انتقاد شیخ حسین انصاریان از وضعیت "مداحی": چرا دين ما "مداح محور" شده است؟

بعد از آیت‌الله مکارم شیرازی، شیخ حسین انصاریان هم از وضعیت مداحی در ایران انتقاد کرده است؛ او که در چهاردهمین همایش تکریم بانوان قرآن‌پژوه در سالن همایش‌های برج میلاد تهران سخن می‌گفت با انتقاد از پیشی‌گرفتن جایگاه مداحان نسبت به وعاظ درس‌دیده حوزه، گفت: این آسیب سنگینی است که وقتی یک واعظ درس‌دیده و حوزه‌دیده برای سخنرانی در محفلی در تهران دعوت می‌شود، مردم بیرون از مراسم موج می‌زنند تا این واعظ هرچه زودتر برود و به جای او مداح بیاید.

به گزارش روزنامه «شرق»، انصاریان با طرح این پرسش که چرا دین ما مداح‌محور شده است؟ افزود: مداحی خوب است، اما چه‌ مقدار؟ مداح چقدر می‌تواند مردم را با قرآن آشنا کند؟ جایگاه مداحی در کشور نباید این‌گونه باشد که فضا، یک عالم درس‌خوانده را دفن کند و شعر را جای آن بگذارد.

جایگاه مداحان با آمدن دولت احمدی‌نژاد به‌ویژه در فضای سیاسی، ناگهان ارتقایی ویژه یافت تا جایی که دولت نخست او به دولت مداحان معروف شد. سال ٨٤ محافل برخی مداحان معروف، محل حمله به هاشمی‌ رفسنجانی و محمدباقر قالیباف شده بود. اگرچه همین مداحان بعدا بر دولت احمدی‌نژاد هم شوریدند که به دعوای بین آنها و حلقه نزدیک به احمدی‌نژاد و سخنان تندی که علیه اسفندیار رحیم‌مشایی بر زبان راندند، منجر شد و در نهایت کار به شکایت دو طرف به مرجع قضایی کشید، اما این نخستین‌بار نیست که روحانیون از وضعیت مداحی و مداحان در کشور گله می‌کنند.

چند ماه قبل، آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم‌ شیرازی در دیدار تعدادی از پاسداران مداح در مدرسه امیرالمومنین (ع) گفته بود: مداحان باید در اجرای مجالس خود با مراجعه به کتب معتبر و مستند، اشعاری مناسب با شأن و جایگاه اهل بیت (ع) بخوانند و از اشعاری که منابع آن ضعیف است استفاده نکنند و از خواندن آن خودداری کنند.

او به مداحان توصیه اکید کرده بود که در مجالس عزاداری به مقدسات سایر ادیان و فرق توهین نشود که جز ریختن خون شیعیان در نقاط مختلف جهان، نتیجه‌ای نخواهد داشت.

او حتی افزایش تعداد مداحان را هم چندان با خوش‌بینی نگاه نمی‌کند. مکارم‌شیرازی گفته بود: باید در برخورد با افرادی که با نام و اصطلاح قاری قرآن، مداح و ... وارد صحنه می‌شوند دقت بیشتری داشته باشیم و از میان آنان افراد راستین را بشناسیم و آنها را تقویت کنیم. نباید زیاد در کثرت خطیب و مداح و قاری خوش‌بین باشیم بلکه لازم است با دقت و شناخت بیشتری برخورد کرد. مداحان باید از اشعار نادرست و ضعیف که نسبت به مقام امام حسین (ع) وهن است، در مداحی‌های خود پرهیز کنند.

این مرجع تقلید حتی از سیاسی‌شدن مجالس مداحی و عزاداری، اتفاقی که هم‌زمان با ورود مداحان به سیاست در دوره احمدی‌نژاد شدت و قوت گرفت، انتقاد کرده و گفته بود: مجالس عزاداری امام حسین (ع) را با مسائل سیاسی و جناحی آمیخته نکنید و از ارائه آهنگ‌ها و اشعار نامناسب نیز بپرهیزید.

او افزوده بود: به‌تازگی دیده می‌شود مسائل سیاسی به برخی مجالس درز می‌کند، گرچه همه سیاست کلی حفظ نظام و کشور اسلامی را قبول داریم اما سزاوار نیست مداحان سخنان خود را به سیاستی که به چپ و راست مایل است، آلوده کنند. خطیبان مراقب باشند بازیچه افرادی که اهداف خاصی دارند، نشوند. آنان باید مجالس را به‌ صورت سنتی اداره کنند، از اموری که موجب وهن مذهب است پرهیز کرده و مسائلی را که بوی ذلت می‌دهد بیان نکنند.

مکارم‌شیرازی حتی از نحوه ارائه محتوا از سوی مداحان هم شکایت کرده و با تأکید بر جلوگیری از ارائه آهنگ‌ها و اشعار نامناسب، خطاب به مداحان گفته بود: مداحی‌ها باید مطابق منابع معتبر و معروف باشد و مسائل ضعیف در آنها بیان نشود.