کد خبر: ۳۹۳۰
تاریخ انتشار: ۲۸ آبان ۱۳۹۲ - ۰۹:۴۰
سعید لیلاز اقتصاددان و استاد دانشگاه تاکید دارد که «تحریم» و «هدفمندی یارانه‌ها» دو دروغ بزرگ در اقتصاد ایران هستند.
سعید لیلاز اقتصاددان و استاد دانشگاه تاکید دارد که «تحریم» و «هدفمندی یارانه‌ها» دو دروغ بزرگ در اقتصاد ایران هستند.

گزیده گفت‌وگوی لیلاز با «جمهوریت» در پی می‌آید:

* هیچ قداستی در پایین یا بالا بودن نرخ سود بانکی وجود ندارد. به این معنی که فی‌نفسه هیچ هنرمندی و قداستی در اینکه نرخ سود بانکی پایین یا بالا باشد، نیست. نکته دوم اینکه از اساس خود نرخ سود بانکی فی حدذاته هیچ اصالتی ندارد اما در عین حال یکی از ابزارهای بسیار مهم در اداره اقتصاد کشور توسط سیاستگذاران است. کسانی که طرفداری می‌کنند از کاهش نرخ سود بانکی یا طرفدار افزایش نرخ سود بانکی هستند، هر کدام در واقع جهت‌گیری و سمت‌گیری روشن و مشخصی را انتظار می‌کشند. یک اصل اصلی وجود دارد به این معنی که نرخ سود بانکی باید بر مبنای نرخ تورم، وضعیت فعلی اقتصاد و چشم‌اندازی که حکومت می‌خواهد داشته باشد، تعیین شود.

* با دو سوال اساسی رو به رو هستیم. می‌خواهیم نرخ تورم را کنترل کنیم یا می‌خواهیم نرخ رشد اقتصادی را احیا کنیم؟ در هر دو حالت تصمیم‌گیری در خصوص نرخ سود بانکی تغییر می‌کند. اگر اولویت و هدف، کاهش نرخ تورم باشد، باید نرخ سود بانکی افزایش پیدا کند. افزایش نرخ سود بانکی باعث می‌شود سپرده‌ها که به حالت جاری هستند، تبدیل به سپرده‌های مدت‌دار شده و شبکه بانکی می‌تواند با آرامش بیشتری وام‌های طولانی‌مدت در اختیار وام‌گیرندگان قرار دهد. این مسئله منجر به کاهش سرعت گردش پول و کاهش نرخ تورم می‌شود اما از طرف دیگر کاهش سرعت گردش پول از رونق اقتصاد می‌کاهد. بنابراین در حال حاضر و در شرایط فعلی تصمیم‌گیری در مورد کاهش، افزایش یا ثابت نگه داشتن نرخ سود بانکی تصمیم بسیار مهمی است.

* ما در یک حالت بسیار استثنایی اقتصاد قرار داریم. من به عنوان کسی که گرایش تحصیلی تاریخ اقتصاد ایران در 100 سال اخیر را دارم، به یاد نمی‌آورم چنین حادثه‌ای در اقتصاد کشور در 100 سال اخیر رخ داده باشد که هم نرخ تورم بین 35 تا 40 درصد است و هم نرخ رشد اقتصادی منفی است و دولت امیدوار است با سیاست‌گذاری که می‌کند، نرخ رشد اقتصادی به صفر برسد ... البته ما شاهد تورم 50 درصدی در دوران هاشمی رفسنجانی بوده‌ایم اما در همان سال‌ها نیز نرخ رشد اقتصادی کشور 3 تا 4 درصد بود. بنابراین اگر نرخ بهره بانکی را افزایش دهیم تا تورم را کاهش دهیم به روند رونق اقتصادی آسیب می‌زنیم و اگر بخواهیم نرخ بهره را ثابت نگه داریم یا پایین بیاوریم تا تولید آسیب نبیند، تورم بیشتر می‌شود. البته باید توجه داشت که در هر دو حالت ما از خطوط قرمز آستانه تحمل ملت ایران عبور کرده‌ایم. به همین دلیل است که من معتقدم ما نه می‌توانیم نرخ بهره را به 30 تا 40 درصد افزایش دهیم و نه می‌توانیم نرخ بهره را ثابت کنیم یا پایین بیاوریم. بنابراین راهکار اصلی، افزایش نرخ بهره بانکی بین 3 تا 5 درصد است به گونه‌ای که نرخ تورم و نقدینگی کنترل شود و در عین حال آسیب جدی به تولید نرسد.

* این ادعا که تولید در اثر افزایش نرخ بهره آسیب می‌بیند به صورت نسبی درست است و به صورت مطلق کاملا غلط است. مدعای این مطلب نیز این است که نرخ بهره در دوران آقای احمدی‌نژاد پایین‌ترین نرخ بهره در دوران بعد از انقلاب بود و در عین حال در هیچ دوره‌ای بعد از انقلاب نیز آسیبی که به تولید در این دوران وارد شد، وارد نشده بود. ذلیل‌ترین حالت تولید نیز در دوران احمدی‌نژاد است.

* فقدان سرمایه‌گذاری، کاهش بهره‌وری به علت تصدی و دخالت دولت در اقتصاد و تخریب فضای عمومی فضای کسب و کار در کشور از طریق سیاسی‌کاری‌های بین‌المللی و داخلی احمدی‌نژاد، سه دلیل اصلی رکود اقتصادی ایران در دولت احمدی‌نژاد است، نه عواملی همانند هدفمندی یارانه‌ها که از اساس به نظر من اجرا نشد و به بدترین شکل ممکن اجرا شد و نه تحریم‌ها. تحریم و هدفمندی دو دروغ بزرگ در اقتصاد ایران هستند.

* آقای احمدی‌نژاد روز اول گفت من یک لیست در جیبم از دزدهای این کشور دارم که می‌خواهم در بیاورم و هرگز این لیست از جیب احمدی‌نژاد خارج نشد. بر همین اساس تمامی کسانی که احتمال می‌دادند به ناحق مخاطب این لیست قرار بگیرند ثروت خود را از ایران خارج کردند و هرگز این لیست منتشر نشد.

* در گام اول فضای عمومی کسب و کار باید درست شود که به انصاف و حقیقت دکتر روحانی در این حوزه بسیار کار کرده است. گام دوم اینکه بایستی نرخ بهره‌وری افزایش یابد که به معنی کاهش تصدی و دخالت ایران در اقتصاد است که باز هم دولت روحانی مشغول کار است؛ اگر چه سرعت کار اول را ندارد. عامل سوم نیز رشد سرمایه‌گذاری باید احیا شود که باز با سرعت کمتری از مولفه دوم حرکت‌ها دیده می‌شود. با سه سرعت متفاوت در سه فاکتور اصلی در حال حرکت به سمت بهبود اوضاع هستیم اما در مورد نرخ بهره پیشنهاد من این است که باید بین 3 تا 5 درصد افزایش داشته باشیم. این تغییر بیش از اینکه یک علامت واقعی به اقتصاد باشد، حرکتی ثبات‌آفرین در سرعت گردش نقدینگی است. البته تنها اقدام در مسیر کنترل تورم نیز نباید این مقوله باشد و البته به نظر می‌رسد راهکار کاهش رشد نقدینگی به سرعت در حال اتفاق افتادن است.

* دولت در سال آتی چاره ای جز تغییر قیمت حامل‌های انرژی ندارد.

* ما نباید به مسئله نرخ بهره به صورت یک امر ناموسی نگاه کنیم که تنها باید سالی یکبار، دو سال یکبار و یا چند سال یکبار مورد توجه قرار گیرد. بانک‌های مرکزی دنیا اگر لازم باشد ماه به ماه و یا حتی هفته به هفته و یا اگر لازم نباشد سال به سال انجام می‌دهند. خود ما تابویی از نرخ بهره درست کرده‌ایم و فکر می‌کنیم نباید به آن دست بزنیم.

* دولت دکتر روحانی نباید حیطه و محدوده اختیاراتی که احمدی‌نژاد در دست گرفت را کاهش دهد. احمدی‌نژاد این حیطه و اختیار را در جهت بد به کار می‌برد و دکتر روحانی این اختیار را در جهت مثبت به کار می‌برد. نرخ بهره بانکی کوچک‌ترین ارتباطی به لحاظ قانونی به مجلس ندارد و جزو اختیارات بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار است و جزو ابزارهای کنترل اقتصادی کشور است.

* تغییر نرخ اوراق مشارکت چندین آسیب را در پی دارد. این تغییر سپرده‌ها و موجودی مردم را به جای اینکه در بانک‌ها باشد به کیسه خزانه دولت می‌برد و منجر به افزایش و رشد خزانه دولت می‌شود.

* حجم نقدینگی در ایران در حال حاضر 600 هزار میلیارد تومان است در حالی که پروژه‌های عمرانی با 30 تا 40 هزار میلیارد تومان جمع می‌شود. اگر نرخ بهره تا 5 درصد افزایش یابد، مقدار کافی پس‌انداز ملی در بانک‌ها صورت می‌گیرد و اگر اوراق مشارکت را نیز به همان اندازه افزایش دهیم، بخشی به خود اوراق مشارکت می‌رود و بخشی نیز به شبکه بانکی می‌رود که بانک‌ها می‌توانند وام‌های طولانی‌مدت به مردم دهند. در غیر این صورت منابع مالی از بانک‌ها به دولت می‌رود و دولت را بزرگ می‌کند. ضمن اینکه دولت باید منابع خود را از طریق افزایش قیمت حامل‌های انرژی تأمین کند و تأمین منبع از هر طریقی به جز این راهکار نادرست و اشتباه است.
نظر شما
* کد کپچا:
captcha

اولین تصویر از ترانه علیدوستی پس از ترخیص از بیمارستان (عکس)

دیگر کسی این دولت را گردن نمی‌گیرد، حتی مسعود‌ ده نمکی! (ویدئو)

شوخی هوتن شکیبا با ستاره های هالیوود! (تصاویر)

راهپیمایی برنامه‌ریزی شده، پس از عدم استقبال، خودجوش معرفی شد! (+تصاویر)

ترانه علیدوستی به همراه همسرش و امین حیایی در بیمارستان (عکس)

بیانیه مهم هلدینگ خلیج فارس درباره استقلال + تصویر

بازگشت حمید لولایی بعد از ۲۰ سال به کوچه سریال خانه به دوش ! (ویدئو)

چهرۀ 600 سالۀ «بچه‌جنّ» در توالت یک خانۀ قدیمی! (تصاویر)

اجرای طرح موسوم به نور در فرودگاه کیش (ویدئو)

حضور طناز طباطبایی در فیلم جدید کارگردان یاغی + عکس

ماجرای جنجال عکس یک دختر نیمه برهنه در خیابان های تهران و واقعیت آن (تصاویر)

طعنه پرویز پرستویی به مهران رجبی ؛ کلیددار خودشیفته تلویزیون (عکس)

تیپ و استایل بهنوش طباطبایی در باشگاه ورزشی (عکس)

اولین بوسه زن و شوهری در سریال ایرانی ؛ ساترا سانسور نکرد (عکس)

طنین نوای «هزار دف» در پالنگان (ویدئو)

سخنان زاکانی هم بنر شد! (عکس)

تصاویری از دختر زیبای تام کروز و کتی هولمز در ۱۸سالگی

عذرخواهی سیدحسین حسینی از هواداران استقلال (تصویر)

تصویر وایرال شده از اختلاف قدی ستاره بسکتبال با بازیکن استقلال! (عکس)

تغییر چهره و استایل (غزل شاکری) «آذر گل دره ای» سریال شهرزاد بعد 9 سال + تصاویر

درخواست نکونام از هواداران استقلال (تصویر)

فرودگاه دبی در آب غرق شد (ویدئو)

تصویر وایرال شده از زنان نظامی در رژه ارتش (عکس)

تجمع مقابل سفارت اردن در تهران (عکس)

پیتزا داوود پلمب شد (عکس)

تصویر بارش باران در ساحل سرخ جزیره هرمز (ویدئو)

تیپ جذاب و شیک آزاده صمدی (عکس)

با پادشاه اردن، همسر و فرزندانش آشنا شوید؛ از پرنسس ایمان تا پرنسس سلما

واکنش آرش رضاوند به تغییر نحوه تعیین قهرمان لیگ برتر + تصویر

تصاویر دلبرانه بازیگر دونگ‌ یی در طبیعت کره‌ جنوبی (عکس)

چهره جدید خانم مجری تلویزیون همه را شوکه کرد (عکس)

تصویر همسر واقعی جومونگ (عکس)

صحنهٔ زورگیری در بزرگراه صدر بازسازی شد (ویدئو)

محافظ مسی بالاخره شکست خورد! (ویدئو)

عکس یادگاری یک اسرائیلی با بدنه موشک ایرانی در کنار بحر المیت

بقایای موشک‌های سپاه در اراضی اشغالی (تصاویر)

استایل جدید ستاره استقلالی و همسر خارجی‌اش (عکس)

مدلینگ «دونگ‌ یی» (تصاویر)

واکنش رامین رضاییان به حمله موشکی ایران به اسرائیل (تصویر)

واکنش ملیکا زارعی به حمله ایران به اسرائیل (تصویر)

بمب الکترومغناطیسی چیست و چگونه عمل می کند؟ (+عکس)

تغییر چهره مهتاب کرامتی از «هلن» و «ماری» سریال مردان آنجلس تاکنون (عکس)

تصاویر عصبانیت شدید آل کثیر و اعتراض به کادر فنی پرسپولیس

پای هدیه تهرانی به وسط بحث درباره چهره سحر دولتشاهی باز شد! (تصاویر)

تیپ جوان‌پسند و متفاوت بهاره رهنما در کالیفرنیا (+عکس)

خبرگزاری اصولگرا خواستار محرومیت حضور زنان در ورزشگاه‌ها شد: گلر استقلال دختر بی حجاب را بغل و به پلیس حمله کرد! (عکس)

توییت جدید رسول خادم درباره زنان کپرنشین سیستان و بلوچستان (تصویر)

تغییر چهره «محیا دهقانی» بازیگر نقش «نجلا» در 32 سالگی (تصاویر)

تغییر چهر «بانو یومیول» در سریال جومونگ بعد از 18 سال (تصاویر)

تصویر خوش و آب رنگ و پوشیده بهنوش طباطبایی

«جونگ‌ یی»؛ سریالی کره‌ای که طرفداران «دونگ‌ یی» باید ببینند + تصاویر

خبر خوش بیرانوند برای هواداران پرسپولیس (عکس)

سانسور مومنانه هم رسید: پخش زنده سخنان منصور ارضی در زمان انتقاد از پناهیان قطع شد! (ویدئو)

واقعیت زورگیری در اتوبان صدر؛ چه‌کسی تیراندازی کرد؟+ عکس

پوشش متفاوت زهرا داوودنژاد در مراسم ختم برادرش (عکس)

نظر 3 کارشناس برنامه فوتبال برتر درباره داوری پر حاشیه استقلال - مس رفسنجان + ویدئو

تیپ تازه «بانو سوسانو» در پشت صحنه یک تئاتر (+عکس)

شیخ علیرضا پناهیان در جلسه اقتصادی دولت رئیسی ! (عکس)

واکنش امیررضا رفیعی به کلیش شیت برای پرسپولیس (تصویر)

عکس‌های شخصی سو سو، خانم بازیگر سریال جومونگ (تصاویر)

اکران همزمان «مست عشق» در ایران و ترکیه/ «هانده ارچل» به ایران می آید؟ (+تصاویر)

قاب سه نفره رضا داوودنژاد با نیکی کریمی و دختر عمویش (عکس)

حرکت قشنگ ستاره پرسپولیس در قبال بازیکن استقلال + تصویر

سحر دولتشاهی و همایون شجریان در قابی زیبا و بی نظیر (عکس)

باریک‌ترین آپارتمان جهان در قم! (عکس)

تجمع بازنشستگان در چند شهر؛ مستمری ها باید مطابق قانون زیاد شود (+عکس)

رفتار مشابه نکونام و دخترش در واکنش به فرصت سوزی بازیکنان استقلال ! (تصاویر)

پوشش و استایل متفاوت بهاره رهنما در آمریکا (عکس)

مرادی، کارشناس داوری: توپ استقلال از خط دروازه مس رفسنجان گذشت (+ویدئو)

واکنش تند جواد نکونام به نپذیرفتن گل استقلال مقابل مس: دشمنی شروع شد (تصویر)

تغییر چهره درسا (نیکی نصیریان) سریال بزنگاه بعد از ۱۶ سال +عکس

ماجرای نامه ای که دیر رسید و هویدا اعدام شد (+تصاویر)

پیکر سرلشکر محمدهادی حاجی رحیمی و سید مهدی جلادتی به خاک سپرده شد (+تصاویر)

مراسم تشییع رضا داوودنژاد با حضور هنرمندان (اسامی و تصاویر)

صحبت های سوزناک مونا داوودنژاد در تشییع برادرش رضا: مادربزرگ و عسل منتظرت هستند (ویدئو)

پرطرفدارترین