند و فرزند كوچك او به اسم سميه كه دختر جواني است و در اغلب سفرها كار ترجمه را براي پدر انجام مي‌دهد هنوز ازدواج نكرده است. آقاي نخست‌وزير پيشرفت‌هاي كشور فنلاند در فناوري تلفن همراه را از نقطه‌نظر خود جالب مي‌دانست و منتقدان هم به مزاح و با لحن تمسخرآميز گام‌هاي او را در تحديد آزادي‌هاي شهروندي بي‌نظير قلمداد مي‌كردند.

اردوغان بعد از فنلاند به سوئد رفت و آنجا با فردريك رينفلد نخست‌وزير، كارل شانزدهم پادشاه و پر وستربرگ رييس پارلمان سوئد ديدار و گفت‌وگوهايي داشت كه ديگر همانند فنلاند حاشيه‌يي همراه نداشت و در راه كشور لهستان بود كه بحث‌ها درباره صحبت‌هاي آقاي نخست‌وزير بالا و بالاتر گرفت. حالا ديگر دوستان و مديران آقاي نخست‌وزير سعي در توجيه گفته‌هاي او داشتند و بحث به آنجا كشيد كه يكي از مديران دانشگاه كه هم‌حزبي اردوغان بود، گفت: خيلي از خانواده‌ها خبر ندارند دختر و پسر دانشجوي‌شان با پسر و دختر دانشجوي غريبه بدون پيوند ازدواج در خانه مشترك زندگي مي‌كنند و اين اتفاق بدي است كه دولت سعي در جلوگيري از آن دارد.

رييس دانشگاه 18 مارس چاناك قلعه كه براي گفته خود ادله خانواده‌هاي ليبرال و محافظه‌كار را آورده و با طرح اين سوال كه آيا دانشجويان دختر و پسري كه با هم زندگي مي‌كنند از خانواده ليبرال هستند يا نه با اين پاسخ كه همه از خانواده‌هاي ليبرال نيستند و برخي هم از خانواده‌هاي محافظه‌كار هستند كه بدون اطلاع خانواده با هم زندگي مي‌كنند و اينجا لزوم ورود دولت ضروري مي‌نمايد دامنه بحث را گسترده‌تر كرده و افراد بيشتري وارد بحث شدند. اين مقام مسوول حتي طرحي داده بود كه مي‌گفت صاحبان خانه ديوارها را سوراخ كرده و خانه‌ها را كوچك كنند و به جاي اينكه آن را به يك دختر و پسر اجاره دهند به دو پسر يا سه دختر اجاره دهند كه اين موضوع با تمسخر حقوقدانان و دانشجويان و اساتيد دانشگاه مواجه شد و برخي هم اعلام كردند آقاي مدير با اين طرح خود زمينه سوءِ استفاده مالكان منزل را فراهم مي‌آورد.

در گيرودار اين بحث‌ها و جنجال‌ها، انستيتوي روابط بين‌المللي لهستان كنفرانسي را با عنوان روابط تركيه و اتحاديه اروپا ترتيب داد كه اردوغان در آن سخنراني كرد. ضمن اينكه تركيه و لهستان ششصد مين سالگرد روابط ديپلماتيك خود را جشن گرفتند. دونالد توسك، نخست‌وزير لهستان تقريبا استقبال گرمي از اردوغان به عمل آورد هرچند پيش از اين سر ماجراي رياست قبرس بر اتحاديه اروپا به مشكل برخورده بودند و روابط دو كشور به سردي گراييده بود.

دونالد توسك به اردوغان درباره مخالفت با رياست قبرس بر اتحاديه اروپا هشدار داده و گفته بود تركيه نبايد اتحاديه اروپا را درباره رياست دوره‌يي قبرس بر اين مجموعه تهديد كند. از اين رو اين سفر از جهات مختلف براي دو كشور اهميت داشت و اردوغان اقدامات تركيه در روند عضويت در اتحاديه اروپا را براي سومين مخاطب خود بازتعريف مي‌كرد. اردوغان براي دونالد توسك يادآوري كرد كه در سال حدود 500 هزار توريست از لهستان به كشورش مي‌آيد. ضمن اينكه او اين‌بار هم تعداد زيادي از تاجران تركيه را همراه خود به تور اروپايي برده بود و ضمن اينكه تاجران كشورش از فضاي فوق براي توسعه روابط تجاري بهره مي‌بردند، متعاقبا سرمايه‌داران فنلاند، سوئد و لهستان را به سرمايه‌گذاري در كشور ترغيب مي‌كرد.

با اين همه محور اصلي مذاكرات و برنامه‌هاي آقاي نخست‌وزير در تور اروپايي عضويت تركيه در اتحاديه اروپا بود و در اين رابطه اميدهايي را به ملت داده بود. اما منتقدان در داخل سياست‌هاي نخست‌وزير را مخل در روند سريع عضويت دانسته و بر اين نكته تاكيد داشتند كه او با تحديد آزادي‌هاي شهروندي عملا خود به عنوان مانع عمل مي‌كند و اينكه دولت در ريز و درشت زندگي خصوصي شهروندان تجسس كند قابل قبول نيست. وقتي اردوغان از تور اروپايي سفرهاي ديپلماتيك خود برگشت، نقدها كماكان به قوت خود باقي بوده و همچنان منتقدان از او درباره حقوق شهروندي توضيح مي‌خواهند. ضمن اينكه آنها تحقيقاتي هم انجام داده‌اند كه بر دروغ بودن ادعاي نخست‌وزير كه درباره دلايل جداسازي خوابگاه‌ها و لزوم ورود به خانه‌هاي شخصي دانشجويان، شكايت همسايه‌ها و مردم را مطرح كرده بود، صحه مي‌گذارد. منتقدان مي‌گويند در نظرسنجي‌هايي كه طي اين روزها از مردم به عمل آورده‌اند كسي شكايتي نداشته و نخست‌وزير براي اينكه اهداف خود را پيش ببرد مردم را بهانه قرار داده است.

گزارش خطا