خوش خیالی سعودی‌ها در یمن به خاکستر نشسته است

با نزدیک شدن سالگرد حمله عربستان به یمن و حمایت آمریکا از این عملیات، روزنامه نیویورک تایمز در مطلبی به بررسی وضعیت فعلی این عملیات و بلاتکلیفی آمریکا و کشورهای عربی پرداخته است. زمامداران عربستان انتظار داشتند در مدت کوتاهی نیروهای حوثی را شکست دهند و حاکم سابق یمن را بار دیگر به قدرت برسانند. اما حالا با گذشت یک سال، خوش خیالی‌های ریاض محقق نشده است و اکنون نیروهای پراکنده‌ای که به داعش و القاعده وابسته هستند، در جنوب کشور جولان می‌دهند. حمله ثروتمندترین کشور جهان عرب به فقیرترین کشور جهان عرب سرانجام نامعلومی پیدا کرده است.

به گزارش ساعت 24 , نویسنده گزارش روزنامه نیو یورک تایمز در ابتدا به نقش عادل الجبیر سفیر وقت عربستان سعودی در واشنگتن اشاره می‌کند که در دیدار با مشاوران اوباما گفت ایران به حیاط خلوت عربستان قدم گذاشته است و به شورشیان حوثی کمک می‌کند. وی افزود کشورهای حوزه خلیج فارس آماده می‌شوند در یمن وارد عمل شوند و خواستار حمایت آمریکا در این عملیات شد که به گفته وی سریع بود. بسیاری از مشاوران اوباما با این نظر الجبیر مخالف و معتقد بودند این جنگ طولانی، خونین و بی‌فرجام خواهد بود، اما کاخ سفید که می‌خواست با توجه به مذاکرات برای توافق هسته‌ای با ایران رضایت ریاض را جلب کند، با کمک پنتاگون به ارتش عربستان موافقت کرد.

حالا با گذشت یک سال، این جنگ یک فاجعه انسانی در یمن و نمونه از مخاطرات تلاش دولت اوباما برای وادار کردن کشورهای خاورمیانه برای پذیرفتن نقش‌ نظامی بزرگ‌تر در منطقه بوده است. هزاران غیرنظامی توسط هواپیماهای سعودی کشته شده‌اند که در ارتقاع بالا پرواز می‌کنند. ماه‌هاست مذاکرات صلح متوقف مانده است. سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا به این نتیجه رسیده‌اند که شاخه القاعده در یمن قدرتمندتر شده است. با وجودی که آمریکا هواپیماهای سوخت‌رسان، اطلاعات و مهمات پیشرفته در اختیار ریاض قرار داده است، متحدان عرب آن مدعی هستند واشنگتن تمام عیار از آنها حمایت نمی‌کند. این در حالی است که منتقدان سیاست اوباما می‌گویند کاخ سفید نباید اصلا در این جنگ مشارکت داشت. سناتور کریستوفر مورفی عضو دموکرات کمیته روابط خارجی سنای آمریکا گفت وقتی مناقشه یمن را بررسی می‌کنم، نمی‌دانم منافع امنیت ملی آمریکا چیست. به گفته وی، نتیجه عملیات ائتلاف عربی در یمن کشتن شمار زیادی از غیرنظامیان، کاشتن بذر بحران انسانی و ایجاد فضا برای رشد گروه‌های افراطی است که مدعی هستیم اولویت ما در منطقه هستند.

کری به عنوان حامی اصلی حمایت از عملیات عربستان در یمن گفت ریاض به طور مستقیم از ناحیه تسلط شورشیان حوثی بر یمن مورد تهدید قرار گرفته بود. اما وی اضافه کرد آمریکا بی‌اراده از تمام جنگ‌های نیابتی عربستان با ایران در خاورمیانه حمایت نخواهد کرد. رابرت مالی مقام مسئول سیاست خاورمیانه در کاخ سفید از حمایت آمریکا از متحد دیرینه خود دفاع کرد اما کوشید بین نتایج این جنگ و دولت اوباما فاصله بگذارد. وی گفت این جنگ ما نیست.

الجبیر زمانی که به کاخ سفید رفت تا مقامات آمریکایی را برای حمایت از این عملیات متقاعد کند، گفت از تسلط ایران بر خاورمیانه بیمناک است و این امر یادآور نظریه دومینو است که آمریکایی‌ها در طول جنگ سرد ابداع کردند. وی گفت در طول سال‌های اخیر، ایرانی‌ها عملا بر عراق، سوریه و لبنان مسلط شده‌اند و اگر حوثی‌ها بر یمن مسلط شوند، ایران برای نخستین بار در شبه‌جزیره عربستان حضور خواهد داشت. مقامات اطلاعاتی آمریکا مدت‌ها بر این باور بودند که عربستان درباره میزان حمایت ایران از حوثی‌ها مبالغه می‌کند و ایران هیچ وقت از پیوندهای خود با حوثی‌ها به عنوان بیش از یک آزار مفید برای عربستان استفاده نکردند. اما سعودی‌ها عملیات نظامی را در یمن، پیامی جدی برای ایران تلقی می‌کردند.

ترس خلبانان سعودی

بعد از حضور الجبیر در کاخ سفید، مقامات دو روز در این باره بحث کردند. جان کری وزیر خارجه به شدت از موضوع حمایت از نیروهای سعوی دفاع کرد. اما پس از صدور اجازه حمایت نظامی از سعودی، مشکلات شروع شد. اولین مشکل خلبانان سعودی بود که از ترس آتشبار هوایی یمن در ارتفاع بسیار بالا پرواز می‌کردند و نمی‌توانستند بمب‌های خود را به اهداف مورد نظر بکوبند. در نتیجه آمار تلفات غیرنظامی همواره در حال افزایش بوده است. آمار سازمان ملل حاکی از مرگ دست کم ۳ هزار نفر غیرنظامی یمنی که بیشترشان بر اثر بمباران کور ائتلاف عربی جان خود را از دست داده‌اند. سازمان ملل کل آمار تلفات جنگ یک ساله یمن را ۶ هزار نفر اعلام کرده است. یک گروه ۴۵ نفره از نظامیان آمریکایی که در عربستان، بحرین و امارات متحده عربی هستند، زیر نظر ژنرال کارل ماندی از عملیات هوایی ائتلاف عربی در یمن حمایت اطلاعاتی می‌کنند.

ائتلاف عربی مدت کوتاهی پس از آغاز عملیات هوایی متوجه شد با بمباران نمی‌تواند به اهداف خود در یمن دست یابد. امارات که به این عملیات پیوسته بود، برای عملیات زمینی برای تصرف بندر عدن اعلام آمادگی کرد. آنان برای کمک به برنامه‌ریزی حمله زمینی، سراغ گروهی از نیروهای ویژه آمریکایی رفتند که در ابوظبی مستقر هستند. اما کاخ سفید به آنان دستور داد مداخله نکنند. اماراتی‌ها بعدا از نیروهای آمریکایی خواستند تجهیزات پیاده کردن نیرو در اختیارشان قرار دهند که باز هم آمریکایی‌ها زیر بار نرفتند، زیرا تصور نمی‌کردند اماراتی‌ها بتوانند توفیقی داشته باشند. اما اماراتی‌ها عملیات را در تابستان با موفقیت اجرا و عدن را از نیروهای حوثی باز پس گرفتند. اما پس از کشته شدن ۴۵ سرباز اماراتی در حمله موشکی به محل استقرار آنان در استان معاریب خط سیر وقایع عوض شد. نیروهای اماراتی از گشت زدن در عدن دست برداشتند و این کار را به سربازان سودانی سپردند. اما حالا نیروهای سودانی هم از شهر خارج شده‌اند و عدن امروز جولانگاه گروه‌های شبه‌نظامی یمنی است.

اکنون در عدن هیچ نیرویی دست بالا را ندارد. تحلیلگران معتقدند نزاع این گروه خلایی را برای رشد القاعده فراهم می‌کند. آنان هشدار می‌دهند حتی اگر این گروه‌ها از جنگ خسته شوند و بخواهند صلح کنند، وضعی مشابه وضع جاری عدن در انتظار یمن است. ائتلاف عربی برای باز گرداندن عبدو ربو منصور هادی به قدرت در یمن مداخله کرد، اما بعید است وی در هر گونه توافق برای تقسیم قدرت با حوثی‌ها نقشی داشته باشد. محمد الباشا سخنگوی سابق سفارت یمن در واشنگتن گفت روی هم رفته اوضاع آینده یمن تیره و تار به نظر می‌رسد. وی افزود یمن پس از جنگ با هزاران تلفات، ارتش جناحی، جامعه متفرق، شمار زیادی گروه‌های مسلح سیاسی و یک بانک مرکزی کم پول روبرو خواهد بود.

به نظر می‌رسد حتی کسانی که جنگ را آغاز کردند، نمی‌دانند این جنگ چگونه به پایان خواهد رسید. وزیر اطلاع‌رسانی عربستان اخیرا در سفر به واشنگتن گفت ما در ابتدا امیدوار بودیم که کار سریع انجام شود. وی افزود برنامه‌‌ای برای پایان جنگ وجود ندارد.

گزارش خطا