سید محمد خاتمی: دیگرکینه و این همه تقابل جریانات بس است / اعتدال در گفتمان اصلاح‌طلبی نهفته است

رئیس دولت اصلاحات با بیان اینکه «ترجیح دادیم در این انتخابات گفتمان اصلاح طلبی پیروز شود ولو اصلاح‌طلبان پیروز صحنه نباشند و گفتمان آقای روحانی و گفتمان آقای عارف که گفتمان اصلاح طلبی است انتخاب و پبروز شد»، گفت: «امروز وقت پاک کردن دل‌ها از کینه‌هاست و دیگر کینه و این همه تقابل جریانات بس است.» 

به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی دفتر رئیس جمهور اسبق کشورمان، حجت الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی در دیدار با اعضای ستاد بزرگداشت مرحوم آیت الله سید جلال الدین طاهری اصفهانی، گفت: «واقعا در جمع شما هم احساس افتخار و هم احساس لذت می‌کنم و خاطرات بسیار ارزنده‌ای در من زنده می‌شود که در اصفهان داشتم و در چهره شما جایگاه والای مردم بزرگوار اصفهان را می‌بینم البته متاثرم که این جلسه یک مناسبتی دارد با فاجعه بزرگی که برای همه ما رخ داد و آن رحلت حضرت آیت الله طاهری بود.» 

وی افزود: «این جلسه نشان دهنده قدردانی شما از شخصیت ایشان است ولی به هر حال از مصادیق بارز این مصیبت خلل و شکافی است که در عالم اسلام با درگذشت یک انسان بزرگ و عالم گرانقدر رخ می‌دهد که هیچ چیز نمی‌تواند آن را پر بکند و این مضمون حدیثی است که از معصوم (ع) نقل شده است.» 

رئیس دولت اصلاحات ادامه داد: «من درباره آیت الله طاهری دو نکته را می‌خواهم عرض بکنم البته نکات فراوانی می‌توانیم در مورد شخصیت کم نظیر ایشان بگوییم. یکی نقش ممتازی که ایشان در بسط و تثبیت و استحکام تفکری که منجر به انقلاب شد و یک نظام ستم بنیاد را برافکند بود؛ ما از نزدیک این را لمس کردیم در دوره خفقان دوره‌ای که حتی بردن نام امام (ره) کیفر بزرگی داشت و دوستانی که دلشان برای اسلام؛ مردم و کشور و جامعه می‌سوخت در تنگناهای سخت بودند.» 

کسانی به مظهر انقلاب تبدیل شده‌اند که هیچ نسبتی با تفکر و سوابق انقلابی ندارند

وی تاکید کرد: «بسیار هم متاثرم که امروز مظهر و نماینده انقلاب ما کسانی باشند که هیچ نسبتی با سابقه انقلاب، تفکر انقلابی و با فداکاری‌هایی که برای این کار شده ندارند و کسانیکه با همه وجودشان در عرصه بودند و در بیداری جامعه و در شکل گرفتن حرکت به سوی آزادی بخصوص در میان جوانان موثر بودند در محدودیت به سر می‌برند. انشالله بعد از انتخابات اخیر ما کمی انتظار داریم فضا فضای منطقی و معقول و مناسب باشد.» 

 رئیس جمهور اسبق کشورمان با با بیان اینکه «آیت الله طاهری از پناه‌گاههای مردم در آن دوران سختی بود که بردن نام امام دشوار بود»، گفت: «نماز جمعه‌ای که ایشان برگزار می‌کرد و کارهای دیگرشان چراغ راه مبارزه با روشن نگه داشت.» 

خاتمی تصریح کرد: «اصفهان و بخصوص نجف آباد مدیون شخصیت والایی چون حضرت آیت الله العظمی آقای منتظری است، ایشان به عنوان یکی از ارکان انقلاب که از تئوریسین‌های بزرگ انقلاب اسلامی بودند جایگاه بسیار مهمی داشتند و طبعا به عنوان نماد مردم اصفهان که در گرایش مردم و به امام بسیار موثر بود.» 

وی یادآور شد: «خود آیت الله طاهری از کسانی بود که خیلی نزدیک به آیت الله منتظری بودند و ایشان هم به آقای طاهری عنایت داشتند. به هر حال نقش بی‌بدیل آیت الله طاهری در آن دوران سخت بسیار مهم بود که هیچ کس نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد و با توجه به اعتقادی که به امام و انقلاب و لزوم تحول در جامعه داشت دارای نقش ممتاز و فداکارانه‌ای بودند و واقعا یک پناه‌گاه برای مردم و یک محور برای مبارزان انقلابی به حساب می‌آمدند.» 

اسلام دین همیشه انسان‌هاست

رئیس دولت اصلاحات یکی دیگر از ویژگی‌های آیت الله طاهری را روشن‌بینی ایشان خواند و اظهار داشت: «ایشان از جمله علمایی بود که در عین حالی که متظلع و متوغل در معارف اصیل اسلامی فقه و اصول و سایر معارف بودند، دارای دید روشنی بودند، نگاه به آینده داشتند و اینکه چه کار بکنیم که اسلام به گونه‌ای باشد که در روزگار ما بتواند پاسخگوی نیاز‌ها و مسائل انسان امروز باشد نه اینکه در‌ها را ببندیم و به سوی گذشته نگاه بکنیم و در یک محدوده‌هایی که به هر حال عادت‌ها و جریانهای تاریخی بر ما تحمیل کرده حبس بشویم، اسلام را به این صورت ببینیم که دین همیشه انسانهاست و دین همیشه انسان‌ها باید بتواند مسائل همیشه انسان‌ها را حل بکند.» 

وی افزود: «اگر امروز انسان و بشر راجع به حقوقش، راجع به مسائل اقتصادی، راجع به مسائل سیاسی رویکردهائی دارد که متفاوت است با آنچه در گذشته بوده، آیا این اسلام می‌تواند در عرضه پاسخ‌ها نیز توان خود را نشان دهد؟ البته این انتظار را نداشته باشیم که جزئیات پاسخ‌ها را اسلام بدهد، اسلام جهت را معین می‌کند.» 

خاتمی با بیان اینکه «قرآن کتاب هدایت است برای راهنمایی انسان» گفت: «این انسان است که بایدبا خرد خودش باید راه بپیماید ولی ملاک‌ها و معیار را قرآن می‌دهد. آیا یک انسان مسلمان انسانی است که با خرد خود می‌تواند به مسائل و پرسش‌های امروز پاسخ و جواب بگوید. البته اسلام کار اقتصاددان و حقوقدان و فیزیکدان و شیمی‌دان را نمی‌کند ولی جهتی را مشخص می‌کند تا متفکر در عرصه‌های بتواند بهتر و بیشتر مسائل را حل بکند.» 

به عقیده رئیس دولت اصلاحات، این دیدگاهی است که حضرت امام (ره) و بزرگانی دیگر با همه اختلاف نظرهایی که داشتند مثل شهید مطهری، شهید بهشتی، مثل مرحوم دکتر شریعتی و دیگران مثل آیت‌الله طالقانی و بسیاری از علمای دیگر از جمله آیت الله طاهری داشتند. 

برخی از بزرگان نگاه‌شان نه به فردا و امروز که به پریروزهاست! 

رئیس بنیاد باران در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: «وقتی نسل جوان ما گرایشش به شخصیتی مثل آیت الله طاهری زیاد می‌شود متوجه‌‌ همان بینش و دید است، کسانی از بزرگان و خوبانی که تفکرات خاص خود را داشتند تفکرات بسته‌ای که امروز را نمی‌دیدند، فردا را نمی‌دیدند، حتی دیروز را نمی‌دیدند بله پریروزهای خیلی دیر‌تر را می‌دیدند معلوم است که این نمی‌تواند انسان امروز را و جوان امروز را به اسلام و جاهای دیگر جذب کند.» 

وی تاکید کرد: «اینکه می‌بینیم حول آیت الله طاهری را افراد جوان می‌گیرند این برای درکی است که از اسلام و از انسان و از زمان دارند؛ این مساله مساله مهمی است امروز نقش آن رویکرد وآن دید را بیشتر می‌توانیم داشته باشیم.» 

اسلام و ایران هراسی‌ها ناشی از چیست؟ 

رئیس جمهور اسبق کشورمان در ادامه اظهار داشت: «امروز در دنیا مساله اسلام هراسی و ایران هراسی خیلی مطرح شده است. انقلاب اسلامی و تحولاتی که انجام شده منافع خیلی‌ها را به خطر انداخته و به منافع و پایگاههای سیاسی و نظامیشان و پایگاه‌های فرهنگیشان لطمه زده است و طبعا منافعشان لطمه دیده است و طبیعتا اسلام و ایران را دشمن خود می‌دانند و با این به خیال خود دشمن، مبارزه می‌کنند، جنگ می‌کنند و ناجوانمردانه هم می‌جنگند.» 

وی ادامه داد: «اما یک مساله دیگر هست که بهانه دست آن‌ها می‌دهد که جنگ خودشان را با اینجا و جاهایی نظیر اینجا موجه جلوه دهند و آن دیدگاهی است که ما در تفکرهای افراطی متحجر واپس گرایی که در دنیای اسلام وجود دارد می‌بینیم. مثل اینکه اولا عقل بشر باید کنار گذاشته شود ثانیا به زوراز بالا باید آنچه را که متفکران خاص متحجر می‌خواهند بر جامعه و مردم تحمیل بشود و به روش‌ها و شیوه‌هایی برای رسیدن به آن هدف متوسل شوند که مهمترینش توسل به زور و خشونت و ترور است.» 

سوء استفاده سلفی‌ها و متجران از جهاد و شهادت

رئیس بنیاد باران یادآور شد: «امروز دیدگاهی و رفتارهایی وجود دارد که در اثر آن حمله دیگران به اسلام توجیه می‌شود و آن اینکه از واژه‌ها و اصولی مثل جهاد و شهادت در اسلام که واقعا مساله مهمی است، از سوی متحجران و سلفی‌ها به عنوان ابزار و توجیهی برای ترور و نابود کردن استفاده می‌شود.» 

خاتمی تصریح کرد: «یک نفر به شکم خود بمب می‌بندد که شهدای محراب ما همگی این طور کشته شدند، آیت الله صدوقی، آیت الله اشرفی اصفهانی، آیت الله قاضی، آیت الله مدنی، آیت الله دستغیب و امروز نمونه‌هایش را در جاهای دیگر می‌بینیم، طرف بمب را به خودش می‌بندد خودش را می‌کشد و انبوهی مردم بی‌گناه را به خاک و خون می‌کشد اسمش را می‌گذارد حرکت شهادت طلبانه! شهادت این طوری معنا می‌شود! جهاد می‌شود کشتن، توی سر زنان زدن، جامعه را بستن و اینکه جلوی هر چیز که مطلوب آنان نیست را گرفتن، این دیدگاه‌هایی است که ضد اسلام و دین است اما متحجران می‌خواهد به نام اسلام به جوامع تحمیل کنند.» 

وی با بیان اینکه «سلفی‌گری اگر درست معنا شود، می‌تواند تعبیر خوبی باشد»، اظهار داشت: «این به شرطی است که ما برگردیم به روش سلف صالح، ولی آن سلفی‌گری که تحجرآمیز می‌خواهد دیدگاه‌های قرون وسطی که به نام اسلام مطرح شده را بگیرد و با زور آن را به جامعه تحمیل کند، بهانه دست دیگران می‌دهد که به اسلام و ایران اسلامی حمله کنند، در چنین شرایطی دیدگاه کسانی مثل آیت الله طاهری ارزشش معلوم می‌شود.» 

 رئیس جمهور اسبق کشورمان با تاکید بر اینکه «جهاد و شهادت اسلامی اراده معطوف به زندگی است نه معطوف به مرگ و نه تنها زندگی خود انسان؛ بلکه زندگی انسانهای دیگر»، افزود: «جهاد یعنی تلاش کردن برای اینکه زندگی تحت ستم دیگران تبدیل شود به زندگی‌ای که انسان هم از نظر مادی و هم از نظر معنوی بتواند برخوردار باشد این معنای جهاد و شهادت طلبی اسلامی است.» 

وی یادآور شد: «آن دیدگاه روشن که می‌خواست در ایران یک الگویی درست بشود که در عین پایبندی به موازین اسلامی حقوق انسان در آن تامین شود، حرمت انسان در آن تامین شود، شکوفایی اقتصادی، شکوفایی فرهنگی و شکوفایی سیاسی در آن باشد و الگو شود، دیدگاهی است که کسانی مثل آیت الله طاهری مدافع آن بودند.» 

انتقاد از تحریف خط امام

رئیس دولت اصلاحات تاکید کرد: «بنده به صراحت می‌گویم امام محور و رهبر انقلاب ماست، ولی ما قرائتی از دین و امام و خط و مشی ایشان داریم و به حد کافی هم می‌توانیم مستند بکنیم. اما قرائت‌هایی امروز وجود دارد که به رسمیت شناخته می‌شود، آزاد است و مصونیت دارد و می‌تواند قرائت ما از امام را مورد تنگنا قرار دهد.» 

وی افزود: «ما درباره قرائتمان از دین و امام راحل حرف داریم و می‌توانیم از آن دفاع کنیم و معتقدیم انقلاب ما بر آن اساس تحقق پیدا کرد و می‌بایست در عمل هم تحقق پیدا کند. نمی‌شود شما به موضع عملی امام در مقام مسئول اول کشور در موقعیت جنگ و ترور و اضطراب و اضطراری به یک مساله‌ای متمسک بشوید که هر کشوری و هر حکومتی در دوران بحران مجبور است یک روش‌هایی اتخاذ بکند برای حفظ اصل نظامش این را بگویید خط امام! و آن همه حرف‌ها و موضع‌گیری‌ها و روشن بینی‌هایی که امام داشتند را اصلا کنار بگذاریم.» 

خط امام یعنی رای مردم حق الناس است

خاتمی یادآور شد: «امام این همه تاکید روی ملت حق ملت روی ضدیت با دیکتاتوری و محروم کردن مردم از حقوقشان داشتند من خط امام را این می‌دانم که رهبری در روز رای گیری فرمودند: «رای مردم حق الناس است» میزان رای ملت است این خط امام است و خطی است که ما باید به دنبالش برویم یا همه مردم را فرا بخوانیم که برای ایران رای بدهند.ما امیدواریم که با این انتخابات جدید، فضا را برای این امر که بتوانیم هم اسلام را بخواهیم هم ایران را و هم سرفرازی ملت ایران را باز کند دشمنان اسلام و ایران علیه کشور را ناکار آمد کند و تنگنایی نباشد تا افراد بتوانند حرفشان را بزنند و گفتگو کنند فراهم شود.» 

رئیس جمهور اسبق کشورمان ادامه داد: «یکی از امتیازات آیت الله طاهری در بینش روشن ایشان است، کسی نمی‌تواند بگوید ایشان یک آدم سطحی بوده است و از دانش اسلامی بهره‌مند نبوده، آیت الله طاهری از مجتهدین به نام زمانه ما بودند، یکی از بزرگ‌ترین استادان فقه و اصول جامعه حضرت ایت الله محقق داماد هستند و یکی از بهترین تقریراتش تقریراتی است که ایشان نوشته است، یک مجتهد بزرگوار مورد اعتماد امام ومورد اعتماد همه مراجع.» 

وی با بیان اینکه «اینکه آیت الله شبیری زنجانی که در مسائل سخت‌گیر هستند، می‌آید و از ایشان تجلیل می‌کند این مقام ایشان را می‌رساند»، تصریح کرد: «حال وقتی آیت الله طاهری به عنوان یکی از استوانه‌های اسلامی این دید روشن را عرضه می‌داشت باید این اسلام را گرامی داشت و این دید روشن است که مورد نیاز جامعه ماست.» 

آنچه باید در این کشور اصلاح شود، رویکردهاست

رئیس بنیاد باران تاکید کرد: «من بار‌ها گفته‌ام آنچه باید در این کشور اصلاح شود رویکردهاست، رویکردهای دینی و سیاسی ما، رویکردهای اقتصادی ما، رویکردهای غلط که ما را به جایی می‌رساند که چوبش را خورده‌ایم. نیت‌ها ممکن است پاک باشد، اما رویکرد غلط ما را به نتیجه و واقعیت عملی سخت می‌رساند لذا رویکرد‌ها باید عوض شود.» 

وی افزود: «در این انتخابات آنچه مشخص شد منهای این تقسیم بندی‌هایی که در جامعه هست، خواست برای تغییر این رویکرد‌ها بود؛ اسلام رحمانی اسلامی است که حقوق مردم را قبول دارد و به مدیریت عقلانی، عقلانیت در بهره‌گیری از نیروهای موجود در جامعه و عقلانیت در ایجاد رابطه با جهان امروزدر عین حفظ مصالح ملی اعتقاد دارد و نمی‌گذارد هزینه‌های زیاد بر دوش این مردم به خاطر بعضی روش‌های غلط بیفتد. این‌ها مسائلی است که مورد توجه است، مردم ما هم عقلانیت و هوششان را نشان دادند.» 

گفتمان اصلاح‌طلبی پیروز شد

خاتمی ادامه داد: «ضمن تایید شخصیت انقلابی، فکری، بینش روشن و سابقه مدیریتی جناب آقای روحانی که انسان شایسته‌ای است بنده به صراحت می‌گویم مردم به شعار‌ها رای دادند. آقای روحانی مورد انتخاب مردم بود، مردم نگاه کردند به شخصیت و شعارهای ایشان و به او رای دادند رای بالای مردم را در رقابت فشرده و امکانات بسیار کمتر این طرف و فراوان‌تر آن طرف دیدیمو رای به اقای روحانی یعنی اینکه اقای روحانی منتخب ملت است ما هم به خاطر این شعار‌ها به ایشان رای دادیم و من گفتم بالاخره امر دائر بود بین اینکه اصلاح طلبان و اصلاح طلبی هر دو شکست بخورد و ما ترجیح دادیم گفتمان اصلاح طلبی پیروز شود ولو اصلاح طلبان پیروز صحنه نباشند و گفتمان آقای روحانی و گفتمان اقای عارف که گفتمان اصلاح طلبی است انتخاب شد.» 

اصلاح‌طلبی واقعی با اعتدال واقعی سازگار است

رئیس بنیاد باران شعار اعتدال را شعار درستی خواند و افزود: «بنده در برنامه دور دوم انتخابات (سال۸۰) به نام گام دوم؛ یک فصل درباره اعتدال صحبت کرده‌ام. اصلاح طلبی واقعی با اعتدال عقلانی سازگار است بنابر این شعار اعتدالی که داده می‌شود نه تنها بیرون از حوزه اصلاح طلبی نیست، بلکه اعتدال با افراط و تفریط از هر طرف که باشد مخالف است و ما هم با آن مخالفیم و این گفتمان رای آورد. آقای روحانی هم همین گفتمان را داشت، تردید نکنید گفتمان اصلاح طلبی که اعتدال هم در آن نهفته است توسط این مردم مورد تایید قرار گرفت.» 

وی با اشاره به شخصیت مستقل دکتر حسن روحانی، اظهار داشت: «ایشان رییس جمهور کشور است، اما آنچه ایشان تاکید کرده و ما هم می‌گوییم پافشاری روی این شعارهاست ما هیچ چیز نمی‌خواهیم. اینکه یک نفر از افرادی که وابسته رسمی به اصلاح طلبی هست را حتی در پستی نگذارند برای ما مهم نیست، البته ما این تقاضا را داریم که فضا برای دوستانی که در این مدت به خاطر تفکرشان به خاطر تلاششان در انتخابات و به دلیل متفاوت بودن دیدگاه و رویکرد متفاوتشان با کسانیکه حاکم بودند، و در این انتخابات هم جانانه به میدان آمدند باز‌تر شود.» 

امروز وقت پاک کردن دل‌ها از کینه‌هاست

خاتمی ادامه داد: «همه گفته‌اند؛ اقای روحانی هم گفته‌اند. امروز بهترین موقعیتی است که بیاییم دل‌هایمان را از کینه پاک کنیم و همه کنار یکدیگر باشیم و با فضای برادری همه بتوانیم برای کشور کار بکنیم، مملکت در برابر مشکلات بزرگی قرار گرفته؛ اقتصادی سیاسی فرهنگی مدیریتی، همه باید کنار هم کار کنیم.» 

تلاش برای رسیدن به نقطه صفر

رئیس جمهور اسبق کشورمان یادآور شد: «چند روز پیش یکی از اقتصاددانان بزرگ گفته بود اگر همه دست به دست هم بدهیم و تلاش کنیم بعد از چهار سال به سال ۸۴ می‌رسیم. این حرف درستی است. یعنی ما باید زمینه درست بکنیم به نقطه صفر برسیم، نقطه صفری که شروعش برنامه چشم انداز بیست ساله بود که سال ۱۴۰۴ ما باید قدرت بر‌تر منطقه باشیم. این یعنی مملکت مشکل دارد اگر همه کنار هم باشیم می‌توان گام‌های بزرگی برداشت، توقعات را هم باید در حد امکانات ممکلت ومصلحت اندیشی‌های اقای روحانی دید نباید توقعاتمان را بالا ببریم.» 

ما انقلابی هستیم یا کسانی که با فحش و دروغ و پرنده‌سازی خودشان را انقلابی نشان می‌دهند؟ 

خاتمی تاکید کرد: «دگرگونی که ما می‌گوئیم درون نظام است نه بیرون نظام، وابستگی و دلبستگی ما به این نظام بسیار شدید‌تر و بیشتر از کسانی است که ادعای وابستگی به آن می‌کنند. ببینید کدام ادبیات به این نظام و آرمان‌های انقلاب نزدیک‌تر است، ادبیات ما یا ادبیاتی که در این سال‌ها در جامعه مطرح شده است و کسانی با فحش و دروغ و تهمت و پرونده سازی، خودشان را انقلابی نشان می‌دهند.» 

وی با بیان اینکه «این نظام متعلق به ماست، ما هم متعلق به آن هستیم»، اظهار داشت: «البته نقدهایی هم داریم، می‌گوئیم اجازه بدهید نقدمان را بکنیم، ادعایی هم برای بازگشت به قدرت نداریم؟ البته که باید زمینه برای قدرت برای هر کس که صلاحیت دارد باز باشد و فقط میدان برای یک عده خاصی نباشد. این محدودیت‌ها باید برداشته شود. این‌ها مسائلی است که مردم خواسته‌اند و به ان رای داده‌اند.» 

دیگرکینه و این همه تقابل جریانات بس است

رئیس بنیاد باران ادامه داد: «من یک وقتی گفتم بیاییم هدف انتخابات را مشخص کنیم که کردیم، یک هدف این است که ما به قدرت برسیم، فکر نمی‌کردیم زمینه برای آن وجود داشته باشد به همین دلیل هم بنده خودم مسئولیت را نپذیرفتم اما دیدید با اقای هاشمی چگونه برخورد کردند؟! ما دوهدف داشتیم که به هر دوی آن‌ها تا حدودی رسیدیم و با آن را حفظ کنیم که یکی از آن‌ها تغییر رویکردهاست و دیگری اینکه دل‌هایمان به هم نزدیک شود، دیگرکینه و این همه تقابل جریانات بس است، بگذاریم این کینه‌ها تبدیل به محبت و همکاری شود.» 

وی با بیان اینکه «یکی از اساسی‌ترین محورهای دموکراسی این است که با اختلاف نظر و دیدگاه کار کنیم و همدیگر را قبول داشته باشیم»، تاکید کرد: «باید به رای اکثریت احترام بگذاریم و اکثریت هم هوای اقلیت را داشته باشد، هیچ کس به فکر انتقام نباشد همه می‌خواهیم این اسلام و ایران و این مردم به خوشبختی و سعادت برسند، باید این تنگ نظری‌ها تمام شود. این انتخابات می‌تواند زمینه‌ای باشد برای فصل نوینی در تاریخ انقلاب و کشور ما که همه در کنار یکدیگر باشند.» 

رئیس دولت اصلاحات تصریح کرد: «ما نسبت آن کسی که با ما بد کرده، بد‌ترین بدی‌ها کرده، بنده شخص خودم را می‌گویم به هیچ وجه یک ذره در ذهنم انتقام جویی نیست، دلم می‌خواهد همه خوب زندگی کنیم، می‌خواهیم از مزایای یک زندگی اسلامی ایرانی برخوردار شویم همه باید در کنار هم باشیم.» 

وی با بیان اینکه «معنای درست دموکراسی هم دیکتاتوری اکثریت نیست بلکه حاکمیت اکثریت است با رعایت حقوق اقلیت در جامعه»، اظهار داشت: «حالا اینکه اکثریت با ماست معنایش این نیست که آن‌ها نفس نکشند بلکه می‌گوئیم همه نفس بکشند و همه با هم ایران را بسازیم. امیدوارم این راه باز شده باشد.» 

سید محمد خاتمی خاطر نشان کرد: «درود می‌فرستم به روح بلند حضرت آیت الله طاهری که مورد احترام همه دلبستگان به انقلاب و ایران بود، دیدیم از رهبری انقلاب گرفته تا همه افراد و شخصیت‌ها اظهار محبت کردند که نشان دهنده جایگاه والای ایشان است. خداوند شما را توفیق دهد و انشالله راه ایشان را ادامه دهیم، باز هم تسلیت می‌گویم به همه و به ویژه به مردم بزرگ اصفهان و بالاخص شما که برای بزرگداشت ایشان زحمت کشیدید.»